Prognozy dla branży na 2015 rok

Transkrypt

1 20 RYNEK FAKTORINGU W POLSCE Prognozy dla branży na 2015 rok Z faktoringu w 2014 r. skorzystało ponad 6 tys. podmiotów. Cała branża w kraju zakończyła ubiegły rok z dwucyfrową dynamiką wzrostu, odnotowując 17-proc. skok. Co nas zatem czeka w 2015 roku? Grzegorz Pardela Niezależna od banków spółka faktoringowa Pragma Faktoring pozyskała w minionym roku 140 nowych klientów instytucjonalnych. Tylko w ostatnim kwartale minionego roku spółka odnotowała wzrost wartości portfela faktoringowego o 47 proc. w stosunku do analogicznego okresu roku Pojawia się zatem pytanie, co nowego, poza utrzymującym się wzrostem, może zaoferować rynek faktoringu w 2015 r.? Polski faktoring wciąż na wznoszącej fali Warto wspomnieć, że polski, stosunkowo młody rynek faktoringu, ma dwukrotnie wyższy wskaźnik penetracji usługą faktoringową. Mierzony procentowym udziałem w PKB osiągnął w naszym kraju ponad 8 proc. przy średniej światowej 4,5 proc. Stosunkowo niewiele brakuje polskiemu faktoringowi również do poziomu obserwowanego w krajach europejskich, gdzie wskaźnik wzrostu wynosi 9,5 proc.*. Powyższe dane potwierdzają niesłabnące zainteresowanie usługą wśród polskich przedsiębiorców. Świadczą również o racjonalnym podejściu przedsiębiorców, dla których faktoring jest najłatwiej dostępnym źródłem kapitału obrotowego. Firmy coraz częściej przekonują się o tym, że to elastyczne narzędzie finansowania jest dodatkowo rozwiązaniem stosowanym powszechnie w wielu branżach narażonych na zatory płatnicze oraz pozwala zmniejszyć portfel złych długów. Dobre prognozy dla niewielkich przedsiębiorstw W naszej opinii w prognozach na 2015 r. można ponownie przyjąć dwucyfrową dynamikę wzrostu w przedziale proc., co pozwoli polskiemu rynkowi faktoringowemu przekroczyć średnią dla krajów UE. Jednym z ważniejszych trendów jakie obserwujemy na rynku krajowym jest oferowanie usługi faktoringowej dla coraz mniejszych klientów. Większość firm faktoringowych funkcjonujących na naszym rynku, z wyjątkiem wyspecjalizowanych w obsłudze korporacji, z roku na rok systematycznie obniża kryteria dostępności usługi. Dotyczy to zarówno wysokości minimalnego rocznego obrotu jaki klient musi zgłosić do finansowania, jak i wysokości minimalnego limitu oferowanego przez firmy faktoringowe. To bardzo dobra informacja dla mniejszych przedsiębiorstw. Dostęp do usługi będzie dla nich coraz łatwiejszy, a poza tym zwiększy się różnorodność oferowanych rozwiązań. Firmy faktoringowe wchodząc w ten segment, uczą się specyfiki rynku MSP zarówno od strony klienta oczekiwania produktowe, jak i od strony wewnętrznej zarządzania ryzykiem w obszarze wierzytelności MSP. Większe doświadczenie instytucji finansujących w tym obszarze oznacza wymierne korzyści dla klientów faktoringowych. Usługi dodatkowe dostępne dla MSP Z naszej perspektywy istotne jest również to, że przedsiębiorcy z sektora MSP, do których kierujemy swoją ofertę, coraz częściej oprócz funkcji finansującej doceniają usługi dodane, takie jak: weryfikacja odbiorców, zarządzenie i administrowanie portfelem należności, jak i skuteczna windykacja. W naszym przypadku oferowane rozwiązania to efekt synergii jaki osiągamy dzięki wykorzystaniu możliwości operacyjnych i zasobów całej Grupy Pragma, w której skład oprócz spółki faktoringowej wchodzi również wiodąca Pragma Inkaso spółka windykacyjna wyspecjalizowana w obsłudze wierzytelności w segmencie B2B. Autor jest dyrektorem handlowym, członkiem zarządu Pragma Faktoring SA * Dane pochodzą z raportu rocznego 2014 opublikowanego na stronie Polskiego Związku Faktorów oraz raportów giełdowych Pragma Faktoring SA Ranking faktorów (wg obrotów po 2014 r.) Lp. Faktorzy Obroty (w mln zł) 1 ING CF 16876,43 2 Raiffeisen Polbank 16496,99 3 BZ WBK Faktor 14427,85 4 Pekao Faktoring 12584,88 5 Bank Millennium 12121,7 6 Coface Poland 9808,07 7 mfaktoring BNP Paribas Factor 3233,17 9 PKO BP Faktoring SEB 2898,84 11 HSBC 2643,9 12 BOŚ Bank 2420,25 13 UBI Factor 2005,56 14 Bibby Financial Services 1633,25 15 BPH 1544,54 16 IFIS Finance 1308,4 17 Arvato Bertelsmann 738,48 18 BPS Faktor 629,75 19 Pragma Faktoring 430,7 20 Credit Agricole CF 386,9 21 Faktorzy 184,9 22 KUKE Finance 4,11 Źródło: Polski Związek Faktorów

2 RYNEK FAKTORINGU W POLSCE 21 To był kolejny dobry rok dla polskich faktorów Dwadzieścia dwie firmy faktoringowe należące do Polskiego Związku Faktorów wykupiły w 2014 r. wierzytelności o wartości 114,4 mln zł. Ich wartość była w 2014 r. wyższa o 17,31 proc. w stosunku do roku poprzedniego. Dwucyfrowy wskaźnik wzrostu jest dowodem utrzymywania się trendu o silnej dynamice wzrostu. Mirosław Jakowiecki Skumulowana wartość obrotów po czterech kwartałach 2014 r. odnotowana przez 22 faktorów zrzeszonych w PZF była wyższa o 17,31 proc. w porównaniu z rokiem 2013 (przypomnijmy, w roku 2013 rynek wzrósł o 15,5 proc.). Silny, wzrostowy trend odnotowany w okresie jest utrzymany a faktoring jest nadal najszybciej rozwijającą się branżą sektora usług finansowych w Polsce. Usługa o ugruntowanej pozycji Kolejny rekordowy wolumen obrotów w 2014 r. nie powinien dziwić. W sytuacji zmiennej i skomplikowanej sytuacji gospodarczej (niski popyt wewnętrzny, wahania kursów walut, zachwiania gospodarek w krajach najważniejszych polskich importerów) faktoring utrzymuje status usługi o ugruntowanej pozycji. Mimo trudnych czasów faktorzy pozyskali ponad tysiąc nowych klientów rokiem wzrostów Rok 2014 był dobrym rokiem dla branży w Polsce, a utrzymujące się zainteresowanie faktoringiem jest zjawiskiem naturalnym. Firmy coraz chętniej i coraz liczniej wybierają tę usługę finansową. Jest to bardzo skuteczne rozwiązanie wielu problemów wynikających z obrotów handlowych realizowanych na warunkach odroczonego terminu zapłaty. Faktoring udostępnia sprzedającym pozakredytowe środki finansowe i równocześnie daje możliwość zabezpieczenia się przed ryzykiem złych długów. Polski faktoring rośnie szybko. Wzrost branży mierzony wskaźnikiem penetracji PKB osiągnął w 2013 r. 8,42 proc. Wartość wskaźnika jest bliska