CHARAKTERYSTYKA PLAZMIDÓW PENICYLINAZOWYCH U SZCZEPÓW STAPHYLOCOCCUS AUREUS

Transkrypt

1 MED. DOSW. MIKROBIOL., 1999, 51, 1-8 And1Zej MlynarczykI, Grazyna MlynarczykI, Janusz Jeljaszewicz2 CHARAKTERYSTYKA PLAZMIDÓW PENICYLINAZOWYCH U SZCZEPÓW STAPHYLOCOCCUS AUREUS Zaklad Mikrobiologii Lekarskiej Ins!ytutu Biostruktury AM w Warszawie 1 Kierownik Zakladu: Prof. dr hab. M. Luczak Panstwowy Zaklad Higieny w Warszawie2 Dyrektor Instytutu: Prof. dr hab. J. Jeljaszewicz Wiekszosc szczepów Staphylococcus aureus izolowanych z materialu klinicznego posiada plazmidy penicylinazowe. Plazmidy te charakteryzuja sie duza róznorodnoscia zarówno genotypowa jak i warunkowanych przez nie fenotypów. Charakterystyka tych elementów moze stanowic jeden z czynników pozwalajacych na lepsze zróznicowanie szczepów oraz przesledzenie ich ewolucji. Plazmidy wystepujace u Staphylococcus aureus zostaly podzielone na 4 glówne klasy, glównie na podstawie wielkosci, liczby kopii w komórce, grupy niezgodnosci oraz mechanizmu replikacji (14, 15). Zgodnie z tym podzialem znane plazmidy penicylinazowe naleza glównie do klasy II i sa najpowszechniej wystepujaca grupa u S. aureus. Sa to plazmidy o wielkosci od 15 do 56 kb (najczesciej ok. 30 kb), wystepujace w 4 do 6 kopii na komórke i naleza najczesciej do I lub II grupy niezgodnosci (Inc). Poczatkowo izolowane plazmidy penicylinazowe charakteryzowaly sie najczesciej obecnoscia operonu bla (gen strukturalny blaz, oraz geny regulatorowe bla I i blar] odpowiedzialne za synteze p-laktamaz (glównie indukcyjnych serotypów A i C) (1, 13, 20) oraz róznymi kombinacjami genów opornosci na sole metali: kadmu (cada, cadb, cadc, 'cadd), rteci (mera, merb, merr, mer1), arsenianów (arsb, arsc, arsr), arseninów i antymonu (asi/ant), bizmutu (bis) (7,9, 17). Regionowi warunkujacemu opornosc na rtec przypisuje sie duza role w zmiennosci plazmidów penicylinazowych w zwiazku z wystepowaniem w tym regionie sekwencji insercyjnych IS257 lub IS257-like. Moga one wystepowac na koncach Tn4004. Bardzo charakterystyczna dla plazmidów penicylinazowych jest obecnosc genów warunkujacych opornosc na sole kadmu. S. aureus jest jedynym dotychczas znanym. mikroorganizmem u którego opornosc na kadm jest warunkowana przez plazmidy. Wykazano, ze u S. aureus istnieja dwa mechanizmy opornosci na kadm, kodowane przez geny cada (aktywny wyplyw - mechanizm pompy Praca finansowanaz grantu KBN 4 P05F

2 2 A. Mlynarczyk i inni Nr 1-2 blonowej) i cadb (prawdopodobnie akumulacja w komórce) (4). Produkt genu cada jest równiez odpowiedzialny za opornosc na jony cynku. cadc i cadd sa bialkami regulatorowymi (cadc - regulacja transkrypcji cada w plazmidzie pi258). Determinanta cada stanowi jeden z bardziej konserwatywnych regionów plazmidów penicylinazo- 'wych, takich jakpi258,pi524 ipii147. Geny te moga niekiedy wystepowac chromosomalnie. Determinanta cadb moze wystepowac samodzielnie (bez