PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Farmakologia z elementami farmakoekonomiki 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra i Zakład Farmakoekonomiki i Farmacji Społecznej (KZFiFS) 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Dąbrowskiego 79; 60-529 Poznań Tel. /Fax: 61 854 68 94 Strona www: http://www.farmakoekonomika.ump.edu.pl/ E-mail: farmakoekonomika@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko imię: Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska Tel. kontaktowy: 61 854 68 95 Możliwość kontaktu - konsultacje (dni, godz., miejsce): wtorek, 11:00-12:00 Katedra i Zakład Farmakoekonomiki i Farmacji Społecznej, ul. Dąbrowskiego 79, Poznań, pokój 619 E-mail: farmakoekonomika@ump.edu.pl Osoba zastępująca: dr hab. Krzysztof Kus Kontakt: kkus@ump.edu.pl; 61 854 69 20 1
7. Osoba odpowiedzialna za rezerwację sal: Nazwisko imię: Lerczak Piotr Tel. kontaktowy: 61 854 69 23 E-mail: farmakoekonomika@ump.edu.pl 8. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: I Semestr: II 9. Liczba godzin ogółem : 30 liczba pkt. ECTS: 2 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Katedra i Zakład Farmakoekonomiki i Farmacji Społecznej Katedra i Zakład Farmakoekonomiki i Farmacji Społecznej Semestr zimowy/letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria 10 - - - - - - 20 S Razem: 10 20 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy/letni Wykład 1. Wykład 2. Tematyka wykładów Wprowadzenia do farmakologii ogólnej Interakcje leków z żywnością, choroby polekowe. Czynniki farmakokinetyczne i farmakodynamiczne odpowiedzialne za choroby polekowe Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska 2
Wykład 3. Wykład 4. Wykład 5. Farmakoterapia cukrzycy Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego Wprowadzenie do farmakoekonomiki Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna SALA Ćwiczenie 1. - - Ćwiczenie 2. - - Ćwiczenie 3. - - - - - Seminaria - Semestr zimowy/letni Tematyka seminariów Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia SALA Seminarium 1. Rodzaje odżywek białkowych oraz ich wpływ na zdrowie i organizm człowieka Seminarium 2. Probiotyki charakterystyka i ich zastosowanie terapeutyczne Seminarium 3. Farmakoterapia chorób przewodu pokarmowego, środki odchudzające Seminarium 4. Farmakoterapia chorób neurodegeneracyjnych Seminarium 5. Seminarium 6. Seminarium 7. Farmakoterapia chorób trzustki i wątroby Terapia hormonalna i antykoncepcja zasady stosowania, działania niepożądane Farmakoterapia schorzeń wirusowych 3
Seminarium 8. Seminarium 9. Leki stosowane w zaburzeniach układu wewnątrz-wydzielniczego Suplementy diety i preparaty witaminowe Seminarium 10. Medyczne bazy danych w pracy dietetyka wykorzystanie w praktyce REGULAMIN ZAJĘĆ: REGULAMIN ZAJĘĆ Wydział Lekarski I, kierunek: Dietetyka Rok akademicki: 2017-2018 Przedmiot: FARMAKOLOGIA Z ELEMENTAMI FARMAKOEKONOMIKI Tryb i warunki zaliczenia przedmiotu Podstawą zaliczenia zajęć jest obecność na wykładach i seminariach, znajomość przedstawianych treści i wykazanie się postępem, co najmniej na poziomie dostatecznym w przyjętym systemie punktowym. 1. Studenci zobligowani są do przygotowania się na każde zajęcie seminaryjne. W trakcie cyklu zajęć studenci napiszą 1 sprawdzian cząstkowy oceniany w skali od 0 do 10 pkt., przy czym minimum zaliczenia cząstkowego sprawdzianu wynosi 6 punktów. Student (w terminie uzgodnionym z prowadzącym zajęcia) posiada możliwość 2-krotnego poprawiania sprawdzianu cząstkowego, z którego nie uzyskał zaliczenia. 