UNIWERSYTET EKONOMICZNY WE WROCŁAWIU Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw z branży produkcji filmów, nagrań wideo, programów telewizyjnych, nagrań dźwiękowych i muzycznych A. Sinkiewicz - Milewska Working paper Słowa kluczowe: planowanie finansowe, analiza finansowa, planowanie sprzedaży, branża filmowa Streszczenie: raport przedstawia prognozę sprzedaży za pomocą metody procentu od sprzedaży. W pracy analizowane jest przedsiębiorstwo z branży produkcji filmowej.
Spis treści 1. Wstęp... 3 2. Opis teoretyczny metody... 3 3. Praktyczny przykład zastosowania z wykorzystaniem danych rzeczywistych pochodzących z bazy Monitor Polski B.... 4 4. Podsumowanie... 7
1. Wstęp Niniejsza praca ma na celu wiarygodne oszacowanie przychodów ze sprzedaży przedsiębiorstwa z branży produkcji filmów, nagrań wideo, programów telewizyjnych, nagrań dźwiękowych i muzycznych. Prognoza sprzedaży to jeden z najbardziej istotnych elementów planowania finansowego. Niezwykle ważne jest, aby przeanalizować wszystkie dostępne informacje, tak aby błąd szacunku był jak najmniejszy. Stworzono wiele metod umożliwiających wiarygodne zaplanowanie sytuacji finansowej. Jednym z najczęściej stosowanych i zarazem najprostszych sposobów jest metoda procentu od sprzedaży. Dzięki niej i posiadanych danych historycznych o przedsiębiorstwie, możliwe było oszacowanie przyszłej sprzedaży. Ze względu na specyfikę metody oraz cel pracy do głównych założeń dodane zostaną specyficzne dla niniejszej pracy, a dodatkowo wyznaczymy równanie regresji liniowej. Do przedstawienia wszystkich danych wykorzystany został program Excel. Dane pochodzą z bazy Monitor Polski B oraz GUS. Analizowane przedsiębiorstwo zajmuje się produkcją telewizyjną jednych z najpopularniejszych seriali. Założono je w 1996 roku i od tego czasu nieprzerwanie zajmuje wysoką pozycję w branży. Dzięki rozwojowi produkcji filmowej, sytuacja finansowa przedsiębiorstwa ciągle kształtuje się na dość dobrym poziomie. Światowa branża filmowa charakteryzuje się tendencją wzrostową. Według MPAA w latach 2000-2005 światowe wpływy ze sprzedaży biletów wzrosły z 15,9 mld USD do 23,2 mld USD, czyli o 46%. 1 Informacje te pozwalają pozytywnie oceniać przyszłość przedsiębiorstwa, co przedstawione jest w dalszej części pracy, z wykorzystaniem zmodyfikowanej wersji wspomnianej wyżej metody. Końcowym celem jest zbudowanie bilansu i rachunku zysków i strat pro forma. 2. Opis teoretyczny metody Metoda procentu od sprzedaży należy do metod analitycznych. Cechuje się prostotą i z tego też względu jest jedną z najczęściej stosowanych. Ze względu na nieskomplikowanie wymaga ustalenia wielu założeń. Generalnie wykorzystywana jest do szacowania elementów sprawozdania finansowego oraz przyszłego zapotrzebowania na zewnętrzne finansowanie, ale po drobnych modyfikacjach można jej użyć do ustalenia przyszłej sprzedaży. Głównym założeniem jest proporcjonalny wzrost 1 Cinema City International N.V, Podsumowanie, http://www.cinemacity.nl/userfiles/file/prospekt%20pol/cci_podsumowanie.pdf, (ostatni dostęp: 2013-04-21)
większości składników bilansu i rachunków zysków i strat względem sprzedaży. Podstawowymi założeniami modelu są 2 : większość pozycji bilansu oraz rachunku wyników jest uzależniona bezpośrednio od wielkości sprzedaży (jako jej procent), bieżący poziom wszystkich aktywów przyjęty jako bazowy do prognozy jest optymalny dla bieżącej sprzedaży. Standardowo zakłada się liniowy charakter zmian zysku operacyjnego. 3 Modyfikacja metody procentu od sprzedaży, spowodowana jest wynikami badań przeprowadzonych przez P. Dittmana i J. Szandułę w książce Prognozowanie w zarządzaniu firmą. Autorzy na podstawie rzeczywistych danych z okresu sześciu lat zbadali, czy istnieje liniowy związek między pozycjami sprawozdania finansowego a sprzedażą. Zgodnie z przedstawionymi wynikami największa zależność występuje między całkowitymi kosztami operacyjnymi a sprzedażą oraz koszty zmienne. Oprócz tego dość istotnie zależą od sprzedaży należności, zapasy, rzeczowe aktywa trwałe oraz zobowiązania. Ponieważ sama analiza za pomocą metody procentu od sprzedaży jest niewystarczająca, dlatego posłużymy się dodatkowo analizą zależności korelacyjnej między poszczególnymi składnikami bilansu oraz rachunku zysków i strat. Zależność korelacyjna charakteryzuje się tym, że określonym wartościom jednej zmiennej są przyporządkowane ściśle określone średnie wartości drugiej zmiennej. 