Informacja dotyczy pozawęzłowego chłoniaka strefy brzeżnej systemu MALT (z komórek B), który jest odmianą złośliwego chłoniaka nieziarniczego.

Transkrypt

1 Chłoniak typu MALT pozawęzłowy chłoniak strefy brzeżnej systemu MALT (z komórek B) Informacja dotyczy pozawęzłowego chłoniaka strefy brzeżnej systemu MALT (z komórek B), który jest odmianą złośliwego chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczy Jest to choroba rozrostowa układu limfatycznego, który stanowi część systemu odpornościowego i wspomaga zwalczanie infekcji. W skład układu chłonnego wchodzą: szpik kostny, grasica, śledziona oraz węzły chłonne. Węzły chłonne połączone są siecią drobnych naczyń limfatycznych, przez które przepływa chłonka. Tkanka limfatyczna występuje także w innych narządach takich jak skóra, płuca i żołądek. Węzły chłonne występują we wszystkich częściach ciała. Limfa przepływająca przez węzły chłonne zbiera wszelkie szkodliwe i niewykorzystane przez organizm substancje, takie jak bakterie, wirusy, komórki obumarłe i komórki nowotworowe. W węzłach chłonnych substancje te podlegają filtracji. Limfa zawiera komórki zwane limfocytami. Jest to rodzaj krwinek białych, które wspomagają organizm w jego walce z zakażeniem i chorobami. Limfocyty powstają w szpiku kostnym, czyli tam gdzie powstają wszystkie komórki krwi. Występują dwa zasadnicze rodzaje limfocytów: limfocyty B oraz limfocyty T. Limfocyty B namnażają się w szpiku kostnym, natomiast limfocyty T namnażają się w grasicy położonej tuż za mostkiem. Dojrzałe limfocyty

2 zarówno B jak i T - wspomagają organizm w jego walce z infekcjami. Chłoniak jest przykładem niekontrolowanego namnażania limfocytów T lub limfocytów B. Znamy wiele odmian chłoniaka nieziarniczego. Są one klasyfikowane według cech charakterystycznych, takich jak: rodzaj limfocytów, z jakich się rozwija (limfocyty B- lub T-) oraz wygląd komórek w badaniu mikroskopowym. Najczęściej stosuje się klasyfikację opracowaną przez WHO (Światową Organizację Zdrowia). Chłoniak typu MALT Chłoniak typu MALT jest nowotworem limfocytów B-komórkowych. Występuje zazwyczaj u osób starszych powyżej 60 roku życia. Większość chłoniaków nieziarniczych pojawia się w węzłach chłonnych, natomiast chłoniak typu MALT rozwija się w tkance limfatycznej błony śluzowej. Śluzówka jest tkanką wyścielającą niektóre narządy. Chłoniak typu MALT najczęściej występuje w żołądku, ale może także powstawać w innych narządach takich jak płuca, tarczyca, ślinianki czy jelito. Chłoniak typu MALT rozrasta się poza węzłami chłonnymi dlatego nazywany jest chłoniakiem pozawęzłowym. Przyczyny chłoniaka typu MALT Chłoniak typu MALT zazwyczaj pojawia się w następstwie infekcji lub chorób autoimmunologicznych dotyczących danego obszaru ciała (narządowo swoistych). Choroba autoimmunologiczna to stan, w którym układ odpornościowy zamiast chronić organizm, atakuje jego tkanki. Większość przypadków chłoniaka typu MALT w obrębie żołądka powstaje w następstwie infekcji bakterią Helicobacter pylori (H pylori). Chłoniak typu MALT w gruczole tarczycy zazwyczaj występuje u pacjentów cierpiących na chorobę Hashimoto o podłożu autoimmunologicznym. Chłoniak typu MALT w obrębie ślinianek, częściej występuje u osób cierpiących na chorobę autoimmunologiczną zwaną Zespołem Sjögrena. Przyczyny występowania chłoniaka typu MALT w innych obszarach ciała nie są znane. Wiadomo, że chłoniak typu MALT nie jest chorobą zakaźną i nie przenosi się z człowieka na człowieka. Objawy choroby Objawy zależą od tego, w której części organizmu choroba zaczęła się rozwijać. Chłoniak typu MALT w obrębie żołądka może dawać objawy takie jak niestrawność, brak łaknienia, męczliwość oraz spadek masy ciała. Jak się rozpoznaje

