Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Szkoła Podstawowa Sechna Kuratorium Oświaty w Krakowie
Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie, czy szkoła spełnia badane wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6.08.2015 r. Szkoła może spełniać wymagania na poziomie podstawowym i podejmować działania z wysokiego poziomu wymagania. Szkoła Podstawowa 2/24
Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 19-11-2015-02-12-2015 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Małgorzata Lenartowicz, Teresa Szczurowska. Badaniem objęto 19 uczniów (ankieta), 39 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 9 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem szkoły, a także obserwacje lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Akusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Szkoła Podstawowa 3/24
Obraz placówki Szkoła Podstawowa w Sechnej jest małą szkołą liczącą 52 uczniów. W szkole tej wszyscy się znają, chętnie sobie pomagają, okazują sobie wzajemnie szacunek. Podczas realizacji podstawy programowej nauczyciele wykorzystują wiedzę z diagnozy osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego oraz zalecane warunki i sposoby jej realizacji. Nauczyciele umożliwiają uczniom kształtowanie najważniejszych umiejętności, ale zbyt rzadko ćwiczą umiejętność selekcjonowania i krytycznej analizy informacji. Wszyscy nauczyciele monitorują i diagnozują osiągnięcia poszczególnych uczniów odpowiednio wykorzystując w swej pracy wnioski z tych analiz. Natomiast realizacja wniosków z analiz sprawdzianu zewnętrznego nie przekłada się na wzrost wyników kształcenia. W szkole prowadzone jest systemowe rozpoznanie możliwości, potrzeb i sposobów uczenia się uczniów. Podejmowane są działania adekwatne do rozpoznanych potrzeb w tym zakresie. Widoczna jest również adekwatność podejmowanych działań na rzecz przezwyciężania trudności wynikających ze społecznej sytuacji uczniów. W opinii rodziców, wychowawcy i inni nauczyciele służą im radą i wsparciem w sytuacjach trudnych dla ich dziecka. Zdaniem samych uczniów, otrzymują oni od swych nauczycieli wsparcie w zależności od potrzeb. Nauczyciele wykorzystują wnioski z analizy wyników sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej i podejmują w wyniku tych analiz działania. Widoczna jest użyteczność wniosków z monitorowania działań prowadzonych przez szkołę. Nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych i na podstawie tych badań planują w szkole działania. Działania podejmowane przez nauczycieli w wyniku badań zewnętrznych nakładają się na działania po analizie wyników sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej. Szkoła Podstawowa 4/24
Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Szkoła Podstawowa im. Królowej Jadwigi Szkoła podstawowa Sechna sechna Numer 140 Kod pocztowy 34-603 Urząd pocztowy Ujanowice Telefon 183334016 Fax 183334016 Www www.spsechna.edupage.org Regon 49067254700000 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 52 Oddziały 6 Nauczyciele pełnozatrudnieni 7.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 6.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 2.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 8.67 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy publiczna Dzieci lub młodzież brak specyfiki 7.43 MAŁOPOLSKIE limanowski Laskowa gmina wiejska Szkoła Podstawowa 5/24