4 Etapy badania wyglądają następująco: 1. Wybranie zmiennych wpływających w istotny sposób na sprzedaż. 2. Określenie funkcji regresji zmiennej. 3. Zbadanie wielkości zmian sprzedaży w zależności od zmian zmiennych objaśniających. 4. Budowa prognozy bilansu i rachunku zysków i strat. 3. Praktyczny przykład zastosowania z wykorzystaniem danych rzeczywistych pochodzących z bazy Monitor Polski B. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Dittmana i Szandułę jako zmienną mającą największy związek z przychodami ze sprzedaży wybrane zostały całkowite koszty operacyjne. Dane pobrane z bazy Monitor Polski B dla analizowanego przedsiębiorstwa wyglądają następująco: 2 Manikowski A., Tarapata Z., Prognozowanie i symulacja rozwoju przedsiębiorstw, wyd. DrukTur Sp. Z o.o., Warszawa 2002, s. 355 3 Dittman P., Szanduła J., Prognozowanie w zarządzaniu firmą, wyd. Indygo Zahir Media, Wrocław 2008, s. 54 4 Ostasiewicz S., Rusnak Z., Siedlecka U., Statystyka elementy teorii i zadania, wyd. Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2006, s. 331
Tabela 1 Wartość przychodów ze sprzedaży w 2010 i 2011 roku 2010 2011 Przychody ze sprzedaży 21172,52 18086,94 Koszty operacyjne 21166,92 17515,61 Źródło: Monitor Polski B nr 1740 z dnia 2012-08-14, s. 113117 Następnym etapem niezbędnym, aby ocenić sprzedaż jest wyznaczenie liniowej funkcji regresji. Na podstawie odpowiednich obliczeń równanie regresji określające wielkość sprzedaży w zależności od kosztów operacyjnych wygląda następująco: (Wzór 1.) x=0,0098y+20995,24 Analiza równania pozwala na wniosek iż wzrost kosztów operacyjnych o jednostkę spowoduje wzrost sprzedaży o 0,0098 jednostki. W celu zbudowania prognozy sprzedaży ustanowione zostaną pewne założenia: a) czynniki stanowiące 0,00% sprzedaży oraz czynniki niezależne zostają na niezmienionym poziomie, b) spółka zamierza zwiększyć koszty operacyjne o 10% w porównaniu do średniej z dwóch poprzednich lat c) pozostałe założenia są typowe dla metody procentu od sprzedaży. W dalszej części pracy znajduje się bilans wykazujący dane historyczne, procent sprzedaży jaki stanowią poszczególne pozycje bilansu oraz przygotowany na podstawie dostępnych danych bilans pro forma. Przy założeniu wzrostu średnich kosztów operacyjnych o 10% ich wysokość wyniesie 21 275,39 tys. zł. Po podstawieniu do wzoru otrzymujemy planowaną sprzedaż na poziomie 21 187,61tys. zł. Dodatkowym założeniem do bilansu pro forma jest stała wartość pozycji bilansu, gdy pozycja stanowi 0,00% sprzedaży. Założenia o niezależności są zgodne z artykułem K. Gwiazdy, Wykorzystanie prognoz finansowych w planowaniu działalności przedsiębiorstwa, http://www.controlling.info.pl/artyk/pokaz_a_print.php3?nr=161, ostatni dostęp 2013-04-21. Tabela 2 Bilans pro forma Pozycja bilansu 2011 2010 Średnio Udział w średniej sprzedaży Pro forma AKTYWA 15 049,14 14 620,39 14834,77 76% 16102,58 Aktywa trwałe 583,42 185,74 384,58 2% 423,75 wartości niematerialne i prawne 154,84 77,42 niezależne 77,42 wartość firmy z konsolidacji rzeczowe aktywa trwałe 11,89 9,72 10,81 niezależne 10,81 należności długoterminowe
inwestycje długoterminowe długoterminowe rozliczenia międzyokresowe 571,53 21,18 296,36 2% 423,75 Aktywa obrotowe 14 465,72 14 434,66 14450,19 74% 15678,83 zapasy 800,8 211,85 506,33 3% 635,63 należności i roszczenia 10 833,36 10 454,71 10644,04 54% 11441,31 inwestycje krótkoterminowe 871,09 2 670,74 1770,92 9% 1906,88 krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe 1 960,47 1 097,36 1528,92 8% 1695,01 aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży PASYWA 15 049,14 14 620,39 14834,77 76% 16102,58 Kapitał własny 4 497,17 6 317,01 5 407,09 28% 5932,53 kapitał podstawowy 1 100,00 100,00 