Formy i skala oddziaływania zwierzyny na las

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Formy i skala oddziaływania zwierzyny na las"

Transkrypt

1 Formy i skala oddziaływania zwierzyny na las Zbigniew Borowski Zakład Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Jan Błaszczyk Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych

2 Wstęp Wysokie zagęszczenia kopytnych mają wpływ na: Strukturę i skład gatunkowy drzewostanu Różnorodność roślinności zielnej, jej układ i strukturę charakterystykę gleby depozyt zarodników grzybów mykoryzowych różnorodność owadów skład gatunkowy zgrupowań ptaków i drobnych ssaków

3 Wstęp Gatunki zwierzyny Jeleń zgryzanie, spałowanie i czemchanie Sarna zgryzanie i czemchanie Łoś zgryzanie, spałowanie i łamanie Daniel zgryzanie, spałowanie

4 Wstęp Jakie czynniki modyfikują presję jeleniowatych na ekosystem leśny? Liczebność populacji Struktura drzewostanu Runo leśne Fragmentacja środowiska Martwe drewno Duże drapieżniki Działalność człowieka Urbanizacja/penetracja lasu/intensyfikacja ruchu drogowego

5 Zagęszczenia jelenia wirginijskiego a śmiertelność sadzonek jodły Zgryzanie Śmiertelność Zagęszczenie jeleni os/km 2

6 Wpływ zagęszczenia jeleni na przeżywalność jodeł zrąb Las Hidding et al. Forest Ecology and Management (2012) Zagęszczenie drzew s1 siewki <15cm z 1 pędem s2 siewki <15cm co najmniej z 2 pędami e1 małe jodły cm e2 większe jodły >30cm

7 Wpływ zagęszczenia jeleniowatych na regenerację lasu (Gill and Morgan 2010 Forestry) Sadzonki < 30 cm /ha -1 Sadzonki cm /ha -1 Liczebność jeleniowatych os./km 2

8 Wpływ gospodarki leśnej na szerokość niszy pokarmowej jeleniowatych (Reimoser 1996) Naturalne odnowienie

9 Sezonowe preferencje różnych grup roślin zjadanych przez sarny Wykorzystanie w zależności od dostępności Wiosna Lato Zima R-Maliny; D-drzewa liściaste; H-zioła; G-trawy; C-drzewa iglaste ***p < 0.001, **p < 0.01, *p < 0.05 Moser et al Forest Ecology and Management

10 Presja sarny na drzewa liściaste w zależności od towarzyszącej roślinności (A) Maliny (B) zioła Moser et al Forest Ecology and Management

11 Roślinność towarzysząca a presja wywierana przez kopytne na sadzonki dębu Intensywność zgryzania (cm/rok -1 ) Częstotliwość zgryzania (%) Jensen et al Forest Ecology and Management Częstotliwość (A) i intensywność (B) zgryzania przez jeleniowate sadzonek dębu rosnących w obecności roślinności towarzyszącej (-F+S) lub jej braku (-F-S)

12 Wpływ odległości od najbliższej drogi na zachowanie jelenia szlachetnego % czasu na przemieszczanie się % czasu na żerowanie Długość okresu żerowania CiutiS, et al. (2012). PLoSONE

13 Wykorzystanie środowisk niskiego i wysokiego ryzyka przez sarny Padié et al. (2015) Oikos Udział w wykorzystaniu środowiska Środowisko bezpieczne Prawdopodobieństwo wykorzystania ryzykownego środowiska Środowisko ryzykowne Okres wysokiego ryzyka Okres niskiego ryzyka Proporcja refugiów w obrębie areału

14 Wykorzystanie środowiska i aktywność jeleni w zależności od pory dnia Godvik et al Ecology Prawdopodobieństwo aktywności Jelenie wykorzystują pola w nocy, gdzie intensywnie żerują Dzień spędzają w lesie, gdzie są mniej aktywne Dzień Zmierzch Noc Intensywność światła

15 Spałowanie młodników bukowych przez jelenie

16 Zawartość składników mineralnych w korze spałowanych buków [g/kg] 0,60 0,40 Fosfor 0,44 * 0,36 Nadleśnictwo Czaplinek [g/kg] 0,80 0,60 0,40 Fosfor. ns 0,58 0,59 Nadleśnictwo Polanów 0,20 0,20 [g/kg] 0,00 5,00 4,00 3,00 2,00 barking Potas 3,26 * NON-barking 2,48 [g/kg] 0,00 0,80 0,60 0,40 barking Potas. 0,62 ns NONbarking 0,59 1,00 0,20 [g/kg] 0, barking Wapń. 13,54 ns NON-barking 14,30 0,00 16,00 12,00 [g/kg] 8,00 barking Wapń 10,74 * NONbarking 8,32 5 4,00 0 0,00 barking NON-barking barking NONbarking

17 Znaczenie martwego drewna w ochronie drzew przez zgryzaniem Smit et al. Forest Ecology and Management (2012) TAK Martwe drewno Brak martwego drewna Sadzonki/m 2 Zgryzanie dębu (%) Siewki/m 2 Pellerin et al. Forest Ecology and Management (2010) NIE Wysokość drzewek (cm) Jodła Dąb Grodzenie bez martwego drewna Niegrodzone bez martwego drewna Grodzenie martwym drewnem Niegrodzone z martwym drewnem

18 Czynniki modyfikujące presję jeleniowatych na ekosystem leśny Dokarmianie Zagrody zimowe Polowanie

19 Znaczenie dużych drapieżników Powrót dużych drapieżników weuropie i Ameryce Północnej wywołał zainteresowanie rodzajami oddziaływań tych drapieżników na zachowania ssaków kopytnych

20 Znaczenie drapieżników Ryzyko drapieżnictwa jest ewolucyjną presją, która wpływa na zachowania zwierząt Zachowania anty-drapieżniczenajczęściej są wynikiem kompromisu pomiędzy maksymalizowaniem pobieranej energii i minimalizowaniem ryzyka drapieżnictwa. Do takich zachowań zaliczyć możemy: Wzrost czujności,ograniczenie czasu żerowania, ograniczenie przemieszczania się, zmianę środowiska i zmianę wielkości grupy

21 Znaczenie dużych drapieżników Zagęszczenie jeleniowatych jako funkcja produkcji pierwotnej i obecności dużych drapieżników Ripple & Beschta 2012 Zagęszczenie jeleniowatych /km 2 Brak wilków Wilki obecne Zagęszczenie sarny /km 2

22 Wpływ wilka na wykorzystanie środowiska przez jelenie szlachetne Hernández & Laundré 2005 Wildl. Biol. Liczba grup pelletów/10m 2 A teren z wilkiem B-teren bez wilka C dane sprzed introdukcji wilka D dane po introdukcji wilka Dystans od ściany lasu [m]