cada) w plazmidach ~-laktamazowych nalezacych do tzw. "sierocych" (np. pllll06, pii1113, psk67, psk77) powodujacych niski stopien opornosci na kadm (4, 12, 18). Pojedyncze opisywane plazmidy penicylinazowe zawieraly ponadto inne geny opornosci np. gen ermb (konstytutywna opornosc na MLS (makrolidy, linkozamidy, streptograminy B) w obrebie Tn551 wbudowanego w pi258; gen fusb (opornosc na kwas fusydowy) i operon bla kodujacy konstytutywny serotyp D ~-laktamazy w plazmidzie pub10l. Shalita i wsp. (17) prowadzac szerokie badania nad 37 róznymi plazmidami penicylinazowymi S. aureus izolowanymi z róznych czesci swiata podzielil je na cztery rózne rodziny które oznaczyl: alfa (prototypowy pi524), beta (prototypowy pii147), gamma (prototypowy pi258) i delta (prototypowy pii6907), a takze wyodrebnil tzw. plazmidy "sieroce", nie zwiazane z zadna rodzina. Wyodrebnil równiez naturalne rekombinanty plazmidów alfa/beta (np. psk23) i alfa/gamma (np. psk57). Szczepy S. aureus nalezace do II grupy fagowej charakteryzuja sie nieco innym profilem plazmidowym (16). W ostatnich latach coraz wiecej jest opisywanych plazmidów penicylinazowych zawierajacych inne geny jak np. opornosci na czwartorzedowe zwiazki amoniowe, akryflawine i bromek etidiowy (geny qacb w plazmidzie psk23) (9, 15), a nawet aminoglikozydy (pip1066) (2). Opisywano równiez wystepowanie genów seb i sec1 kodujacych synteze enterotoksyn. B i Ct w plazmidzie penicylinazowym pza10 oraz genów sed i sej (enterotoksyny D i J) w plazmidzie penicylinazowym pib485 (9). Niektóre plazmidy penicylinazowe zawieraja jeden lub wiecej elementów transpozycyjnych, np. pi258 (Tn551 - opornosc na MLS), psk74 i pi524 (Tn opornosc na zwiazki rteci). pip1066 zawiera 3 transpozony: Tn552 warunkujacy produkcje ~-laktamazy oraz Tn5404 i Tn5405 w których wystepuja geny apha.-3 i aade warunkujace opornosc na niektóre aminoglikozydy oraz i sat4 opornosci na streptotrycyne (2). ~-laktamazy gronkowcowe kodowane sa najczesciej przez plazmidy penicylinazowe. Operon bla moze wystepowac ponadto w chromosomie (np. serotyp B w chromosomie szczepów II grupy fagowej) lub w transpozonach jak np. Tn552, Tn4002, Tn3852 czy Tn4201 (5, 6, 16). Transpozony te wystepuja najczesciej w obrebie plazmidów koniugacyjnych klasy III (3, 9). ~-laktamazy gronkowcowe sa enzymami wydzielanymi glównie na zewnatrz komórki, charakteryzuja sie waskim spektrum (13, 19). Ukazaly sie pojedyncze doniesienia dotyczace rozszerzonego spektrum substratowego lub nadprodukcji ~-laktamazy co moze prowadzic do zwiekszonej opornosci na penicyliny izoksazolylowe i cefalosporyny (szczepy BORSA borderline resistant S. aureus) (8). Celem podjetych przez nas badan bylo scharakteryzowanie pod wzgledem fenotypowym plazmidów penicylinazowych wystepujacych w obrebie szczepów MRSA izolowanych z przypadków klinicznych. Uzyskane wyniki skorelowano z innymi metodami typowania szczepów MRSA (11).