2. Zasady usprawiedliwiania nieobecności: a. Uczestnictwo w zajęciach (wykłady, seminaria) uwzględnianych w planach studiów jest obowiązkowe. W wyjątkowych sytuacjach dopuszcza się usprawiedliwioną nieobecność na części obowiązujących zajęć, których zaliczenie następuje zgodnie z regulaminem przedmiotu (Uchwała nr 63/2017 Senatu Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu z dnia 26 kwietnia 2017 roku - 13 art. 7.) b. w przypadku choroby tylko na podstawie właściwego wpisu - poświadczenia przez lekarza zakładowego (akademickiego), przedstawionego na pierwszym seminarium, na którym student jest obecny. Student jest zobowiązany do zapoznania się z materiałem na zasadach wyznaczonych przez prowadzącego. c. z innych ważnych powodów na podstawie odpowiedniego dokumentu, z wyrażeniem zgody przez władze uczelni (Rektora, Dziekana), względnie innych (np. wezwania urzędowe, sądowe itp.). Student jest zobowiązany do zapoznania się z materiałem na zasadach wyznaczonych przez prowadzącego. d. dwa (2) spóźnienia liczy się jako jedną (1) nieobecność. 3. Kryteria zaliczenia seminariów: Zaliczenie seminariów uzyskują ci studenci, którzy w łącznej punktacji uzyskają minimum 4
6 pkt. ze sprawdzianu cząstkowego oraz mają uregulowaną frekwencję na zajęciach seminaryjnych (zgodnie z punktem 2. regulaminu). Jeżeli student nie uzyska zaliczenia może podejść do sprawdzianu całościowego z seminariów z prawem jednokrotnego poprawiania (zaliczenie minimum 60%). 4. Zaliczenie końcowe przedmiotu: Po uzyskaniu zaliczenia seminariów student przystępuje do zaliczenia przedmiotu (seminaria + wykłady) w ustalonym uprzednio terminie. Zaliczenie końcowe jest w formie pisemnej testu (zaliczenie minimum 60%). Student ma prawo do 2-krotnego poprawiania testu końcowego w przypadku braku jego zaliczenia. Kierownik Katedry i Zakładu Farmakoekonomiki i Farmacji Społecznej Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska. PROGRAM ZAJĘĆ: Szybki rozwój wiedzy z zakresu farmakologii narzuca zwrócenie uwagi nie tylko na zasady farmakoterapii wybranych jednostek chorobowych, ale także na bezpieczne leczenie uwzględniające stosowane diety. Zostaną przedstawione również korzyści oraz ryzyka farmakoterapii (również pod kątem działań niepożądanych m.in. wynikających z interakcji lek - lek, lek - pożywienie) z uwzględnieniem współczesnego stanu wiedzy farmakologicznej. Istotne będzie poszerzenie przedstawianych treści o zagadnienia z zakresu farmakokinetyki oraz farmakoekonomiki. Wyjaśniona zostanie potrzeba stosowania analiz farmakoekonomicznych przy kalkulacji diet stosowanych w chorobach przewlekłych, w tym w chorobach cywilizacyjnych. PROGRAM NAUCZANIA: Wymagania wstępne: podstawy wiedzy z zakresu fizjologii, żywienia oraz ekonomiki. Przygotowanie do zajęć: student jest zobowiązany do zapoznania się z literaturą w wyznaczonym przez prowadzącego zakresie tematycznym. Wymagania końcowe: wiedza i umiejętności weryfikowane w formie pisemnej (test jednokrotnego wyboru z pytaniami otwartymi). 11. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia. Zaliczenie pisemne w formie testu jednokrotnego 5
wyboru z pytaniami otwartymi - próg zaliczenia minimum 60% prawidłowych odpowiedzi. Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) Nie dotyczy Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: Nie dotyczy 12. Literatura: Zalecana literatura: 1. Rajtar-Cynke G.: FARMAKOLOGIA. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW I ABSOLWENTÓW WYDZIAŁÓW PIELĘGNIARSTWA I NAUK O ZDROWIU AKADEMII MEDYCZNYCH. Czelej Lublin, 2014 2. Obuchowicz E., Małecki A., Kmieciak-Kołada K., Okopień B.: FARMAKOLOGIA DLA STUDENTÓW I ABSOLWENTÓW KIERUNKÓW MEDYCZNYCH. Śląsk Sp. Z o.o. Wyd. Naukowe Katowice 2011. 3. Nowakowska E. [red]: FARMAKOEKONOMIKA praca zbiorowa. Dział Wydawnictw Uczelnianych UMiKM, Poznań 2010. 13. Studenckie koło naukowe Opiekun koła dr Tomasz Zaprutko Tematyka farmacja społeczna, farmakoekonomika, zdrowie publiczne, marketing rynku farmaceutycznego Miejsce spotkań Katedra i Zakład Farmakoekonomiki i Farmacji Społecznej 6
7