średniej w Europie (9,5 proc.), jest natomiast wyższa niż wskaźnik globalny (4,49 proc.). Najbardziej popularne usługi Wierzytelności o łącznej wartości ,67 mln zł zostały sfinansowane w ramach różnorodnych form faktoringu. Najbardziej popularne formy usług faktoringowych w 2014 r. to: faktoring krajowy niepełny wartość obrotów ,53 mln zł; faktoring krajowy pełny wartość obrotów ,82 mln zł; faktoring eksportowy wartość obrotów ,80 mln zł; faktoring importowy wartość obrotów 1 618,53 mln zł. Dodajmy, że poza faktoringiem importowym każda z wybieranych form usługi osiągnęła większy wolumen obrotów niż w roku poprzednim. Reklama W uzupełnieniu podajemy liczby ilustrujące rynek poprzez liczbę klientów korzystających z faktoringu oraz ilość wierzytelności. I tak w 2014 r. faktorzy sfinansowali 5,47 mln faktur, z faktoringu skorzystało klientów (faktorantów), a w serwisowanych umowach było kontrahentów (dłużników). Liderzy rynku Największe udziały w ryku obejmują spółki: ING Commercial Finance (15 proc.), Raiffeisen Polbank (14 proc.) oraz BZ WBK Faktor (13 proc.). Kolejne dwie spółki z udziałem w rynku ponad 10 proc. to: Pekao Faktoring (11 proc.) i Bank Millennium (11 proc.). W 2014 r. do Polskiego Związku Faktorów dołączyły: Bank BPH oraz KUKE Finance. Związek obecnie liczy 24 członków. Spektakularnym sukcesem związku był V Międzynarodowy Kongres Faktoringu, który odbył się we wrześniu 2014 r. Jest to jedyna tego typu impreza w Europie. W opinii Erika Timmermansa, sekretarza generalnego International Factors Group, polskie środowisko faktoringowe jest najlepiej zorganizowane i najbardziej aktywne w Europie. Autor jest przewodniczącym Komitetu Wykonawczego PZF Ranking faktorów (wg dynamiki obrotów r./r.) Lp. Faktorzy Obroty (w mln zł) w 2013 r. Obroty (w mln zł) w 2014 r. Dynamika (w proc.) 1 Credit Agricole CF 145,00 386,90 166,83 2 BNP Paribas Factor 1 588, ,17 103,55 3 BOŚ Bank 1 654, ,25 46,28 4 BPS Faktor 433,87 629,75 45,15 5 BZ WBK Faktor , ,85 32,89 6 Pragma Faktoring 326,00 430,70 32,12 7 ING CF , ,43 31,10 8 Bank Millennium 9 324, ,70 30,00 9 HSBC 2 065, ,90 28,00 10 Faktorzy 150,88 184,90 22,55 11 Arvato Bertelsmann 611,54 738,48 20,76 12 IFIS Finance 1 136, ,40 15,13 13 mfaktoring 7 999, ,00 13,08 14 Bibby Financial Services 1 473, ,25 10,84 15 UBI Factor 1 816, ,56 10,43 16 Raiffeisen Polbank , ,99 10,13 17 SEB 2 642, ,84 9,69 18 PKO BP Faktoring 2 846, ,00 6,22 19 Coface Poland 9 592, ,07 2,25 Źródło: Polski Związek Faktorów

3 22 RYNEK FAKTORINGU W POLSCE Warto pamiętać, że faktoring nie spowoduje, że nierzetelni płatnicy zaczną przestrzegać umówionych terminów, a w przyszłości płacić swoje zobowiązania. Tutaj pomóc może jedynie monitoring płatności 0 Faktoring jako produkt złożony może pełnić wiele funkcji. Każda z nich podlega odrębnemu wynagrodzeniu, Za co tak naprawdę płacimy, Polski rynek faktoringu wykazuje stabilną strukturę w zakresie rodzaju świadczonych usług od co najmniej kilku lat, w tym podziału na faktoring pełny i niepełny. Wskazuje to, że choć pierwotnie był jedynie inną formą pozyskania środków obrotowych (funkcja ta wciąż odgrywa główną rolę), klienci docenili również inne korzyści płynące z tej formy finansowania działalności. Pomimo że wciąż wiele pozostaje do odkrycia, produkt zyskuje własną tożsamość, będąc często komplementarnym, a nie substytucyjnym rozwiązaniem. Z tego też powodu nie powinien być, z punktu widzenia kosztu tej usługi, porównywany w sposób bezpośredni z finansowaniem kredytowym, choć często tak jest. Marek Kucharski Faktoring jako produkt złożony może pełnić wiele funkcji. Każda z nich podlega odrębnemu wynagrodzeniu, a na jego wysokość ma wpływ kilka zmiennych czynników. Wynagrodzenie faktora Prowizja wstępna zależy głównie od skomplikowania transakcji i złożoności czynności przeprowadzanych przy ocenie możliwości zawarcia umowy i jej przygotowania. Liczba i dostępność informacji i dokumentów, które należy pozyskać i zanalizować, będą miały duże znaczenie dla wysokości tego kosztu. W związku z potrzebą okresowego powtarzania tego procesu, koszt naliczany jest corocznie. Prowizja faktoringowa jako wynagrodzenie za czynności administracyjne zależy od liczby i rodzaju czynności wykonywanych podczas zarządzania wierzytelnością. Liczba faktur, ich termin płatności, spodziewane opóźnienia to czynniki, które definiują pracochłonność wierzytelności i decydują o wysokości tego kosztu. Czynności te dotyczą wszystkich cedowanych wierzytelności, dlatego też prowizja naliczana jest od każdej z nich, bez względu na to czy podlegają zaliczkowaniu. Prowizja za przejęcie ryzyka jest pochodną oceny prawdopodobieństwa niewypłacalności dłużnika. Ocena ta uwzględnia między innymi kondycję finansową dłużnika, ale również ocenę jego dyscypliny płatniczej, prawdopodobieństwo potrąceń i kompensat, ocenę rynku i inne elementy wpływające na bezpieczeństwo transakcji. Od tego zależy koszt usługi Odsetki od udzielonego finansowania są częścią kosztu faktoringu, który najczęściej jest porównywany z bankowymi produktami kredytowymi. Jego wielkość zależy od terminu finansowania, wysokości limitów kredytowych, ryzyka transakcji, poziomu zaliczkowania czy przedstawionych zabezpieczeń. Na ich wysokość wpływ będą miały zarówno termin płatności faktur, jak i liczba dłużników objętych umową, waluta transakcji oraz jej jawność lub utajnienie. W większości przypadków jedynym zabezpieczeniem transakcji jest sama wierzytelność jej jakość ma znaczący wpływ na poziom premii za ryzyko, którą faktor wlicza w koszt świadczenia usługi. Z tego powodu często nie jest możliwe proste porównanie tego elementu ceny z kosztem kredytu, wymagającego ustanowienia zabezpieczeń bardziej obciążających finansowo i organizacyjnie. Poza wspomnianymi elementami na całkowity koszt faktoringu wpływ mają inne koszty i opłaty naliczane w sposób zryczałtowany jako niewielka, ale stała kwota za czynności wykonywane przez faktora. Ich wpływ na koszt ogólny trudny jest do oszacowania, jednak długość tabeli opłat proporcjonalnie podwyższy sumę kosztów. Należy jednak