Obszary badawcze umożliwiające opisanie działań szkoły w zakresie wymagań Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Poziom podstawowy: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Poziom wysoki: Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Poziom podstawowy: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. Poziom wysoki: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej. W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Poziom podstawowy: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub placówkę monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Poziom wysoki: W szkole lub placówce nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych. W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. Szkoła Podstawowa 6/24
Wnioski 1. Nauczyciele podczas zajęć umożliwiają uczniom kształtowanie najważniejszych umiejętności, ale rzadko ćwiczą umiejętność selekcjonowania i krytycznej analizy informacji oraz umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji. 2. Realizacja wniosków z analiz sprawdzianu zewnętrznego nie przekłada się na wzrost wyników kształcenia. 3. W szkole w sposób systemowy rozpoznawane są możliwości i potrzeby oraz zdolności każdego ucznia z uwzględnieniem jego sytuacji społecznej oraz podejmowane są odpowiednie działania. 4. Działania podejmowane przez nauczycieli w wyniku badań zewnętrznych nakładają się na działania po analizie wyników sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej. Szkoła Podstawowa 7/24
Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Podczas realizacji podstawy programowej nauczyciele wykorzystują wiedzę z diagnozy osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego oraz zalecane warunki i sposoby jej realizacji. Z obserwacji zajęć wynika, że nauczyciele umożliwiają uczniom kształtowanie najważniejszych umiejętności, ale zbyt rzadko ćwiczą umiejętność selekcjonowania i krytycznej analizy informacji oraz korzystają na zajęciach z nowoczesnej technologii. Wszyscy nauczyciele monitorują i diagnozują osiągnięcia poszczególnych uczniów odpowiednio wykorzystując w swej pracy wnioski z tych analiz. Natomiast realizacja wniosków z analiz sprawdzianu zewnętrznego nie przekłada się na wzrost wyników kształcenia. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Informacje na temat osiągnięć edukacyjnych uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego nauczyciele wykorzystują podczas realizacji podstawy programowej. W szkole prowadzone są diagnozy wstępne poprzez rozmowy z nauczycielami poprzedniego etapu edukacyjnego, z rodzicami, obserwacje i rozmowy z uczniami, analizy ich wytworów, wyniki badań testu trzecioklasisty, najpierw Operonem, potem pod koniec roku szkolnego OBUT-em, analizy opinii poradni oraz diagnozy na wejściu z matematyki i j. polskiego. Nauczyciele uczący w jednym oddziale wymienili działania wynikające z prowadzonych diagnoz. Jest to przede wszystkim dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości uczniów np. z opiniami, indywidualne podejście do uczniów, także tych zdolniejszych, organizowanie zajęć wyrównawczych lub rozwijających, dobór zadań np. pod kątem czytania ze zrozumieniem, zmiana planów nauczania, zwiększenie ilości ćwiczeń sprawiających trudności, monitorowanie postępów, budowanie poczucia wartości, pewności siebie, zachęcanie do występów na forum klasy i szkoły. Zdaniem dyrektora uczniowie mają stworzone możliwości rozwijania się i osiągania sukcesów np. dzięki prowadzeniu różnych zajęć dodatkowych, szkolnych konkursów np. konkurs piosenki angielskiej, uczestnictwo szkoły w teatrze internetowym, nagradzanie uczniów za sukcesy sportowe specjalną nagrodą, wprowadzenie pokazów z wykorzystania wiedzy w praktyce,,eksperymenty i doświadczenia w praktyce szkolnej, korzystanie na zajęciach z programów multimedialnych realizacja projektu Cyfrowej szkoły. Wykres 1o obrazuje, z których osiągnięć w szkole badani uczniowie są szczególnie zadowoleni. Szkoła Podstawowa 8/24
