Inwentaryzacja i monitoring populacji wilka w województwie zachodnio-pomorskim. Borowik T., Jędrzejewski W., Nowak S.

Transkrypt

1 Inwentaryzacja i monitoring populacji wilka w województwie zachodnio-pomorskim Borowik T., Jędrzejewski W., Nowak S.

2

3

4

5

6

7

8

9 Terytoria wilczych watah w Puszczy Białowieskiej (jesień-zima 1997/98)

10 Rozmieszczenie terytoriów wilczych watah w polskiej części Puszczy Białowieskiej w końcu zimy 1997/1998 Średnia wielkość terytorium wilczej watahy wynosi km 2 Średnia wielkość watahy 4-5 osobników (zakres 2-12 osobników)

11 Sposób użytkowania terytorium przez wilki w różnych sezonach Wataha spędza 70% czasu na terenie pokrywającym 20-30% terytorium

12 Aktywność dobowa wilków Dobowa marszruta watahy wynosi średnio 23 km (max. ponad 60 km)

13

14 Rozmieszczenie haplotypów mtdna

15 Rozród Ruja luty Poród kwiecień/maj Średnio 5-6 szczeniąt Do zimy pozostaje 1-3 szczenięta Fot. V. Sidorovich Fot. S. Wąsik

16 Fot. R. Mikusek Fot. R. Mikusek

17 Pokarm wilków Dzikie ssaki kopytne oraz inne mniejsze ssaki Zwierzęta gospodarskie 97-98% 2-3%

18 Fot. V. Sidorovich Fot. V. Sidorovich

19 Wybiórczość pokarmowa wilków (dzikie ssaki kopytne)

20 Struktura gatunkowa ofiar wilków na tle zespołu ssaków kopytnych w Puszczy Białowieskiej

21 Trasy dobowych przemieszczeń wilków i sekwencje zabijanych ofiar

22 Dobowa konsumpcja ofiar przez wilki

23 Średnio wataha wilków (4-5 osobników) zabija jedną ofiarę co 2-3 dni Rocznie, jeden wilk zabija około 42 ofiar (w tym 27 jeleni, 12 dzików i 2 sarny)

24 Czynniki śmiertelności wilków Kłusownictwo

25 Kłusownictwo

26 Kolizje drogowe

27 ZAŁOŻENIA METODYCZNE

28 Metodyka przyjęta w inwentaryzacji: 1. Tropienia zimowe, prowadzone po świeżym opadzie śniegu, jednocześnie przez kilka nadleśnictw w obrębie dużego kompleksu leśnego. Celem tropień jest: rozróżnienie poszczególnych watah określenie wielkości watah 2. Całoroczne obserwacje, prowadzone przez służby terenowe nadleśnictw i parków (rejestracja wszystkich spotkań i śladów obecności dużych drapieżników). Celem obserwacji jest: ustalenie przybliżonych lokalizacji nor rozrodczych (rozróżnienie watah) określenie wielkości poszczególnych watah

29 198 km km km km 2

30 Rejony koordynacyjne Czarna Białostocka Knyszyn I Supraśl Krynki Dojlidy Waliły Żednia Browsk II Bielsk Hajnówka Białowieża Nurzec

31 Przykładowy schemat inwentaryzacji wilków w Puszczy Białowieskiej Eliaszuki Waśki 758 Krzywiec Borysówka Hajnówka Siemianówka Lewkowo Narewka Narewka 61 Skupowo W 217 4W Masiewo W W 5W 5W W 5W 5W Budy Orzeszkowo W 490 2W Białowieża Długi Bród Starzyna W W 3W 2W 2W km Trasa przejścia wilków Trasa przejazdu samochodu Miejsca dziennego odpoczynku wilków

32 Kategorie obserwacji całorocznych notowane przez służby terenowe nadleśnictw i parków narodowych obserwacje wizualne tropy na śniegu lub w błocie obserwacje szczeniąt wycie nory ofiary: jeleń sarna owca krowa

33 Duża,okrągła głowa Tylna, część głowy i uszu ruda Male, trójkątne uszy Długie nogi i zwieszony ogon Fot. S. Wąsik

34 Czarna plama na ogonie - gruczoł fiołkowy Fot. V. Sidorovich

35

36

37

38

39

40 Fot. V. Sidorovich Fot. V. Sidorovich

41

42

43 Fot. V. Sidorovich

44 Karta monitoringu wilków i rysi Tomasz Borowik Nazwisko i imię obserwatora... Data obserwacji Dokładna lokalizacja: Nadleśnictwo, leśnictwo, oddział, pobliskie wsie, drogi, rzeki, itp. (ew. współrzędne geograficzne) Gatunek zwierzęcia: wilk, ryś Liczba osobników w grupie... Skład grupy: N ad., N juv. Opis: okoliczności obserwacji, nory, legowiska, znakowania ruja, kał, wycie, polowania, gatunek ofiary, padlina, trasa tropienia itd. Trop czy obserwacja Wymiary tropu: (dłg x szer) Stopień pewności określenia gatunku: PEWNE, NIEPEWNE Warunki tropienia, N dni po ponowie Rozróżnienie watah i osobników w liczeniach zimowych: (nr watahy) Nadleśnictwo Białowieża Leśnictwo Teremiski o.251a Wilk 3 Obserwacja wilków Przechodzących przez drogę obs

45

46 Liczebność i rozmieszczenie watah wilczych w Lasach Włodawskich, Parczewskich i Sobiborskich w sezonie 2003/ >1

47 Rozmieszczenie i liczebność populacji wilka w sezonie 2008/2009 Liczba watah: Całkowita liczba wilków: (~610) Średnia wielkość watahy 4,8 osobnika (range 2-11) watahy wilcze lasy

48 Liczebność wilków w Polsce w latach Sezon Liczebność Min Max 2000/ / / / / / / / /

49

50

51

52 I II

53

54

55

56 Dziękuje za uwagę