Ochrona in situ żubra w Polsce część północno-wschodnia

Transkrypt

1 Ochrona in situ żubra w Polsce część północno-wschodnia 85% dofinansowanie przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, działanie 5.1 priorytetu V (umowa o dofinansowanie nr: POIS /09-00) 15% współfinansowanie przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - umowa o współfinansowanie wydatków kwalifikowanych Projektu realizowanego w ramach V osi priorytetu POIiŚ nr: 145/2011/Wn-50/OP-WK-PS/D

2 ŻUBRY PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ fot. P. Jucha

3 PUSZCZA KNYSZYŃSKA

4 % Udział % powierzchni wg gatunków panujących w Puszczy Knyszyńskiej , ,57 7,38 6,45 4,37 0,93 Sosna Świerk Brzoza Dąb Olsza Pozostałe

5 % Udział % powierzchni wg typów siedliskowych lasu w Puszczy Knyszyńskiej , ,2 19, ,18 2,51 1,13 3,17 1,13 3,17 Bśw BMśw BMw LMśw Lśw Lw Ol OlJ Pozostałe

6 Nadleśnictwa Puszczy Knyszyńskiej - Powierzchnia ogółem ha - Powierzchnia leśna ha KNYSZYN ŻEDNIA

7 ŻUBR (Bison bonasus) fot. P. Jucha

8 Ostatni żubr w Puszczy Knyszyńskiej padł w 1755 roku

9 POCZĄTKI W dniu r. Białowieski Park Narodowy przekazał Nadleśnictwu Waliły dwa żubry: byki; Podbiał nr rodowy 2247 ur r. Podkolan nr rodowy 2383 ur r. W dniu r. Białowieski Park Narodowy przekazał Nadleśnictwu Waliły następne trzy żubry krowy pochodzące ze stada wolnościowego. W protokole zdawczo odbiorczym powołano się na decyzje: Naczelnego Dyrektora Lasów Państwowych, Departamentu Ochrony Przyrody i Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych, żubry miały stanowić własność OZLP w Białymstoku, który przyjął całkowitą nad nimi opiekę. Wypuszczono je bezpośrednio z klatek w rejonie wsi Sosnowik, wieś ta do dzisiaj pozostała środkiem okręgu o promieniu około 8 km wewnątrz którego wędrują żubry. I tak rozpoczęła się historia wolnego stada żubrów żyjącego do dzisiaj we wschodniej części Puszczy Knyszyńskiej.

10 Żubry wróciły do Puszczy Knyszyńskiej w 1973 roku

11

12

13

14 Obszar penetrowany przez żubry w Puszczy Knyszyńskiej Powierzchnia około ha

15 Opinie ekspertów Dnia r., w RDLP Białystok odbyło się pierwsze spotkanie w sprawie hodowli żubrów na tym terenie, uczestniczący w spotkaniu prof. dr hab. Zdzisław Pucek z Zakładu Badań Ssaków PAN w Białowieży stwierdził: Na obszarze Puszczy Knyszyńskiej należy utrzymywać stado żubrów w ilości sztuk, żubrów nie należy dokarmiać, żubry muszą mieć odpowiednią bazę pokarmową, dużo łąk i otwartych terenów, gdyż w innym przypadku będą szkody na polach i w lesie. Dr Zbigniew Krasiński Ekspertyza dotycząca wolnej hodowli żubrów w Puszczy Knyszyńskiej rok 1997 Demograficznie bezpieczne populacje musza liczyć co najmniej 50 osobników, lecz ze względów genetycznych powinny być znacznie większe.

16 ŻUBRY I GOSPODARKA LEŚNA fot. P. Jucha

17 Szkody w uprawach, młodnikach i drzewostanach spowodowane przez żubry w latach w Nadleśnictwach Krynki i Supraśl Rok Szkody ogółem W tym szkody powyżej 20% [ha] [ha] , , , , ,29 8, ,63 12, ,15 16, ,98 3, , ,35 0, ,83 0, ,47 8, ,44 6,68

18 ha Szkody w uprawach, młodnikach i drzewostanach spowodowane przez żubry w latach w Nadleśnictwach Krynki i Supraśl lata Szkody ogółem W tym szkody powyżej 20%

19 Leśnictwa na terenie których wystąpiły szkody w drzewostanach

20 SZKODY W UPRAWACH ROLNYCH fot. P. Jucha

21 Rok Ogółem wartość wypłaconych odszkodowań za szkody w uprawach rolnych Kwota odszkodowań [zł] Razem

22 zł Wartość wypłaconych odszkodowań za szkody w uprawach rolnych lata

23 Miejscowości w których wystąpiły szkody na uprawach rolnych Kamionaka Stara Wierzchlesie Słójka Szudziałowo Harkawicze Pierożki Talkowszczyzna Ostrów Północny Świdziałówka