Wykres 1o Obszar badania: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Uczniowie wykonują zróżnicowane zadania korzystając z nabytej wiedzy i umiejętności wynikających z realizacji podstawy programowej. Sytuacje tworzone przez nauczyciela powodują, że uczniowie rozwiązując problem, uczą się. Podczas wszystkich obserwowanych zajęć uczniowie wykonywali zadania, które pozwalają im na: zapamiętywanie faktów, definicji, wykonywanie powtarzalnych procedur (np. demonstrowanie nabytej wiedzy, przywoływanie z pamięci pojęć, faktów, terminów, metod, modeli), na 7 z 8 - zastosowanie umiejętności i pojęć (np. wyjaśnianie własnymi słowami omawianych pojęć, porównywanie i wnioskowanie na bazie zapamiętywanych informacji, stosowanie wiedzy w sytuacjach typowych). Na 2 z 8 lekcji podlegających obserwacji wystąpiło złożone rozumowanie, (np. stosowanie wiedzy i umiejętności w sytuacjach nietypowych, formułowanie sądów i opinii wraz z uzasadnieniem), a na 1 z 8 - rozumowanie, argumentowanie na podstawie analizy faktów (np. rozwiązywanie problemów, dokonywanie uogólnień). Wszyscy uczniowie są zdania, że na lekcjach wykorzystują to, czego się wcześniej nauczyli (wykres 1j). Szkoła Podstawowa 9/24
Wykres 1j Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. W działaniach nauczycieli widoczna jest spójność procesów edukacyjnych z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej. Nauczyciele podają, że na większości zajęć umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji takich jak: czytanie umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów (wykres 1j), myślenie naukowe umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach (wykres 2j), rzadziej - myślenie matematyczne (wykres 3j). Zdaniem nauczycieli często wykorzystują oni w pracy z uczniami umiejętność pracy zespołowej (wykres 4j). Zdecydowana większość nauczycieli uważa, że kształtuje umiejętność komunikowania się w języku ojczystym (wykres 5), a wszyscy ćwiczą umiejętność uczenia się. Większość deklaruje, że wykorzystuje na lekcjach umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji (wykres 6j), co nie potwierdziło się w trakcie obserwacji zajęć (wystąpiło na 3 z 8). Około połowy nauczycieli przyznało, że rzadko korzysta z umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi podczas zajęć (wykres 7j). Potwierdzają to obserwacje zajęć, ponieważ 4 z 8 nauczycieli wykorzystało tę technologię. Nauczyciele obok realizowanych treści programowych wymienili różne zalecane sposoby i warunki realizacji podstawy programowej, które systematyczne wykorzystują np. kąciki tematyczne, dwie części sali, pomoce, gry dydaktyczne, prowadzenie doświadczeń, obserwacji, rozwijanie ciekawości świata, doskonalenie sprawności rachunkowej, wykorzystywanie programów multimedialnych, odtwarzacza płyt. Na obserwowanych zajęciach nauczyciele w różnym stopniu stwarzali możliwości kształcenia wymienionych umiejętności, w tym wszyscy - umiejętność uczenia się. Na 6 z 8 przeprowadzonych obserwacji wystąpiło kształcenie umiejętności czytania i komunikowania się w języku ojczystym oraz obcym, na 3 z 8 - kształcenie umiejętności matematycznych oraz wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji, na 2 z 8 - myślenie naukowe, a na 5 z 8 - Szkoła Podstawowa 10/24
umiejętność pracy zespołowej. Podczas obserwowanych lekcji większość nauczycieli wykorzystywała zalecane sposoby i warunki realizacji podstawy programowej poprzez wykorzystanie różnych metod i form oraz pomocy dydaktycznych, wykorzystanie materiałów edukacyjnych na tablicy interaktywnej, przeznaczanie odpowiedniego czasu pracy na różne formy aktywności. Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa 11/24
Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Szkoła Podstawowa 12/24
Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Ze zgromadzonego materiału badawczego wynika, że wszyscy nauczyciele monitorują i diagnozują osiągnięcia poszczególnych uczniów. Odpowiednio wykorzystują w swej pracy wnioski z tych analiz. Nauczyciele podali sposoby wykorzystania w swojej pracy wniosków z analizy osiągnięć uczniów (wykres 1o). Wymieniają także sposoby monitorowania uczniowskich osiągnięć (wykres 1w). Na obserwowanych zajęciach wszyscy nauczyciele monitorowali nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia, jak również ich osiągnięcia poprzez sprawdzanie w jaki sposób uczniowie wykonują zadania, czy właściwie zrozumieli zadanie do wykonania lub poprzez zadawanie pytań. Kontrolowali, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania, zadawali pytania dodatkowe, chwalili lub wskazywali błędy, oceniali, stwarzali uczniom możliwość zadania pytań, prosili o podsumowanie zajęć. Na 3 z 8 obserwowanych zajęć nauczyciele wykorzystywali techniki badawcze, a na 2 z 8 pytali uczniów, co sądzą o sposobie przekazywania przez nich wiedzy na danej lekcji. Uczący w jednym oddziale przekazują, że monitorują osiągnięcia uczniów w tej klasie poprzez rozmowy, podsumowanie zajęć, by przekonać się, czy uczniowie dobrze zrozumieli treści, ocenianie bieżące i okresowe, analizę wyników nauczania, udziału w konkursach, podczas okresowego podsumowania osiągnięć uczniowskich na radach pedagogicznych 2 razy w roku. W swojej pracy wykorzystują wnioski z analizy osiągnięć uczniów do modyfikacji planów dydaktycznych - zwiększenie ilości ćwiczeń umiejętności sprawiających trudności, motywowanie uczniów do pracy, docenianie i propagowanie sukcesów uczniów na różne sposoby, także do zmiany metod i form pracy, aby były skuteczniejsze. Szkoła Podstawowa 13/24
Wykres 1o Szkoła Podstawowa 14/24
Wykres 1w Szkoła Podstawowa 15/24
W wymaganiu "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Wdrażane wnioski z analiz sprawdzianu zewnętrznego nie przekładają się na wzrost wyników kształcenia. Analiza danych zastanych z dokumentacji pozwala stwierdzić, że wyniki szkoły na sprawdzianie zewnętrznym od 3 lat są następujące: rok 2013-5 stanin (średni), rok 2014-3 stanin (niski), 2015-3 stanin (niski), język angielski 2 stanin (bardzo niski), co świadczy o braku wzrostu efektów kształcenia. Uczący w jednym oddziale wymienili sukcesy edukacyjne uczniów tej klasy związane z podnoszeniem kompetencji opisanych w podstawie programowej. Są to: doskonalenie indywidualizacji procesu nauczania przez dostosowanie wymagań edukacyjnych, dzięki czemu uczeń np. uzyskał ocenę wyższą niż przewidywana, udział i sukcesy w konkursach szkolnych np. kolędniczym, gminnych: matematyczno-przyrodniczym, recytatorskim, szopek oraz w zawodach sportowych np. w siatkówce - III miejsce chłopcy, w tenisa stołowego - II miejsce w gminie, Turniej Wiedzy o Bezpieczeństwie Ruchu Drogowego, szkolny konkurs piosenki z j. angielskiego, przygotowanie przedstawienia - inscenizacji Calineczki dla kolegów. Szkoła Podstawowa 16/24
Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole prowadzone jest systemowe rozpoznanie możliwości, potrzeb i sposobów uczenia się uczniów. Podejmowane są działania adekwatne do rozpoznanych potrzeb w tym zakresie. Widoczna jest również adekwatność podejmowanych działań na rzecz przezwyciężania trudności wynikających ze społecznej sytuacji uczniów. W opinii rodziców, wychowawcy i inni nauczyciele służą im radą i wsparciem w sytuacjach trudnych dla ich dziecka. Zdaniem samych uczniów, otrzymują oni od swych nauczycieli wsparcie w zależności od potrzeb. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia W szkole w sposób systemowy rozpoznawane są możliwości i potrzeby oraz zdolności każdego ucznia z uwzględnieniem jego sytuacji społecznej. Wszyscy uczniowie, którzy zostali rozpoznani jako potrzebujący wsparcia objęci są odpowiednimi formami pomocy. Jak podaje dyrektor w szkole rozpoznano następującą ilość uczniów jako potrzebujących wsparcia: rok szkolny 2014/15: zajęcia dydaktyczno wyrównawcze w klasach IV - VI j. polski, matematyka po 7 uczniów, j. angielski 5 uczniów, zajęcia wyrównawcze w klasach I III - 10 uczniów, zajęcia korekcyjno kompensacyjne - 6 uczniów, zajęcia logopedyczne - 4 uczniów. Uzdolnienia matematyczno przyrodnicze - 5 uczniów, artystyczne 11 i sportowe 20 uczniów. Udzielono pomocy materialnej: wyprawka szkolna - 18 uczniów, dożywianie - 32 uczniów. Rok szkolny 2015/16: zajęcia dydaktyczno wyrównawcze: w kl. IV VI po 7 uczniów j. polski i matematyka, j. angielski - 2 uczniów, w kl. I III 9 uczniów. Zajęcia korekcyjno kompensacyjne 7 uczniów, zajęcia logopedyczne- 4 uczniów, wyprawka szkolna 7 uczniów, dożywianie 28 uczniów. Według dyrektora wymieniona pomoc i wsparcie udzielona została ze względu na potrzeby edukacyjne (dysleksja, dysortografia, zaległości w wiadomościach i umiejętnościach, problemy logopedyczne, szczególne zainteresowania) lub materialne (sytuacja materialna rodzin). Wszyscy uczniowie, którzy zostali rozpoznani jako potrzebujący wsparcia objęci są pomocą psychologiczno-pedagogiczną dostosowaną do indywidualnych potrzeb danego ucznia. Uczniowie posiadający opinie z poradni zostali objęci pomocą w ramach zajęć korekcyjno-kompensacyjnych lub logopedycznych. Według większości badanych rodziców nauczyciele kilka razy w roku rozmawiają z nimi o możliwościach lub potrzebach ich dziecka (wykres 1j). Nauczyciele uczący w jednym oddziale podali, że rozpoznają zdolności, możliwości, potrzeby i osiągnięcia edukacyjne uczniów tej klasy poprzez informacje z analizy wyników sprawdzianów, wytworów prac uczniów, obserwacje uczniów, rozmowy z nauczycielami, uczniami, rodzicami, wymianę informacji z logopedą oraz kuratorem sądowym. Za najważniejsze potrzeby rozwojowe uczniów zespół nauczycieli uczących w jednym oddziale uznał potrzebę rozwijania zainteresowań, samoakceptacji, radzenia sobie w trudnych sytuacjach, poczucia bezpieczeństwa oraz potrzeby materialne. Szkoła Podstawowa 17/24
Wykres 1j Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. W szkole są podejmowane działania adekwatne do rozpoznanych potrzeb uczniów. W ramach wspierania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi zorganizowano w szkole zajęcia dla uczniów z ryzykiem dysleksji, zajęcia logopedyczne, korekcyjno-kompensacyjne oraz zajęcia rozwijające zainteresowania, przygotowania do konkursów, przydzielono dodatkowe godziny na zajęcia z języka polskiego w kl. V i matematyki w kl. VI. Zgodnie z informacją uzyskaną od dyrektora zdecydowana większość uczniów korzysta z oferty zajęć dodatkowych, pojedynczy uczniowie, którzy nie uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych chodzą np. do szkoły muzycznej. Przy tworzeniu oferty szkoła kieruje się wszechstronnym rozwojem ucznia, jego zainteresowaniami i uzdolnieniami, potrzebami rozwojowymi, predyspozycjami nauczycieli, opiniami i oczekiwaniami rodziców. Uwzględnia się także zalecenia zawarte w opiniach poradni psychologiczno pedagogicznej oraz bazę lokalową i wyposażenie szkoły. W szkole podejmowane są działania, aby każdy uczeń miał szansę na odniesienie sukcesu ma miarę swoich możliwości. Zdaniem większości rodziców zajęcia pozalekcyjne w tej szkole są dostosowane do potrzeb ich dziecka (wykres 1j). Także większość uczniów podała, że w szkole są zajęcia pozalekcyjne, które ich interesują ( wykres 1j). W czasie obserwowanych zajęć nauczyciele dostosowywali metody i formy pracy do wcześniejszego rozpoznania potrzeb i możliwości poszczególnych uczniów. Stosowali zadania o różnym stopniu trudności, podział na grupy zróżnicowane, wydłużenie czasu pracy niektórym uczniom, powtórzenie kilka razy polecenia oraz danie możliwości wykonania pracy w grupie. Na podstawie rozpoznania potrzeb Szkoła Podstawowa 18/24