3 Jeśli cierpicie Państwo na zaburzenia układu trawienia takie jak mdłości lub ból w obrębie żołądka, lekarz zleci endoskopię (badanie polegające na wprowadzeniu giętkiego wziernika przez gardło i przełyk do żołądka). Dzięki temu zabiegowi można wykonać zdjęcie i obejrzeć wnętrze żołądka i pobrać niewielkie wycinki tkanki do zbadania pod mikroskopem (biopsja). Badania dodatkowe Dokładniejsze rozpoznanie wymaga wykonania szeregu badań dodatkowych takich jak: badania krwi, badanie obrazowe, badanie próbki szpiku kostnego. Dzięki tym badaniom można uzyskać więcej informacji o chorobie i o stopniu jej rozprzestrzenienia się w organizmie chorego. Jest to przydatne w wyborze najbardziej korzystnego dla pacjenta sposobu leczenia. Stopnie zaawansowania chłoniaka typu MALT Stopień zaawansowania mówi o tym, czy zmianami objęty jest tylko jeden obszar, czy również pobliskie węzły chłonne lub inne części ciała. W przypadku chłoniaka typu MALT umiejscowionego w żołądku, mierzy się również, czy ogranicza się do błony śluzowej, czy też zajmuje kolejne warstwy. Stopniowanie Ze względów praktycznych chłoniaki nieziarnicze podzielono na dwie grupy: niskiej i wysokiej złośliwości. Chłoniaki niskiego stopnia zazwyczaj postępują wolniej, zaś chłoniaki stopnia wysokiego szybciej. Chłoniak typu MALT zazwyczaj rozrasta się powoli, lecz może transformować w postać agresywną. Leczenie Leczenie zależy od rodzaju chłoniaka typu MALT, oraz od stopnia rozprzestrzenienia choroby. Większość odmian chłoniaka typu MALT rozpoznaje się na wczesnym etapie, a leczenie jest zazwyczaj bardzo skuteczne, nawet jeśli choroba już się rozprzestrzeniła. Chłoniak typu MALT żołądka Jeśli badania wykazują obecność bakterii H pylori w tkance nowotworowej, zostaną Państwo poddani intensywnemu leczeniu antybiotykami (czyli tzw. terapii potrójnej, w wyniku której objawy często ustępują (remisja) oraz środkami podwyższającymi ph soku żołądkowego. Następnie przez około dwa lata, będziecie Państwo poddawani dokładnej obserwacji oraz regularnym badaniom endoskopowym oraz biopsjom. Jeśli bakterii H pylori nie wykryto lub jeśli w wyniku zastosowania terapii potrójnej nie nastąpił regres choroby (lub nastąpił nawrót choroby), lekarz może zlecić niskie dawki napromieniania (radioterapia) lub chemioterapię w postaci tabletek. Czasami stosuje się przeciwciało monoklonalne, rytuksymab. Lek ten można podawać w monoterapii lub w skojarzeniu z chemioterapią. Niekiedy konieczne jest operacyjne usunięcie żołądka. W leczeniu chłoniaków typu MALT zajmujących inne narządy również stosuje się rytuksymab, radioterapię i chemioterapię. Operacyjne usunięcie chłoniaka zależy od jego umiejscowienia oraz stopnia rozprzestrzenienia. Jeśli chłoniak rozwija się powoli, nie powodując uciążliwych objawów, przez pewien czas można w ogóle nie stosować żadnego leczenia. Lekarz będzie kontrolował sytuację i w przypadku rozrastania się chłoniaka, niezwłocznie rozpocznie leczenie. Chemioterapia Chemioterapia polega na podawaniu pacjentowi leków przeciwnowotworowych (tzw. cytostatyków), w celu zniszczenia komórek nowotworowych.

