Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY
Czym są składniki odżywcze Składniki odżywcze substancje chemiczne dostarczane do organizmu przez pokarm, który dostaje się do niego poprzez układ pokarmowy i wydobywane są z niego w procesie trawienia. Elementy produktów spożywczych są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Składniki pokarmowe: Białka Tłuszcze Cukry Sole mineralne Witaminy Woda
Role białek: Funkcja budulcowa Dostarczają energii Wchodzą w skład błon komórkowych Jako enzymy przyspieszają reakcje chemiczne Uczestniczą w transporcie wielu substancji do komórek organizmu Umożliwiają komórką transport
Znaczenie białek Białka receptorowe Białka budulcowe Białka sygnałowe Białka motoryczne Białka enzymatyczne Białka transportujące Białka obronne
Funkcje tłuszczów Dostarczają energii Budują struktury Chronią ciało przed utratą ciepła Są składnikiem błon komórkowych Biorą udział w syntezie związków chemicznych np. hormonów Sprawiają, że jedzenie jest smaczniejsze
Tłuszcze Nienasycone Nasycone Pochodzenia roślinnego występuje w nich cholesterol oliwa z oliwek, orzechy, słonecznik - Soja suszona - Kasza gryczana - Płatki owsiane - Pochodzenie zwierzęce np. masło, smalec, ryby, Szynka - Ser żółty - Ser twarogowy - Filet z dorsza - mleko
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3 Omega-6 Łosoś Sardynki Oleje rybie Olej rzepakowy i sojowy Olej sojowy Olej rzepakowy Pestki z dyni Orzechy włoskie Zielone warzywa liściaste
Węglowodany przyswajane przyswajalne (glukoza, fruktoza, laktoza,skrobia) czyli takie, które są wchłaniane z przewodu pokarmowego; źródłem węglowodanów przyswajalnych w pożywieniu są produkty spożywcze pochodzenia roślinnego zwłaszcza zbożowe. nieprzyswajalne nieprzyswajalne (błonnik), które nie dostarczają naszemu organizmowi energii, regulują natomiast pracę przewodu pokarmowego; ich rola polega przede wszystkim na przyspieszaniu automatycznych skurczów mięśni gładkich jelit, formowaniu mas kałowych, a tym samym regulacji wypróżnień.
Produkty, w których znajdują się cukry Proste Owoce, cukry, słodycze, miód puste kalorie Złożone Produkty zbożowe i roślinne nasiona strączkowe.
Funkcja węglowodanów Węglowodany są głównym źródłem energii, bo dostarczają 50% 60 %dziennego zapotrzebowania energetycznego. są materiałem energetycznym (fruktoza) i odżywczym (maltoza, laktoza, rafinoza).
Błonnik Nie można pominąć informacji o tym, iż do węglowodanów zaliczany jest również błonnik, ale nie spełnia on roli energetycznej, lecz regulującą. Bez niego nie byłaby możliwa prawidłowa praca przewodu pokarmowego. Błonnik nie jest trawiony przez enzymy przewodu pokarmowego.