i możliwości uczniów nauczyciele wnioskują o udzielanie pomocy materialnej, wzmacniają poczucie wartości uczniów poprzez chwalenie, motywowanie do pracy, docenianie i propagowanie sukcesów na różne sposoby, dokonują zmian metod i form pracy, aby były skuteczniejsze. Wykres 1j Wykres 2j W wymaganiu "Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Zdecydowana większość nauczycieli w czasie obserwowanych zajęć indywidualizowała proces edukacyjny, który dotyczył większości bądź wszystkich uczniów. Wystąpiła praca indywidualna oraz praca w parach, zadania na tym samym poziomie lub o określonym stopniu trudności. Dostosowanie metod i form pracy do możliwości uczniów /karty pracy dobrane do wiadomości i umiejętności uczniów/. Nauczyciele sprawdzali pracę każdego ucznia. Sami uczniowie podali, że w szkole mogą uczestniczyć we wszystkich zajęciach, które ich interesują. Widoczna jest adekwatność podejmowanych działań do potrzeb uczniów. Szkoła Podstawowa 19/24
Obszar badania: Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej. W szkole uczą się różne dzieci ze względu na sytuację społeczno- ekonomiczną ich rodzin lub stan zdrowia. Zdaniem rodziców szkoła bierze to zróżnicowanie pod uwagę. Udzielana jest pomoc każdemu dziecku z trudnościami, także finansowymi ( pomoc materialna poprzez szkolne akcje charytatywne). Rodzice podkreślili również organizację zajęć logopedycznych, zajęć dodatkowych takich jak: koło czytelnicze, języka angielskiego, misyjne, sportowe, plastyczne oraz udział ich dzieci w różnych konkursach (np. kangur matematyczny, języka angielskiego, recytatorski). Nauczyciele znają sytuacje wszystkich swoich uczniów. Aby pomóc im przezwyciężać trudności w uczeniu się i wspierać ich rozwój, stosują indywidualne podejście do dziecka. Proponują udział w dodatkowych zajęciach i konkursach szkolnych i pozaszkolnych. W szkole uczniowie oprócz posiłków otrzymują mleko i owoce. Nauczyciele szczególnie podkreślili udostępnianie uczniom wielu pomocy pozyskanych z realizowanych programów oraz udział w internetowym teatrze. Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom. Zdecydowana większość uczniów i rodziców jest zdania, że uczniowie otrzymują od swych nauczycieli wsparcie w zależności od ich potrzeb. W opinii większości uczniów, nauczyciele wierzą w ich możliwości oraz dają im do zrozumienia, że wierzą w ich możliwości (wykresy 1j i 2j). Podali również, że nauczyciele pomagają im się uczyć, mówiąc np. że mogą się nauczyć nawet trudnych rzeczy. 29 z 31 rodziców jest zdania, że wychowawca i inni nauczyciele służą im radą i wsparciem w sytuacjach trudnych dla ich dziecka. Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa 20/24
Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Nauczyciele wykorzystują wnioski z analizy wyników sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej i podejmują w wyniku tych analiz działania. Widoczna jest użyteczność wniosków z monitorowania działań prowadzonych przez szkołę. Nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych i na podstawie tych badań planują w szkole działania. Działania podejmowane przez nauczycieli w wyniku badań zewnętrznych nakładają się na działania po analizie wyników sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Dyrektor szkoły oraz nauczyciele wymienili wnioski związane z procesem uczenia się sformułowane na podstawie analizy wyników sprawdzianu zewnętrznego i ewaluacji wewnętrznej. Sformułowane zostały następujące wnioski: doskonalić czytanie ze zrozumieniem różnorodnych tekstów, kształcenie umiejętności poprawnego pisania pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym, redagowanie tekstów ze świadomością celu, doskonalić umiejętności które dla uczniów okazały się na sprawdzianie najtrudniejsze, stosować ćwiczenia praktyczne nowej formuły sprawdzianu na lekcjach powtórzeniowych z języka polskiego, matematyki i języka angielskiego oraz przeprowadzić szkolny konkurs czytania ze zrozumieniem w języku polskim i języku angielskim. Modyfikować metody nauczania pod kątem metod aktywizujących, stosować ćwiczenia podnoszące sprawność tworzenia wypowiedzi oraz rozwijania wyobraźni uczniów, stwarzać jak najwięcej możliwości aby uczniowie mogli się od siebie uczyć. W klasie V zaplanować zwiększoną liczbę godzin na opanowanie wiadomości i umiejętności które stwarzają uczniom problemy oraz dwa razy w ciągu roku zorganizować w klasach IV, V i VI klasowe konkursy ze znajomości słownictwa i funkcji językowych. W celu promocji czytelnictwa zorganizować spotkanie z autorami książek dla dzieci i kontynuować akcję,, Cała szkoła czyta dzieciom z zaproszonymi gośćmi. Częściej wykorzystywać technologię informacyjno-komunikacyjną w czasie zajęć realizując założenia,, Cyfrowej szkoły jak również eksponować osiągnięcia uczniów poprzez prezentację klas na gazetkach szkolnych. Nauczyciele uczący w klasie piątej uzgadniają działania dotyczące wniosków wynikających z analizy egzaminów zewnętrznych i ewaluacji wewnętrznej w trakcie spotkań nauczycieli i rozmów z rodzicami. Na podstawie wniosków z analizy egzaminów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej podjęli następujące działania: raz w miesiącu wprowadzono ćwiczenie zadań według nowej formuły sprawdzianu, zorganizowano szkolne konkursy, czytelniczy, ortograficzny, kaligraficzny, j. angielskiego oraz konkurs "mistrz ułamków". Zwiększono wykorzystywanie multimediów na lekcjach, zorganizowano zajęcia wyrównawczych i rozwijające Szkoła Podstawowa 21/24
zainteresowania, opracowano ćwiczenia pod kątem czytania ze zrozumieniem oraz budowania poczucia własnej wartości ( stwarzanie możliwości do występów na forum klasy i szkoły). Powyższe przykłady pozwalają stwierdzić, że w szkole widoczna jest systemowość wykorzystania analiz sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej. Obszar badania: Działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub placówkę monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Dyrektor monitoruje realizację działań wynikających z analizy sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej. Analizuje realizację podstawy programowej, plany pracy nauczycieli oraz arkusze ewaluacyjne pracy nauczycieli. Obserwuje zajęcia i uroczystości szkolne pod katem wdrażania wniosków. Sprawdza systematyczność oceniania bieżącego uczniów. Kontroluje prowadzenie dokumentacji szkolnej. Na zebraniach rady pedagogicznej, 2 razy w ciągu roku szkolnego, nauczyciele przedstawiają stan realizacji wniosków, w tym informacje o osiągnięciach uczniów w konkursach i zawodów sportowych. Wyniki monitorowania wykorzystuje się do planowania zajęć wpierających proces nauczania-uczenia się, w tym do prowadzenie szerszej gamy zajęć rozwijających zainteresowania uczniów np. koło przyrodnicze, matematyczno-informatyczne, czytelnicze w klasie w klasie II. Prowadzenie na terenie szkoły większej ilości konkursów dla uczniów np. konkurs piosenki angielskiej, konkurs ortograficzny i czytania ze zrozumieniem.wyniki monitorowania wykorzystuje się również do organizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli, doposażania szkoły w pomoce dydaktyczne oraz zorganizowanie zajęć logopedycznych. Nauczyciele uczący w klasie piątej podali, że na poziomie tego oddziału monitorowano prowadzenie zajęć i uroczystości szkolnych pod kątem realizacji wniosków oraz bieżące ocenianie uczniów. Wyniki