600,00 niezależne 600,00 wpłaty na rzecz kapitału udziały (akcje) własne kapitał zapasowy 2 840,80 2 963,22 2 902,01 niezależne 2 902,01 kapitał z aktualizacji wyceny pozostałe kapitały rezerwowe 376,20 3 376,20 1 876,20 niezależne 1 876,20 zysk (strata) z lat ubiegłych -17,46-8,73 0% -8,73 zysk (strata) netto 180,16-104,96 37,6 0% 37,60 odpisy z zysku netto Kapitał własny udziałowców mniejszościowych Ujemna wartość firmy i rezerwa kapitałowa z konsolidacji Rezerwy na zobowiązania 41,33 20,33 30,83 0% 30,83 Zobowiązania długoterminowe w tym: kredyty i pożyczki w tym: emisja dłużnych papierów wartościowych Zobowiązania krótkoterminowe 7 818,88 8 283,05 8050,97 41% 8686,92 w tym: kredyty i pożyczki w tym: emisja dłużnych papierów wartościowych w tym: z tytułu dostaw od powiązanych (do 12 m-cy) 536,3 1 043,74 790,02 4% 847,50 w tym: z tytułu dostaw od pozostałych (do 12 m-cy) 491,09 541,22 516,16 3% 635,63 Rozliczenia międzyokresowe 2 691,76 1345,88 7% 1483,13 Źródło: Obliczenia własne na podstawie: K. Gwiazdy, Wykorzystanie prognoz finansowych w planowaniu działalności przedsiębiorstwa, http://www.controlling.info.pl/artyk/pokaz_a_print.php3?nr=161, ostatni dostęp 2013-04-21 Tabela 3 Rachunek zysków i strat pro forma Pozycja rachunku zysków i strat 2011 2010 Średnio Udział w średniej sprzedaży Pro forma Przychody ze sprzedaży (porównawczy) 18 086,94 21 172,52 19 629,73 100% 21187,61 w tym: do jednostek powiązanych 506,32 850,63 678,48 3% 732,32 Przychody ze sprzedaży produktów 17 498,00 22 720,21 20 109,11 102% 21 705,03 Zmiana stanu produktów 588,95-1 547,68-479,37-2% -517,41 Koszty wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów Koszty operacyjne (porównawczy) 17 515,61 21 166,92 19 341,27 99% 20 876,25 amortyzacja 156,92 156,37 156,65 niezależne 156,65 zużycie materiałów i energii 562,58 481,40 521,99 3% 563,42
usługi obce 12 053,99 13 935,45 12 994,72 66% 14 026,02 podatki i opłaty 14,53 26,49 20,51 niezależne 20,51 w tym: podatek akcyzowy wynagrodzenia 4 351,28 6 144,21 5 247,75 27% 5 664,22 ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 0,30 15,61 7,96 0% 7,96 pozostałe koszty rodzajowe 376,02 407,40 391,71 2% 422,80 wartość sprzedanych towarów i materiałów Wynik na sprzedaży 571,33 5,60 288,47 1% 311,36 Pozostałe przychody operacyjne 0,81 1,63 1,22 niezależne 1,22 Pozostałe koszty operacyjne 273,05 8,04 140,55 niezależne 140,55 Wynik operacyjny 299,09-0,81 149,14 1% 160,98 Przychody finansowe 6,74 35,59 21,17 niezależne 21,17 Koszty finansowe 92,73 95,97 94,35 niezależne 94,35 w tym: odsetki 83,40 95,86 89,63 niezależne 89,63 Wynik zdarzeń nadzwyczajnych Odpis rezerwy kapitałowej i odpis wartości z konsolidacji Wynik brutto 213,11-61,19 75,96 0% -61,19 Podatek dochodowy 32,95 43,77 38,36 0% 38,36 Pozostałe obowiązkowe obciążenia Wynik z udziałów w jednostkach stowarzyszonych Wynik na działalności zaniechanej i pozostałe Wynik akcjonariuszy mniejszościowych Wynik netto 180,16-104,96 37,60 0% 37,60 Źródło: Obliczenia własne na podstawie: K. Gwiazdy, Wykorzystanie prognoz finansowych w planowaniu działalności przedsiębiorstwa, http://www.controlling.info.pl/artyk/pokaz_a_print.php3?nr=161, ostatni dostęp 2013-04-21 4. Podsumowanie Na podstawie analizy danych historycznych możliwe było wyznaczenie średnich wartości, jakie osiąga przedsiębiorstwo. Dzięki zbudowaniu równania regresji liniowej i odpowiednich założeniach, została oszacowana przyszła sprzedaż na poziomie 21 187,61 tys. zł. Modyfikacja modelu procentu od sprzedaży na potrzeby powyższego raportu, umożliwiła stworzenie bilansu oraz rachunku zysków i strat pro forma. Sytuacja finansowa firmy z branży produkcji filmów, nagrań wideo, programów telewizyjnych, nagrań dźwiękowych i muzycznych przedstawia się dość dobrze. Nastąpi nieznaczny wzrost przychodów ze sprzedaży, który spowodowany jest większymi nakładami. Zgodnie z przyjętymi założeniami wzrost kosztów operacyjnych o 10% umożliwi osiągnięcie większych przychodów. Słaba dynamika związana jest z powolnym rozwijaniem się branży oraz upowszechnieniem pirackich kopii. Powodują one ograniczony zysk, nawet przy zwiększonych kosztach.