3 Nr 1-2 Penicylinazowe plazmidy S. aureus 3 MA1ERIAL I METODY S z c z e p y. Do badan wybrano szczepy MRSA izolowane od pacjentów Panstwowego Szpitala Klinicznego Nr 1 w Warszawie. Kazdy z badanych szczepów byl izolowany od innego chorego. Jako biorców w transdukcji plazmidów penicylinazowych zastosowano bezplazmidowe, wrazliwe na badane zwiazki szczepy wzorcowe: NCTC i RN981 oraz NCTC (pi258-bla3) i NCTC (pii147-bla7). Szczepy te pochodzily z Panstwowego Zakladu Higieny w Warszawie. Podloza. CY [woda 1000mi, 0,12 g MgS04, ekstrakt drozdzowy(difco)- 3,0 g, kwasny hydrolizat kazeiny (Difco), - 15,0 g, agar (Difco), 15,0 g, po sterylizacji dodawano CaCh do stezenia koncowego0,004 M oraz (3-glicerofosforando stezenia koncowego0,06m, ph 7,6],TB [Bacto-tryptone(Difco)- 10,0g, NaCI- 5,0 g, tiamina (Fiuka A.G.) - 0,001 g, woda mi, ph 7,2], TBA 1,2%. [1000 mi TB, 12,0 g agaru Bacto (Difco)], TBA 0,8%. [1000 mi TB, 8,0 g agaru Bacto (Difco)], TBY [Bacto-tryptone (Difco) - 5,0 g, ekstrakt drozdzowy (Difco) - 3,0 g, glukoza (Polfa) - 1,0 g, woda mi., ph 7,2], TBYA [1000 mi TBY, 12,0 g agaru Bacto (Difco)], Podloze Muellera-Hintona nr 2 (BioMerieux). O z n a c z e n i a w r a z I i w o s c i. Krazki zawierajace. arsenian potasu - NaHAs04 x 7 HzO (4 x 10-6M), arsenin sodu - NaHAs03 x 7 HzO (4 x 10-6M), K(SbO)~a06 (2 x 10-6M), azotan rteci - Hg(N03)Z XHzO (2 X 10-8M), chlorek rteci - HgCh (2 x '10-8 M), azotan kadmu :- Cd(N03)z X HzO (4 x lo-s M i 2 x 10-6M), octan fenyiorteciowy (2 x 10-8M), cetrymid (5 p,g i 200 p,g), bromek etidiowy (100 p,g), trimetoprim (500 p,g i 1000 p,g), akryt1awine (100 p,g). Krazki byly sporzadzane we wlasnym zakresie. Stosowano substancje cz. lub cz.d.a. produkcji POCH w Gliwicach. O zn acza n ie wytwarzani a p e nicylin azy. Zawiesine badanego szczepu o gestosci nie wiekszej niz 5 x loscfu/ml wysiewano na plytki z podlozem CY. Plytki inkubowano 48 godz. w 31'C, a nastepnie suszono otwarte przez 2 godz. Po tym czasie powierzchnia plytki byla zalewana 1,5 mi 0,25% roztworu N-fenylo-1-naftylamino-azoo-karboksybenzenu (PNCB-DMF) i pozostawiona do wysuszenia. Nastepnie powierzchnie plytki zalewano 1,5 mi 1% wodnego roztworu penicyliny G (w przypadku niskiej aktywnosci penicylinazy stosowano 3% roztwór penicyliny G). Zmiana barwy indykatora z zóltej na czerwona swiadczyla o wytwarzaniu penicylinazy. Bakterie zachowuja zywotnosc do 6 godz. po wykonaniu testu. Metoda umozliwia wykrycie penicylinazy o aktywnosci 2 jedn./mg suchej masy (srednia aktywnosc penicylinaz gronkowcowych wynosi od 10 do 50 jedn./mg suchej masy). Indukcyjnosc penicylinazy oznaczano stosujac dla tego samego szczepu równolegle 2 plytki: 0,3 CY oraz 0,3 CY z dodatkiem metycyliny w stezeniu 10-6M. Plytki inkubowano 24 godz. w 37 C. dalej postepowano jak podano wyzej. W przypadku penicylinazy indukcyjnej reakcja dodatnia wystapi wyraznie szybciej na plytce zawierajacej metycyline. T r a n s d u kc ja. Do transdukcji uzyto faga 52B z Miedzynarodowej Serii do Ty_ powania. Zastosowano metode opisywana w poprzednich pracach (10) WYNIKI I ICH OMÓWIENIE Do badan uzyto 79 sposród 80 szczepów MRSA u których wykazano opornosc na sole kadmu wystepujaca we wszystkich znanych plazmidach penicylinazowych. Z kazdego z badanych 79 szczepów MRSA przeprowadzono transdukcje do dwu szczepów