pamiętać, że tego rodzaju koszty stosowane są również przez banki, a lista tych, które można spotkać w ofertach faktorów jest z reguły krótsza i bardziej przejrzysta. Nie ma ofert standardowych Liczba elementów, które faktor bierze pod uwagę ustalając koszt faktoringu, niemal w każdym przypadku w sposób indywidualny dla każdej umowy, jest ogromna. Stąd też trudno jest spotkać na rynku ofertę standardową. Dla klienta firmy faktoringowej oznacza to, że otrzyma ofertę, która jest przygotowana specjalnie dla niego i uwzględnia jego specyficzną sytuację. Recepta na różne problemy firmy Istnieją różne sposoby na utrzymanie płynności finansowej w firmie. Niestety, po wiele z nich sięgamy dopiero po fakcie, to znaczy wówczas, gdy pojawią się pierwsze symptomy zatorów płatniczych. Warto jednak wiedzieć, jak do nich nie dopuścić, a jeśli już nas dotkną, gdzie szukać rozwiązania naszych problemów. Sławomir Szarek Płynność finansowa to zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Większa lub mniejsza płynność finansowa zależy nie tylko od wysokości zysków, lecz także od czasu, jaki jest potrzebny do realizacji szeroko pojętej sprzedaży. Niestety, zachowanie płynności finansowej nie zależy wyłącznie od nas. Duże ryzyko niesie współpraca z kontrahentami, którzy sami tracąc płynność finansową, nie są w stanie wywiązywać się ze swoich zobowiązać, zaburzając tym samym nasze biznesowe status quo. Na dobry początek Dbanie o płynność finansową firmy warto rozpocząć od profilaktyki. Stosowanie działań prewencyjnych pozwala bowiem uchronić się przed nieuczciwym kontrahentem i zapobiega powstawaniu zaległości wobec pozostałych partnerów biznesowych. Dostępne narzędzia to przede wszystkim monitoring płatności, wywiad gospodarczy, a także działania monitujące i ostrzegające, np. pieczęć prewencyjna. Warto powierzyć je firmie zewnętrznej, która w swojej ofercie posiada kompleksowe usługi wspomagające zarządzanie ryzykiem oraz dostarczy niezbędnych analiz i rekomendacji dotyczących wiarygodności partnerów i prawdopodobieństwa ich niewypłacalności. Polscy przedsiębiorcy coraz bardziej świadomi W Casus Finanse obserwujemy, że w ostatnich latach świadomość finansowa polskich przedsiębiorców znacznie wzrosła. Oznacza to, że ciężar zarządzania płynnością finansową przedsiębiorstwa przenosi się z działań mających na celu odzyskanie zaległych płatności (faktoring i windykacja), na działania prewencyjne i monitoring. Gdy na prewencję jest już za późno Jeśli jednak okazuje się, że nie mamy już czasu na działania prewencyjne, bo nasz kontrahent od dłuższego czasu nie spłaca swoich zobowiązań, jednym ze skutecznych rozwiązań może być faktoring. W tym przypadku musimy jednak działać bardzo szybko, gdyż w procesie faktoringu najważniejszy jest moment wystawienia na sprzedaż tzw. koszyka należności. Wycena portfela zależy m.in. od czasu, jaki upłynął od daty wymagalności środków na koncie oraz od wielkości koszyka. Faktoringowi nie podlegają jednorazowe zlecenia dotyczące odbiorców detalicznych, ale w przypadku tego rozwiązania mamy kilka różnych wariantów usług do wyboru. Różne oblicza faktoringu Najmniej korzystna dla przedsiębiorcy opcja to faktoring niepełny. Polega on na przejęciu przez bank lub firmę faktoringową zaległych wierzytelności jedynie do momentu ich zapadalności. Oznacza to, że ryzyko niewypłacalności kontrahenta nie jest na faktora w ogóle przenoszone, gdyż jeśli nierzetelny kontrahent nie spłaci swojego zobowiązania, faktor zażąda zwrotu przekazanych w ramach faktoringu pieniędzy wraz z odsetkami. Z uwagi na fakt, że faktor nie podejmuje ryzyka, koszt faktoringu niepełnego jest zdecydowanie niższy niż faktoringu pełnego. W przypadku tego drugiego rozwiązania bank lub firma faktoringowa przejmuje na siebie ryzyko niewypłacalności kontrahenta. Obowiązek odzyskania całej należności wraz z odsetkami leży już po stronie faktora. Rozwiązanie to jest jednak droższe i wykorzystywane tylko w przypadku najbardziej nierzetelnych kontrahentów. W faktoringu mieszanym faktor łączy dwa poprzednie rozwiązania tzn. przejmuje ryzyko niewypłacalności kontrahenta, ale tylko do określonej kwoty. Ryzyko powyżej ustalonego limity leży już po stronie przedsiębiorcy. Dobre lekarstwo, ale nie na wszystko Wybór optymalnego dla nas narzędzia zależy od tego, z jakimi zobowiązaniami i jakimi kontrahentami mamy do czynienia. Warto jednak pamiętać, że faktoring nie spowoduje, że nierzetelni płatnicy zaczną przestrzegać umówionych terminów, a w przyszłości płacić swoje zobowiązania. Tutaj pomóc może jedynie monitoring płatności. Autor jest prezesem zarządu Grupy Casus Finanse

4 RYNEK FAKTORINGU W POLSCE 23 a na jego wysokość ma wpływ kilka zmiennych czynników. decydując się na faktoring Dokonując szacunkowego kosztu współpracy z faktorem, powinniśmy wziąć pod uwagę czynniki, które w znaczący sposób mogą obniżyć koszt faktoringu. Faktoring, przy umiejętnym wykorzystaniu, umożliwia osiągnięcie niekiedy znaczących oszczędności. Środki obrotowe dostępne zaraz po wystawieniu faktury mogą być użyte na przykład do wcześniejszej spłaty własnych zobowiązań, w zamian za uzyskanie rabatu. Dzięki temu zaoszczędzisz Dokonując szacunku kosztu współpracy z faktorem, powinien on wziąć pod uwagę również czynniki, które w znaczący sposób mogą obniżyć koszt faktoringu. Faktoring, przy umiejętnym wykorzystaniu, umożliwia osiągnięcie niekiedy znaczących oszczędności. Środki obrotowe dostępne zaraz po wystawieniu faktury mogą być użyte na przykład do wcześniejszej spłaty własnych zobowiązań, w zamian za uzyskanie rabatu. Jeśli wyniesie on tylko 1 proc. wartości zobowiązania za skrócenie terminu płatności o 30 dni, faktoring w większości przypadków okazać się może neutralnym kosztowo. Pieniądze pozyskane od faktora mogą umożliwić obsługę nowych zamówień i kontrahentów, a uzyskane w ten sposób dodatkowe dochody zwiększą marżę uzyskaną nad kosztami stałymi. Konkurencyjna metoda finansowania Finansowanie zaliczkowe normalizuje też przepływy finansowe, przez co zmniejsza się ryzyko opóźnień płatności zobowiązań czy też zwiększają się zdolności zakupowe, a przez to redukuje się ryzyko kar umownych czy kosztów nieterminowej płatności. Wszystkie te elementy, również potencjalne oszczędności lub dodatkowe dochody, mają wpływ na całkowity koszt, który w wielu przypadkach okazuje się konkurencyjnym wobec tradycyjnych metod finansowania, nawet wówczas gdy proste porównanie głównych parametrów ofert wskazuje inaczej. Autor jest general managerem w Reklama Nowy wymiar faktoringu KUKE Finance S.A. ul. Sienna Warszawa (+48 22) kontakt@kuke-finance.pl