24 TRAGICZNE POMYŁKI W 1976r. nieznani sprawcy zastrzelili na polach obok wsi Poczopek trzy żubry, jeden padł na miejscu dwa inne zdołały przejść kilkaset metrów, do żubrów strzelano z drogi Białystok Krynki. Miejscowi ludzie doskonale wiedzą kto urządził sobie tą nocną strzelaninę. Dnia r. w pobliżu miejscowości Górany znaleziono żubra, który zginął od rany postrzałowej, pocisk uszkodził lewą komorę serca, był to byk w wieku około 3 lat, winnego tego przestępstwa nigdy nie odnaleziono.

25 ODSTAŁY ŻUBRÓW W PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ

26 ODSTRZAŁY W 1976 roku dokonano sanitarnego odstrzału żubra z knyszyńskiego stada, dostrzelono krowę która złamała nogę próbując uwolnić się z wnyka, zwierzę było zupełnie wycieńczone i nie miało szans przeżycia Dnia 24 marca 2005 r. dokonano pierwszego legalnego odstrzału żubra w Puszczy Knyszyńskiej, żubr byk padł na terenie Nadleśnictwa Supraśl w obwodzie wyłączonym nr 38. Trofeum - poroże zostało wycenione na 175,75 punktów. Drugi żubr krowa odstrzelony został 10 grudnia 2005 r. w okolicy wsi Sukowicze, zgodnie z pozwoleniem ministra była to krowa o złamanym czy też uszkodzonym lewym rogu, wiek strzelonego zwierzęcia oceniono na 6 lat a tuszę na 100 kg.

27 ŻUBRY STRZELONE W PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ Data Płeć Waga [kg] Trofeum Wycena [punkty] Wartość Tuszy [zł] Opłata za odstrzał i Organizację Polowania [zł] 24 III 2005 Żubr byk , XII 2005 Żubr krowa II 2008 Żubr byk , III Żubr krowa II Żubr krowa II Żubr krowa XII.2009 r. Żubr krowa II.2010 r. Żubr krowa

28

29 PRZEŚIEDLENIA W maju 2004 r. Departament Ochrony Przyrody Ministerstwa Środowiska zwrócił się z prośbą do Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku o rozważenie propozycji introdukcji do stada w Puszczy Knyszyńskiej dwóch samic żubra; Pokrzywka i Polnika urodzonych w 2003 r., pochodzących z hodowli zamkniętej w Białowieży. Po uzyskaniu pozytywnej opinii ze strony L.P, Minister Środowiska wydał decyzję na przewiezienie żubrów do Puszczy Knyszyńskiej, 25 lutego 2005 r. żubry z Białowieży zostały przywiezione w okolice wsi Pierożki, gdzie wypuszczono je na wolność.

30

31 fot. G. Dąbrowski

32 Zakres prac wykonywanych na terenie Puszczy Knyszyńskiej w ramach projektów ochrony żubra 1. Rekultywacja, zagospodarowanie łąk leśnych 2. Wprowadzanie podszytów gatunków leśnych 3. Wykonywanie lizawek w postaci słupów osikowych 4. Budowa paśników 5. Budowa tarasów widokowych, koszenie łąk 6. Dokarmianie

33 DOKARMIANIE Zimowe dokarmianie żubrów rozpoczęto na terenie Nadleśnictwa Krynki w 1996 r.

34 fot. P. Jucha

35 LICZEBNOŚĆ WOLNYCH STAD ŻUBRÓW W 2011 ROKU Puszcza Powierzchnia [ha] Stan ilościowy Zagęszczenie Białowieska /135 ha Borecka /246 ha Knyszyńska /1200 ha

36 fot. P. Jucha

37 fot. P. Jucha

38 ILE ŻUBRÓW MOŻE ŻYĆ W PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ? DOCELOWA LICZEBNOŚĆ ŻUBRÓW W PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ WYNIKAJĄCA Z POWIERZCHNI I ZAGĘSZCZENIA W INNYCH HODOWLACH sztuk Liczona jak dla łosi przy zagęszczeniu 1 szt. / 1000 ha sztuk Liczona jak dla Puszczy Boreckiej przy zagęszczeniu 1 szt./257 ha sztuk Liczona jak dla obecnej populacji w Puszczy Białowieskiej przy zagęszczeniu 1/144 ha sztuk Liczebność wynikająca z zagospodarowania rejonu hodowlanego Puszczy Knyszyńskiej

39

40

41

42

43 Dziękuję za uwagę.