4 4 A. Mlynarczyk i inni Nr 1-2 biorców: NCTC i RN981. Transduktanty selekcjonowano na plytkach zawierajacych azotan kadmu. Przekazywanie cechy uzyskano ze wszystkich badanych szczepówdo obydwubiorcówz czestosciaod lo-sdo 10-7,w zaleznosci od stosowanego ukladu transdukcyjnego. Uzyskanie przekazywania cechy do szczepu Rec. (RN981), który jest defektywny pod wzgledem rekombinacji stanowilo potwierdzenie lokalizacji plazmidalnej badanej cechy. U 79 typów pochodnych szczepu okreslano fenotyp plazmidu penicylinazowego na podstawie: zdolnosci do wytwarzania ~-laktamazy oraz typu ekspresji genu kodujacego ten enzym oraz okreslano poziom opornosci na sole kadmu, nieorganiczne sole rteci, organiczne sole rteci, sole bizmutu, antymonu oraz arseniany i arseniny. Badano po 5 transduktantów kazdego typu (lacznie 395 pochodnych NCTC zawierajacych plazmid penicylinazowy). W nastepnej fazie pracy okreslano grupe niezgodnosci przekazywanych na drodze transdukcji 79 plazmidów penicylinazowych. W tym celu do kazdej z uzyskanych 79 pochodnych szczepu NCTC z plazmidem penicylinazowym przetransdukowano wzorcowy plazmid penicylinazowy pi258-bla3. Stosowano zawiesine faga 52B namno- 'zonego na szczepie dawcy NCTC (pi258-bla3), a transduktanty selekcjonowano na plytkach zawierajacych erytromycyne. Nastepnie uzyskane pochodne zawierajace 2 plazmidy penicylinazowe Rasazowano na podlozu plynnym przez 10 dni (10 jednodobowych pasazy). Nastepnie utrate jednego z plazmidów lub obecnosc obydwu plazmidów okreslano na podstawie wystepowania charakterystycznych cech fenotypowych. W wiekszosci badanych przypadków potwierdzeniem obecnosci obydwu plazmidów bylaby opornosc badanego transduktanta na penicyline i erytromycyne. W indywidualnych przypadkach, kiedy ocena fenotypu nie przesadzala jednoznacznie o obecnosci dwóch lub jednego plazmidu w komórce, przeprowadzano transdukcje z badanego szczepu do szczepu NCTC i sprawdzano, czy u uzyskanych transduktantów zachodzi segregacja na dwa interesujace nas fenotypy plazmidu penicylinazowego. Prowadzone badania wykazaly, ze w przypadku 79 typów badanych transduktantów po 10 pasazach pozostawal w komórce tylko jeden plazmid penicylinazowy. Utrata jednego z dwóch obecnych w komórce plazmidów wskazuje na ich niezgodnosc (przynaleznosc do tej samej grupy niezgodnosci). W przypadku plazmidów penicylinazowych pochodzacych z 5 szczepów wykazano ich zgodnosc z plazmidem pi258, co wyklucza ich przynaleznosc do grupy niezgodnosci Inc1. Aby okreslic ich grupe niezgodnosci na kazdej z 5 badanych pochodnych szczepu NCTC z plazmidem penicylinazowym namnozono faga 52B i wykonano transdukcje do biorcy NCTC (pii147-bla7) stosujac do selekcji transduktantów plytki z ampicylina. Z uzyskanych 5 pochodnych szczepu NCTC zawierajacych po 2 plazmidy penicylinazowe u wszystkich wykazano po 10 pasazach utrate jednego z plazmidów penicylinazowych, co swiadczy.o niezgodnosci plazmidu pii147 z kazdym z badanych plazmidów penicylinazowych pochodzacych z badanych szczepów i ich przynaleznosci do grupy Inc2. Scharakteryzowane 79 plazmidy penicylinazowe klasyfikowano na podstawie obecnosci lub braku nastepujacych cech fenotypowych: synteza oraz typ regulacji syntezy ~-laktamazy, wysoka lub niska opornosc na sole kadmu, opornosc na nieorganieme sole rteci (reduktaza rteciowa), opornosc na organiczne zwiazki rteci (liaza fenylorteciowa), opornosc na arseniany, arseniny, sole antymonu, sole bizmutu (z uwzglednieniem superwrazliwosci na sole bizmutu), opornosc na czwartorzedowe za-