5 24 RYNEK FAKTORINGU W POLSCE Zwróć na to uwagę przed podjęciem decyzji Od kilku lat obserwujemy dynamiczny rozwój rynku faktoringu w naszym kraju. Rosnąca popularność tej formy finansowania działalności przedsiębiorstwa powoduje, że zwiększa się także liczba podmiotów oferujących usługę faktoringu. Obecnie finansowanie wierzytelności oferuje ok. 30 firm, warto zatem uważnie przeanalizować, co proponuje nam rynek. Przed wyborem firmy faktoringowej ważne jest, aby zwrócić uwagę również na inne czynniki niż tylko same warunki cenowe usługi. W sytuacji, gdy przedsiębiorca zainteresowany jest faktoringiem eksportowym, warto przeanalizować doświadczenie faktora na rynkach międzynarodowych, a także możliwość finansowania i ubezpieczenia kontrahentów z poszczególnych krajów. Na dzień dzisiejszy zdecydowana większość faktorów finansuje kon- nologicznym oferowanym przez faktora. Dzisiejsze systemy faktoringowe dają możliwości rejestrowania faktur, generowania raportów, zaciągania z systemu finansowo-księgowego klienta informacji na temat nowo powstałych wierzytelności oraz ich automatyczne wysyłanie do faktora. Tego typu rozwiązania in- Piotr Paczyński Zdecydowana większość, bo aż 14 z 22 faktorów zrzeszonych w Polskim Związku Faktorów, jest bezpośrednio powiązana z bankami. Z reguły są to duże firmy, często wykorzystujące sieć placówek macierzystego banku do akwizycji klientów. W sytuacji, w której przedsiębiorca korzysta już z produktów kredytowych swojego banku, wybierając dostawcę faktoringu warto rozważyć skorzystanie z usług innej firmy, umożliwia to bowiem dywersyfikację źródeł finansowania. Faktoring oferowany jest także przez firmy powiązane z podmiotami specjalizującymi się w ubezpieczaniu należności oraz windykacji. Analiza oferty produktowej firmy, z którą powiązany jest faktor, może wykazać, że usługi oferowane w ramach powiązanych spółek będą lepiej spełniać potrzeby klienta oraz bardziej pasować do specyfiki prowadzonego przez niego biznesu. Wysoka dynamika rozwoju rynku faktoringowego w Polsce powoduje, że faktorzy zaczynają szukać swoich specjalistycznych nisz jeżeli chodzi o dobór klientów, którym udzielają finansowania. Specjalistyczne nisze Wysoka dynamika rozwoju rynku faktoringowego w Polsce powoduje, że faktorzy zaczynają szukać swoich specjalistycznych nisz jeżeli chodzi o dobór klientów, którym udzielają finansowania. Nisze te mogą obejmować określone branże lub profil faktoranta. Ma to ścisły związek z apetytem na ryzyko finansowanej transakcji, jakie faktor gotów jest zaakceptować. Na ryzyko wpływają głównie dwa czynniki: jakość wierzytelności (terminowość spłat, rozproszenie portfela, występujące korekty, historia współpracy, kraje, z których pochodzą odbiorcy) oraz sytuacja finansowa faktoranta. Większy apetyt na ryzyko jest oczywiście rekompensowany wyższym kosztem usługi, jednak w przypadku wysokiej rentowności biznesu prowadzonego przez klienta tego typu faktoring może przełożyć się na wzrost przychodów i rozwój firmy korzystającej z finansowania. trahentów z krajów wysoko rozwiniętych. Trudniej natomiast znaleźć firmę faktoringową, która w swojej ofercie posiada finansowanie odbiorców na przykład z rynków wschodnich, takich jak Rosja, Białoruś czy Ukraina. Codzienna współpraca Ostatnim czynnikiem, na który należy zwrócić uwagę jest kwestia codziennej współpracy z faktorem. Przy dużej liczbie odbiorców funkcjonujących w ramach umowy faktoringu, a co za tym idzie dużej liczbie faktur, bardzo istotnym elementem jest system wymiany informacji pomiędzy klientem a firmą faktoringową. Warto zatem przyjrzeć się rozwiązaniom tech- formatyczne powodują, że faktoring nie jest pracochłonny dla działu księgowego klienta i może przełożyć się na oszczędności dla firmy. Przedsiębiorca poszukujący faktora powinien sobie również odpowiedzieć na pytanie, czy struktura organizacyjna spółki faktoringowej zapewnia optymalną obsługę i decyzyjność. Nie mniej ważnym elementem od ułatwień technicznych jest bowiem szybkie i sprawne reagowanie na potrzeby klienta. Gwarantuje to między innymi możliwość bezpośredniego kontaktu z osobą odpowiedzialną za obsługę umowy po stronie faktora. Autor jest menedżerem Biura Sprzedaży Faktoringu w KUKE Finance SA Faktoring a sektor MSP Jednym z największych problemów MSP jest kwestia zatorów płatniczych. Z raportu BIG InfoMonitor* wynika, że dla 81 proc. badanych przedsiębiorstw MSP problem zatorów płatniczych stanowi coraz większą przeszkodę w prowadzeniu działalności gospodarczej. Stanisław Atanasow Ogólna liczba przedsiębiorstw korzystających z faktoringu w Polsce to ok. 7 7,5 tys. Z przeprowadzonego na zlecenie EFL badania (Skaner MSP**) wynika, że pod koniec 2013 r. po faktoring sięgało 6,5 proc. badanych z sektora MSP. To wciąż niedużo. Dlaczego tak się dzieje? Z części raportu Skaner MSP przygotowanego specjalnie na zlecenie EFL wynika, że wśród przedsiębiorców panuje wciąż wiele mitów na temat tej usługi, a sama usługa faktoringu często mylona jest z windykacją, czy też obrotem złymi długami. A tym faktoring nie jest. Czym jest zatem faktoring? Usługa faktoringu polega na bieżącym finansowaniu przedsiębiorstwa i nabywaniu jego wierzytelności handlowych. Firma faktoringowa bierze na siebie odpowiedzialność za stałą weryfikację kontrahentów klienta, monitorując ich zachowania płatnicze, co dyscyplinuje dłużników. Dodatkowo zajmuje się dochodzeniem spłat, a w przypadku faktoringu pełnego przejmuje na siebie ryzyko braku spłaty należności. Tak więc faktoring pomniejsza ryzyko