23 Czy wilki pomogą nam chronić odnowienie lasu przed jeleniowatymi?

24 Uprawy leśne Szkody powodowane przez jeleniowate na uprawach leśnych Młodniki 5 Lambda Wilksa=,62944, F(4, 218)=14,194, p=,00000 średnia pow szkod/pow.upraw -1 [ha] brak wilka wilk od dawna wilk od niedawna Ryzyko drapieŝnictwa

25 Wnioski Formy i skala oddziaływania zwierzyny na las zależy od występujących gatunków zwierzyny i ich liczebności Wpływ ma także bezpośrednia i pośrednia działalność człowieka oraz stopień urbanizacji Wpływ struktury drzewostanów i dostępność alternatywnej bazy żerowej nie jest jednoznaczny Podobnie oddziaływanie dużych drapieżników w kaskadzie troficznej powinno być testowane w europejskich ekosystemach leśnych Znaczenie martwego drewna jako czynnika ograniczającego śmiertelność sadzonek i siewek spowodowaną presją kopytnych także nie jest jednoznaczne Wykładanie dodatkowego pokarmu dla jeleniowatych jest niecelowe i powinno być ograniczone Istnieje pilna potrzeba połączenia badań nad ekologią jeleniowatych, presją ze strony dużych drapieżników i ekologią lasu

26 Dziękujemy za uwagę

Koegzystencja czy konflikt hodowli lasu oraz łowiectwa

Koegzystencja czy konflikt hodowli lasu oraz łowiectwa Koegzystencja czy konflikt hodowli lasu oraz łowiectwa Janusz Mikoś Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Zbigniew Borowski Instytut Badawczy Leśnictwa VI sesja Zimowej Szkoły Leśnej przy IBL w 2014

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie populacjami zwierząt łownych na terenie RDLP w Gdańsku. Roman Wasilewski, Marek Kowalewski RDLP w Gdańsku

Zarządzanie populacjami zwierząt łownych na terenie RDLP w Gdańsku. Roman Wasilewski, Marek Kowalewski RDLP w Gdańsku Zarządzanie populacjami zwierząt łownych na terenie RDLP w Gdańsku Roman Wasilewski, Marek Kowalewski RDLP w Gdańsku 2 Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych w Polsce RDLP w Gdańsku jest położona na terenie:

Bardziej szczegółowo

Znaczenie monitoringu populacji ssaków kopytnych w ochronie dużych drapieżników

Znaczenie monitoringu populacji ssaków kopytnych w ochronie dużych drapieżników Znaczenie monitoringu populacji ssaków kopytnych w ochronie dużych drapieżników Krzysztof Schmidt Instytut Biologii Ssaków PAN, Białowieża Duże ssaki drapieżne występujące w Polsce Fot. H. Schmidt Fot.

Bardziej szczegółowo

Baza pokarmowa: ocena dostępności ofiar wilka i rysia

Baza pokarmowa: ocena dostępności ofiar wilka i rysia Baza pokarmowa: ocena dostępności ofiar wilka i rysia Jakub Borkowski Katedra Leśnictwa i Ekologii Lasu Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Warszawa, 28 czerwca 2017 r. Fot. Jolanta Jurkiewicz Zdjęcie z fotopułapki,

Bardziej szczegółowo

Gospodarka łowiecka w północno-wschodniej Polsce

Gospodarka łowiecka w północno-wschodniej Polsce Gospodarka łowiecka w północno-wschodniej Polsce Piotr Wawrzyniak Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku RDLP Białystok w zasięgu terytorialnym ma 2 632 747ha, gdzie zarządza powierzchnią

Bardziej szczegółowo

Teledetekcyjna metoda oceny liczebności dużych ssaków kopytnych. Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN Antoni Łabaj SmallGIS Kraków

Teledetekcyjna metoda oceny liczebności dużych ssaków kopytnych. Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN Antoni Łabaj SmallGIS Kraków Teledetekcyjna metoda oceny liczebności dużych ssaków kopytnych Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN Antoni Łabaj SmallGIS Kraków Założenia techniczne: (1) Rejestracja zwierząt w świetle dziennym

Bardziej szczegółowo

Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa

Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa Populacja bobra w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, w ostatnich 30 latach odnotowała nagły wzrost liczebności z 270 do ponad???

Bardziej szczegółowo

Tomasz Borowik, Bogumiła Jędrzejewska. Instytut Biologii Ssaków PAN. Piotr Wawrzyniak. Lipowy Most 14.06.2011

Tomasz Borowik, Bogumiła Jędrzejewska. Instytut Biologii Ssaków PAN. Piotr Wawrzyniak. Lipowy Most 14.06.2011 Seminarium Monitorowanie populacji zwierząt łownych i zrównoważone łowiectwo Doświadczenia z inwentaryzacji ssaków kopytnych metodą pędzeń próbnych w północno-wschodniej Polsce Tomasz Borowik, Bogumiła

Bardziej szczegółowo

Wpływ ocienienia na odporność podokapowego odnowienia drzew na zgryzanie przez ssaki kopytne w lasach naturalnych Białowieskiego Parku Narodowego

Wpływ ocienienia na odporność podokapowego odnowienia drzew na zgryzanie przez ssaki kopytne w lasach naturalnych Białowieskiego Parku Narodowego Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii Marcin Churski Wpływ ocienienia na odporność podokapowego odnowienia drzew na zgryzanie przez ssaki kopytne w lasach naturalnych Białowieskiego Parku Narodowego

Bardziej szczegółowo

Wpływ drapieżników na populacje zwierzyny. Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN Kraków fot. Zenon Wojtas

Wpływ drapieżników na populacje zwierzyny. Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN Kraków fot. Zenon Wojtas Wpływ drapieżników na populacje zwierzyny Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN Kraków fot. Zenon Wojtas DuŜe drapieŝniki DuŜe drapieŝniki DuŜe drapieŝniki oddziaływają bezpośrednio na populacje

Bardziej szczegółowo

Wnioski dla praktyki i gospodarki leśnej

Wnioski dla praktyki i gospodarki leśnej Wnioski dla praktyki i gospodarki leśnej Grzegorz Neubauer, Tomasz Chodkiewicz, Przemysław Chylarecki, Arkadiusz Sikora, Tomasz Wilk, Zbigniew Borowski Zadanie realizowane w ramach umowy nr OR.271.3.12.2015

Bardziej szczegółowo

Zagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie nadleśnictwa Polanów. Sękocin Stary,

Zagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie nadleśnictwa Polanów. Sękocin Stary, Zagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie nadleśnictwa Polanów Sękocin Stary, 15.02.2016 2 Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Środkowopomorskie Województwo

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczne aspekty ekologizacji zagospodarowania lasu

Ekonomiczne aspekty ekologizacji zagospodarowania lasu Ekonomiczne aspekty ekologizacji zagospodarowania lasu Prof. dr hab. Stanisław Zając Dr inż. Adam Kaliszewski Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut Badawczy Leśnictwa VI Sesja Zimowej Szkoły Leśnej,

Bardziej szczegółowo

Inwentaryzacja i monitoring populacji wilka w województwie zachodnio-pomorskim. Borowik T., Jędrzejewski W., Nowak S.