5 Nr 1-2 Penicylinazowe plazmidy S. aureus 5 sady amoniowe, bromek etidiowy, oraz grupa niezgodnosci plazmidu. Uzyskane wyniki przedstawiono w tabeli I. Tabela I. Czestoscwystepowaniaposzczególnychfenotypówplazmidówpenicylinazowych u badanych szczepówmrsa Lp. Markery opornosciw plazmidzie grupa oznako- liczba niezgodnosci wanie plazmidów 1 BlaI+, CadA, MerA, MerB, Asa, Asi/Ant, Bis. Ine! Plo 9 2 BlaI+, CarlA, MerA, MerB, Asa, Asi/Ant. Ine! Pll 25 3 BlaI+, CadB, MerA MerB, Asa, Asi/Ant. Ine! Pl1B 1 4 CarlA, MerA MerB, Asa, Asi/Ant. Inel Ph 2 5 CadB, MerA MerB, Asa, Asi/Ant. Inel Pl2B 1 6 BlaI+, CarlA, MerA, MerB, Bis Inel PIJ 5 7 CarlA, MerA MerB, Bis Inel P CadB, MerA MerB, Bis Inel P14B 1 9 BlaI+, CarlA, Asa, Asi/Ant, Bis. Ine! Pls 1 10 BlaI+, CadB,, Asa, Asi/Ant. Inel P16B 3 11 BlaI+, CarlA, MerA, MerB. Inel Pl, 4 12 BlaI+, CarlA, MerA, MerB, Qa, Eb. Inel Pl, CarlA, MerA, MerB. Ine! Plg 1 14 BlaI+, CadA. Inel P BlaI+, CarlA, Qa, Eb. Ine! P CadA. Inel PllO 3 17 BlaI+, CadA, MerA MerB,Asa,Asi/Ant,BiSH5. Ine2 P BlaI+, CadB, MerA MerB,Asa, Asi/Ant,Bi!;HS, Ine2 P2lB 1 19 BlaI+, CadB, MerA Bi. Ine2 P22B 2 20 BlaI+, CadB, Bi. Ine2 P23B 1 Stosowane skróty: BlaI+, indukcyjny typ wytwarzania p-iaktamazy, CadA opornosc na kadm typua CadB opornosc na kadm typu B, MerA opornosc na nieorganiczne zwiazki rteci, MerB, opornosc na organiczne zwiazki rteci; Asa, opornosc na arseniany; Asi/Ant laczna opornosc na arseniny i sole antymonu; Bis, opornosc na bizmut; BisHS,zwiekszona wrazliwosc na bizmut; Ine, grupa niezgodnosci Wykazano, ze prawie wszystkie badane szczepy MRSA (98,8%) posiadaly plazmidy penicylinazowe. Plazmidy te warunkowaly indukcyjny typ wytwarzania f3-laktamazy (87,3%), opornosc na sole kadmu (100%), rteci (82,3%), antymonu, arseniany i arseniny (55,7%), bizmutu (22,8%), czwartorzedowe zasady amoniowe i bromek etidiowy (15,2%). Wiekszosc plazmidów penicylinazowych (93,7%), nalezalo do pierwszej grupy niezgodnosci (Inc1). Scharakteryzowane 79 plazmidy penicylinazowe podzielono w obrebie 2 grup niezgodnosci na 20 typów (wzorów) fenotypowych. Oznaczajac grupy fenotypowe zastosowano nazewnictwo: litera P oznaczono plazmid penicylinazowy, cyfra 1 i 2 oznaczono grupe niezgodnosci plazmidu, cyfry w indeksie od O do 10 oznaczaja poszczególne

6 6 A. Mlynarczyk i inni Nr 1-2 Tabela II. Zróznicowanie plazmidów penicylinazowych w obrebie szczepów S. aureus wykazujacych ten sam wzór DNA w PFGE* Grupa PFGE* Liczba szczepów Wzór plazmidu Liczba szczepów w grupie ogólem penicylinazowego Pl7A 5 I 9 Pl9A 2 Pls 1 Pl6B 1 PlJ 6 Pl2 1 II 11 Pl2B 1 PIJ 2 Pla 1 PlIo 3 PlJ 5 III 13 PI2B 1 PhA 3 Pl2B 1 IV "- PlI 4 6 Pl9 2 Wzór PFGE, wzór calego DNA komórki po trawieniu enzymemsmal i elektroforezie w pul-.sacyjnympolu elektrycznym(pfge, pulsed field electroforesis) kombinacje cech fenotypowych, litera B w indeksie oznacza niska opornosc na sole kadmu. W tabeli II porównano otrzymane wzory plazmidów penicylinazowych z uzyskanymi wczesniej (11) wzorami prazków po elektroforezie w zmiennym polu elektrycznym (PFGE) calkowitego DNA bakterii po trawieniu Smal. Analizie poddano 33 sposród 79 badanych szczepów