Czynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości

Transkrypt

1 Czynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości

2 OTYŁOŚĆ Choroba charakteryzująca się zwiększeniem masy ciała ponad przyjętą normę

3 Wzrost efektywności terapii Czynniki psychologiczne Czynniki środowiskowe Czynniki metaboliczne Czynniki genetyczne

4 Wzrost efektywności terapii Markery Markery istotne na poziomie populacji Markery pozwalające na personalizację terapii - Wzrost motywacji - Ocena ryzyka chorób towarzyszących - Wczesne przewidywanie efektów - Ocena ryzyka ponownego wzrostu m.c.

5

6 Evidence for Genetic Influences on Obesity

7 Czynnik genetyczny determinujący rozwój otyłości Rzadkie przypadki Mutacje w obrębie genów LEP gen leptyny LEPR gen receptora leptyny MCR4 - gen 4 receptora melanokortyny

8 Leptyna Białko aminokwasów, 16 kda Gen dla leptyny = ob gene (on human chromosome 7)

9 Child with a mutation in leptin gene before and after leptin therapy

10 Leptyna Synteza komórki tkanki tłuszczowej Stężenie w surowicy wyższe u kobiet niż u mężczyzn o tym samym BMI - Wyższa % zawartość tkanki tłuszczowej - Odwrotna zależność miedzy stężeniem testosteronu a stężeniem leptyny - Stężenie leptyny marker krytycznych zasobów tkanki tłuszczowej niezbędnej dla reprodukcji i laktacji - Wzrost stężenia leptyny u dziewcząt poprzedza okres dojrzewania

11 leptyny w surowicy Otyłość Tylko nieznaczny wzrost leptyny w płynie mózgowo-rdzeniowym CSF leptya: w surowicy wzrost do 300% w płynie max. O 30% CSF/surowica 3-4 wyższy u szczupłych niż u otyłych CSF stężenie : 5%-10% stężenia w surowicy

12 Leptyna Leptyna dociera do mózgu na drodze saturable transport system. W efekcie - Zdolność transportu leptyny u otyłych jest niższa niż u szczupłych, co skutkuje tzw. opornością na leptynę. Otyłość: Leptyna Oporność na leptynę

13 MC4R 4 Receptor dla melanokortyny Obecny w mózgu Ważny regulator sytości

14 Tkanka tłuszczowa leptyna - informacja do mózgu o zapasach tłuszczu (poprzez receptor dla leptyny) - wysoki zapas = leptyna - synteza białka αmsh ligand receptora MC4R sytość

15 Otyłość Czynniki środowiskowe Czynniki genetyczne Interakcje geny-środowisko

16 The Search for Obesity Susceptibility Genes I found one! I found one! Kenneth M. Weiss & Joseph D. Terwilliger nature genetics volume 26 October 2000

17 Poszukiwanie wariantów genetycznych istotnie związanych z otyłością Genome Wide Association Studies Wiele genów kandydatów Na 12 chromosomach

18 Genome Wide Association Studies Istotny wpływ genów FTO (fat mass and obesity associated gene) MC4R (gen 4 receptora melanokortyny)

19 FTO fat mass and obesity associated gene Chromosom 16 Związek z rozwojem otyłości Związek ze zwiększonym spożyciem żywności Rola biologiczna (?)

20 BMI and FTO A/T variants (rs ) Gergia CV Twin Study

21 FTO A/T polimorfizm (rs ) allel A > 30% wzrost ryzyka otyłości BMI stężemie leptyny - oporność na leptynę

22 FTO A/T polimorfizm sposób żywienia - otyłość allel A + wysokie spożycie tłuszczu niskie spożycie CHO ryzyko otyłość

23 FTO A/T polimorfizm aktywność fizyczna - otyłość allel A + niska aktywność fizyczna ryzyko otyłość Rola obecności allela A większa u osób o niskiej aktywności fizycznej (np. HELENA Study)

24 FTO + MC4R BMI

25 Serotonina Regulacja apetytu Regulacja spożycia żywności - hamujący wpływ serotoniny Rola transportera serotoniny oraz receptora dla serotoniny (mózg)

26 Serotonina Leki zwiększające dostępność serotoniny stosowane w leczeniu otyłości Wzrost otyłości u leczonych antydepresantami (antagonistami receptora dla serotoniny)

27 Zmiany epigenetyczne a otyłość Okres prenatalny Przekarmianie w okresie wczesnego dzieciństwa Inne Zmiany ekspresji genów Zwiększona podatność na rozwój otyłości

28 OTYŁOŚĆ Czynniki genetyczne decydują jak łatwo możemy być otyli, czy i w jakim stopniu jesteśmy podatni na rozwój tego zaburzenia Czynniki środowiskowe Styl życia Sposób żywienia Aktywność fizyczna Decydują czy będziemy otyli

29 Otyłość czynniki genetyczne choroby towarzyszące Sprzyjające rozwojowi otyłości Zwiększające ryzyko rozwoju chorób towarzyszących

30