Inwentaryzacja i monitoring populacji wilka w województwie zachodnio-pomorskim. Borowik T., Jędrzejewski W., Nowak S. Inwentaryzacja i monitoring populacji wilka w województwie zachodnio-pomorskim Borowik T., Jędrzejewski W., Nowak S. Terytoria wilczych watah w Puszczy Białowieskiej (jesień-zima 1997/98) Rozmieszczenie

Bardziej szczegółowo

W dniu 23 sierpnia 2016 roku została podpisana umowa pomiędzy Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe a Drawieńskim Parkiem Narodowym.

W dniu 23 sierpnia 2016 roku została podpisana umowa pomiędzy Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe a Drawieńskim Parkiem Narodowym. W dniu 23 sierpnia 2016 roku została podpisana umowa pomiędzy Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe a Drawieńskim Parkiem Narodowym. Umowa na udzielenie środków finansowych z funduszu leśnego

Bardziej szczegółowo

Konsekwencje przyrodnicze, gospodarcze i społeczne wysokich stanów zwierzyny. Jakub Borkowski, Patryk Kaczyński

Konsekwencje przyrodnicze, gospodarcze i społeczne wysokich stanów zwierzyny. Jakub Borkowski, Patryk Kaczyński Konsekwencje przyrodnicze, gospodarcze i społeczne wysokich stanów zwierzyny Jakub Borkowski, Patryk Kaczyński Zwierzęta wstanie wolnym są własnością Skarbu Państwa, lecz prawo decydowania oich życiu

Bardziej szczegółowo

Strategia gospodarowania zwierzyną płową, a problem szkód w odnowieniach leśnych. Karnieszewice 12 września 2013r.

Strategia gospodarowania zwierzyną płową, a problem szkód w odnowieniach leśnych. Karnieszewice 12 września 2013r. Strategia gospodarowania zwierzyną płową, a problem szkód w odnowieniach leśnych Karnieszewice 12 września 2013r. Szkody łowieckie Na polach myśliwi są zobowiązani zrekompensować szkody ( wypłacone w 2011/12

Bardziej szczegółowo

Puszcza Białowieska: ptaki, skarby i mity. Przemysław Chylarecki Muzeum i Instytut Zoologii PAN

Puszcza Białowieska: ptaki, skarby i mity. Przemysław Chylarecki Muzeum i Instytut Zoologii PAN Puszcza Białowieska: ptaki, skarby i mity Przemysław Chylarecki Muzeum i Instytut Zoologii PAN Tomasz Wesołowski Pracownia Badań Lasu, Uniwersytet Wrocławski Awifauna PB: podstawowe fakty Kompleks leśny

Bardziej szczegółowo

WIELOLETNI ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY

WIELOLETNI ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY WIELOLETNI ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY dla REJONU HODOWLANEGO (numer, nazwa) Plan zatwierdził.. (data, podpis) I. CZĘŚĆ OGÓLNA DANE OGÓLNE 1. Data sporządzenia planu wieloletniego.. 2. Imię, nazwisko i podpis

Bardziej szczegółowo

Gatunki konfliktogenne na styku łowiectwa i ochrony przyrody

Gatunki konfliktogenne na styku łowiectwa i ochrony przyrody Gatunki konfliktogenne na styku łowiectwa i ochrony przyrody Fot. Cezary Korkosz Fot. Patryk Sacharewicz Fot. Cezary Korkosz Fot. Janusz Kopik Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN/Uniwersytet Jagielloński

Bardziej szczegółowo

Rozdział XI. Ekonomiczne aspekty ochrony lasu przed szkodami wyrządzonymi przez jeleniowate

Rozdział XI. Ekonomiczne aspekty ochrony lasu przed szkodami wyrządzonymi przez jeleniowate Małgorzata Baran WSZŚ w Tucholi Rozdział XI Ekonomiczne aspekty ochrony lasu przed szkodami wyrządzonymi przez jeleniowate Wstęp Las jest zbiorowiskiem biocenotycznym składającym się z organizmów roślinnych

Bardziej szczegółowo

FunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy. Bogdan Jaroszewicz

FunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy. Bogdan Jaroszewicz Białowieska Stacja Geobotaniczna FunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy Bogdan Jaroszewicz Seminarium Ochrona różnorodności biologicznej

Bardziej szczegółowo

JESIENNE I ZIMOWE KŁOPOTY ZWIERZĄT LEŚNYCH I POLNYCH

JESIENNE I ZIMOWE KŁOPOTY ZWIERZĄT LEŚNYCH I POLNYCH JESIENNE I ZIMOWE KŁOPOTY ZWIERZĄT LEŚNYCH I POLNYCH 3 CELE OGÓLNE: rozwijanie pasji poznawania zjawisk przyrodniczych rozwijanie umiejętności analizowania obserwowanych zjawisk zrozumienie roli człowieka

Bardziej szczegółowo

Wybrane aspekty ochrony lasu przed zwierzyną

Wybrane aspekty ochrony lasu przed zwierzyną Wybrane aspekty ochrony lasu przed zwierzyną ARTYKUŁY / ARTICLES Abstrakt. Obserwowany w Polsce wzrost liczebności zwierzyny grubej, której głównym miejscem bytowania są ekosystemy leśne, dostarczające

Bardziej szczegółowo

Interakcje pomiędzy roślinami i zwierzętami

Interakcje pomiędzy roślinami i zwierzętami Interakcje pomiędzy roślinami i zwierzętami Rośliny: energia dla wyższych poziomów troficznych Zwierzęta zależne pośrednio (drapieżniki, pasożyty) lub bezpośrednio: rośliny jako pokarm: liście, łodygi,

Bardziej szczegółowo

,,Musimy nauczyć się dbać o środowisko, w którym mamy żyć. Chodzi tylko o to, czy nauczymy się tego na czas

,,Musimy nauczyć się dbać o środowisko, w którym mamy żyć. Chodzi tylko o to, czy nauczymy się tego na czas PROGRAM KOŁA SZKOLNEGO TPL ZESPÓŁ SZKÓŁW LUBIĘCINIE Opracowała: Alina Dżugała Lider Koła Szkolnego TPL przy Zespole Szkół w Lubięcinie.,,Musimy nauczyć się dbać o środowisko, w którym mamy żyć. Chodzi