monitorowania wykorzystano do zwiększenie liczby godzin z wykorzystaniem technologii informacyjno - komunikacyjnej, metod aktywnych w kształtowaniu orientacji przestrzennej, większego wykorzystanie wzajemnego uczenia się uczniów od siebie oraz organizacji konkursów szkolnych. Zdaniem nauczycieli, modyfikacja tych działań nie była konieczna. Nauczyciele wykorzystują wnioski z analizy wyników sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej i podejmują odpowiednie działania. Widoczna jest użyteczność wniosków z monitorowania działań prowadzonych przez szkołę. W wymaganiu "Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Szkoła Podstawowa 22/24
Obszar badania: W szkole lub placówce nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych. Zdaniem dyrektora nauczyciele zapoznają się z wynikami badań zewnętrznych podczas konferencji przedmiotowych, szkoleń zewnętrznych oraz na zebraniach rady pedagogicznej i zespołów przedmiotowych. Nauczyciele poszukują również takich informacji w Internecie( portale edukacyjne, opracowania publikowane n.p.w Banku Dobrych Praktyk Ośrodka Rozwoju Edukacji np.,, Monitorowanie podstawy programowej z perspektywy nauczyciela,,,badania przesiewowe skuteczną profilaktyką niepowodzeń szkolnych uczniów w edukacji wczesnoszkolnej, Umiejętności matematyczne trzecioklasistów i piątoklasistów. Wszyscy nauczyciele podali, że znają wyniki badań zewnętrznych. Jako przykład takich badań kilku nauczycieli dodatkowo wymieniło: Ogólnopolskie Badanie Umiejętności Trzecioklasistów - OBUT, Diagnozę Umiejętności Matematycznych ( DUMa) oraz sprawdzian próbny organizowany przez wydawnictwo Nowa Era. próbny sprawdzian szóstoklasistów z Operonem i Nową Erą - Sprawdzian Szóstoklasisty, raporty opublikowane przez OKE i CKE,Test Kompetencji Piątoklasistów organizowany przez Instytut Badań Edukacyjnych, badanie sześciolatków "Sześciolatek w percepcji rodziców i nauczycieli" opublikowane przez MEN. Jako wnioski z tych badań podali m.in: - rozwijać zainteresowania i umiejętności uczniów oraz motywować ich do samodzielnej pracy. - doskonalić umiejętność czytania i słuchania tekstów ze zrozumieniem, pisania tekstów ze świadomością celu oraz korzystania z różnorodnych źródeł informacji; - zwiększyć liczbę ćwiczeń dotyczących umiejętności, które wypadły w badaniu najsłabiej, - w rozwiązywaniu zadań tekstowych pokazywać uczniom różne sposoby rozwiązań, - zwiększyć liczbę godzin na realizację słabo opanowanych umiejętności. Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. Zdaniem dyrektora, w szkole, w tym i poprzednim roku szkolnym były wykorzystywane badania zewnętrzne. Były to badania umiejętności trzecioklasistów- OBUT, test kompetencji piątoklasistów organizowany przez IBE, monitorowanie podstawy programowej z perspektywy nauczyciela oraz umiejętności matematyczne trzecioklasistów i piątoklasistów. Badania te zostały wykorzystane do analiz służących sprawdzeniu poziomu opanowania kształconych umiejętności, rozpoznania słabych i mocnych stron uczniów, włączania w proces dydaktyczny ćwiczeń doskonalących umiejętności uczniów, dostosowanie wymagań edukacyjnych dla uczniów mających trudności w nauce, weryfikacji metod i form pracy, dostosowaniu oferty zajęć dodatkowych do potrzeb uczniów, motywowania uczniów do większego udziału w konkursach oraz wprowadzenia dodatkowych zajęć dla uczniów. Wykorzystywanie wyników badań zewnętrznych służy przede wszystkim poprawie wyników nauczania. Działania podejmowane przez nauczycieli w wyniku badań zewnętrznych nakładają się na działania po analizie wyników sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej. Szkoła Podstawowa 23/24
Raport sporządzili Małgorzata Lenartowicz Teresa Szczurowska Kurator Oświaty:... Szkoła Podstawowa 24/24