Zagrożenia psychospołeczne

Transkrypt

1 Zagrożenia psychospołeczne

2

3 1. Wstęp Zarządzanie stresem nie jest dla pracodawców jedynie obowiązkiem moralnym i dobrą inwestycją, jest to wymóg prawny określony w dyrektywie ramowej 89 /391/EWG 3

4 2. Przeciwdziałanie stresowi w miejscu pracy obowiązek pracodawcy 5

5 6 Pracodawca prowadzi dokumentację oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowanych niezbędnych środków profilaktycznych.

6 7

7 8

8 3. Zagrożenia psychospołeczne ważny problem ZAGROŻENIE = MOŻLIWA SZKODA Psychospołeczne zagrożenia zawodowe to te aspekty organizacji i zarządzania w pracy, wraz z ich kontekstem społecznym i środowiskowym, które potencjalnie mogą powodować szkody psychiczne, społeczne lub fizyczne.(cox T., Griffiths A., Rial Gonzales E., 2006). 9

9 Warunki pracy godziny pracy, zmianowość, przerwy, charakter pracy (odpowiedzialność, izolacja, kontakt z klientem), rodzaj umowy, zarobki. Czynniki fizyczne hałas, brud, temperatura. Zadania zbyt dużo, za trudne, stopień kontroli pracy, stopień zróżnicowania, presja czasu, tempo pracy. Narzędzia i technologia ergonomia, brak narzędzi i/lub umiejętności korzystania z nich, złożona technologia. CECHY INDYWIDUALNE Treść pracy Kontekst pracy PŁASZCZYZNA POZAZAWODOWA Kultura i funkcjonowanie organizacji komunikacja, styl kierowania, cele organizacji (niejasne, niezdefiniowane), atmosfera. Rola w organizacji konflikt i niejednoznaczność roli. Rozwój zawodowy możliwość awansu, szkolenia, rozwoju osobistego. Relacje interpersonalne konflikty, zachowanie wrogie, agresja, brak wsparcia. 10

10 11

11 12

12 4. Stresogenna organizacja Wynikają one najczęściej ze złego planowania pracy, złej organizacji pracy, złego zarządzania, błędnej komunikacji lub jej braku czy z niekorzystnego otoczenia społecznego pracy. Zagrożenia psychospołeczne to problem organizacyjny, który niesie negatywne konsekwencje dla funkcjonowania pojedynczego pracownika, a w rezultacie przyczynia się do mniej efektywnego działania całej firmy. 13

13 14

14 5. Indywidualna podatność na stres Czynnik stresujący, który może zniszczyć zdrowie jednego pracownika, u innej osoby może nie spowodować żadnych negatywnych konsekwencji. Osoby wysokoreaktywne Szybciej się męczą, potrzebują ciszy w czasie pracy. Układają plan działania. Wykonują zadania od najtrudniejszych do najłatwiejszych. Silniej przeżywają trudności zawodowe. Częściej kreują negatywne scenariusze. Dobrze sprawdzają się w spokojnej i ustabilizowanej pracy. Są odporne na zmęczenie. Osoby niskoreaktywne Nie układają planu działania. Stopniowo angażują się w pracę wykonują najpierw zadania łatwiejsze. Lepiej funkcjonują w stresie, nie przejawiają gwałtownych emocji, szukają rozwiązania problemu. Bagatelizują poważne zagrożenia. Preferują prace odpowiedzialne, wymagające często podejmowania ryzyka oraz lubią nowe wyzwania. 15

15 16

16 6. Stres a efektywność funkcjonowania w pracy Długotrwałe obciążenie organizmu stresem może zwiększać poziom zmęczenia pracownika, obniżać koncentrację uwagi, prowadzić do popełniania większej ilości błędów, zwiększając tym samym ryzyko wystąpienia wypadku przy pracy. Stres Skutki indywidualne Skutki dla organizacji 17

