2 1 b; 2 a; 3 d; 4 e; 5f; 6 c Za każde poprawne przyporządkowanie 1 pkt. 3.1 a) Las: leszczyna pospolita, wiewiórka, kuna leśna, wilk,

Transkrypt

1 Nr zadania 1 a) świerk pospolity b) modrzew europejski c) jodła pospolita d) sosna zwyczajna MAŁOPOLSKI KONKURS BIOLOGICZNY W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu Klucz odpowiedzi Etap szkolny 2017/2018 Suma punktów do uzyskania 100 Uwaga nie przyznajemy połówek punktów. Odpowiedzi Komentarz Za każą poprawną pełną nazwę gatunkową po1 pkt, nie ma punktów połówkowych. 2 1 b; 2 a; d; e; f; c Za każde poprawne przyporządkowanie 1 pkt..1 a) Las: leszczyna pospolita, wiewiórka, kuna leśna, wilk, Za każdy prawidłowo dopasowany do b) Pole uprawne: ziemniak, stonka ziemniaczana, kuropatwa, pies ekosystemu i prawidłowo ułożony łańcuch c) Morze: plankton roślinny, śledź, foka, niedźwiedź polarny pokarmowy 1 pkt..2 Pole uprawne Za prawidłowe wskazanie ekosystemu 1pkt..1 a) saprofagiem np. dżdżownica, nicienie glebowe, małże, larwy niektórych owadów, b) drapieżcą np. wilk, lew, c) pasożytem np. kleszcze, tasiemiec, motylica wątrobowa,.2 a) np. grzyb i drzewo, b) np. jaszczurka zwinka i żyworódka, pies dingo i wilk workowaty, samce jeleni, c) np. ryba różanka i małża, rośliny epifity i drzewo, ryba pilot (lub ryba podnawka) i rekin, lew i hiena, żuk gnojowy i jakiś ssak kopytny,. a) rośliny motylkowe b) wiciowce dopuszczalna jest również odpowiedź pierwotniaki rozkładające celulozę lub mikroorganizmy (organizmy) rozkładające celulozę lub bakterie rozkładające celulozę.1 i.2 Jeśli uczeń wymieni 2 lub więcej prawidłowych przykładów nadal otrzymuje 1 punkt. Jeśli uczeń wymieni np. dwa przykładowe organizmy, a jeden z nich będzie podany nieprawidłowo, uczeń nie otrzymuje punktu..2 b) Uczeń może uzyskać punkt za przykład zarówno konkurencji wewnątrzgatunkowej jak i międzygatunkowej Za każdy prawidłowy przykład po 1 pkt, w Łączna ilość punktów 11. np. światło, pokarm, przestrzeń Za każdy prawidłowy przykład po 1 pkt, w sumie pkt.

2 .1 ekosystem, równowagi, Wykreślenie: stałym/zmiennym, Za każde prawidłowe uzupełnienie po 1 pkt, razem 2 pkt. Za prawidłowe wykreślenie 1 pkt. Nie uznaje się innego sposobu odpowiedzi np. przez podkreślenie..2 Odp. b) i d) Za wybór dwóch prawidłowych odpowiedzi 1 pkt. Nie ma punktów połówkowych za zaznaczenie tylko jednej odpowiedzi..1 a) skupiskowa b) równomierna c) losowa.2 a) skupiskowa. W uzasadnieniu muszą się znaleźć minimum dwa czynniki np. nierównomierne rozmieszczenie pokarmu, obecność miejsc nienadających się do zasiedlania, składanie jaj w złożach, zimowanie w zbiorowiskach, mała aktywność wylęgłych larw, aktywne dążenie do tworzenia skupisk itp. 7.1 schemat 1, Komórka roślinna posiada ścianę komórkową i chloroplasty, których komórka zwierzęca nie posiada, lub schemat 1, bo komórka roślinna posiada ścianę komórkową a komórka zwierzęca nie posiada, lub schemat 1, bo komórka roślinna posiada chloroplasty a komórka zwierzęca nie posiada 7.2 d) chloroplast 7. a) cytoplazma 7. b) mitochondria 8.1 Próba I kontrolna Próba II doświadczalna 8.2 Np. Wpływ (obecność) światła na morfologię rzeżuchy (na wygląd, na wzrost, na rozwój itp.) Za każde prawidłowe przyporządkowanie i nazwanie typów skupisk 1 pkt, w sumie pkt Za podanie prawidłowej odpowiedzi, wraz ze wskazaniem rysunku 1pkt, Za uzasadnienie w którym są wymienione minimum 2 czynniki 2 pkt. 7.1 Za wskazanie poprawnego schematu 1 pkt. Za uzasadnienie odpowiedzi 1 pkt (jeśli uczeń wymieni tylko jedną cechę np. ścianę komórkową lub chloroplasty, otrzymuje 1 pkt). Za prawidłowy wybór odpowiedzi 1 pkt. W sumie pkt Za prawidłowe podpisanie obu prób 1 pkt. Za sformułowanie problemu badawczego, w którym zostanie ujęty czynnik (światło) i jeden z elementów morfologii rzeżuchy 1 pkt 8. Np. Rzeżucha pozbawiona światła stanie się jaśniejsza i wiotka Za sformułowanie hipotezy badawczej, w której jest ujęty czynnik (światło) oraz zmiany morfologiczne rzeżuchy 1 pkt. 8. Światło, woda, temperatura, powietrze (lub tlen) Za każdy wymieniony czynnik (chodzi o czynniki wymienione w treści zadania) po 1 pkt, w sumie pkt. 7

