Rozwój transportu kombinowanego/intermodalnego w Europie w latach

Transkrypt

1 Prof. dr hab. Leszek Mindur Międzynarodowa Wyższa Szkoła Transportu i Logistyki we Wrocławiu Rozwój transportu kombinowanego/intermodalnego w Europie w latach

2 1. Ogólna charakterystyka wprowadzenie W Europie przewozy kombinowane rozwinęły się na szeroką skalę w latach 70, a do głównych krajów, gdzie je wprowadzono, należały m.in.: Niemcy, Francja, Włochy, Holandia i Austria. Podstawowe korzyści z zastosowania transportu intermodalnego: - zmniejszenie zanieczyszczeń środowiska naturalnego, - zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, - oszczędności energii, - zmniejszenie kosztów zewnętrznych transportu.

3 W Europie: problemami kształtowania międzynarodowej infrastruktury dla przewozów kombinowanych, określeniem zasad współpracy w zakresie: przewozów, warunków wzajemnych rozliczeń finansowych zajmuje się powołana w Brukseli w 1970 roku: Międzynarodowa Unia Towarzystw Transportu Kombinowanego Droga-Kolej (UIRR).

4 TRANSPORT KOMBINOWANY oznacza przewóz ładunków (również w jednostkach ładunkowych) środkami co najmniej dwóch gałęzi transportu

5 W krajach Europy szczególnie duże środki w ramach rozwoju systemu przewozów kombinowanych inwestuje się w rozwój poniższych technologii: Huckepack ( Piggyback ) - przewóz naczep siodłowych, wymiennych nadwozi, kontenerów na specjalnych wagonach kieszeniowych lub platformach kontenerowych ruchoma droga - przewóz zespołów drogowych na odpowiednich niskopodłogowych platformach system drogowo-wodny - przewóz kontenerów typoszeregu ISO, których przeładunku dokonuje się metodą lo-lo, tj. z zastosowaniem urządzeń do przeładunku pionowego transport drogowo-kolejowy - przewóz ładunków skonteneryzowanych, w którym przewozi się również naczepy i nadwozia wymienne

6 2. Rodzaje transportu kombinowanego/intermodalnego Transport intermodalny - przewóz towarów w jednym i tym samym przejeździe lub jednostce ładunkowej (bez przeładunku) przy użyciu różnych gałęzi transportu Transport multimodalny - przewóz towarów przez więcej niż jedną gałąź transportu (np. transport samochodowy i kolejowy lub morski, kolejowy i samochodowy) Transport kombinowany - forma przewozów intermodalnych, w których jednostka ładunkowa jest przewożona koleją, żeglugą śródlądową lub morską, natomiast pierwszy i ostatni odcinek transportu odbywa się drogą, przy czym niniejszy odcinek powinien być możliwie najkrótszy Transport kombinowany towarzyszący - transport całego pojazdu drogowego wraz z kierowcą za pomocą innego typu transportu (np. promem lub koleją) Transport kombinowany nietowarzyszący - transport pojazdu drogowego lub jednostki transportu intermodalnego bez kierowcy za pomocą innego typu transportu (np. promem lub koleją)

7 Rozwiązania kombinowane Kombinowana oferta przewozowa łączy w sobie najważniejsze korzyści różnych gałęzi transportu, co pozwala na obniżenie kosztów transportu przy zachowaniu wymaganej jakości usługi przewozowej. Możliwość ograniczenia szkód i strat oraz prac manipulacyjnych i składowania poprzez użycie palet i kontenerów. Zwiększenie elastyczności dostaw i poprawa dostępności czasowej i przestrzennej. Wadą rozwojową transportu intermodalnego jest niechęć przewoźników do partycypowania w przewozach.

8 3. Tendencje rozwoju transportu kombinowanego/intermodalnego W większości krajów UE na rozwój transportu kombinowanego/intermodalnego mają wpływ: - prawo o ruchu drogowym, które jest bardziej restrykcyjne wobec kierowców i pojazdów ciężarowych w zakresie bezpieczeństwa, ekologii, czasu pracy kierowców - preferencje przewoźników i operatorów w międzynarodowych umowach transportowych - możliwość udzielania pomocy przez państwo dla przedsięwzięć rozwijających transport kombinowany/intermodalny

9 4. Podsystemy transportu intermodalnego /kombinowanego (1) RUCHOMA DROGA (Ro-La) Polega na przewożeniu pojazdów członowych lub zespołów pojazdów na specjalnych niskopodłogowych wagonach

10 Na co należy zwrócić uwagę? Transport intermodalny Ro-La pozwala na łatwy i przyjazny dla środowiska przewóz ładunków z punktu A do punktu B, przy czym należy zwrócić uwagę na następujące zasady i postanowienia: Samochód musi być sprawny technicznie i bezpieczny w ruchu drogowym. Ciężar całkowity nie może przekraczać 40 ton (w niektórych przypadkach możliwe są wyjątki). Maksymalne wymiary samochodu ciężarowego: wysokość 4 m, szerokość 2,6 m, prześwit nie mniejszy niż 17 cm (w niektόrych przypadkach możliwe są wyjątki). Ładunek musi być równomiernie rozmieszczony na naczepie i odpowiednio zabezpieczony. Podczas przejazdu Ro-La wymagana jest przynajmniej jedna metoda zabezpieczenia towaru obowiązująca w transporcie drogowym! Materiały niebezpieczne (ADR) muszą być wcześniej zadeklarowane.