prowadzonej działalności handlowej i zapewnia płynność finansową przedsiębiorstwa, nie pogarszając tym samym jego wiarygodności kredytowej. Pewne finansowanie Faktoring zapewnia przedsiębiorstwu stały przypływ gotówki niezależnie od stosowanych odroczonych terminów płatności, pozwalając przedsiębiorcom utrzymać płynność, terminowo realizować zobowiązania czy nawet płacić wcześniej dostawcom, co pozwoli uzyskać rabaty. Jest to niezmiernie ważne szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw, które mają utrudniony dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania. Mitem jest pokutujące powszechnie mniemanie, że firm MSP nie stać na faktoring. Usługa ta jest kompleksowa, przedsiębiorca poza finansowaniem otrzymuje pakiet takich usług jak zarządzanie należnościami czy też dochodzenie spłat. Te czynności warto jest powierzyć profesjonalistom, a nie budować własne struktury wewnętrzne, które są kosztowne. To właśnie te cechy przekonują coraz więcej polskich przedsiębiorców do skorzystania z faktoringu. Prężny sektor faktoringu Rynek faktoringu w Polsce jest najszybciej rozwijającym się rynkiem usług finansowych w naszym kraju. W roku 2014 firmy raportujące do Polskiego Związku Faktorów (PZF) wykupiły wierzytelności o wartości 114,4 mld zł, co oznacza ponad 17-proc. (17,31) wzrost liczony rok do roku. Coraz większa liczba przedsiębiorców również z sektora MSP docenia korzyści wynikające usług faktoringu i sięga po ten instrument finansowy. Udział przedsiębiorstw z sektora MSP z roku na rok sukcesywnie rośnie. Naszym celem i dążeniem branży jest dorównanie do średniej europejskiej, tak aby udział przedsiębiorców MSP był na podobnym poziomie jak w innych europejskich krajach. Autor jest prezesem zarządu w firmie Crédit Agricole Commercial Finance Polska SA * Badanie zrealizowano w formie wywiadów telefonicznych (CATI wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo) na losowo- -kwotowej próbie firm działających w Polsce, które posiadają przeterminowane zobowiązania (zapadalność co najmniej 60 dni przed datą realizacji badania). Realizacja TNS na zlecenie BIG i ZBP ** Skaner mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) wyniki badania Keralla Research opinie i prognozy przedsiębiorców, III kwartał 2013 r.

6 RYNEK FAKTORINGU W POLSCE Wybór odpowiedniej oferty faktoringowej nie powinien być podejmowany wyłącznie poprzez analizę cenową ofert rozwiązanie tańsze może okazać się zupełnie nieadekwatne do potrzeb i specyfiki firmy. Warto poświęcić nieco więcej czasu i upewnić się, że wybrana oferta będzie oznaczała pozyskanie użytecznego narzędzia dla naszego przedsiębiorstwa Wybieraj z głową 25 Wybór optymalnej oferty faktoringowej, podobnie jak przy innych rodzajach finansowania, może mieć kluczowe znaczenie dla sytuacji bieżącej oraz rozwoju firmy. Warto pamiętać, że rozwiązanie, które jest rzeczywiście najkorzystniejsze dla danej firmy i świetnie się w jej wypadku sprawdza, w przypadku innego przedsiębiorstwa może być zupełnie chybionym wyborem. Paweł Starczak Każdy przypadek firmy poszukującej finansowania i rozważającej skorzystanie z faktoringu powinien być rozpatrywany indywidualnie tylko takie podejście, czyli analiza potrzeb i przyjrzenie się samemu przedsiębiorstwu, pozwala na dobranie oferty, która spełni oczekiwania i będzie użytecznym narzędziem finansowym. Ostatni rok był bardzo dobry dla branży faktoringowej, o czym świadczą wyniki za cały 2014 r. ING Commercial Finance utrzymał zdobytą w trzecim kwartale pozycję pod względem wartości obrotów wśród firm faktoringowych spółka osiągnęła obroty o wartości ,43 mln zł, zwiększając udział w rynku do 14,76 proc. Tomasz Mazurkiewicz Usługi faktoringowe z każdym rokiem są coraz bardziej popularne w Polsce. Szczególnie w zmiennej i niejednoznacznej sytuacji gospodarczej, z jaką mieliśmy do czynienia w minionym roku, polskie przedsiębiorstwa chętniej i coraz liczniej wybierały tę formę finansowania. Faktoring jest skutecznym rozwiązaniem wielu problemów wynikających z obrotów handlowych realizowanych z odroczonym terminem zapłaty. Udostępnia też sprzedającemu niemalże natychmiast środki finansowe, a równocześnie daje możliwość zabezpieczenia się przed ryzykiem złych długów. Określenie potrzeb Wybierając spośród wielu dostępnych na rynku ofert faktoringowych, potencjalny klient powinien już na początku zastanowić się, jaki rodzaj faktoringu będzie dla niego odpowiedni, a także jakich efektów oczekuje po wprowadzeniu tego rozwiązania. Jeśli zależy mu przede wszystkim na poprawie płynności finansowej, a wprowadzenie faktoringu chce oprzeć na finansowaniu faktur wystawianych sprawdzonym odbiorcom, najrozsądniejszym rozwiązaniem wydaje się faktoring z regresem. Jeśli z kolei chce finansować faktury wystawiane nowym odbiorcom, których dyscyplina płatnicza pozostaje zagadką, warto sięgnąć po faktoring bez regresu, czyli pełny. W tym przypadku klient otrzymuje też dodatkową wiedzę na temat wiarygodności wskazanych odbiorców finansowanie poprzedza tu bowiem nadawanie limitów finansowania poszczególnym kontrahentom. Oczywiście obie wersje faktoringu mogą być odpowiednio zniuansowane na przykład sposób działania faktora wobec opóźniających się z płatnościami odbiorców jest ustalany z klientem. Analiza kontrahentów Decyzja co do wyboru takiej czy innej oferty faktoringowej powinna być także poprzedzona analizą struktury sprzedaży danego podmiotu. Inna oferta sprawdzi się w przypadku posiadania jednego ważnego kontrahenta, którego faktury miałyby być finansowane, a zupełnie inna w przypadku firmy posiadającej rozdrobiony Udany rok dla branży Ponad 18-proc. wzrost Jak pokazują statystyki, w ciągu czterech kwartałów 2014 r. faktorzy należący do Polskiego Związku Faktorów sfinansowali wierzytelności o wartości ponad 114 mld zł. To ponad 18,5 proc. więcej niż przed rokiem. Tak wysoka, dwucyfrowa dynamika na polskim rynku utrzymuje się od dłuższego czasu. Sfinansowano 5,47 milionów faktur, a z faktoringu skorzystało klientów. Zaufanie procentuje Pozycja lidera rynku to potwierdzenie słuszności