Monitoring skuteczności zastosowanych rozwiązań łagodzących negatywny wpływ infrastruktury liniowej przykład badań prowadzonych na autostradzie A4

Transkrypt

1 III Międzynarodowa Konferencja Naukowo Techniczna TRANSEIA 2017 Oceny oddziaływania na środowisko w budownictwie komunikacyjnym Krynica-Zdrój, 6 8 grudnia 2017 r. Monitoring skuteczności zastosowanych rozwiązań łagodzących negatywny wpływ infrastruktury liniowej przykład badań prowadzonych na autostradzie A4 Joanna Nabielec EKKOM Sp. z o.o.

2 Teren badań Monitoring porealizacyjny obejmował 57 km odcinek autostrady A4 od węzła Szarów do węzła Krzyż w województwie małopolskim Rys.1. Przebieg monitorowanego odcinka autostrady A4, źródło: Open Street Map

3 Zakres prowadzonych prac Monitoring zoologiczny poziom śmiertelności, stopień wykorzystania przejść dla zwierząt, zasiedlenie zbiorników zastępczych przez płazy

4 Zakres prowadzonych prac Monitoring zoologiczny poziom śmiertelności, stopień wykorzystania przejść dla zwierząt, zasiedlenie zbiorników zastępczych przez płazy Monitoring ornitologiczny rozpoznanie awifauny Puszczy Niepołomickiej, zasiedlenie budek lęgowych przez sowy

5 Zakres prowadzonych prac Monitoring zoologiczny poziom śmiertelności, stopień wykorzystania przejść dla zwierząt, zasiedlenie zbiorników zastępczych przez płazy Monitoring ornitologiczny rozpoznanie awifauny Puszczy Niepołomickiej, zasiedlenie budek lęgowych przez sowy Monitoring botaniczny zmiany w siedliskach przyrodniczych w Rezerwatach Dębina, Debrza oraz użytku ekologicznym Jasień

6 Uwarunkowania terenowe Monitorowany odcinek autostrady A4 znajduje się w kolizji z przebiegiem 3 korytarzy ekologicznych Monitoring botaniczny Rys.2. Przebieg monitorowanego odcinka autostrady A4 na tle korytarzy ekologicznych źródło: Jędrzejewski W., i in. Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w Polsce, 2011

7 Zastosowane środki łagodzące przejścia dla zwierząt,

8 Zastosowane środki łagodzące przejścia dla zwierząt, ogrodzenia ochronno naprowadzające,

9 Zastosowane środki łagodzące przejścia dla zwierząt, ogrodzenia ochronno naprowadzające, wygrodzenia herpetologiczne, Fot.1. Joanna Nabielec

10 Zastosowane środki łagodzące przejścia dla zwierząt, ogrodzenia ochronno naprowadzające, wygrodzenia herpetologiczne, zbiorniki zastępcze dla płazów, Fot.1. Joanna Nabielec

11 Zastosowane środki łagodzące przejścia dla zwierząt, ogrodzenia ochronno naprowadzające, wygrodzenia herpetologiczne, zbiorniki zastępcze dla płazów, ekrany akustyczne. Fot.1. Joanna Nabielec

12 ocena skuteczności wykorzystania 10 przejść dla płazów i drobnych zwierząt, Przedmiot badań Fot.2. Joanna Nabielec

13 Przedmiot badań ocena skuteczności wykorzystania 10 przejść dla płazów i drobnych zwierząt, Rys.3. Lokalizacja monitorowanych przejść dla zwierząt na przebiegu korytarzy ekologicznych źródło: Jędrzejewski W., i in. Projekt korytarzy ekologicznych..., opracowanie własne

14 ocena skuteczności wykorzystania 10 przejść dla płazów i drobnych zwierząt, ocena skuteczności zastosowanych wygrodzeń herpetologicznych oraz wygrodzeń ochronno naprowadzających, Przedmiot badań Fot.2. Joanna Nabielec

15 ocena skuteczności wykorzystania 10 przejść dla płazów i drobnych zwierząt, ocena skuteczności zastosowanych wygrodzeń herpetologicznych oraz wygrodzeń ochronno naprowadzających, monitoring kolizji ptaków z przeźroczystymi ekranami akustycznymi, Przedmiot badań Fot.2. Joanna Nabielec