3 9 b) CO 2, uzasadnienie: Drożdże użyte do wyrabiania ciasta drożdżowego, uczestnicząc w procesie fermentacji alkoholowej, zamieniają cukry zawarte w cieście na alkohol i dwutlenek węgla, który tworzy w cieście pęcherze gazu, powodując tzw. wyrastanie. Podczas wypieku gazy zawarte w cieście zwiększają swą objętość, część alkoholu też zamienia się w gaz. 10 Wykreślenie: roślinnych/zwierzęcych; fotosyntezy/oddychania komórkowego tlenowego. Za zaznaczenie prawidłowej odpowiedzi 1 pkt. Za uzasadnienie w którym wskazany jest proces fermentacji alkoholowej 1 pkt oraz podaje gaz CO 2 jako odpowiedzialny za wzrost ciasta 1 pkt. W sumie pkt. Za każde prawidłowe wykreślenie po 1 pkt. Nie uznaje się innego sposobu odpowiedzi, np. podkreślenia. 11 glukoza Za prawidłową odpowiedź 1 pkt 1 12 P, F, P, P, F Za każde prawidłowe przyporządkowanie 1 pkt. W sumie pkt. 1.1 Pierwsza kolumna Jednostki taksonomiczne: Królestwo, typ, gromada, rząd, rodzina, rodzaj, gatunek Za każdą prawidłowo wypełnioną kolumnę Druga kolumna Organizm: Zwierzęta (lub zwierzę), stawonogi (lub stawonóg), owady (lub 1 pkt. W owad), chrząszcze (chrząszcz), gnojarzowate (gnojarzowaty), chrząszcz żukokształtny, żuk gnojowy 1.2 a) Za podanie prawidłowej odpowiedzi 1 pkt. 1.1 d) długi prosty Za zaznaczenie prawidłowej odpowiedzi1pkt B; 2. A;. C Za każde prawidłowe przyporządkowanie po 1 pkt, w sumie pkt. 1. Pióra pokrywowe (lub okrywowe) schemat d) Za podanie prawidłowej nazwy 1 pkt za wskazanie prawidłowego schematu 1 pkt, w 1.1 A) siekacze B) kieł/ kły C) przedtrzonowe D) trzonowe Za każdą prawidłową nazwę po 1 pkt, w sumie pkt Za podanie prawidłowej odpowiedzi 1 pkt. Obliczenia nie są oceniane. 1.1 Rośliny strączkowe lub rośliny strączkowe i orzechy Za podanie prawidłowej odpowiedzi 1 pkt, podanie samych orzechów jest niewystarczające. 1.2 Witamina D, witamina B 12 Za każdą wymienioną witaminę 1 pkt, w 2

4 17.1 Wskazanie niedoboru tłuszczu i powiązanie tego z niedoborem witaminy A rozpuszczalnej w tłuszczach i dostarczanej wraz z produktami zawierającymi tłuszcz (np. tran, masło, jajka, sery itp.) oraz wskazanie niedoboru białka i powiązanie tego z niedoborem wapnia, który jest dostarczany z wysokobiałkowymi produktami np. mleko, sery, jaja. Podanie minimum jednego produktu zawierającego witaminę A np. sery, masło, jajka, tran, marchew 17.2 Zalecenie np. szklanka świeżego soku z owoców cytrusowych, uzupełni niedobór cukru oraz witaminy C. 17. np. nadmiar kalorii otyłość niedobór białka zahamowanie wzrostu i rozwoju organizmu niedobór tłuszczu choroby wywołane brakiem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, nadmiar cukrów próchnica niedobór Wit. A zahamowanie wzrostu, złe widzenie o zmroku tzw. Kurza ślepota, choroby skóry niedobór wapnia próchnica zębów, osłabienie kości, zaburzenia pracy serca 17. Woda> białko> tłuszcz> węglowodany Za wskazanie związku tłuszcz wit. A 1pkt, za wskazanie związku białko wapń 1 pkt, za podanie produktu uzupełniającego niedobory 1 pkt, w sumie pkt. Za wskazanie produktu zawierającego witaminę C 1 pkt. Za dwa (z sześciu) prawidłowo wymienione skutki i powiązanie z niedoborem lub nadmiarem składników w diecie Pawła, w sumie maksymalnie pkt. Np. 1. nadmiar kalorii - otyłość (2pkt) 2. niedobór białka- zahamowanie wzrostu i rozwoju organizmu (2pkt) Za prawidłowe uporządkowanie 1 pkt H lub wodór Za prawidłową odpowiedź 1 pkt. 18 a) Za prawidłową odpowiedź 1 pkt a) ; b) 2; c) 1. Za każde prawidłowe przyporządkowanie po 1 pkt, w sumie pkt. 20 a) 1 ; b) ; c) ; d) 2. Za każde prawidłowe przyporządkowanie po 1 pkt, w sumie pkt. 21 c) Za prawidłową odpowiedź 1 pkt a) Za prawidłowa odpowiedź 1 pkt. 1 2 a) krótkowzroczność b) dalekowzroczność c) zdrowe Za każdą prawidłową odpowiedź 1 pkt, w sumie pkt. 2 daltonizm Za prawidłową odpowiedź 1 pkt. 1 2 Np. buk pospolity, grab zwyczajny, dąb szypułkowy, lipa drobnolistna itp. 1 pkt dowolny wymieniony gatunek, pod warunkiem, że jest to drzewo należące do okrytonasiennych i podana jest nazwa gatunkowa. 1

5 Suma 100