wybranej przez spółkę strategii działania. Do głównych źródeł sukcesu ING Commercial Finance należą: zaufanie klientów, ścisła współpraca z ING Bankiem Śląskim, która przyczyniła się do dynamicznego przyrostu liczby klientów, a także rozwój oferty produktowej dla klientów ze wszystkich segmentów, reagowanie na potrzeby rynku oraz zaangażowanie pracowników spółki. Na koniec 2014 r. wartość obrotów ING Commercial Finance osiągnęła poziom ,43 mln zł i była wyższa aż o 4 mld zł, porównując z analogicznym okresem roku 2013 to ponad 31 proc. więcej niż przed rokiem. Spółka zwiększyła udział w rynku do 14,76 proc. w porównaniu z 13,3 proc. na koniec 2013 r. Szczególnie cieszy fakt, że tempo wzrostu spółki jest dużo wyższe od rynku. ING Commercial Finance jest też liderem pod względem liczby sfinansowanych faktur. Na koniec 2014 r. ich liczba wyniosła 1 mln 157 tys. To o 241 tys. więcej niż przed rokiem, kiedy ING CF sfinansował 916 tys. faktur. Autor jest prezesem ING Commercial Finance portfel odbiorców. Warto pochylić się nad szczegółami odnośnie do mocy przerobowych danego faktora jaki ma system obsługi online, jak duży jest zespół zajmujący się działaniami operacyjnymi, jak wygląda dział windykacji. Finansowanie faktur Istotne są też kwestie bezpośrednio dotyczące finansowania faktur faktorzy różnią się między sobą wysokością wypłacanych zaliczek, czasem potrzebnym na weryfikację faktur i wypłatę środków na konto klienta, a także sposobami konstruowania produktu, Reklama jeśli chodzi na przykład o przyznawanie limitów zgłoszonym odbiorcom. Spełnienie określonych warunków Oddzielną sprawą jest dostępność finansowania za pomocą faktoringu dla danej firmy. Dla części faktorów wystarczającym argumentem przemawiającym za zawarciem umowy z klientem jest dobra jakość należności odbiorcy o dobrej dyscyplinie płatniczej, mało faktur korygujących, brak rozliczeń wzajemnych czy potrąceń. Nawet klient w bardzo złej kondycji finansowej może uzyskać tu finansowanie. Inni faktorzy oprócz należności bacznie przyglądają się też sytuacji samego klienta, oferując finansowanie podmiotom z lepszymi wynikami finansowymi. Oczywiście większa elastyczność w przypadku pierwszej grupy przekłada się nierzadko na wyższe ceny niż u mniej elastycznych faktorów. Nie warto kierować się wyłącznie ceną Wybór odpowiedniej oferty faktoringowej nie powinien być podejmowany wyłącznie poprzez analizę cenową ofert rozwiązanie tańsze może okazać się zupełnie nieadekwatne do potrzeb i specyfiki firmy. Warto poświęcić nieco więcej czasu i upewnić się, że wybrana oferta będzie oznaczała pozyskanie użytecznego narzędzia dla naszego przedsiębiorstwa. Autor jest menedżerem regionu Hilton-Baird Financial Solutions

7 26 RYNEK FAKTORINGU W POLSCE Monitoring należności nie jest skomplikowanym procesem, wymaga jednak systematyczności i patrząc z perspektywy kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu klientów, w stosunku do których trzeba podjąć działania, jest niezwykle czasochłonny Płynność finansowa firmy lepiej zapobiegać niż leczyć Z pewnością każda firma sprzedająca towary, świadcząca usługi i wystawiająca faktury dobrze zna problem nieterminowego ich regulowania. Kilkanaście, a niejednokrotnie nawet kilkadziesiąt dni zwłoki to znaczne obciążenie dla bieżącej działalności firmy, powodujące brak płynności finansowej, a w konsekwencji prowadzące do zatorów płatniczych. Tymczasem na rynku dostępnych jest kilka skutecznych usług, które mogą zapewnić firmie stały dopływ środków finansowych. Przedsiębiorstwa mogą wybierać między metodami takimi jak kredyt czy faktoring lub zdecydować się na usługi firm monitorujących należności. Paweł Pawłow Płynność finansowa firmy to najprościej mówiąc jej zdolność do terminowego regulowania zobowiązań, takich jak wynagrodzenia pracowników, opłaty skarbowe czy czynsz za wynajem biura. To także zakup towarów i usług koniecznych do skutecznego prowadzenia bieżącej działalności. Jej zachowanie jest równie ważną cechą przedsiębiorstwa co wysokość zysków i jest jednym z głównych kryteriów jego oceny przez potencjalnych klientów i kontrahentów. Zbyt niski poziom płynnych środków budzi nieufność, z kolei zbyt wysoki odbierany jest jako nieodpowiednie wykorzystanie kapitału obrotowego, który zamiast wspierać operacyjną działalność, zostaje zamrożony. Sposoby na zewnętrzne finansowanie Dlatego też tak istotne jest odpowiednie zarządzanie płynnością finansową firmy, aby uniknąć niekorzystnych zatorów finansowych, a w skrajnym przypadku nawet niewypłacalności prowadzącej do upadku przedsiębiorstwa. Obecnie rynek oferuje różne metody pozyskiwania zewnętrznego finansowania. Usługą najbardziej rozpoznawalną i wciąż chętnie wybieraną przez wiele firm jest kredyt bankowy, jednak biorąc pod uwagę zaostrzenie kryteriów przyznawania kredytów, zakres dokumentacji jaka jest wymagana oraz konieczność posiadania zabezpieczenia kredytu, coraz więcej podmiotów decyduje się na skorzystanie z faktoringu. Jest to rozwiązanie, które przyspiesza otrzymanie pieniędzy z wystawionych faktur z odroczonym terminem płatności. Dzięki współpracy z faktorem firma otrzyma zapłatę w kilka dni po sprzedaży towarów czy wykonaniu usług. Stały monitoring należności Każda firma może także zadbać o dostęp do środków obrotowych bez sięgania po zewnętrzne źródła finansowania. Skutecznym narzędziem jest tutaj stały monitoring należności. Powinien być on traktowany jako naturalna kontynuacja procesu sprzedaży towarów oraz usług i rozpoczynać się zaraz po wystawieniu faktury. Stała kontrola statusu płatności pozwala na szybkie wychwycenie faktur, które wymagają interwencji i podjęcie działań motywujących, które zmniejszą ryzyko całkowitej utraty należności. Technologie w monitoringu należności Monitoring należności nie jest skomplikowanym procesem, wymaga jednak systematyczności i patrząc z perspektywy kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu klientów, w stosunku do których trzeba podjąć działania, jest niezwykle czasochłonny. Wiele firm, zwłaszcza małych, które nie mogą pozwolić