14. SYLABUS ( proszę wypełnić wszystkie pola w tabeli) WYDZIAŁ LEKARSKI I Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca, wydział Koordynator przedmiotu Rodzaj przedmiotu Obszar nauczania Cel kształcenia Treści programowe Dietetyka Poziom i tryb studiów Punkty ECTS studia II stopnia stacjonarne Farmakologia z elementami 2 farmakoekonomiki Katedra i Zakład Farmakoekonomiki i Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska obowiązkowy Osoba zaliczająca Semestr II Rodzaj zajęć i liczba godzin OM2 Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska Wykłady 10 Seminaria 20 Ćwiczenia - Szybki rozwój wiedzy z zakresu farmakologii narzuca zwrócenie uwagi nie tylko na zasady farmakoterapii wybranych jednostek chorobowych, ale na bezpieczne, również z punktu stosowanych diet, leczenie. Jednym z celów nauczania będzie przedstawienie korzyści oraz ryzyka farmakoterapii (również pod kątem działań niepożądanych m.in. wynikających z interakcji żywność lek) z uwzględnieniem współczesnego stanu wiedzy farmakologicznej. Biorąc pod uwagę, że uboczne działania leków są często uwarunkowane zachodzącymi interakcjami (lek i stosowana dieta), istotne będzie poszerzenie wykładów o zagadnienia z zakresu farmakokinetyki, oraz o podstawy farmakoekonomiki, podczas których wskaże się na konieczność stosowania analiz farmakoekonomicznych przy kalkulacji stosowanych diet w chorobach najczęściej występujących, w tym w chorobach cywilizacyjnych. Wykłady 1. Wprowadzenia do farmakologii ogólnej 2. Interakcje leków z żywnością, choroby polekowe. Czynniki farmakokinetyczne i farmakodynamiczne odpowiedzialne za choroby polekowe 3. Farmakoterapia cukrzycy 4. Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego 5. Wprowadzenie do farmakoekonomiki Seminaria 1. Rodzaje odżywek białkowych oraz ich wpływ na zdrowie i organizm człowieka 2. Probiotyki charakterystyka i ich zastosowanie terapeutyczne 3. Farmakoterapia chorób przewodu pokarmowego, środki odchudzające 4. Farmakoterapia chorób neurodegeneracyjnych 5. Farmakoterapia chorób trzustki i wątroby 6. Terapia hormonalna i antykoncepcja zasady stosowania, działania niepożądane 7. Farmakoterapia schorzeń wirusowych 8. Leki stosowane w zaburzeniach układu wewnątrzwydzielniczego 9. Suplementy diety i preparaty witaminowe 10. Medyczne bazy danych w pracy dietetyka wykorzystanie w praktyce. Ćwiczenia - Inne 8
Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca - Wykłady: informacyjny, problemowy i konwersatoryjny Seminaria: dyskusja dydaktyczna, film, seminarium z wykorzystaniem komputera Prezentacje multimedialne (wykłady, seminaria) Wykłady i seminaria: zaliczenie pisemne (zaliczenie od 60%) Seminaria: kolokwium cząstkowe w formie pisemno testowej (zaliczenie od 60%) 1. Rajtar-Cynke G.: FARMAKOLOGIA. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW I ABSOLWENTÓW WYDZIAŁÓW PIELĘGNIARSTWA I NAUK O ZDROWIU AKADEMII MEDYCZNYCH. Czelej Lublin, 2014 2. Obuchowicz E., Małecki A., Kmieciak-Kołada K., Okopień B.: FARMAKOLOGIA DLA STUDENTÓW I ABSOLWENTÓW KIERUNKÓW MEDYCZNYCH. Śląsk Sp. Z o.o. Wyd. Naukowe Katowice 2011. 3. Nowakowska E. [red]: FARMAKOEKONOMIKA praca zbiorowa. Dział Wydawnictw Uczelnianych UMiKM, Poznań 2010. 1. Mutscher E.: FARMAKOLOGIA I TOKSYKOLOGIA red. W.Buczko, Urban, Wrocław 2013 2. Katzung G et al. BASIC AND CLINICAL PHARMACOLOGY. The McGrew-Hill Companies, Inc. Edition XII. 2012. 3. Kostowski W, Herman Z.: FARMAKOLOGIA - PODSTAWY FARMAKOTERAPII tom 1-2. PZWL Warszawa 2013, Wyd.3. 4. Kostowski W.: FARMAKOLOGIA. PODSTAWY FARMAKOTERAPII. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW MEDYCYNY I LEKARZY. PZWL Warszawa 2013. 5. Nowakowska E. [red.]: POSTĘPY FARMAKOTERAPII NOWE LEKI PRZECIWDEPRESYJNE. Dział Wydawnictw Uczelnianych AMiKM, Poznań 2003. 6. Nowakowska E. [red.]: POSTĘPY FARMAKOTERAPII NOWE LEKI PRZECIWDEPRESYJNE CZĘŚĆ II. Dział Wydawnictw Uczelnianych AMiKM, Poznań 2005. 9