16 ocena skuteczności wykorzystania 10 przejść dla płazów i drobnych zwierząt, ocena skuteczności zastosowanych wygrodzeń herpetologicznych oraz wygrodzeń ochronno naprowadzających, monitoring kolizji ptaków z przeźroczystymi ekranami akustycznymi, Przedmiot badań kontrola obiektów systemu odwodnienia, Fot.2. Joanna Nabielec

17 ocena skuteczności wykorzystania 10 przejść dla płazów i drobnych zwierząt, ocena skuteczności zastosowanych wygrodzeń herpetologicznych oraz wygrodzeń ochronno naprowadzających, monitoring kolizji ptaków z przeźroczystymi ekranami akustycznymi, Przedmiot badań kontrola obiektów systemu odwodnienia, Fot.2. Joanna Nabielec monitoring wykorzystania przez płazy zbiorników wodnych.

18 Wyniki monitoringu przejść wykorzystywanie przez zwierzęta wszystkich wybranych do badań obiektów, Fot.3. Joanna Nabielec

19 Wyniki monitoringu przejść wykorzystywanie przez zwierzęta wszystkich wybranych do badań obiektów, największa aktywność zwierząt w przejściach pod mostami autostradowymi, Fot.3. Joanna Nabielec

20 Wyniki monitoringu przejść największa aktywność zwierząt w przejściach pod mostami autostradowymi Rys.3. Lokalizacja monitorowanych przejść dla zwierząt na przebiegu korytarzy ekologicznych źródło: Jędrzejewski W., i in. Projekt korytarzy ekologicznych..., opracowanie własne

21 Wyniki monitoringu przejść wykorzystywanie przez zwierzęta wszystkich wybranych do badań obiektów, największa aktywność zwierząt w obiektach pod mostami autostradowymi, stwierdzono wykorzystanie badanych obiektów przez ok. 26 gatunków zwierząt, Fot.4. Joanna Nabielec Fot.3. Joanna Nabielec

22 Wyniki monitoringu przejść dobra współpraca z Zarządcą autostrady w zakresie poprawy bezpieczeństwa zwierząt wykorzystujących przejścia Fot.4,5. Joanna Nabielec

23 Wyniki monitoringu śmiertelności powolny, systematyczny spadek poziomu śmiertelności zwierząt Rys.4. Poziom śmiertelności zwierząt w kolejnych latach badań

24 Wyniki monitoringu śmiertelności powolny, systematyczny spadek poziomu śmiertelności zwierząt Rys.5. Poziom śmiertelności zwierząt w kolejnych latach badań, z podziałem na poszczególne gromady

25 Wyniki monitoringu śmiertelności wśród ofiar dominują ptaki, następnie ssaki, płazy i gady nie przekraczają 10% Rys.6. Udział poszczególnych gromad w wykrytej śmiertelności

26 Wyniki monitoringu śmiertelności rozkładu śmiertelności zwierząt w odniesieniu do kilometrażu autostrady wskazuje na 4 odcinki o podwyższonej śmiertelności Rys.7. Rozkład śmiertelności zwierząt na całym monitorowanym odcinku autostrady A4

27 Wyniki monitoringu śmiertelności rozkład śmiertelności zwierząt w odniesieniu do kilometrażu autostrady wskazuje na 4 odcinki o podwyższonej śmiertelności, niekorelujące z przebiegiem korytarzy ekologicznych Rys.8. Rozkład śmiertelności zwierząt na całym monitorowanym odcinku autostrady A4

28 Rys.9. Rozkład śmiertelności zwierząt na całym monitorowanym odcinku autostrady A4 Wyniki monitoringu śmiertelności rozkładu śmiertelności zwierząt w odniesieniu do kilometrażu autostrady wskazuje na 4 odcinki o podwyższonej śmiertelności

29 Wyniki monitoringu śmiertelności śmiertelność obejmująca głównie ptaki oraz te ssaki, dla których wygrodzenia nie stanowią skutecznej bariery przed wchodzeniem w pas autostrady wskazuje na skuteczność zastosowanych wygrodzeń, Fot.6. Joanna Nabielec