5. Bibliografia 1. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), wyd. Oddk, Gdańsk 2009. 2. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), wyd. Oddk, Gdańsk 2008. 3. Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 4. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp. 42-53, 2007. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081269 5. Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, 12 19 6. Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, 187-192. 7. Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, 213-222.9 8. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, 42-53. 9. Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, 82-90. 10. Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, 141-160. 11. Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, 130-137. 12. Michalski Grzegorz (2010), Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment, Romanian Journal of Economic Forecasting, vol: 13 iss: 1 pp.198-214. 13. Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011).
International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1971158 14. Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century -Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp. 428-429. 15. Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. 16. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, 352-358. 17. Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, 319-339 18. Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, 141-161. 19. Kopa Milos, D'Ecclesia RL, Tichy Tomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, 104-105. 20. Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081276 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1081276 21. Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague.Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp. 108-114. 22. Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp. 31-38, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1844306 23. Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non- Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2189488 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2189488 24. Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc
Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, 2013. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715 25. Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)):83-96. ICID: 1031935, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2193352 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2193352 26. MPB - Dane dla lat 2009-2010, http://dx.doi.org/10.6084/m9.figshare.92633 27. Ostasiewicz S, Rusnak Z, Siedlecka U., Statystyka elementy teorii i zadania, wyd. Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2006 28. Czekaj J., Dresler Z., Zarządzanie finansami przedsiębiorstw podstawy teorii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 204-242 29. Dittman P., Prognozowanie w przedsiębiorstwie, wyd. Oficyna, Kraków 2008 30. Shim K. J., Siegel G. J., Dyrektor finansowy, Dom Wydawniczy ABC, Kraków 2001, s. 110-113 31. Dittman P., Szanduła J., Prognozowanie w zarządzaniu firmą, wyd. Indygo Zahir Media, Wrocław 2008, s. 53-65 32. Sierpińska M, Niedbała B., Controlling operacyjny w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003 33. Manikowski A., Tarapata Z., Prognozowanie i symulacja rozwoju przedsiębiorstw, wyd. DrukTur, Warszawa 2002, s. 352-362 34. K. Gwiazda, Wykorzystanie prognoz finansowych w planowaniu działalności przedsiębiorstwa, http://www.controlling.info.pl/artyk/pokaz_a_print.php3?nr=161, (ostatni dostęp 2013-04-21) 35. Cinema City International N.V, Podsumowanie, http://www.cinemacity.nl/userfiles/file/prospekt%20pol/cci_podsumowanie.pdf, (ostatni dostęp: 2013-04-21) 36. Monitor Polski B nr 1740 z dnia 2012-08-14, s. 113117 37. Olszyńska E., Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstwa z branży hotelarskiej, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2239370, (ostatni dostęp 2013-04-22)