11 Zalety: Redukcja ilości zużycia paliwa, kilometrów i eksploatacji samochodu. Oszczędności wynikające z opłat za myto i innych opłat tj. mosty, tunele itp. Omijanie zakazów jazdy nocą. Brak ograniczeń prędkości w nocy do 60 km/h. Czas jazdy kierowcy bez przestoju. Omijanie korków na drodze. Zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza. Zwiększony prestiż firmy w prezentacji publicznej.

12 Podsystemy transportu intermodalnego /kombinowanego (2) PRZEWÓZ NACZEP Polega na umieszczeniu naczep samochodowych na wagonach kolejowych specjalnej konstrukcji, gdzie w specjalnej kieszeni wagonu kolejowego umieszczany jest zestaw kołowy naczepy.

13 Podsystemy transportu intermodalnego/kombinowanego (3) PRZEWÓZ NADWOZI WYMIENNYCH I KONTENERÓW Polegający na przewożeniu specjalnymi wagonami zunifikowanych jednostek ładunkowych

14 Podsystemy transportu intermodalnego/kombinowanego (4) SYSTEM ACTS (Abroll Container Transportation System) Technologia tzw. ruchomych stołów na wagonach kolejowych ułatwiający wyładunek kontenerów w poziomie.

15 Podsystemy transportu intermodalnego/kombinowanego (5) SYSTEM BIMODALNY (kolejowo-drogowy) polega na transportowaniu drogą kolejową odpowiednio dostosowanych naczep samochodowych na wózkach kolejowych lub na ciągnikach siodłowych.

16 Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportów UIRR za lata Wielkość i struktura przewozów kombinowanych/intermodalnych ogółem międzynarodowe krajowe Wielkość przewozów kombinowanych/intermodalnych firm UIRR według liczby przesyłek

17 lata Struktura przewozów wg jednostek intermodalnych przewozy ogółem ruch międzynarodowy ruch krajowy liczba przesyłek mln tkm liczba przesyłek mln tkm liczba przesyłek mln tkm Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportów UIRR za lata

18 Mln tkm Wielkość przewozów kombinowanych/intermodalnych firm UIRR w mln tkm Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportów UIRR za lata przewozy ogółem ruch międzynarodowy ruch krajowy

19 Struktura przewozów wg jednostek intermodalnych Lata Kontenery i nadwozia wymienne liczba jednostek w tys. udział w % Ro-La liczba jednostek w tys. udział w % Naczepy liczba jednostek w tys. udział w % Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportów UIRR za lata

20 Jednostki tys Struktura przewozów według jednostek intermodalnych (liczba jednostek tys.) kontenery i nadwozia wymienne Ro-La naczepy Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu UIRR za lata

21 Struktura jednostek przewiezionych w komunikacji międzynarodowej (%) rok 1990 KONTENERY I NADWOZIA WYMIENNE RO-LA NACZEPY rok % 7% 82% 18% 20% 62% KONTENERY I NADWOZIA WYMIENNE RO-LA NACZEPY

22 Mln. EURO rocznie Średnioroczne budżety wybranych Państw UE na wspieranie transportu intermodalnego w latach Na. podstawie raportów przedstawiono wielkości finansów przeznaczonych na przewozy kombinowane/intermodalne, wykonane przez operatorów zrzeszonych w UIRR (wg stanu na koniec 2015 r.) NIEMCY AUSTRIA WLK. BRYTANIA Wspieranie transportu intermodalnego w latach Źródło: UIRR Report-Road Rail Combinedtransport: New Dewelopments (dane za 2015 r. - raport UIRR logistic project reports)

23 6. Wiodący operatorzy na europejskim rynku LIDERZY RYNKU PRZESYŁKI Kombiverkehr PRZESYŁKI HUPAC Źródło: Kombiverkher Annual Report 2015