sobie na delegowanie pracownika do obsługi tego procesu, po prostu z niego rezygnuje lub całkowicie go marginalizuje. Z pomocą przychodzą nowoczesne rozwiązania, takie jak internetowe serwisy do automatycznego monitoringu należności. Jak to działa? Korzystając z takich serwisów firma uwalnia się od konieczności stałego śledzenia terminów płatności i kontaktów z klientem. Wszystko to według wcześniej ustalonego planu automatycznie wykonuje system. Na kilka dni przed upływem terminu płatności klient dostaje przypomnienie SMS-em, a po kilku kolejnych otrzymuje z informacją o braku wpłaty. Ze strony pracowników wymagany jest minimalny wkład pracy, ponieważ systemy współpracują z wieloma programami do fakturowania i same pobierają informacje o wystawianych fakturach. Wystarczy tylko ustalić indywidualny plan działania. Co ważne, w porównaniu z zewnętrznymi firmami internetowe serwisy do monitorowania należności stanowią znaczną oszczędność, gdyż przedsiębiorstwo płaci tylko za zrealizowane działania, a więc wyłącznie za przesłane do klienta wiadomości. Podsumowując, każda z firm powinna rozważyć rozpoczęcie procesu monitorowania należności, który jeśli jest efektywnie realizowany, pozwoli w znacznym stopniu ograniczyć ryzyko zatoru finansowego i uzyskać środki obrotowe na rozwój firmy i kolejne inwestycje. Autor jest prezesem zarządu w firmie Alcance Sp. z o.o. Faktoring jako instrument finansowania MSP Jeszcze kilka lat temu faktoring był domeną banków, oferujących swoje usługi wyłącznie dużym podmiotom, sytuacja ta uległa jednak znaczącej zmianie. Do faktorów bankowych dołączyło wiele firm z sektora pozabankowego, które swoją działalność opierają na obsłudze małych i średnich przedsiębiorstw. Mimo początkowych obaw coraz więcej z nich dostrzega zalety faktoringu i decyduje się poprawić swoją sytuację finansową, rozpoczynając współpracę z faktorem. Jakub Ananicz Już od jakiegoś czasu jesteśmy świadkami ewolucji rynku faktoringowego w kierunku obsługi także podmiotów z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Przed laty faktorzy obawiali się finansowania mniejszych firm, uważając to za zbyt ryzykowne i nieopłacalne. Jednak nasycenie rynku oraz stały wzrost liczby firm z tego segmentu, a jednocześnie ich rosnąca rola, przyczyniają się do tworzenia coraz bardziej atrakcyjnej oferty dla MSP. Dzięki standaryzacji i uproszczeniu procedur można dostosować koszty finansowania do możliwości mniejszych podmiotów, których obrót jest niewielki. Dużym ułatwieniem są również pojawiające się na rynku nowości, takie jak internetowe platformy handlu należnościami. Nie wymagają one podpisania długoterminowej umowy, umożliwiając skorzystanie z faktoringu w pojedynczych sytuacjach, kiedy jest to najbardziej potrzebne. Małe firmy zyskują dostęp do elastycznego finansowania, ponieważ nabywcami faktur są inwestorzy, którzy nie obawiają się współpracy z mniejszymi podmiotami, gdyż na platformach ocena ryzyka skupia się na płatniku faktury, który często jest dużą i wiarygodną spółką. Wpływ na płynność finansową Faktoring jest rozwiązaniem korzystnym dla każdej firmy, która wystawia faktury z odroczonym terminem płatności. Oczekiwanie na środki za wykonane usługi czy sprzedany towar nawet 60 czy 90 dni to duże utrudnienie zwłaszcza dla mniejszych firm, które często borykają się z brakiem środków obrotowych na bieżącą działalność. Dzięki oddaniu faktur do faktoringu przedsiębiorca uzyskuje środki po kilku dniach od wystawienia faktury, co pozytywnie wpływa na płynność finansową i chroni przed zatorami płatniczymi. Firmy niejednokrotnie ostrożnie podchodzą do faktoringu, obawiając się, czy skorzystanie z tej usługi nie odbije się niekorzystnie na relacjach z klientami i kontrahentami. W przypadku sektora MSP ta obawa jest tym większa, że utrata nawet jednego odbiorcy może mieć bardzo negatywne skutki i być znacznie bardziej bolesna niż w przypadku dużych podmiotów, których portfel odbiorców jest rozproszony. W kwestiach dotyczących finansów konieczne jest pełne zaufanie i branża faktoringowa nie jest tutaj wyjątkiem, zwłaszcza że faktorant przekazuje wrażliwe informacje o spółce, a tym samym włącza faktora w relacje ze swoimi kontrahentami. Należy pamiętać, że zgoda na cesję wierzytelności jest podstawą podpisania umowy. Faktoring najkorzystniejszy dla MSP Faktoring to jedna z metod kontroli płynności finansowej firmy. W tym celu można skorzystać również z kredytu bankowego bądź leasingu. Okazuje się jednak, że wybór usług faktora dla firm z sektora MSP jest znacznie korzystniejszy. Banki wymagają twardych zabezpieczeń na aktywach trwałych, przez co mniejsze podmioty nie mają dobrej pozycji w negocjacjach warunków kredytowych. Tymczasem dla faktora najważniejsząa jest informacj z jakimi podmiotami współpracuje jego potencjalny klient. Firmy z sektora MSP coraz częściej mogą pochwalić się dużymi kontraktami podpisywanymi ze znaczącymi przedsiębiorstwami, niejednokrotnie spółkami giełdowymi, dlatego też stają się coraz bardziej atrakcyjnym odbiorcą usług faktoringowych. Zwiększenie limitu kredytowego Warto również pamiętać, że faktoring nie obciąża zdolności kredytowej firmy i nie jest widoczny w bilansie spółki. Wręcz przeciwnie, z racji tego, że nie wykazuje się należności, ale gotówkę na rachunku, wpływa on na poprawę wskaźników finansowych. To z kolei może przełożyć się na uzyskanie wyższego limitu kredytowego, kiedy firma naprawdę będzie potrzebować go do celów inwestycyjnych. Mikrofaktoring jako usługa dedykowana podmiotom z sektora małych i średnich przedsiębiorstw rozwija się bardzo dynamicznie, zyskując kolejnych zwolenników. Można przewidywać, że zainteresowanie z każdym rokiem będzie wzrastać, a tym samym rozszerzy się oferta skierowana do tego segmentu rynku. Konkurencja i konieczność ubiegania się o klienta mogą zaowocować kolejnymi nowinkami oraz poprawieniem warunków świadczonych usług faktoringowych. Autor jest członkiem zarządu Faktorama