Witaminy Rozpuszczalne w tłuszczach Witamina A Witamina D 3 Witamina E Witamina K Rozpuszczalne w wodzie Witamina B 6 Witamina B 9 (kwas foliowy) Witamina B 12 Witamina C Witamina H (biotyna) Witamina PP
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach Witamina Występowanie Znaczenie Skutki niedoboru A Żółte owoce i warzywa (na przykład marchew), masło, tran, jajka, sery Bierze udział w procesie widzenia i prawidłowym funkcjonowaniu skóry, zapewnia wzrost i rozwój Zahamowanie wzrostu, złe widzenie o zmroku, czyli tak zwana kurza ślepota, choroby skóry D 3 Wątroba, ryby, tran, masło, jajka, może być wytwarzana w organizmie człowieka Reguluje ilość wapnia i fosforu w organizmie, odpowiada za prawidłową budowę kości Osteoporoza, krzywica E Mleko, mięso, jajka, oleje jadalne, warzywa liściaste Zapewnia prawidłową pracę mięśni, układu nerwowego, zapobiega starzeniu się, łagodzi zmęczenie Osłabienie i zanik mięśni, uszkodzenie krwinek czerwonych, niedokrwistość K Zielone warzywa liściaste, wątroba i mleko Wspomaga krzepnięcie krwi i gojenie się złamań kości Skłonność do krwawień, zaburzenia krzepnięcia krwi, krwotoki
Witaminy rozpuszczalne w wodzie Witamina Występowanie Znaczenie Skutki niedoboru B 6 B 9 (kwas foliowy) B 12 C H (biotyna) PP Wątroba, drożdże, pszenica, fasola, orzechy, soja Warzywa liściaste, drożdże, wątroba Wątroba, mięso, jajka, mleko, ryby. Owoce cytrusowe, pietruszka, pożeczka, dzika róża, surowe warzywa Wątroba, drożdże, mleko, żółtko jajka, warzywa strączkowe, banany Wątroba, chude mięso, ryby, soja niewielka ilość jest wytwarzana w organizmie człowieka Uczestniczy w przemianie białek, wpływa na odporność organizmu Pobudza wytwarzanie krwinek czerwonych, wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego Pobudza wytwarzanie krwinek czerwonych Zwiększa odporność przyspiesza gojenie się ran, uczestniczy w rozwoju tkanki łącznej, ma właściwości bakteriobójcze Wpływa na i zdrowie skóry i wlosów Bierze udzial w oddychaniu komórkowym drgawki niedokrwistośc Zaburzenia wzrostu szkorbut zapalenie skory i jelit Zapalenie skóry i ślzówki
Sole mineralne mikroelementy Pierwiastki występujące w małej ilości, które wchodzą w skład enzymów, wpływają na przebieg wielu reakcji chemicznych makroelementy Pierwiastki występujące w dużej ilości, które pełnią funkcje budulcowe, są niezbędne do funkcjonowania komórek
Rodzaje soli mineralnych Wapń Buduje kości, utrzymuje prawidłową prace serca jest niezbędny w procesie wchłaniania żelaza Potas Zaopatruje mózg w tlen wspomaga leczenie alergii wpływa na obniżenie ciśnienia Magnez Zapobiega chorobom serca ma również właściwości uspokajające Żelazo jest składnikiem hemoglobiny, która krążąc po organizmie dostarcza do każdej komórki tlenu i zabiera dwutlenek węgla Cynk Przyspiesza gojenie ran, wpływa na proces wzrostu i sprawność umysłową Jod Warunkuje prawidłowe funkcjonowanie tarczycy, pomaga w utrzymaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci Selen Zapobiega łupieżowi i pomaga w jego leczeniu, skutecznie zwalcza wolne rodniki które mogą być w organizmie, przyczyną powstawania nowotworów Fluor Składnik kości i zębów przeciw działa próchnicy, niezbędny w procesie wzrostu organizmu
Woda Zaraz po powietrzu, jest jednym z najważniejszych składników, niezbędnych do życia. Nie dostarcza kalorii, ale za to często jest zapomnianą żywnością. Należy zaakceptować, że bez wody nie ma życia. Bez jedzenia możemy przeżyć kilka tygodni natomiast bez wody w zależności od warunków zaledwie 5 10 dni.
Funkcje wody Gasi pragnienie stanowi ponad połowę masy ciała (około 45 75 % masy ciała) Wypełnia znaczną część komórek ciała Umożliwia przebieg bardzo wielu reakcji chemicznych Rozpuszcza większość związków, np. cukry proste, oraz część witamin, umożliwiając ich transport Pomaga w usuwaniu szkodliwych produktów przemiany materii Reguluje temperaturę ciała Jest także nośnikiem ciepła w organizmie.
KONIEC DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ W I K T O R I A L E W A N D O W S K A M A R I A O P A Ł A K A Z U Z A N N A W O J N A R O W S K A S Z Y M O N B R A T K E D A W I D S A D O W S K I