17 Brak zarządzania zagrożeniami psychospołecznymi = Straty finansowe dla organizacji 18

18 7. Stres a syndrom wypalenia zawodowego Proces wypalenia zawodowego zwykle zaczyna się od poczucia zmęczenia wykonywaną pracą. Pomocne w przeciwdziałaniu wypaleniu zawodowemu może być wyznaczanie sobie realistycznych celów i oczekiwań związanych z wykonywaną pracą oraz innymi ludźmi, a także zdrowy dystans do problemów pojawiających się w trakcie wykonywania zadań zawodowych. 19

19 8. Stres a depresja 20

20 9. Ocena zagrożeń psychospołecznych w organizacji 21

21 22

22 23

23 Dobrze przeprowadzona ocena ryzyka umożliwia identyfikację zagrożeń środowiska pracy i ułatwia proces planowania i wdrożenia działań profilaktycznych. 24

24 25 Ważne jest, by zagrożenia psychospołeczne w środowisku pracy traktować równie poważnie, jak zagrożenia fizyczne, chemiczne i biologiczne.

25 10. Zarządzanie stresem u pracowników dobre praktyki 26

26 27

27 28

28 Powyższe propozycje działań mogą okazać się pomocne w tworzeniu programów naprawczych i profilaktycznych w Twoim zakładzie pracy. Dobre zarządzanie ryzykiem psychospołecznym = dobre zarządzanie organizacją 29

29 11. Pracodawco, sprawdź swoje kompetencje! Poniższy test pozwoli na uzyskanie odpowiedzi na pytanie: Jak dobrze zarządzasz stresem swoich pracowników? Spróbuj dokonać samooceny w oparciu o poniższe twierdzenia. Test: 1. Rozwiązywanie konfliktów z pracownikami jest dla mnie problemem. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 2. W pracy jestem zdenerwowany/a. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 3. Wymagam od pracowników realizacji dużej ilości zadań w krótkim czasie. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 4. Mój zły nastrój odbija się na pracownikach. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 5. Jako przełożony/a czuję się nieszanowany/a przez pracowników. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 6. Zdarza mi się zaskakiwać pracowników nowymi zadaniami. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 30

30 7. Nie konsultuję z pracownikami decyzji mających wpływ na ich pracę. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 8. Mam poczucie, że moi pracownicy są przytłoczeni obowiązkami. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 9. W rozmowie z pracownikami bywam arogancki/a lub agresywny/a. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 10. Moi pracownicy pracują w złych warunkach (np. w nadmiernym hałasie, zapyleniu, przy niewłaściwym oświetleniu, w zbyt wysokiej lub zbyt niskiej temperaturze powietrza, w niewygodny, nieergonomiczny sposób itp.). 11. Motywuję pracowników poprzez groźbę ukarania za źle wykonaną pracę. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 12. Wymagam od pracowników całkowitego podporządkowania moim decyzjom. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 13. Nie wspieram pracowników, w takim stopniu, jak na to zasługują. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 14. Brakuje mi czasu na analizowanie problemów, z jakimi borykają się moi pracownicy w pracy. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 15. Marzę, żeby uciec od tego wszystkiego jak najdalej. 1- prawie nigdy, 2- rzadko, 3- w mniej więcej połowie przypadków, 4- często, 5- zawsze. Wpisz liczbę punktów 31

31 Nie daj się stresowi! 32

32 Klucz odpowiedzi: Wnioski i postanowienia Uwaga! 33

33 12. Program prewencyjny PIP Przeciwdziałanie negatywnym skutkom stresu w miejscu pracy Jeżeli jesteś zainteresowany programem prewencyjnym, chcesz zwiększyć wiedzę swoją i pracowników z obszaru stresu i przeciwdziałania mu, jak również zbadać czynniki stresogenne w Twoim zakładzie pracy zgłoś się do najbliższego okręgowego inspektoratu pracy. Uzyskasz tam niezbędne informacje i zaplanujesz realizację działań prewencyjnych. 34

34 13. Bibliografia 35

35 Spis treści