Monitor Rynku Pracy Raport z 14. edycji badania 30 stycznia 2014 r.
Struktura raportu: Metodologia i opis próby badania Wyniki badania: obawa o utratę pracy i przekonanie o możliwości znalezienia nowego zatrudnienia mobilność gotowość do zmiany pracy rozwój zawodowy i perspektywy na 2014 rok Podsumowanie wyników Randstad w Polsce 2
Monitor Rynku Pracy: opis badania Monitor Rynku Pracy jest kwartalnym badaniem ankietowym realizowanym obecnie już w 32 krajach Europy, Azji, Australii i obu Ameryk, w których Randstad prowadzi działalność. (kraje biorące udział w badaniu: Argentyna, Australia, Belgia, Brazylia, Kanada, Chile, Chiny, Czechy, Dania, Francja, Niemcy, Grecja, Hong Kong, Węgry, Indie, Włochy, Japonia, Luksemburg, Malezja, Meksyk, Nowa Zelandia, Norwegia, Polska, Singapur, Słowacja, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Holandia, Turcja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone) Badanie po raz pierwszy przeprowadzono w 1Q 2010. Polska dołączyła do projektu od 3Q 2010. Obecnie prezentujemy wyniki 14. edycji. Badanie jest realizowane poprzez ankiety wypełniane on-line przez respondentów w wieku od 18 do 64 lat, pracujących minimum 24 godziny w tygodniu (z wykluczeniem samozatrudnionych). Dobór prób dla badanych populacji prowadzi Survey Sampling International. Próba w Polsce wynosi 405 respondentów (w całym badaniu bierze udział 13.967 osób). Bieżące badanie zostało zrealizowane w okresie: 25 listopada 12 grudnia 2013 r. 3
Respondenci badania w Polsce: 55% kobiety / 45% mężczyźni od 18 do 64 lat 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 13% 25% 25% 20% 17% 0% 20% 40% 60% 80% 100% wykształcenie: 5% podstawowe/ 65% średnie/ 30% wyższe zatrudnienie: 29% sektor publiczny/ 71% firmy prywatne 4 Monitor Rynku Pracy, 14 edycja, grudzień 2013, N=405
1. Mobilność zawodowa, przyczyny zmiany pracy, obawy i oczekiwania 5
Rotacje na rynku pracy: jak wielu z nas zmieniło zatrudnienie? 9% 10% 11% 13% 13% 13% 15% 16% 16% 17% 17% 17% 18% 19% 21% 22% 23% W ostatnim półroczu nieco mniej niż co szósty polski respondent badania zmienił pracę. Wynik ten plasuje Polskę blisko średniej dla krajów UE. Największe rotacje miały miejsce we Francji (23%), a najmniej dynamicznymi rynkami były Czechy (9%) oraz Luksemburg (10%). W tym samym okresie średni poziom rotacji pracowników w badanych krajach UE również spadł, jednak zmiana ta była dużo słabsza i wyniosła jeden punkt procentowy. Ogólny poziom rotacji w UE wyniósł 16%. Również średnio we wszystkich badanych krajach wynik ten nieznacznie spadł i osiągnął 21%. 6 Faktyczna zamiana pracodawcy w okresie półrocza poprzedzającego badanie (Monitor Rynku Pracy, N=405, 14 edycja, grudzień 2013)
Rotacje na rynku pracy: trend w czasie Polska średnia UE 28% 26% 24% 22% 20% 18% 16% 14% 12% 10% 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 3Q11 4Q11 1Q12 2Q12 3Q12 4Q12 1Q13 2Q13 3Q13 4Q13 Na tle wyników ostatniego kwartału, trend rotacji pracowników pomiędzy miejscami pracy w Polsce spadł o 6 punktów procentowych. Zmiana ta oznacza zbliżenie do wyniku średniego dla krajów UE (16%) po blisko roku wysokich rotacji, a także osiągnięcie jednego z najniższych poziomów odnotowanych dla kraju w historii badania. Podobnie duże zmiany tempa rotacji odnotowano jedynie w Szwecji (spadek z 20% do 13%) oraz we Włoszech (spadek z 23% do 17%). 7 Faktyczna zamiana pracodawcy w okresie półrocza poprzedzającego badanie (Monitor Rynku Pracy, N=405, 14 edycja, grudzień 2013)