8 To, która forma faktoringu będzie właściwa i zostanie zastosowana, zależy m.in. od: charakteru posiadanych należności, sytuacji finansowej przedsiębiorcy, wiarygodności kredytowej odbiorców włączonych do umowy, a także możliwych dodatkowych korzyści oferowanych przez faktora. Od czego zależy dobór rodzaju produktu? Faktoring staje się coraz bardziej atrakcyjnym rozwiązaniem dla wielu przedsiębiorstw ze względu na fakt, że poza szybkim dostępem do środków obrotowych (tak jak w przypadku typowego kredytu) może rozwiązywać również potencjalne problemy z odzyskiwaniem należności z tytułu dostaw i usług. RYNEK FAKTORINGU W POLSCE 27 Jarosław Poloczek Faktoring jest formą finansowania działalności przedsiębiorstwa, skierowaną do firm chcących upłynnić wierzytelności krótkoterminowe, powstałe w ramach bieżącej sprzedaży w kredycie kupieckim realizowanej do stałych odbiorców. W ramach tego produktu przedsiębiorca może liczyć na finansowanie codziennie wystawianych faktur, co efektywnie wspomaga jego płynność i zabezpiecza dostęp do kapitału obrotowego. Faktoring stanowi idealną alternatywę dla kredytów krótkoterminowych, będąc tym samym wygodną formą dywersyfikacji źródeł finansowania. Jednocześnie w ramach usługi faktoringowej przedsiębiorca, poza samym dostępem do kapitału, może liczyć na inne funkcjonalności, a mianowicie na przejęcie ryzyka niewypłacalności dłużnika oraz na zarządzanie wierzytelnościami. Finansowanie działalności faktoringiem w ostatnich latach stało się popularne głównie ze względu na bezpieczny charakter tego instrumentu dla samego przedsiębiorcy. W przypadku kiedy produkty bankowe obciążone były ryzykiem związanym z dość dużą wrażliwością na zmiany koniunkturalne, to faktoring w czasie kryzysu zachowywał w pełni swoje funkcjonalności, gdyż ryzyko samej transakcji dotyczyło przede wszystkim dłużników i wierzytelności. W zależności od postanowień umowy faktoringowej dotyczących zarządzania ryzykiem związanym z obrotem należnościami (czyli tego, kto będzie odpowiedzialny za ściągnięcie wierzytelności w sytuacji, gdy kontrahent nie zapłaci w terminie wymagalności faktury), wyróżnić można trzy rodzaje faktoringu: pełny, niepełny, mieszany. Faktoring pełny Pierwszym rodzajem faktoringu jest tzw. faktoring pełny (inne nazwy to właściwy lub bez regresu). Ten produkt oprócz swojej podstawowej funkcji, tj. poprawy płynności, pozwala przedsiębiorstwom jednocześnie zabezpieczyć się przed ryzykiem przewlekłej zwłoki w płatności lub niewypłacalności prawnej swoich odbiorców. Faktoring pełny jest polecany przedsiębiorstwom, którym zależy m.in. na: przejęciu ryzyka przewlekłej zwłoki w płatnościach oraz niewypłacalności odbiorców włączonych do umowy; przyspieszeniu obiegu kapitału obrotowego; redukcji zadłużenia krótkoterminowego (poprawa wskaźników bilansowych). Faktoring pełny nie powoduje zwiększenia zadłużenia firmy, jak to ma miejsce w przypadku typowego kredytu bankowego; większych możliwościach inwestowania we własny rozwój lub inwestycje finansowe; koncentrowaniu się na działalności podstawowej, a nie angażowaniu kadry do zarządzania należnościami i płynnością finansową; możliwości stosowania dłuższych terminów płatności za towary i usługi dla klientów przedsiębiorstwa, a przez to zwiększaniu wolumen sprzedaży i udziału w rynku. Faktoring niepełny W przypadku tego produktu ryzyko niewypłacalności kontrahentów pozostaje po stronie faktoranta, który w przypadku braku zapłaty przez dłużnika zobowiązany jest do zwrotu wypłaconej wcześniej przez faktora zaliczki. W umowach faktoringowych jest wyznaczony termin zwrotu zaliczki tzw. okres regresu, który liczony jest od terminu wymagalności należności (standardowo wynosi 30 dni). Faktoring niepełny stosowany jest głównie w celu upłynnienia należności, a co za tym idzie pozyskania potrzebnych w danym momencie środków obrotowych. Przez wzgląd na fakt, że w tym wypadku nie jest przenoszone ryzyko związane z wierzytelnością, rozwiązanie to jest tańsze niż faktoring pełny. Faktoring mieszany W miarę pogarszania się sytuacji gospodarczej na rynku, a co za tym idzie pogarszania się również sytuacji odbiorców klientów faktoringowych, podział usług finansowania na faktoring pełny i niepełny okazał się niewystarczający. Klienci zaczęli odczuwać problemy wynikające z ograniczania poziomu finansowania przez faktorów, spowodowanego redukcją limitów kredytowych (przejęcia ryzyka) przyznawanych na odbiorców objętych faktoringiem pełnym. Odpowiedzią faktorów na takie kłopoty klientów stał się faktoring mieszany, który pozwala przedsiębiorcom maksymalnie wykorzystać wszystkie atuty faktoringu. Łączy on zalety faktoringu z regresem oraz faktoringu z przejęciem ryzyka niewypłacalności kontrahenta, a co za tym idzie staje się naturalnym wyborem dla przedsiębiorstw posiadających polisy ubezpieczenia należności. W dużym uproszczeniu klient może w zakresie jednego produktu, a co najważniejsze jednej umowy, powiązać posiadaną polisę ubezpieczeniową z usługą faktoringową. Pozwala to finansować wierzytelności w ramach faktoringu pełnego, tj. do wysokości limitu kredytowego nadanego przez ubezpieczyciela oraz dodatkowo wykorzystywać opcję faktoringu niepełnego, który zapewnia elastyczny dostęp do kapitału obrotowego, stanowiąc uzupełnienie produktu na wypadek jednoczesnego wzrostu sprzedaży oraz braku pełnego pokrycia salda przez limit kredytowy ubezpieczyciela. Reklama Przeanalizuj wszystkie aspekty Reasumując, to która forma faktoringu będzie właściwa i zostanie zastosowana zależy m.in. od: charakteru posiadanych należności, sytuacji finansowej przedsiębiorcy, wiarygodności kredytowej odbiorców włączonych do umowy, a także możliwych dodatkowych korzyści oferowanych przez faktora. Przed podjęciem decyzji o wyborze produktu, warto również przeanalizować takie aspekty jak: nasze szanse na odzyskanie wierzytelności od danego kontrahenta, ile pieniędzy jesteśmy w stanie przeznaczyć na ewentualne koszty związane z odzyskaniem należności, badanie wiarygodności kredytowej naszych odbiorców oraz czy możemy pozwolić sobie na dalsze zwiększenie zadłużenia krótkoterminowego. Autor jest zastępcą dyrektora handlowego ds. faktoringu w Coface