Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce

Transkrypt

1 Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce Stefan Jakimiuk, WWF Polska Grudziądz, 9 maja 2014 r. Fot. Archiwum WWF 13 May

2 Zaangażowanie WWF Polska w działania na rzecz ochrony rysia Głównie w ramach 2 projektów: Ochrona gatunkowa rysia, wilka i niedźwiedzia w Polsce Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce

3

4 Występowanie rysi w Polsce Puszcza Piska Źródło: Aktywna ochrona rysia w Polsce K. Schmidt, R.Kowalczyk, T Podgórski ZBS; Białowieża 2006

5 Projekt WWF : Ochrona gatunkowa rysia, wilka i niedźwiedzia w Polsce 2007 r. - przygotowanie projektu mającego na celu ochronę dużych drapieżników ( w tym rysia) w Polsce. Przeanalizowanie danych i dokumenty dot. ochrony wilka, rysia i niedźwiedzia oraz przeprowadzenie konsultacje z ekspertami w ZBS i IOP PAN. Listopad 2008 r. przyznanie dofinasowania ze środków Norweskiego Mechanizmy Finansowego i Mechanizmu Finansowego EOG. Projekt Ochrona gatunkowa rysia, wilka i niedźwiedzia w Polsce rozpoczął się w styczniu 2009 r. i trwał do kwietnia 2012.

6 Reintrodukcja rysi na Mazurach metoda Born to be free Partnerzy w projekcie Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie 1999 r. Mazurski Park Krajobrazowy 2000 Nadleśnictwo Maskulińskie 2004 r. (RDLP Białystok) WWF Polska od 2007 r. Nadleśnictwo Pisz od 2007 r. (RDLP Białystok) Nadleśnictwo Spychowo 2008 (RDLP Olsztyn)

7 Reintrodukcja rysi na Mazurach metoda Born to be free Metoda born to be free opracowana przez dr A. Krzywiński (PDzZ w Kadziłowie) Główne założenia rysie rodzą się w niewoli, w wolierze ustawionej w lesie bardzo szybko zyskują wolność po kilku tygodniach kocięta wychodzą do lasu przez mały otwór w wolierze, mogą wracać do matki szybko się usamodzielniają i wkrótce przestają wchodzić do woliery

8 Reintrodukcja rysi na Mazurach metoda Born to be free Główne założenia c.d. Przez pierwszych 12 miesięcy zostają jeszcze w pewnym kontakcie z matką Małe rysie są dokarmiane, ale uczą się samodzielnego poruszania po terenie i samodzielnego polowania Kontakt z człowiekiem jest ograniczony do absolutnego minimum

9 W latach zastosowaniem m.in. tej metody udało się wypuścić do natury 12 rysi.

10 Efekty działań Wypuszczanie rysi na wolność: Wybudowano 5 wolier rozlokowanych na terenie Puszczy Piskiej Lasach Napiwodzko Ramuckich, w tym 2 przez PDzZ w Kadzidłowie Prowadzono opiekę zootech. i wet. 6 rysi w niewoli oraz rysi wypuszczanych na wolność W latach wypuszczono łącznie 12 rysi (6 samic i 6 samców), w tym 10 rysi zgodnie z procedurą Born to be free. WWF Polska zaangażowany od 2007, a 2009 r. w ramach projektów.

11 Efekty działań Rozszerzenie puli genowej rysi w reintrodukcji: - zebrano informacje nt. rysi występujących w ogrodach zoologicznych i prywatnych zwierzyńcach na Litwie, Łotwie i Estonii łącznie 10 zooparków (łącznie ponad 30 rysi) - w 2009 sprowadzono 1 rysia z ZOO w Rydze (po wcześniejszych badaniach genetycznych i uzyskaniu stosownych zezwoleń ) - w 2010 r. pobrano materiały (włosy) do badań genetycznych z 3 zooparków (Estonia) próbki są aktualnie poddane analizie - w 2010 r. uzyskano pozytywne opinie nt. sprowadzenia dzikich rysi z Białorusi i Estonii (konsultacje: dr hab. K. Schmid, prof. V. Sidorowicz, dr P. Manilem