Powody zmiany pracy: 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 4Q11 1Q12 2Q12 3Q12 4Q12 1Q13 2Q13 3Q13 4Q13 Osobiste ambicje w obszarze zarządzania Niezadowolnie pracodawcy z mojej pracy Osobiste ambicje w obszarze pełnionych zadań Przyczyny osobiste (choroba, zmiana miejsca zamieszkania) Osobiste pragnienie zmiany Zmiany struktury firmy Niezadowolenie z aktualnego pracodawcy Lepsze warunki pracy Miniony kwartał przyniósł dalsze umacnianie się poszukiwania lepszych warunków pracy, jako czołowego czynnika zmian pracy (wzrost z 31% do 37%). Jeszcze wyraźniej umacnia się znaczenie niezadowolenia z pracodawcy (wzrost z 22% do 30%). Wzrosło również znaczenie osobistego pragnienia zmiany, jako motywatora zmiany pracy (22% do 26%) Istotny spadek znaczenia z kolei odnotowano w obszarze zmian w strukturze firmy (spadek z 30% do 26%). 8 Jakie były Pana/Pani powody zmiany pracy? (Monitor Rynku Pracy, N=405, w każdej edycji, grudzień 2013)
Ocena ryzyka utraty pracy Polska poniżej średniej europejskiej Grecja Włochy Węgry Słowacja Hiszpania Holandia Wielka Brytania Francja Czechy średnia UE Polska Dania Szwajcaria Niemcy Belgia Szwecja Norwegia 9% 11% 8% 11% 9% 6% 7% 8% 7% 8% 6% 7% 5% 5% 5% 14% 9% duże 14% 10% 17% 15% 15% 22% 24% 22% 20% 16% 21% umiarkowane 26% 20% 21% 30% 27% 36% Duże lub umiarkowane ryzyko utraty pracy w nadchodzącym półroczu odczuwa 27% polskich respondentów badania. Wynik ten plasuje Polskę na poziomie nieznacznie lepszym od średniej europejskiej, która spadła o 2 p.p. (z 31% we wrześniu 2013 do 29% obecnie). Pogłębia się polaryzacja ocen europejczyków w Grecji poziom zagrożenia utraty pracy jest odczuwany ponad trzykrotnie częściej niż w Norwegii (50% vs 15%) 9 Jak duże jest w Pana/Pani odczuciu ryzyko utraty pracy lub nieprzedłużenia aktualnej umowy w ciągu kolejnego półrocza? (Monitor Rynku Pracy, dla Polski N=405, 14 edycja, grudzień 2013)
Ocena ryzyka utraty pracy porównanie w czasie 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 10 10 11 7 10 8 9 10 11 8 10 7 8 7 25 24 22 22 17 18 20 23 23 25 24 25 19 20 3q10 4q10 1q11 2q11 3q11 4q11 1q12 2q12 3q12 4q12 1q13 2q13 3q13 4q13 Polska - umiarkowana obawa Polska - duża obawa W porównaniu do poprzednich badań, aktualny poziom obaw Polaków o możliwość utraty pracy w kolejnych miesiącach wyraźnie spadł (27% vs. 36% we 9/13). Na przestrzeni wszystkich edycji badania, poziom obaw utraty pracy był niższy jedynie w drugiej połowie 2010 roku. Jak duże jest w Pana/Pani odczuciu ryzyko utraty pracy lub nieprzedłużenia aktualnej umowy w ciągu kolejnego półrocza? (Monitor Rynku Pracy, dla Polski N=405 w każdej z edycji), grudzień 2013 10