MRSA, poniewaz wykazywaly one podobne wzory po trawieniu Smal do innych i bylo mozliwe zgromadzenie tych szczepów w 4 grupach. Pozostale 46 szczepów wykazywalo calkowicie zróznicowane wzory restrykcyjne. Wykazano, ze istnieje znaczna róznorodnosc plazmidów penicylinazowych w obrebie poszczególnych grup. Uzyskane wyniki wskazuja, ze u szpitalnych szczepów S. aureus plazmidy penicylinazowe stanowia stosunkowo szybko ewoluujace replikony (wykazuja duza zmiennosc). Latwo traca i nabywaja geny opornosci na antybiotyki, sole metali i srodki dezynfekcyjne. W literaturze czesto obserwowanym zjawiskiem jest integracja do plazmidu penicylinazowego genów zwiazanych z opornoscia na czwartorzedowe zasady amoniowe i bromek etidiowy (zwiazki tego typu oznaczane sa skrótem NAB - nucleic acid binding). Najczesciej opisywano 3 typy plazmidów penicylinazowych zawierajacych geny opornosci na: sole kadmu, rteci, NAB i Bla; sole kadmu, rteci i NAB oraz NAB i Bla. Plazmidy takie o wielkosci kb izolowano ze szczepów MRSA w roznych czesciach swiata. W niniejszej pracy wykazano, ze u badanych szczepów izolowanych.w PSK nr 1, okolo 15% plazmidów penicylinazowych warunkujae opornosc na NAB.

7 Nr 1-2 Penicylinazowe plazmidy S. aureus 7 WNIOSKI Plazmidy penicylinazowe wystepuja u przewazajacej wiekszosci szczepów MRSA. Wykazuja znaczne zróznicowanie p~d wzgledem warunkowanego przez nie fenotypu. Szczepy MRSA wykazujace podobne wzory restrykcyjne DNA po trawieniu endonukleaza Smal róznia sie miedzy soba plazmidami penicylinazowymi. Wynika z tego, ze plazmidy penicylinazowe ewoluuja szybciej niz dochodzi do wiekszych zmian we wzorze restrykcyjnym chromosomu bakterii (dodanie lub ubytek wiecej niz jednego miejsca rozpoznawanego przez Smal). Ocena fenotypu plazmidów penicylinazowych moze byc przydatna w róznicowaniu szczepów jako uzupelnienie innych metod ich róznicowania dla celów analizy epidemiologicznej. A. Mlynarczyk, G. Mlynarczyk, J. Jeljaszewicz CHARACfERISTICSOF PENICILLINASEPLASMIDSPROM STAPHYLOCOCCUS AUREUSSTRAINS Summary Penicillinase plasmids are present in most MRSA strains. They are very varying in their.genotype and phenotype they confer. Penicillinase plasmids were transduced from 80 hospital MRSA strains to NCI'C 8325 and the phenotype as well as the incompatibility group of plasmid were determined. Resistance to cadmium (high and low level), resistance to organie and nonorganie mercury compounds, arsenate/arsenite/antimonium resistance, resistance to bismuth and hypersensitivity to bismuth, resistance to macrolides as well as j3-lactamase production and its inductibility were checked. Among the examined strains 20 different phenotypes of penicillinase plasmids were found. Pattems of penicillinase plasmids were compared to DNA pattems of the investigated strains after digestion with Smal and separation in pulsed field electrophoresis (PFGE). It was shown that strains with the same PFGE pattern often differ in the type of their penicillinase plasmid. Determining of penicillinase plasmid phenotype could be useful in differentiating S. aureus strains sharing the same pattem of PFGE. PISMIENNICIWO 1. Bruns O, Brum Jv,PulvererG. Regulation of j3-lactamasesynthesisas anovel site of action for suppression of methicillin resistance in Staphylococcusaureus. Zbl Bakt 1997; 285: DerbiseA, Dyke KGB, and N. El So/h N. Rearrangements in the staphylococcalj3-lactam encoding plasmid plp1066 includinga DNA inversionthat generates two altemative transposons. Mol Microbiol1995; 17: Dyke K, GregoryP. Resistance to j3-lactamantibiotics.resistance mediated by j3-lactamase. W: The Staphylococci in human disease. Red. K.B. Crossley, G.L. Archer, Churchill Livington,New York, 1997, Endo G, Silver S. CadC, the transcriptional regulatory protein of the cadmium resistance system of Staphylococcusaureusplasmid pl258. J Bacteriol1995; 177: Jeljaszewiczl, MlynarczykG, MlynarczykA. Present and future problems of resistance in Gram-positivecocci. Infection 1998;26: Jeljaszewiczl, MlynarczykG, MlynarczykA. Aktualne zagrozenia dotyczace opornosci na antybiotykiubakterii. Blok Operacyjny1998;3-4: Lyon B, SkurrayR Antimicrobialresistanceof Staphylococcusaureus:genetic basis. Microbiol Rev 1987;51:

8 8 A. Mlynarczyk i inni Nr Massidda O, Montanari MP, Mingoia M, Vara/do PE. Borderline methicillin-susceptible Staphylococcus aureus strains have more in common than reduced susceptibility to penicillinase-resistant penicillins. Antimicrob Agents Chemother 1996; 40: Mlynarczyk A, Mlynarczyk G, Je/jaszewicz J. The genome of Staphylococcus aureus: a review. Zbl Bakt 1998; 287: Mlynarczyk G, Mlynarczyk A, Osowiecki H, Je/jaszewicz J. Naturraly occuring drug-resistance plasmids in hospital strains of Staphylococcus aureus. Acta Microbiol Polon 1983; 32: Mlynarczyk G, Rosdahl JIT, Skov R, Mlynarczyk A. Epidemiology of methicillin resistant Staphylococcus aureus in a Warsaw hospital. J Hosp Infect 1996; 34: 151~ Nies DH, Silver S. lon efflux systems involved in bacterial metal resistances. J Ind Microbiol 1995; 14: 18fr Norris S, Stratton C, Kemodle D. Production of A and C variants of staphylococcalj3-lactamase by methicillin resistant strains of Staphylococcus aureus. Antimicrob Agents Chemother 1994; 38: Novick R P. The Staphylococcus as a molecular genetic system. W: Molecular biology of the staphylococci. Red. RP. Novick, RA. Skurray, VCH Publishers, Inc., New York 1990, Pau/sen IT, Firth N, Skurray RA. Resistance to antimicrobial agents other than j3-lactams. W: The Staphylococci in human disease. Red. K.B. Crossley, G. L. Archer, Churchill Livington, New York 1997, Scov R L, Williams TJ, Pallesen L i inni. Beta-Iactamase production and genetic location in Staphylococcus aureus: introduction of a beta-iactamase plasmid in strain of phage group II Hosp Infect 1995; 30: Shalita Z, Murphy E, Novick RP. Penicillinase plasmids of Staphylococcus aureus: structural and evolutionary relationships. Plasmid 1980; 3: Silver S, Laddaga RA. Molecular genetics of heavy metal resistance systems of Staphylococcus plasmids. W: Molecular biology of the staphylococci. Red. RP. Novick, RA.Skurray, VCH Publishers, Inc., New York 1990, Wang PZ, Novick RP. Nucleotide sequence and expression of the beta-iactamase gene from Staphylococcus aureus plasmid pl258 in Escherichia coli, Bacillus subtilis and Staphylococcus aureus. J Bacteriol1987; 169: 176~ Wang PZ, Projan SI, Novick RP. Nucleotide sequence of beta-iactamase regulatory genes from staphylococcal plasmid pl258. Nucleic Acids Res 1991; 19: Otrzymano: 2.III.1999r. Adres Autora: Warszawa,Chalubinskiego5, Zaklad MikrobiologiiLekarskiej AM.