Bardziej szczegółowo

Strategia ochrony żubra w Puszczy Knyszyńskiej na terenach PGL Lasy Państwowe

Strategia ochrony żubra w Puszczy Knyszyńskiej na terenach PGL Lasy Państwowe Strategia ochrony żubra w Puszczy Knyszyńskiej na terenach PGL Lasy Państwowe Kajetan Perzanowski, Wanda Olech, Krzysztof Bozik, Bogdan Kolenda, Mirosław Sienkiewicz, Waldemar P. Sieradzki Augustów, 7

Bardziej szczegółowo

Pielęgnowanie lasu aspekty przyrodnicze i gospodarcze

Pielęgnowanie lasu aspekty przyrodnicze i gospodarcze Zimowa Szkoła Leśna IBL 18-20.03.2014 Pielęgnowanie lasu aspekty przyrodnicze i gospodarcze Tadeusz Andrzejczyk SGGW Plan referatu CEL I ZAKRES PIELĘGNOWANIA LASU WARUNKI RACJONALNEJ PIELĘGNACJI DRZEWOSTANÓW

Bardziej szczegółowo

Metody oceny liczebności ci kopytnych w środowisku leśnym

Metody oceny liczebności ci kopytnych w środowisku leśnym Metody oceny liczebności ci kopytnych w środowisku leśnym Jakub Borkowski Zakład ad Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Tropienia na śniegu Trudności w określaniu liczebności ci grupy, zwłaszcza

Bardziej szczegółowo

Szkolenie Najlepsze praktyki w zakresie ochrony żubrów

Szkolenie Najlepsze praktyki w zakresie ochrony żubrów Szkolenie Najlepsze praktyki w zakresie ochrony żubrów Część 5 7-8 maja 2014 r. Hotel Perła Bieszczadów w Czarnej Prowadzący: Wanda Olech - SGGW w Warszawie Wymagania siedliskowe, jakie powinien spełnić

Bardziej szczegółowo

Stan odżywienia drzewostanów na obszarze Sudetów i Beskidu Zachodniego

Stan odżywienia drzewostanów na obszarze Sudetów i Beskidu Zachodniego Stan odżywienia drzewostanów na obszarze Sudetów i Beskidu Zachodniego Józef Wójcik Samodzielna Pracownia Chemii Środowiska Leśnego Instytut Badawczy Leśnictwa Seminarium, Ustroń Jaszowiec, 27-28 lutego

Bardziej szczegółowo

W dniu 21 sierpnia 2017 roku została podpisana umowa pomiędzy Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe a Drawieńskim Parkiem Narodowym.

W dniu 21 sierpnia 2017 roku została podpisana umowa pomiędzy Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe a Drawieńskim Parkiem Narodowym. W dniu 21 sierpnia 2017 roku została podpisana umowa pomiędzy Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe a Drawieńskim Parkiem Narodowym. Umowa na udzielenie środków finansowych z funduszu leśnego

Bardziej szczegółowo

Wnioski. z seminarium Zwierzęta dziko żyjące w środowisku ukształtowanym przez człowieka, które odbyło się w dniu 15 grudnia 2016 r. w Szczecinku.

Wnioski. z seminarium Zwierzęta dziko żyjące w środowisku ukształtowanym przez człowieka, które odbyło się w dniu 15 grudnia 2016 r. w Szczecinku. Wnioski z seminarium Zwierzęta dziko żyjące w środowisku ukształtowanym przez człowieka, które odbyło się w dniu 15 grudnia 2016 r. w Szczecinku. Wydarzenie zostało zorganizowane z inicjatywy Stowarzyszenia

Bardziej szczegółowo

Kaskady troficzne i ekologia strachu

Kaskady troficzne i ekologia strachu Kaskady troficzne i ekologia strachu Regulacja z dołu czy od góry? Od dołu : liczebnośd organizmów na każdym poziomie troficznym ograniczana przez dostępnośd pokarmu (=przez niższy poziom troficzny) Od

Bardziej szczegółowo

Pilotażowy monitoring wilka i rysia w Polsce realizowany w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska

Pilotażowy monitoring wilka i rysia w Polsce realizowany w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Pilotażowy monitoring wilka i rysia w Polsce realizowany w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska Stan populacji rysia eurazjatyckiego (Lynx lynx) w Polsce (opracowany

Bardziej szczegółowo

Ochrona lasu i ochrona przeciwpoŝarowa lasu

Ochrona lasu i ochrona przeciwpoŝarowa lasu Ochrona lasu i ochrona przeciwpoŝarowa lasu mgr inŝ. Marek Skierka Tuchomie, 13.03.2011r. Ochrona lasu Wszystkie działania mające na celu zabezpieczenie lasu przed szkodami wyrządzanymi przez czynniki:

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 9 stycznia 2018 r. Poz. 98 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI z dnia 4 stycznia 2018 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony

Bardziej szczegółowo

Scenariusz zajęć dla klasy III wycieczka do lasu. (oprac. Urszula Silarska PSP w Lewinie Brzeskim)

Scenariusz zajęć dla klasy III wycieczka do lasu. (oprac. Urszula Silarska PSP w Lewinie Brzeskim) Scenariusz zajęć dla klasy III wycieczka do lasu. (oprac. Urszula Silarska PSP w Lewinie Brzeskim) Cele zajęć: Wiadomości: - znajomość poszczególnych warstw lasu - znaczenie ściółki dla życia roślin leśnych

Bardziej szczegółowo

Asia Maziarz Aneta Wyrwich Piotrek Dobrowolski

Asia Maziarz Aneta Wyrwich Piotrek Dobrowolski Asia Maziarz Aneta Wyrwich Piotrek Dobrowolski Nadleśnictwo Zawadzkie - jednostka organizacyjna Lasów Państwowych podległa Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach, której siedziba znajduje

Bardziej szczegółowo

Rola łowiectwa w zrównowaŝonej gospodarce leśnej. VII Sesja Zimowej Szkoły Leśnej przy IBL , Sękocin Stary

Rola łowiectwa w zrównowaŝonej gospodarce leśnej. VII Sesja Zimowej Szkoły Leśnej przy IBL , Sękocin Stary Rola łowiectwa w zrównowaŝonej gospodarce leśnej VII Sesja Zimowej Szkoły Leśnej przy IBL 17.03.2015, Sękocin Stary Łowiectwo na przestrzeni wieków Ograniczanie prawa do polowań wzrost ilości zwierzyny

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

Rodzaj i wielkość szkód powodowanych przez żubry w uprawach rolnych i leśnych

Rodzaj i wielkość szkód powodowanych przez żubry w uprawach rolnych i leśnych Rodzaj i wielkość szkód powodowanych przez żubry w uprawach rolnych i leśnych Wanda Olech, Maria Sobczuk Katedra Genetyki i Ogólnej Hodowli Zwierząt SGGW Olsztyn 24 listopada 2017 ŻUBR największy lądowy

Bardziej szczegółowo

Problematyka ochrony żubrów bytujących na terenie Nadleśnictwa Baligród

Problematyka ochrony żubrów bytujących na terenie Nadleśnictwa Baligród Problematyka ochrony żubrów bytujących na terenie Nadleśnictwa Baligród Rabe k/baligrodu, 27.02.2015 Słowo wstępne Ostatni żubr został zabity w 1919 r. w Puszczy Białowieskiej Cała obecna populacja wywodzi

Bardziej szczegółowo

Specyfika leśnictwa. Program: Czym jest las? Czym jest leśnictwo? Współczesne znaczenie i zadania Cechy specyficzne produkcji leśnej.