30 Wyniki monitoringu śmiertelności śmiertelność obejmująca głównie ptaki oraz te ssaki, dla których wygrodzenia nie stanowią skutecznej bariery przed wchodzeniem w pas autostrady wskazuje na skuteczność zastosowanych wygrodzeń, pojedyncze przypadki kolizji z przedstawicielami zwierzyny płowej wskazuje na problem przechodzenia zwierząt przez otwarte bramy w wygrodzeniach, Fot.6. Joanna Nabielec

31 Wyniki monitoringu śmiertelności niska śmiertelność płazów wskazuje na szczelność wygrodzeń herpetologicznych, Fot.6. Joanna Nabielec

32 Wyniki monitoringu śmiertelności niska śmiertelność płazów wskazuje na szczelność wygrodzeń herpetologicznych, niski wykryty poziom kolizji ptaków z przeźroczystymi ekranami akustycznymi. Fot.6. Joanna Nabielec

33 Wyniki monitoringu zbiorników zastępczych dla płazów badaniami objęto zarówno zbiorniki, do których przenoszono przedstawicieli batrachofauny podczas budowy autostrady, jak i zbiorniki zastępcze, Fot.7. Joanna Nabielec

34 Wyniki monitoringu zbiorników zastępczych dla płazów badaniami objęto zarówno zbiorniki, do których przenoszono przedstawicieli batrachofauny podczas budowy autostrady, jak i zbiorniki zastępcze, łącznie we wszystkich kontrolowanych obiektach stwierdzono 13 gatunków płazów oraz zaskrońca, Fot.7. Joanna Nabielec

35 Wyniki monitoringu zbiorników zastępczych dla płazów zarówno pod względem liczebności jak i zróżnicowania gatunkowego, zbiorniki zastępcze charakteryzowały się bogatszym składem batrachofauny, Fot.7. Joanna Nabielec

36 Wyniki monitoringu zbiorników zastępczych dla płazów zarówno pod względem liczebności jak i zróżnicowania gatunkowego, zbiorniki zastępcze charakteryzowały się bogatszym składem batrachofauny, w zbiornikach zastępczych, z uwagi na ich korzystne parametry dochodzi do przypadków ich celowego zarybiania oraz mimo wygrodzenia tych obiektów, z przypadkami wędkowania. Fot.7. Joanna Nabielec

37 Podsumowanie monitoringu porealizacyjnego pomimo wielu niekorzystnych oddziaływań dróg na środowisko, współczesne metody i technologie umożliwiają minimalizowanie i ograniczanie negatywnych skutków środowiskowych wynikających z realizacji inwestycji liniowych, Fot.8. Joanna Nabielec

38 Podsumowanie monitoringu porealizacyjnego pomimo wielu niekorzystnych oddziaływań dróg na środowisko, współczesne metody i technologie umożliwiają minimalizowanie i ograniczanie negatywnych skutków środowiskowych wynikających z realizacji inwestycji liniowych, wykonane 3 letnie badania wskazują na zróżnicowany stopień użytkowania przez zwierzęta wyznaczonych do monitoringu przejść, Fot.8. Joanna Nabielec

39 Podsumowanie monitoringu porealizacyjnego stosunkowo niewielka śmiertelność obejmująca głównie ptaki oraz te ssaki, dla których wygrodzenia nie stanowią skutecznej bariery przed wchodzeniem w pas autostrady, wskazuje na skuteczność zastosowanych wygrodzeń, Fot.8. Joanna Nabielec

40 Podsumowanie monitoringu porealizacyjnego stosunkowo niewielka śmiertelność obejmująca głównie ptaki oraz te ssaki, dla których wygrodzenia nie stanowią skutecznej bariery przed wchodzeniem w pas autostrady, wskazuje na skuteczność zastosowanych wygrodzeń, wszystkie skontrolowane zbiorniki zastępcze posiadają odpowiednie parametry umożliwiające zasiedlenie ich przez płazy, Fot.8. Joanna Nabielec

41 Dziękuję za uwagę