12 Efekty działań monitoring W 2010 r. rozpoczęto prowadzenie monitoringu genetycznego i telemetrycznego Monitoring genetyczny - najpierw realizowano go z Muzeum i Instytutem Zoologii PAN, obecnie z Instytutem Biologio Uniwersytetu w Białymstoku Monitoring telemetryczny - został rozpoczęty w 2010 r. we współpracy z dr hab. K. Schmidtem z ZBS PAN Inne działania monitoringowe: Odnotowywanie tropów i obserwacje rysi, ofiar rysi i przypadków śmierci rysi Tropienia wilków i rysi: marzec tropienia wykazały 8 osobników na trenie 2 największych kompleksów leśnych na Mazurach (10 nadleśnictw)

13 Akcja Zwolnij zwierzę na drodze

14 Poprawa migracji Zasięg występowania rysia w Polsce

15 Poprawa migracji Odcinki korytarzy wymagające zwiększenia lesistości

16 Poprawa migracji Podział korytarzy na strefy (źródło: Zwierzęta i drogi,

17 Droga 61 w pobliżu Starych Gut

18 Krajobraz okolic Popowa. Na pierwszym planie rozległe obszary polne na których należałoby wprowadzić zadrzewienia i nieduże zalesienia. W oddali widoczne samochody ciężarowe na W tym miejscu również należałoby zaprojektować duże przejście górne.

19 Lokalizacja i parametry przejść dla zwierząt na analizowanym odcinku DK 61

20 Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce Początek projektu: 1 października 2011r. (rozpoczęcie działań 2012) Zakończenie projektu: 30 czerwca 2015r. Główne zadania: 1. Re-introdukcja rysi. 2. Poprawa bazy pokarmowej jeleniowatych. 3. Przygotowanie Programu ochrony tzw. północnego korytarza ekologicznego. 4. Informacja i promocja efektów projektu. POIS /10 13 May

21 Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce Początek projektu: 1 października 2011r. (rozpoczęcie działań 2012) Zakończenie projektu: 30 czerwca 2015r. Główne zadania: 1. Re-introdukcja rysi. 2. Poprawa bazy pokarmowej jeleniowatych. 3. Przygotowanie Programu ochrony tzw. północnego korytarza ekologicznego. 4. Informacja i promocja efektów projektu. POIS /10 13 May

22 Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce POIS /10 Partnerzy projektu RDLP Olsztyn 5 Nadleśnictw: Spychowo, Strzałowo, Mrągowo, Jedwabno, Nowe Ramuki (zimowe tropienia na terenie 10 nadleśnictw w 2 z RDLP Białystok) Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie Partner z Estonii Eksperci: z Polski IBS (Białowieża), Uniwersytet w Białymstoku, UWM w Olsztynie z zagranicy Fot. A. Adamski 13 May

23 Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce POIS /10 Co udało się do tej pory zrobić? I. Re-introdukcja rysi : Zaplanowano wypuszczenie do środowiska 8 rysi przemieszczenia odłowiono i sprowadzono z Estonii 5 rysie W ramach born to be free 2 młode wypuszczono w kwietniu 2014 r. Fot. A. Adamski

24 Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce POIS /10 Co udało się do tej pory zrobić? I. Re-introdukcja rysi : Monitoring rysi telemetryczny 7 rysi genetyczny 100 pułapek włosowych i analizy genetyczne zbieranie informacji o obserwacjach rysi, ich tropów i ofiar zimowe tropienia rysi przeprowadzono 2013 inwentaryzacja wykazała 9 rysi na terenie Pojezierza Mazurskiego (w rysi) dodatkowo zimowe tropienia rysi we współpracy RDLP Białystok ok. 40 rysi w Polsce północno-wschodniej Fot. A. Adamski 13 May

25

26 Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce POIS /10 Co udało się do tej pory zrobić? Poprawa bazy pokarmowej jeleniowatych zimowe dokarmianie zwierząt metodą beskidzką wyłożono ton karmy z zaplanowanych 400 ton ( na terenie 5 nadleśnictw) rekultywacja łozowisk ok. 20 ha rekultywacja łąk ok ha zakładanie poletek drzewiasto krzewiastych - ok. 20 ha odnowienia lasy metoda Sobańskiego 60 ha 13 May

27 Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce POIS /10 Co pozostało jeszcze do zrobienia w ramach obecnego projektu? 1. Re-introdukcja rysi wypuszczenie do natury co najmniej 1 rysia do natury prowadzenie monitoringu i przygotowania raportów 2. Poprawa bazy jeleniowatych zimowe dokarmianie jeleniowatych 3. Przygotowanie Programu ochrony północnego korytarza ekologicznego 4. Informacja i promocja efektów projektu przygotowanie i publikacja raportów Fot. A. Adamski 13 May

28 Dziękuję za uwagę!