4 Terapia przeciwciałami monoklonalnymi Przeciwciała monoklonalne to leki, które rozpoznają swoiste białka na powierzchni komórek nowotworowych i przyłączają się do nich. Stymulują system odpornościowy do zwalczania tych komórek. Rytuksymab jest przeciwciałem monoklonalnym podawanym w postaci wlewu do żyły. Można go stosować w monoterapii lub w skojarzeniu z chemioterapią. Radioterapia W wyniku stosowania radioterapii (promienie o wysokiej energii) zniszczeniu ulegają komórki nowotworowe, przy maksymalnym oszczędzaniu komórek zdrowych. Metoda jest skuteczna w przypadku chłoniaka typu MALT żołądka, o ile nie doszło do zajęcia węzłów chłonnych. Można ją także stosować w leczeniu wczesnych stadiów chłoniaka MALT w innych częściach ciała. Leczenie operacyjne Czasami można usunąć chirurgicznie chłoniaka typu MALT, jeśli nie zdążył się on rozprzestrzenić. W przypadku chłoniaka typu MALT umiejscowionego w żołądku często stosuje się radioterapię oraz chemioterapię po to, by nie dopuścić do chirurgicznego usunięcia narządu (żołądka). Leczenie sterydami W przebiegu leczenia chłoniaków sterydy często wspomagają chemioterapię. Ich działanie łagodzi również niekorzystne objawy choroby i zapobiega nudnościom. Badania kliniczne Prace badawcze nad wprowadzeniem nowych metod leczenia chłoniaków trwają nieprzerwanie. Lekarz prowadzący może Państwu zaproponować przystąpienie do badań klinicznych, których celem jest porównanie nowatorskich metod leczenia z najlepszymi metodami standardowymi. Lekarz powinien wyjaśnić i przedyskutować z Państwem przebieg leczenia w ramach badania klinicznego oraz uzyskać od Państwa pisemną zgodę na włączenie do takiej procedury. Przed rozpoczęciem każda próba kliniczna musi być zaakceptowana przez Komisję Bioetyczną, której zadaniem jest ochrona praw pacjentów. Na każdym etapie trwania badania klinicznego mają Państwo prawo zrezygnować z dalszego udziału. Lekarz zaproponuje wówczas włączenie najlepszego leczenia standardowego. Obserwacja pacjenta Po zakończeniu leczenia będą Państwo poddani regularnym badaniom kontrolnym w szpitalu. Po ukończeniu terapii potrójnej w przypadku chłoniaka MALT żołądka, będą wykonywane regularne kontrolne badania endoskopowe oraz biopsje; 2-3 miesięce po zakończeniu leczenia, a następnie przynajmniej dwa razy do roku przez okres dwóch lat. W przypadku, gdy chłoniak typu MALT zajmuje inne narządy, mogą okazać się konieczne także inne badania. Uzyskiwanie informacji i szukanie wsparcia Każdy pacjent w indywidualny sposób radzi sobie z chorobą i doświadcza różnych emocji. Warto pamiętać, że pomocna może okazać się rozmowa z rodziną, przyjaciółmi, lekarzem prowadzącym lub pielęgniarką. Jeśli nie radzicie sobie Państwo z chorobą, macie wątpliwości lub potrzebujecie dodatkowego wsparcia,

5 można kontaktować się z psychologiem szpitalnym lub Zakładem Psychoonkologii przy Centrum Onkologii. Ostatnia aktualizacja: r. Następna planowana aktualizacja: 2013 r. Macmillan Cancer Support [2010]. Niniejsza publikacja oparta jest na informacji opublikowanej na stronie przez Macmillan Cancer Support, 89 Albert Embankment, London SE1 7UQ, United Kingdom. Macmillan nie ponosi odpowiedzialności za dokładność niniejszego tłumaczenia, ani za kontekst, w jakim treści te się ukazują. Pełną odpowiedzialność za tłumaczenie ponosi Instytut Hematologii i Transfuzjologii, ul. Indiry Gandhi 14, Warszawa, Polska. Powered by TCPDF (