Poszukiwanie nowego zatrudnienia: Polska na tle krajów UE Szwecja 29% 56% Polska 15% 70% Węgry 15% 68% Hiszpania 14% 73% Włochy 13% 64% Grecja 13% 58% średnia UE 12% 71% Dania 11% 75% Szwajcaria 10% 73% Francja 9% 77% Holandia 9% 74% Belgia 8% 79% Słowacja 8% 69% Czechy 7% 82% Wielka Brytania 7% 70% Niemcy 5% 77% 0% 20% 40% 60% 80% 100% nieaktywne aktywne Niezależnie od sytuacji panującej na rynkach pracy skłonność pracowników do poszukiwania nowego zatrudnienia jest bardzo stabilna i ulega jedynie niewielkim zmianom. Polska na tle krajów europejskich jest krajem o relatywnie wysokim poziomie deklarowanego aktywnego poszukiwania pracy (15%). Średnia europejska aktywnego poszukiwania pracy wynosi 12%. Taki sam poziom ma średnia dla wszystkich badanych krajów. 11 Czy aktualnie Pan/Pani poszukuje nowej pracy? (Monitor Rynku Pracy, N dla Polski=405, 14 edycja, grudzień 2013
Szansa na znalezienie nowej pracy Polska powyżej średniej w krajach Europy Norwegia Szwecja Polska Wielka Brytania Szwajcaria Niemcy Czechy Dania średnia UE Belgia Holandia Słowacja Węgry Francja Włochy Grecja Hiszpania 71% 74% 65% 68% 63% 69% 61% 68% 59% 68% 58% 70% 58% 74% 54% 62% 52% 60% 51% 57% 49% 53% 47% 68% 45% 55% 40% 52% 40% 41% 36% 42% 34% 40% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Na tle krajów europejskich polscy respondenci utrzymują bardzo wysoki poziom optymizmu w przekonaniu o możliwości znalezienia nowej pracy - dwie trzecie badanych zakłada, że w przypadku takiej konieczności znajdzie porównywalną pracę najdalej w ciągu 6 miesięcy (63%) Średnia europejska w tym obszarze nieco spadła i wynosi 52% dla porównywalnej pracy. porównywalna jakakolwiek 12 Czy w Pana/Pani opinii w przypadku konieczności zmiany pracy znalazłyby Pan/Pani porównywalną bądź inną pracę w ciągu następnych 6 miesięcy? (Monitor Rynku Pracy, N=405, 14 edycja, grudzień 2013)
Szansa na znalezienie nowej pracy koniec trendu spadkowego? 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 3q10 4q10 1q11 2q11 3q11 4q11 1q12 2q12 3q12 4q12 1q13 2q13 3q13 4q13 Polska - jakakolwiek praca Polska - porównywalna praca W perspektywie czasowej bieżąca poprawa ocen w obszarze przekonania o możliwości znalezienia nowej, porównywalnej do poprzedniej pracy nie stanowi radykalnej zmiany. Jest jednak symptomem poprawy trendu - zwłaszcza z uwagi na fakt, że ocena ta dotyczy sezonu zimowego, w którym zwykle dostępnych jest mniej ofert pracy. Czy w Pana/Pani opinii w przypadku konieczności zmiany pracy znalazłyby Pan/Pani porównywalną bądź jakąkolwiek inną pracę w ciągu następnych 6 miesięcy? (Monitor Rynku Pracy, N=405 w każdej edycji), grudzień 2013 13
Satysfakcja z wykonywanej pracy 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% bardzo zadowoleni zadowoleni obojętni niezadowoleni bardzo niezadowoleni 10% 15% 0% 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 3Q11 4Q11 1Q12 2Q12 3Q12 4Q12 1Q13 2Q13 3Q13 4Q13 Dwie trzecie (65%) badanych Polaków oceniło się jako zadowolonych lub bardzo zadowolonych z aktualnie wykonywanej pracy. Co czwarty badany ma nastawienie obojętne - nie jest ani zadowolony, ani niezadowolony (26%). Mniej niż co 10 badany wyraził brak zadowolenia z wykonywanej pracy (9%). W perspektywie czasowej trend ten ulega tylko niewielkiemu wahaniu Polacy są trwale zadowoleni z wykonywanej pracy. 2% 7% 26% 50% 14 Jak oceniłby Pan/oceniłaby Pani swój poziom zadowolenia z aktualnie wykonywanej pracy? (Monitor Rynku Pracy, N=405 w każdej edycji), grudzień 2013
