ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA

Transkrypt

1 ZINTEGROWANE ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Kazimierz Jamroz Andrzej Szymanek Wydział Inżynierii Lądowej Wydział Transportu i i Środowiska Elektrotechniki Katedra Inżynierii Drogowej,

2 SYSTEM TRANSPORTU System transportu to zbiór trzech grup procesów roboczych: procesy ruchu procesy obsługowe procesy sterowania Procesy te realizują główny cel systemu, czyli przemieszczanie osób, ładunków, informacji i energii z wykorzystaniem infrastruktury i środków transportu przy zaangażowaniu niezbędnych kapitałów Elementami system transportu są: infrastruktura transportowa pojazdy system organizacyjny K. Jamroz A. Szymanek

3 SYSTEM TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE ponad 19,5 mln pojazdów (w tym ponad 14,5 mln samochodów osobowych) sieć ć drogową o łącznej jdługości ś 380 tysięcy kilometrów i różnych standardach ponad 20 mln kierowców (osób uprawnionych do kierowania pojazdem) dzienny ruch 12,5 mln pojazdów, przewożących średnio ponad 22 mln osób (kierowców i pasażerów) i 3 mln ton ładunków kilka milionów pieszych i rowerzystów, w tym dość znaczna część nie mająca żadnych uprawnień i certyfikatów dotyczących poruszania się w ruchu drogowym, różny i niespójny system organizacyjny K. Jamroz A. Szymanek

4 Polska na tle UE Liczba ofiar śmiertelnych: y 5437 ofiar w roku 2008 (14 % UE)

5 Polska na tle UE Wskaźnik śmiertelności: 14,3 ofiar /100 tys. mk w roku 2008 y (UK 4,2)

6 8000 BAROMETR REALIZACJI PROGRAMU GAMBIT Liczb ba ofiar śmie ertelnych

7 PROBLEMY BRD W POLSCE Podstawowymi problemami brd w Polsce są: infrastruktura drogowa niedostosowana do standardów bezpieczeństwa, słabo rozwinięty system zarządzania bezpieczeństwem, niska kultura bezpieczeństwa. Przyczyniają się do tego nieprawidłowości funkcjonowania poszczególnych elementów systemu transportu drogowego ujawniające j się w procesie ruchu drogowego takie jak: nieprawidłowe zachowania uczestników ruchu, awarie techniczne, złe warunki meteorologiczne lub przyrodnicze, akty wandalizmu lub terroryzmu K. Jamroz A. Szymanek

8 SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA TRANSPORTU System bezpieczeństwa transportu (także drogowego) to rodzaj systemu definiowany przez trzy składowe: cel systemu racjonalizacja ryzyka w obszarach funkcjonowania transportu tak, aby dla zagrożeń w nich rozpoznanych zapewniać co najmniej tolerowalny poziom ryzyka; elementy systemu człowiek (operator, uczestnik ruchu itp.), elementy materialne (elementy środków transportu, elementy infrastruktury, elementy środowiska naturalnego, systemy ratownictwa itp.) i elementy niematerialne (prawo, normy, wytyczne, metody, strategie, procedury itp.); struktura systemu zbiór relacji między elementami systemu dla osiągania jego celu. K. Jamroz A. Szymanek

9 K. Jamroz A. Szymanek

10 SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTEM System zarządzania bezpieczeństwem transportu drogowego jest częścią systemu zarządzania organizacji (transportowej instytucji centralnej lub regionalnej, zarządu drogowego, przewoźnika), który obejmuje: struktury organizacji i odpowiedzialność zasady ypostępowania (metody, procedury) narzędzia i niezbędne zasoby potrzebne do opracowania, wdrażania, realizowania, monitorowania i utrzymywania zadeklarowanej przez organizację polityki bezpieczeństwa i jej celów. K. Jamroz A. Szymanek

11 CECHY SYSTEMU ZARZĄDZANIA BRD System zarządzania bezpieczeństwem w ruchu drogowym będzie skuteczny gdy spełni kryteria: wymusi nadzór, zaangażuje kierownictwo w sprawy bezpieczeństwa, zaangażuje uczestników ruchu drogowego, będzie elastyczny, będzie postrzegany jako coś pozytywnego. K. Jamroz A. Szymanek