Numer efektu kształcenia E_W01 E_W02 E_W03 E_W04 E_U01 E_U02 E_U03 E_U04 E_U05 E_K01 E_K02 E_K03 Nakład pracy studenta Efekty kształcenia Wykazuje znajomość zmian organicznych, czynnościowych i metabolicznych zachodzących w ustroju pod wpływem choroby i towarzyszących jej zaburzeń odżywiania. Zna podstawowe założenia i zadania zdrowia publicznego. Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia oraz założenia i programy promocji zdrowia w Polsce. Zna wzajemne relacje między żywnością, żywieniem a zdrowiem i potrafi je wykorzystać w praktyce. Zna teorię i praktykę marketingu oraz zarządzania. Zna i potrafi stosować uwarunkowania ekonomiczno-prawne tworzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości w zakresie świadczenia usług związanych z poradnictwem dietetycznym. Zna, rozumie i potrafi wykorzystać w codziennej praktyce podstawy farmakologii i farmakoterapii żywieniowej oraz interakcji leków z żywnością oraz potrafi rozpoznać zagrożenia wynikające z tych interakcji. Potrafi zaplanować i poprowadzić edukację żywieniową indywidualna i grupową. Posiada rozbudowana umiejętność przygotowania prac pisemnych i wystąpień ustnych dotyczących zagadnień związanych z poradnictwem dietetycznym i profilaktyką chorób żywieniowo-zależnych w języku polskim i obcym. Potrafi ustalić wskazania do wspomagania i/lub/ leczenia żywieniowego z wykorzystaniem dostępnych w Polsce diet przemysłowych, suplementów diety i żywności specjalnego przeznaczenia żywieniowego w korygowaniu zaburzeń odżywiania. Potrafi określić wartość odżywczą pożywienia na podstawie tabel wartości odżywczej produktów spożywczych i typowych potraw, programów komputerowych i zalecanych wielkości spożycia (Recommende Dietary Allowances RDA). Zna zasady dietoprofilaktyki i potrafi zaplanować, dostosowane do wieku postępowanie dietetyczne w celu zapobiegania chorobom związanym z nieprawidłowym odżywianiem i brakiem aktywności fizycznej. Zna przynajmniej jeden język obcy w stopniu pozwalającym na rzeczowy kontakt z pacjentem (zebranie wywiadu, udzielenie porady) oraz korzystanie z fachowej literatury, zgodnie z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Posiada świadomość ograniczeń swojej wiedzy i umiejętności. Wie kiedy skorzystać z porady innego specjalisty. Jest przygotowany do kierowania bądź pracy w poradni dietetycznej i do prowadzenia badań naukowych w dziedzinie żywności i żywienia. Potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy. Przestrzega tajemnicy zawodowej. Przestrzega praw pacjenta, w tym prawa do rzetelnej informacji na temat proponowanego postępowania żywieniowego. Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia K_W01 K_W13 K_W14 K_W21 K_U01 K_U11 K_U17 K_U21 K_U22 K_K01 K_K04 K_K06 Liczba godzin 10
Data opracowania sylabusa: 18.01.2018 15. Szczegółowy rozkład zajęć: Osoba przygotowująca sylabus: Prof. dr hab. Elżbieta Nowakowska dr hab. Krzysztof Kus dr Tomasz Zaprutko 25 WYKŁADY Dzień tygodnia Daty w których odbywają się wykłady Godzina Poniedziałek 26.02.2018 14.15-15.45 s. 2018 CBM Poniedziałek 05.03.2018 14.15-15.45 s. 2018 CBM Poniedziałek 12.03.2018 14.15-15.45 s. 2018 CBM Poniedziałek 19.03.2018 14.15-15.45 s. 2018 CBM Poniedziałek 26.03.2018 14.15-15.45 s. 2018 CBM SEMINARIA Grupa Dni tygodnia Daty Godziny w których odbywają Nr Sali Jednostka przeprowadzająca zajęcia się zajęcia seminaryjne 1 2 3 4 5 6 GRUPA 1 GRUPA 2 Piątek ĆWICZENIA Grupa Grupa 1 Grupa 2 Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek 1.03.; 8.03, 15.03.; 22.03,; 5.04.; 12.04.; 19.04.; 26.04.; 10.05; 24.05.2018 Piątek Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek 1.03.; 8.03, 15.03.; 22.03,; 5.04.; 12.04.; 19.04.; 26.04.; 10.05; 24.05.2018 Podgrupy Dni tygodnia Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek 13.15-14.45 s. CBM s. 3015 s. 14.45-16.15 s. Daty CBM s. 3015 s. Godziny w których odbywają się ćwiczenia Sala Katedra i Zakład Farmakoekonomiki i Farmacji Społecznej Katedra i Zakład Farmakoekonomiki i Farmacji Społecznej Nazwa, nr sali Jednostka przeprowadzająca zajęcia 16. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 11
17. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu (w przypadku przedmiotów koordynowanych) UWAGA: wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb. 12