Otwartość na zmianę zatrudnienia: Indeks mobilności Stworzony przez Randstad indeks mobilności na rynku pracy śledzi otwartość pracowników na mobilność zawodową. Mobilność jest w badaniu definiowana według przewidywań pracowników o prawdopodobieństwie zatrudnienia u innego pracodawcy w kolejnych 6 miesiącach (zarówno w przypadku podjęcia podobnej, jak i zupełnie innej pracy). Punktem startowym dla obliczeń indeksu jest agregacja odpowiedzi wszystkich respondentów badania w jego pierwszej edycji międzynarodowej (marzec 2010), stanowiąca wyjściowy poziom 100 punktów. 15
Otwartość na zmianę zatrudnienia: spadł indeks mobilności Polski 146 86 90 91 92 93 96 97 97 98 98 99 101 101 101 104 112 107 114 W ciągu ostatniego kwartału otwartość Polaków na zmianę pracy wyraźnie spadła - indeks mobilności dla naszego kraju wyniósł 101 punktów, obniżając się o 10 punktów wobec poprzedniego badania (111 we wrześniu 2013). Średnia indeksu mobilności dla 16 badanych krajów UE wyniosła 97 punktów. Na tym tle Polacy stanowią relatywnie otwartą na zmianę pracy grupę badanych. 16 Monitor Rynku Pracy, N=405, 14 edycja, grudzień 2013
120 Indeks mobilności porównanie w czasie Polska na tle UE 115 110 105 100 średnia UE Polska 95 90 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 3Q11 4Q11 1Q12 2Q12 3Q12 4Q12 1Q13 2Q13 3Q13 4Q13 Indeks mobilności Polaków na tle średniej krajów UE był dotąd jednym z najwyższych w przebadanych krajach. W perspektywie czasu widać jego znaczący spadek i zbliżenie do poziomu średniej (101 dla Polski wobec 98 dla krajów UE). Indeks dla Polski jest obecnie na poziomie najniższym zanotowanym w historii badania (tylko w 3Q12 był na tak samo niskim poziomie). 17 Monitor Rynku Pracy, N dla Polski=405, 14 edycja, grudzień 2013
18 2. Rozwój zawodowy w roku 2013 oraz perspektywy na 2014
Ocena rozwoju zawodowego w 2013 roku W 2013 roku: samodzielnie pracowałem nad swoim rozwojem zawodowym poszerzyłem moją wiedzę poprzez naukę i szkolenia mój pracodawca wspierał mnie w rozwoju zawodowym 17% 64% 16%3% 12% 48% 29% 7% 39% 38% 10% 16% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Zdecydowana większość (81%) badanych ocenia, że w ubiegłym roku samodzielnie pracowała nad swoim rozwojem zawodowym. 3 na 5 badanych Polaków brało w tym celu udział w szkoleniach lub kursach. Mniej niż co drugi badany (46%) doświadczył wsparcia w rozwoju zawodowym od swojego pracodawcy. zdecydowanie się zgadzam nie zgadzam się zgadzam się zdecydowanie się nie zgadzam 19 Monitor Rynku Pracy, N dla Polski =405, 14 edycja, grudzień 2013