12 METODY ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM W zarządzaniu bezpieczeństwem ruchu drogowego możemy obecnie wymienić następujące grupy metod: zarządzanie systemowe, zarządzanie zagrożeniami zarządzanie ryzykiem K. Jamroz A. Szymanek

13 SYSTEM TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE Ryzyko jest to kombinacja prawdopodobieństwa aktywizacji zagrożenia w zdarzeniu niepożądanym i spowodowanych w związku z tym szkód; najczęściej jest to iloczyn poziomu prawdopodobieństwa aktywizacji zagrożenia w zdarzeniu niepożądanym i poziomu spowodowanych w związku ą z tym szkód. Ryzyko w ruchu drogowym jest to miara powagi zagrożenia. Zagrożenie jest to źródło zdarzenia niepożądanego. Zagrożenie w ruchu drogowym jest to możliwość wystąpienia straty (szkody) pod warunkiem, że nastąpią niekorzystne warunki, które doprowadzą ą do wypadku drogowego.. K. Jamroz A. Szymanek

14 Ryzyko w ruchu drogowym Ryzyko: Jesteś spóźniony, jedziesz z prędkością 30 km/h ponad limit Konsekwencje: Oszczędzasz czas., ale możesz zarobić mandat lub być uwikłany w wypadek drogowy

15 Bezpieczne drogi ratują życie Identyfikacja zagrożeń

16 ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W TRANSPORCIE DROGOWYM Elementy zarządzania ryzykiem możemy spotkać jako narzędzie wspierające podejmowanie decyzji na różnych poziomach zarządzania w transporcie drogowym: zarządzanie infrastrukturą drogową: planowanie, projektowanie i eksploatacja tuneli drogowych, zarządzanie bezpieczeństwem infrastruktury drogowej, planowaniu sieci dróg, audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego; zarządzanie ruchem drogowym: sieć drogowa, automatyzacja zarządzania ruchem; zarządzanie przewozami osób i towarów realizowanych za pomocą środków transportu drogowego: przewóz materiałów niebezpiecznych, ryzyko zawodowe w przedsiębiorstwach transportu t samochodowego, ryzyko w transporcie zbiorowym; proces jazdy realizowanym przez indywidualnego uczestnika ruchu drogowego: modele jazdy, kalkulatory ryzyka, mapy ryzyka. K. Jamroz A. Szymanek

17 Przewóz materiałów niebezpiecznych

18 Tunele

19 Sieć dróg

20 INTEGRACJA METOD ZARZADZANIA BRD Integracja metod zarządzania bezpieczeństwem: metoda zarządzania zagrożeniami metoda zarządzania ryzykiem Koncepcja ogólnej uniwersalnej metody, składającej się z pięciu etapów: analiza ryzyka / zagrożenia, ocena (wartościowanie) ryzyka / zagrożenia, reagowania na ryzyko / zagrożenia, monitorowanie ryzyka y / zagrożenia komunikowanie o ryzyku / zagrożeniu K. Jamroz A. Szymanek

21 ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM NA DROGACH Metoda może być zastosowa: dla istniejącej drogi: zarządzania ryzykiem lub zarządzania zagrożeniami, ż i dla planowanej drogi: zarządzania ryzykiem lub zarządzania ą zagrożeniami z wykorzystaniem y audytu brd. Ze względu na rodzaj danych można dokonać podziału na metody: retrospektywne (bazujące na danych historycznych), prospektywne, bazujące na danych prognozowanych. K. Jamroz A. Szymanek

22 K. Jamroz A. Szymanek

23 SYSTEM TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE Szczególną uwagę przy tworzeniu zintegrowanej metody zarządzania ryzykiem w transporcie drogowym należy poświęcić elementom wspólnym, podobnym lub wybranym aspektom przekrojowym przez kilka rodzajów transportu: przewozu materiałów niebezpiecznych łańcuchów przewozowych (pasażerskie i towarowe), transportu intermodalnego ważnych obiektów drogowych (tunele, mosty, węzły integracyjne, przejazdy kolejowe) floty pojazdów operatorów K. Jamroz A. Szymanek

24 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