Specyfika leśnictwa. Program: Czym jest las? Czym jest leśnictwo? Współczesne znaczenie i zadania Cechy specyficzne produkcji leśnej. Wykład 2 dr inż. Michał Orzechowski Zakład Urządzania Lasu KULiEL SGGW morzechowski@wl.sggw.pl tel 22 59 38202 bud 34 pok 1/77 Leśnictwo w Gospodarce Przestrzennej Specyfika leśnictwa Program: Czym jest

Bardziej szczegółowo

Dyspersja wybranych gatunków dużych ssaków RYŚ, WILK i ŁOŚ uwarunkowania środowiskowe i behawioralne

Dyspersja wybranych gatunków dużych ssaków RYŚ, WILK i ŁOŚ uwarunkowania środowiskowe i behawioralne Dyspersja wybranych gatunków dużych ssaków RYŚ, WILK i ŁOŚ uwarunkowania środowiskowe i behawioralne mgr MARCIN GÓRNY 1, mgr WOJCIECH LEWANDOWSKI 2, dr hab. RAFAŁ KOWALCZYK 1 1 INSTYTUT BIOLOGII SSAKÓW

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 11 sierpnia 2015 r. Poz. 58

Warszawa, dnia 11 sierpnia 2015 r. Poz. 58 Warszawa, dnia 11 sierpnia 2015 r. Poz. 58 Z A R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A Ś R O D O W I S K A 1) z dnia 10 sierpnia 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie zadań ochronnych dla Wigierskiego Parku

Bardziej szczegółowo

Ile zjadają duże drapieżniki?

Ile zjadają duże drapieżniki? Ile zjadają duże drapieżniki? Krzysztof Schmidt 1, Rafał Kowalczyk 1,Włodzimierz Jędrzejewski 1, Henryk Okarma 2 1 Zakład Badania Ssaków PAN w Białowieży 2 Instytut Ochrony Przyrody PAN Ustalanie planu

Bardziej szczegółowo

Seminarium Planowanie przestrzenne a ochrona ciągłości ekologicznej w północno-wschodniej Polsce" Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku

Seminarium Planowanie przestrzenne a ochrona ciągłości ekologicznej w północno-wschodniej Polsce Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku Seminarium Planowanie przestrzenne a ochrona ciągłości ekologicznej w północno-wschodniej Polsce" Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku wpływ inwestycji na duże ssaki drapieżne Robert Mysłajek Stowarzyszenie

Bardziej szczegółowo

Zadania do planszy PRACE W LESIE JESIEŃ

Zadania do planszy PRACE W LESIE JESIEŃ 1 Ewa Sulejczak Zadania do planszy PRACE W LESIE JESIEŃ 1. Przyjrzyj się planszy i napisz, jakie zabiegi wykonuje się w lesie jesienią. Określ także ich cel. Uzupełnij tabelę, wpisując swoje spostrzeżenia.

Bardziej szczegółowo

Załącznik 4 Gra Hodowla Lasu

Załącznik 4 Gra Hodowla Lasu Załącznik 4 Gra Hodowla Lasu Hodowla lasu to gra która wymaga przyrodniczej wiedzy oraz poszerza tę wiedzę o dodatkowe informacje na temat hodowli lasu. Plansza do gry może być stworzona przez prowadzącego,

Bardziej szczegółowo

KOSACIEC SYBERYJSKI OBUWIK ARNIKA GÓRSKA

KOSACIEC SYBERYJSKI OBUWIK ARNIKA GÓRSKA Białowieski Park Narodowy położony jest w województwie podlaskim, a jego wschodnia granica jest naszą granicą państwową z Białorusią. Park obejmuje 10,5 tys.ha Puszczy Białowieskiej z tego 9,6 tys.ha zajmują

Bardziej szczegółowo

Programy łowieckie w zakresie regulacji i zarzadzania populacją dzika. Bartłomiej Popczyk

Programy łowieckie w zakresie regulacji i zarzadzania populacją dzika. Bartłomiej Popczyk Programy łowieckie w zakresie regulacji i zarzadzania populacją dzika Bartłomiej Popczyk Populacja dzika w Europie i Polsce od szeregu lat nieustannie wzrasta obecnie krajowa populacja dzika przekroczyła

Bardziej szczegółowo

Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Marty Heleny Czernik pt. Analiza molekularna zimowej diety łosia, jelenia szlachetnego i sarny europejskiej w Polsce

Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Marty Heleny Czernik pt. Analiza molekularna zimowej diety łosia, jelenia szlachetnego i sarny europejskiej w Polsce Białowieża, 23.05.2017 Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Marty Heleny Czernik pt. Analiza molekularna zimowej diety łosia, jelenia szlachetnego i sarny europejskiej w Polsce Uwagi formalne Rozprawa doktorska

Bardziej szczegółowo

Wilk w Polsce: sytuacja gatunku i strategia ochrony

Wilk w Polsce: sytuacja gatunku i strategia ochrony Wilk w Polsce: sytuacja gatunku i strategia ochrony Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN fot. Andrzej Adamczewski Status prawny gatunku Dyrektywa Siedliskowa 1. Wilk znajduje się w załączniku II

Bardziej szczegółowo

Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów

Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Martwe drewno ( deadwood ) zamarłe i obumierające drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Organizmy saproksyliczne związane podczas swojego życia

Bardziej szczegółowo

Zasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień

Zasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień Zasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień czym jest las? Las (biocenoza leśna) kompleks roślinności swoistej dla danego regionu geograficznego, charakteryzujący się dużym udziałem drzew rosnących

Bardziej szczegółowo

Polityka Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska wobec inwestycji infrastrukturalnych

Polityka Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska wobec inwestycji infrastrukturalnych Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Olsztynie Maria Mellin Polityka Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska wobec inwestycji infrastrukturalnych Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w WARSZAWIE z dnia... 2014 r.

ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w WARSZAWIE z dnia... 2014 r. ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w WARSZAWIE z dnia... 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Rogoźnica PLH140036 Na podstawie art. 28 ust. 5

Bardziej szczegółowo

Zagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego

Zagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego Zagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego Anna Kowalska Zakład Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Sękocin Stary,

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT BADAWCZY LEŚNICTWA ZIMOWA SZKOŁA LEŚNA. BLOK III: Wyzwania wobec rozwiązań organizacyjnofunkcjonalnych i prawnych gospodarstwa leśnego

INSTYTUT BADAWCZY LEŚNICTWA ZIMOWA SZKOŁA LEŚNA. BLOK III: Wyzwania wobec rozwiązań organizacyjnofunkcjonalnych i prawnych gospodarstwa leśnego INSTYTUT BADAWCZY LEŚNICTWA ZIMOWA SZKOŁA LEŚNA BLOK III: Wyzwania wobec rozwiązań organizacyjnofunkcjonalnych i prawnych gospodarstwa leśnego Dr Marek Geszprych radca prawny GOSPODARKA LEŚNA W LASACH

Bardziej szczegółowo

Cechy charakterystyczne: uszy długie, z czarnymi zakończeniami. Wielkość: długość ciała ok. 60 cm, ogona 10 cm, masa ciała ok. 4 kg.

Cechy charakterystyczne: uszy długie, z czarnymi zakończeniami. Wielkość: długość ciała ok. 60 cm, ogona 10 cm, masa ciała ok. 4 kg. ZAJĄC Królestwo: zwierzęta Typ: strunowce Podtyp: kręgowce Gromada: ssaki Podgromada: łożyskowce Rząd: zajęczaki Rodzina: zającowate Rodzaj: zając Gatunek: zając europejski (Lepus europaeus) Cechy charakterystyczne:

Bardziej szczegółowo

Spotkanie w sprawie szkód łowieckich w uprawach rolnych na terenie powiatu kutnowskiego. Kutno, r.

Spotkanie w sprawie szkód łowieckich w uprawach rolnych na terenie powiatu kutnowskiego. Kutno, r. Spotkanie w sprawie szkód łowieckich w uprawach rolnych na terenie powiatu kutnowskiego Kutno, 23.5.216 r. Liczebność sarny w latach 27-216 na terenie obwodów powiatu kutnowskiego 18 16 14 12 1 8 6 4 2

Bardziej szczegółowo

Międzypowiatowe Warsztaty Ekologiczne TEST Nowa Wieś, 10 czerwca 2016 r.

Międzypowiatowe Warsztaty Ekologiczne TEST Nowa Wieś, 10 czerwca 2016 r. Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Nowej Wsi Międzypowiatowe Warsztaty Ekologiczne TEST Nowa Wieś, 10 czerwca 2016 r. Imię i nazwisko: Liczba punktów Szkoła Podstawowa / Gimnazjum (niepotrzebne

Bardziej szczegółowo

1354 Niedźwiedź Ursus arctos

1354 Niedźwiedź Ursus arctos 1354 Niedźwiedź Ursus arctos Liczba i lokalizacja obszarów monitoringowych Gatunek występuje wyłącznie w regionie alpejskim. Prowadzony od roku 1982 monitoring gatunku obejmuje cały zasięg jego występowania,

Bardziej szczegółowo

Stawiamy na jakość. System zarządzania jakością prac w BULiGL spełnia standardy normy ISO 9001 oraz ISO 14001

Stawiamy na jakość. System zarządzania jakością prac w BULiGL spełnia standardy normy ISO 9001 oraz ISO 14001 Koncepcja renaturyzacji (przebudowy) drzewostanów sosnowych na terenach poddanych wieloletniej immisji ścieków ziemniaczanych w Nadleśnictwie Iława Janusz Porowski BULiGL Oddział w Białystoku Stawiamy

Bardziej szczegółowo

Lasy w Polsce. Agata Konefeld. Klasa 6a

Lasy w Polsce. Agata Konefeld. Klasa 6a Lasy w Polsce Agata Konefeld Klasa 6a Spis treści Co to właściwie jest las?... 3 Piętrowa budowa lasu, pospolite zwierzęta oraz rośliny w nich występujące... 4 NajwaŜniejsze funkcje lasu... 6 Las naturalny,

Bardziej szczegółowo

Arkusz inwentaryzacji zwierzyny przeprowadzonej

Arkusz inwentaryzacji zwierzyny przeprowadzonej Arkusz inwentaryzacji zwierzyny przeprowadzonej w dniu na rok gospodarczy.../... Dane ogólne 1. Obwód łowiecki nr... powierzchnia... ha, w tym powierzchnia gruntów leśnych... ha, powierzchnia po wyłączeniach,

Bardziej szczegółowo

Krystyna Łukowska Konspekty lekcji z wykorzystaniem środowiska naturalnego.

Krystyna Łukowska Konspekty lekcji z wykorzystaniem środowiska naturalnego. Krystyna Łukowska Konspekty lekcji z wykorzystaniem środowiska naturalnego. Temat: Praca leśnika oraz korzyści, jakie czerpiemy z lasu. - poznawczy - ukazanie znaczenia człowieka w powiększaniu obszarów

Bardziej szczegółowo

Ochrona lasu i bioróżnorodności a produkcja drewna

Ochrona lasu i bioróżnorodności a produkcja drewna Ochrona lasu i bioróżnorodności a produkcja drewna Łukasz Brodziak Jacek Hilszczański Lasy Państwowe Zakład Ochrony Lasu Zespół Ochrony Lasu IBL Sękocin Stary. w Radomiu. Zimowa Szkoła Leśna Przyrodnicze

Bardziej szczegółowo

Lasy w Tatrach. Lasy

Lasy w Tatrach. Lasy Lasy w Tatrach Lasy h c a r t a T w Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Tatry w ramach Programu Współpracy Transgranicznej

Bardziej szczegółowo

Przyrodniczy Kącik Edukacyjny

Przyrodniczy Kącik Edukacyjny Przyrodniczy Kącik Edukacyjny Nasi darczyńcy Program realizowany w ramach środków pozyskanych w konkursie organizowanym w programie Działaj Lokalnie Polsko Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanym

Bardziej szczegółowo

MAT E R I AŁY. 2 8 w r z e ś n i a 2 0 0 7 r.