24 Wiodący operatorzy na europejskim rynku Kombiverkehr HuPAC Niemcy ATUTY FIRMY: opracowana i konsekwentnie wdrażana kompleksowa strategia rozwoju; umiędzynarodowienie przewozów kombinowanych/intermodalnych; uruchamianie nowych połączeń; stosowanie nowoczesnych rozwiązań logistycznych i innowacyjnych technologii; kapitał i wieloletnie doświadczenie. Szwajcaria SUKCES DZIĘKI ŚWIADCZENIU USŁUG: bezpośrednimi pociągami wahadłowymi łączącymi główne europejskie porty morskie oraz terminale lądowe zlokalizowane w najważniejszych obszarach produkcyjnych i konsumenckich; bezpośrednimi połączeniami pociągów wahadłowych z 60 terminalami w 16 europejskich krajach; informacyjnych dla klienta - monitorowanie i śledzenie przesyłek

25 Przeładunki kontenerów w 5 największych portach europejskich w 2015 roku Port 2014 rok 2015 rok Zmiana 2015/ Rotterdam ,7% 2. Antwerpia ,5% 3. Hamburg ,3% 4. Bremerhaven ,5% 5. Walencja ,2% SUMA ,4%

26 Przeładunki w 10 największych portach kontenerowych Europy (mln TEU) w 2014 roku Rotterdam Holandia Hamburg Niemcy 9729 Antwerp Belgia 9136 BremenPorts Niemcy 5796 Algeciras - La Linea Hiszpania 4457 Valencia Hiszpania 4442 Felixstowe Wlk. Brytania 3680 GioiaTauro Włochy 3062 Marsaxlokk Malta 2869 Le Havre Francja 2554 Źródło,World ports ranking 2014

27 Przeładunki kontenerów w 10 największych portach europejskich w roku ( w tys. TEU) Rotterdam Holandia Hamburg Niemcy Antwerp Belgia Bremen/Bremerhave n Niemcy Valencia Hiszpania Algeciras - La Linea Hiszpania Gioia Tauro Włochy Felixstowe Wlk. Brytania Marsaxlokk Malta Le Havre Francja Źródło: World ports ranking Suma

28 7. Podsumowanie Rozwój sektora transportu kombinowanego/intermodalnego przynosi oszczędności w emisji CO 2 w wysokości ok. 6 mln ton w porównaniu do transportu drogowego. Natomiast dzięki przeniesieniu przewozów z transportu drogowego na kolej (w systemie intermodalnym) nastąpiło zmniejszenie kosztów zewnętrznych transportu. Rozwój sektora transportu kombinowaneg o Oszczędność emisji CO2 Globalne ograniczeni e kosztów transportu

29 na niektórych trasach operuje ze sobą wielu spedytorów, co sprawia, że ceny mogą być konkurencyjne ZALETY przewozów kombinowanych znaczne ograniczenie czasu przeładunku w punktach styku różnych gałęzi transportu, maksymalne wykorzystanie zalet różnych gałęzi transportu, osiągnięcie niższych kosztów przewozu przy akceptowalnym wydłużeniu czasu przewozu, skrócenie czasu transportu przy akceptowalnym podniesieniu kosztów transportu,

30 Wady przewozów kombinowanych wielokrotne przeładowywanie towaru, co zwiększa ryzyko uszkodzeń mechanicznych; skomplikowana dokumentacja spedycyjna; niejednokrotnie niedopuszczalna forma przewozu dla przesyłek objętych akredytywami bankowymi (ze względu na wielość dokumentów spedycyjnych); skomplikowany status przesyłki, szczególnie jeśli chodzi o podział ryzyka i odpowiedzialności zgodnie z Incoterms 2010;

31 w pełni uformowane serwisy przewozów kombinowanych są oferowane na konkretnych trasach przewozowych; jeśli nie ma rynku spedytora posiadającego już funkcjonujący serwis (stały, okresowy lub okazyjny), istnieje ryzyko, że spedytor proponujący przewozy kombinowane nie ma odpowiedniego doświadczenia na danej trasie; może to niepotrzebnie podnieść ryzyko związane z transportem; dosyć ograniczone możliwości przewozu przesyłek specjalnych, tj. materiałów niebezpiecznych (wielokrotnie dokumentowane klasy niebezpieczeństwa dla każdego z rodzajów transportu oddzielnie), żywych zwierząt (problemy z dokumentacją tranzytową i przeładunkami), czy chociażby różnice w sprzęcie niezbędnym do prawidłowego przewozu towarów.

32 Kiedy przewozy kombinowane są użyteczne? w przewozach towarów szczególnie wrażliwych na koszt transportu (ciężkie o dużej masie i małej objętości oraz tanie towary lub tanie towary o szczególnie dużej kubaturze); przy transakcjach o niskim zysku, w których duża częstotliwość przesyłek może mieć znaczący wpływ na bezpośredni zysk z całej transakcji; przy przewozach na duże odległości; często można zaoszczędzić na połączeniach do krajów egzotycznych dla naszego regionu geograficznego; różnice w stawkach frachtowych pomiędzy przewozami konwencjonalnymi a kombinowanymi potrafią być znaczne.

33 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