Przewidywane zmiany w wynagrodzeniu W 2014 spodziewam się podwyżki mojego wynagrodzenia w porównaniu do poprzedniego roku. 7% 29% 42% 22% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Spodziewam się otrzymać od pracodawcy jednorazową nagrodę finansową. 10% 33% 33% 23% 0% 20% 40% 60% 80% 100% W grupie badanych tylko nieco więcej niż co trzecia osoba spodziewa się, że otrzyma podwyżkę wynagrodzenia w stosunku do pensji w ubiegłym roku (36%). Blisko dwie trzecie badanych nie dostrzega takiej ewentualności (64%). Nieco większa grupa, choć nadal mniej niż połowa badanych (43%), spodziewa się, że otrzyma w nowym roku jednorazowy bonus lub nagrodę finansową. Dla 56% badanych Polaków taka nagroda była by zupełną niespodzianką. zdecydowanie się zgadzam nie zgadzam się zgadzam się zdecydowanie się nie zgadzam 20 Monitor Rynku Pracy, N dla Polski =405, 14 edycja, grudzień 2013
Perspektywy zmian koniunktury na 2014 rok Spodziewam się, że sytuacja ekonomiczna kraju w 2014 roku: pogorszy się nie ulegnie zmianie poprawi się 11% 38% 45% 5% 6% 5% 33% zdecydowanie się zgadzam nie zgadzam się 50% 48% 36% 8% 15% 0% 20% 40% 60% 80% 100% zgadzam się zdecydowanie się nie zgadzam Ponad połowa (56%) badanych Polaków uważa, że w 2014 roku sytuacja ekonomiczna kraju nie ulegnie zmianie. Badani nie mają jednak jednoznacznej opinii w ocenie sytuacji gospodarczej kraju. Grupy opowiadające się zarówno za pogorszeniem, jak i poprawą są istotne (odpowiednio 49% i 38%). Tylko w nieznacznym stopniu badani wskazywali zdecydowanie w swojej ocenie. 21 Monitor Rynku Pracy, N dla Polski =405, 14 edycja, grudzień 2013
Podsumowanie wyników: Perspektywa rozpoczynającego się nowego roku daje oznaki poprawy nastrojów wśród badanych pracowników. W porównaniu do poprzednich badań ankietowani Polacy rzadziej zmieniali miejsce pracy - tempo rotacji na polskim rynku pracy zasadniczo spadło, zbliżając się do poziomu średniej europejskiej (spadek z 23% do 17%). W perspektywie rozpoczynającego się roku badani zasadniczo rzadziej deklarowali obawy o utratę pracy (spadek z 36% do 27%). Przekonanie o dostępności nowych miejsc pracy nie uległo istotnym zmianom, jednak jest nadal bardzo wysokie na tle całej UE (63% przekonanych, że znajdzie podobne zatrudnienie w okresie maksymalnie 6 miesięcy). W obecnym okresie ankietowani zdecydowanie rzadziej liczą się ze zmianą pracy - indeks mobilności dla Polski spadł o 11 punktów, do poziomu jednego z najniższych zanotowanych dotąd w badaniu (101 punktów). Większość badanych nie spodziewa się wyraźnych zmian w sytuacji gospodarczej w 2014 roku. Tylko co trzeci badany przewiduje, że jego wynagrodzenie wzrośnie (36%). Nieco większa grupa oczekiwałaby od pracodawcy jednorazowej nagrody finansowej (43%). 22
Randstad w pigułce Randstad w Polsce Obecny od 1994 r. Randstad na świecie Założony w 1960 r. Numer 2 na światowym rynku usług HR Doświadczenie zdobyte przez ponad 50 lat działalności Aktywny w ponad 40 krajach Misja Randstad Kształtowanie rynku pracy Jeden z wiodących dostawców usług HR Ponad 80 biur regionalnych w całym kraju Ponad 1 600 Klientów Średnio 25 000 pracowników tymczasowych zatrudnianych dziennie Ponad 1 200 projektów rekrutacji stałych rocznie Pierwsza agencja pracy tymczasowej posiadająca certyfikat ISO 9001:2008 Filozofia Randstad Good to know you 23
24 Dziękuję!