MAT E R I AŁY. 2 8 w r z e ś n i a 2 0 0 7 r. MAT E R I AŁY 2 8 w r z e ś n i a 2 0 0 7 r. opracowanie graficzne i skład: ORNATUS, www.ornatus.pl zdjęcie na okładce: Paweł Strzeliński 28 września 2007, Międzynarodowe Targi Poznańskie MAT E R I AŁY

Bardziej szczegółowo

ZRÓWNOWAŻONA, WIELOFUNKCYJNA GOSPODARKA LEŚNA

ZRÓWNOWAŻONA, WIELOFUNKCYJNA GOSPODARKA LEŚNA ZRÓWNOWAŻONA, WIELOFUNKCYJNA GOSPODARKA LEŚNA W LASACH PAŃSTWOWYCH I OCHRONA AWIFAUNY: PROBLEMY I MOŻLIWOŚCI ROZWIĄZAŃ Sękocin Stary, 17 października 2018 roku UWARUNKOWANIA HISTORYCZNE OBECNEJ STRUKTURY

Bardziej szczegółowo

Interakcje. Konkurencja a zespół organizmów

Interakcje. Konkurencja a zespół organizmów Interakcje Konkurencja a zespół organizmów Zespół organizmów Zbiór gatunków (populacji) wykorzystujących tę samą przestrzeń w tym samym czasie wszystkie gatunki na danym obszarze uwarunkowania środowiskowe

Bardziej szczegółowo

INTEGROWANA OCHRONA UPRAW PRZED OWADAMI I PATOGENAMI GRZYBOWYMI - WYNIKI 2-LETNICH BADAŃ

INTEGROWANA OCHRONA UPRAW PRZED OWADAMI I PATOGENAMI GRZYBOWYMI - WYNIKI 2-LETNICH BADAŃ INTEGROWANA OCHRONA UPRAW PRZED OWADAMI I PATOGENAMI GRZYBOWYMI - WYNIKI 2-LETNICH BADAŃ Iwona Skrzecz, Aleksandra Prokocka, Alicja Sowińska, Tomasz Jabłoński, Hanna Szmidla, Robert Wolski, Wojciech Janiszewski,

Bardziej szczegółowo

Zadania zbiorcze do czterech plansz PRACE W LESIE

Zadania zbiorcze do czterech plansz PRACE W LESIE Ewa Sulejczak Zadania zbiorcze do czterech plansz PRACE W LESIE. Rozwiąż logogryf. Pomogą ci w tym plansze Prace w lesie. Wpisz do diagramu litery z pól oznaczonych liczbami do do, a otrzymasz hasło..

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Dotyczy wniosku o wszczęcie postępowania, o udzielenie zamówienia publicznego nr ZP-2 /2018 Załącznik 1 do SIWZ ZP 2/2018 oraz do wzoru umowy Przedmiotem zamówienia

Bardziej szczegółowo

Czytanie pobocza Z: Forman et al. 2003

Czytanie pobocza Z: Forman et al. 2003 Wykład 4 R.T.T Forman, D. Sperling, J. Bissonette, A.P. Clevenger, C. Cutshall, V. Dale, L. Fahrig, R. France, C. Goldman, K. Heanue, J. Jones, F. Swanson, T. Turrentine, T. Winter Mapy Polski Rozwój dróg

Bardziej szczegółowo

Arkusz inwentaryzacji zwierzyny przeprowadzonej

Arkusz inwentaryzacji zwierzyny przeprowadzonej Arkusz inwentaryzacji zwierzyny przeprowadzonej w dniu na rok gospodarczy.../... Dane ogólne 1. Obwód łowiecki nr... powierzchnia... ha, w tym powierzchnia gruntów leśnych... ha, powierzchnia po wyłączeniach,

Bardziej szczegółowo

Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych

Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych Adam Kwiatkowski RDLP w Białymstoku Około 30% powierzchni kraju to lasy A. K.

Bardziej szczegółowo

Znaczenie zadrzewień śródpolnych dla ochrony różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego. Krzysztof Kujawa

Znaczenie zadrzewień śródpolnych dla ochrony różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego. Krzysztof Kujawa Znaczenie zadrzewień śródpolnych dla ochrony różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego Krzysztof Kujawa Różnorodność biologiczna Zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi

Bardziej szczegółowo

Stan populacji wilka (Canis lupus) w Polsce

Stan populacji wilka (Canis lupus) w Polsce Pilotażowy monitoring wilka i rysia w Polsce realizowany w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska Stan populacji wilka (Canis lupus) w Polsce Roman Gula Katarzyna Bojarska Jörn Theuerkauf Wiesław Król

Bardziej szczegółowo

Strategia rozwoju lasów i leśnictwa w Polsce do roku 2030 ŁOWIECTWO SZANSĄ CZY ZAGROŻENIEM DLA GOSPODARKI LEŚNEJ

Strategia rozwoju lasów i leśnictwa w Polsce do roku 2030 ŁOWIECTWO SZANSĄ CZY ZAGROŻENIEM DLA GOSPODARKI LEŚNEJ Strategia rozwoju lasów i leśnictwa w Polsce do roku 23 ŁOWIECTWO SZANSĄ CZY ZAGROŻENIEM DLA GOSPODARKI LEŚNEJ Paweł Nasiadka Samodzielny Zakład Zoologii Leśnej i Łowiectwa WL SGGW Marek Pudełko Zakład

Bardziej szczegółowo

Populacja dzika a problem szkód wyrządzanych w uprawach rolnych woj. pomorskiego. Marek Kowalewski RDLP w Gdańsku

Populacja dzika a problem szkód wyrządzanych w uprawach rolnych woj. pomorskiego. Marek Kowalewski RDLP w Gdańsku Populacja dzika a problem szkód wyrządzanych w uprawach rolnych woj. pomorskiego Marek Kowalewski RDLP w Gdańsku 2 3 4 Aspekt społeczny RDLP w Gdańsku jest położona na terenie: 3 województw 21 powiatów

Bardziej szczegółowo

Techniczne urządzenia łowieckie

Techniczne urządzenia łowieckie Techniczne urządzenia łowieckie Urządzenia do dokarmiania - wszelkiego typu paśniki, których konstrukcja jest przystosowana do dokarmiania różnych gatunków zwierzyny. Odpowiednio skonstruowany, jest urządzeniem

Bardziej szczegółowo

Program Współpracy z Nadleśnictwem Sława Śląska

Program Współpracy z Nadleśnictwem Sława Śląska Zespół Szkół w Lubięcinie Program Współpracy z Nadleśnictwem Sława Śląska,,Musimy nauczyć się dbać o środowisko, w którym mamy żyć. Chodzi tylko o to, czy nauczymy się tego na czas Opracowała: Alina Dżugała

Bardziej szczegółowo

Wyciąg z WIELOLETNIEGO ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY na lata dla REJONU HODOWLANEGO NR 4 Bydgoski

Wyciąg z WIELOLETNIEGO ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY na lata dla REJONU HODOWLANEGO NR 4 Bydgoski Wyciąg z WIELOLETNIEGO ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY na lata 2007-2017 dla REJONU HODOWLANEGO NR 4 Bydgoski 2. DANE DOTYCZĄCE REJONU HODOWLANEGO 2.1. Opis rejonu hodowlanego Nr 4 Bydgoski Lp Województwo Nadleśnictwo

Bardziej szczegółowo

Drapieżnictwo II. (John Stuart Mill 1874, tłum. własne)

Drapieżnictwo II. (John Stuart Mill 1874, tłum. własne) Drapieżnictwo II Jeżeli w ogóle są jakikolwiek świadectwa celowego projektu w stworzeniu (świata), jedną z rzeczy ewidentnie zaprojektowanych jest to, by duża część wszystkich zwierząt spędzała swoje istnienie

Bardziej szczegółowo

Raport o stanie lasów Nadleśnictwa Kamienna Góra na dzień 10 maja 2012 roku

Raport o stanie lasów Nadleśnictwa Kamienna Góra na dzień 10 maja 2012 roku Kamienna Góra 10.05.2012r. Raport o stanie lasów Nadleśnictwa Kamienna Góra na dzień 10 maja 2012 roku I. Stan posiadania Nadleśnictwo Kamienna Góra, wg stanu na dzień 1 stycznia 2012 roku, zarządza gruntami

Bardziej szczegółowo

Łowiectwo w malarstwie. Julian Fałat - "Oszczepnicy" 1890r., akwarela na papierze, 71 x 53 cm, Muzeum Narodowe - Warszawa

Łowiectwo w malarstwie. Julian Fałat - Oszczepnicy 1890r., akwarela na papierze, 71 x 53 cm, Muzeum Narodowe - Warszawa Łowiectwo w malarstwie Julian Fałat - "Oszczepnicy" 1890r., akwarela na papierze, 71 x 53 cm, Muzeum Narodowe - Warszawa 1 Ochrona upraw, młodników i drzewostanów przed zwierzyną wspólnym celem współpracy

Bardziej szczegółowo

Projekt wsiedlenia żubrów do Puszczy Augustowskiej. Piotr Wawrzyniak

Projekt wsiedlenia żubrów do Puszczy Augustowskiej. Piotr Wawrzyniak Projekt wsiedlenia żubrów do Puszczy Augustowskiej Piotr Wawrzyniak Czy krajowa populacja żubrów wymaga działań ochronnych? Wśród zagrożeń, określonych w European bison Status Survey and Conservation Action

Bardziej szczegółowo

Szkody od wiatru i śniegu w polskich lasach w ujęciu czasowym i regionalnym

Szkody od wiatru i śniegu w polskich lasach w ujęciu czasowym i regionalnym SEMINARIUM ZAGROśENIA LASÓW ZALEśNE OD STANU ATMOSFERY Instytut Badawczy Leśnictwa Sękocin Stary 10 stycznia 2013 Szkody od wiatru i śniegu w polskich lasach w ujęciu czasowym i regionalnym W. Gil, T.

Bardziej szczegółowo

Przykład wypełnionej ankiety! Ankieta uczestnika programu reintrodukcji kuropatwy i zająca na terenie ZO PZŁ Szczecin

Przykład wypełnionej ankiety! Ankieta uczestnika programu reintrodukcji kuropatwy i zająca na terenie ZO PZŁ Szczecin Przykład wypełnionej ankiety! Ankieta uczestnika programu reintrodukcji kuropatwy i zająca na terenie ZO PZŁ Szczecin Uwaga: wypełnić i przekazać drogą elektroniczną! Dane podstawowe: Nazwa koła: Koło

Bardziej szczegółowo

ZNACZENIE ŻUBRÓW ZACHODNIOPOMORSICH DLA CAŁEJ POPULACJI ŻUBRÓW

ZNACZENIE ŻUBRÓW ZACHODNIOPOMORSICH DLA CAŁEJ POPULACJI ŻUBRÓW ZNACZENIE ŻUBRÓW ZACHODNIOPOMORSICH DLA CAŁEJ POPULACJI ŻUBRÓW Populacja żyjąca w Polsce północno-zachodniej o liczebności 110 osobników - to wielkość minimalna, uznawana za gwarantującą stabilne funkcjonowanie

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE PUŁAPEK KOŁNIERZOWYCH DO OCENY

WYKORZYSTANIE PUŁAPEK KOŁNIERZOWYCH DO OCENY WYKORZYSTANIE PUŁAPEK KOŁNIERZOWYCH DO OCENY ZAGĘSZCZENIA POPULACJI MIERNIKOWCOWATYCH (GEOMETRIDAE) W DRZEWOSTANACH DĘBOWYCH Badania finansowane przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych w latach 2013-2016

Bardziej szczegółowo

Raport o stanie lasów Nadleśnictwa Kamienna Góra na dzień 15 marca 2013 roku

Raport o stanie lasów Nadleśnictwa Kamienna Góra na dzień 15 marca 2013 roku Kamienna Góra 15.03.2013 r. Raport o stanie lasów Nadleśnictwa Kamienna Góra na dzień 15 marca 2013 roku I. Stan posiadania Nadleśnictwo Kamienna Góra, wg stanu na dzień 1 stycznia 2013 roku, zarządza

Bardziej szczegółowo

Czas na zmianę? Postępowanie hodowlane w obliczu zmiennego klimatu Daniel J. Chmura, Władysław Chałupka

Czas na zmianę? Postępowanie hodowlane w obliczu zmiennego klimatu Daniel J. Chmura, Władysław Chałupka Czas na zmianę? Postępowanie hodowlane w obliczu zmiennego klimatu Daniel J. Chmura, Władysław Chałupka Pracownia Biologii Rozmnażania i Genetyki Populacyjnej Instytut Dendrologii PAN w Kórniku Wstęp Zmienność

Bardziej szczegółowo

Specyfika produkcji leśnej

Specyfika produkcji leśnej Michał Orzechowski Zakład Urządzania Lasu KULGiEL SGGW michal.orzechowski@wl.sggw.pl tel 22 59 38202 bud 34 pok 1/77 Wykład 1 Program: Czym jest las? Współczesne znaczenie i zadania Cechy specyficzne produkcji

Bardziej szczegółowo

Cis pospolity na uprawach zachowawczych. Marzena Niemczyk Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych

Cis pospolity na uprawach zachowawczych. Marzena Niemczyk Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych Cis pospolity na uprawach zachowawczych Marzena Niemczyk Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych Seminarium współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Bardziej szczegółowo

SZKODY ŁOWIECKIE. spotkanie dyskusyjne

SZKODY ŁOWIECKIE. spotkanie dyskusyjne SZKODY ŁOWIECKIE spotkanie dyskusyjne prezentacja przygotowana w oparciu o posiadane zasoby przez : Justynę Jasińską Dyrektor Wydziału Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środowiska Kutno, dnia 23.05.2016 r.

Bardziej szczegółowo