BADANIE PROCESU POLIMORFIZMU LOSARTANU METODAMI KALORYMETRY

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "BADANIE PROCESU POLIMORFIZMU LOSARTANU METODAMI KALORYMETRY"

Transkrypt

1 Ćwiczenie BADANIE PROCESU POLIMORFIZMU LOSARTANU METODAMI KALORYMETRY I. Cel ćwiczenia: W ramach zajęć zalanowano: otrzymywanie i analizę termogramów DSC dla Losartanu. interretację danych doświadczalnych w obszarze rzejść solid-solid, tonienia i rzejścia szklistego, wyznaczenie temeratury rzejścia solid-solid, zeszklenia T g, temeratury tonienia T m, entalii tonienia )H f ; II. Wielkości fizykochemiczne wyznaczane i jej związki z wielkościami mierzonymi w doświadczeniu: Podstawowe wielkości termodynamiczne związane z kalorymetria W kalorymetrii ilość cieła obrana lub oddana rzez układ (bez rzemiany fazowej) jest roorcjonalna do róŝnicy temeratur ()T) między źródłem cieła a ciałem badanym; zaleŝy od masy (m) jak równieŝ od rodzaju materiału, oisane ciełem właściwym, (c ) tak Ŝe moŝna zaisać : Q mc T Strumień cielny (Heat flow rate): Φ dq Cieło właściwe (heat caacity): dq dh mc ( ) ( ) gdzie cieło jest związane z entalią (H) układu dq d ( U + V ) dh W róŝnicowej kalorymetrii skaningowej (Differential Scanning Calorimetry-DSC) mierzy się strumień cielny M w stanach stacjonarnych, natomiast jedną z głównych charakterystyk badanego materiału jest cieło właściwe (c ) i jego zachowanie zmienia się z temeraturą. W róŝnicowej kalorymetrii skaningowej (DSC) stosuje się liniowy rogram wzrostu temeratury: T ( t ) T + qt 0 Związek omiędzy mierzonym strumieniem cielnym a wyznaczonym ciełem właściwym ciała badanego w stanie stacjonarnym moŝna naisać:

2 Φ dq mc K T mc K T q Φ q gdzie q jest szybkością zmiany temeratury q (ogrzewania lub chłodzenia) a K stałą Newtona związaną ze strumienie cielnym M. Tyowy termogram DSC jest rzedstawiony na rysunku 2. Rysunek 1 Struktura chemiczna Losartanu (C 22 H 23 Cl N 6 O) M g/mol Losartan jest lekiem obniŝający ciśnienie tętnicze krwi. NalęŜy do antagonistów recetora angiotensyny II (sartanów)

3 Polimorfizm Losartan 238 C 273 C f orm I melting and decomosit ion f orm II solid solid (olimorhic transition) Rysunek 2 ZaleŜność strumienia cielnego od temeratury w standartowym DSC dla krystalicznego Losartanu, odgrzewanego z rędkością 10 K/min. III. Odczynniki i aaratura: 1. Próbki olimeru: Losartanu 2. Tygle aluminiowe do mieszczenia róbek; 3. Układ do rzygotowania róbki (rasa do zamykania tygli); 4. Zestaw kalorymetryczny (DSC) składający się z : róŝnicowej kalorymetrii skaningowej DSC zestaw do chłodzenia (intracooler); komuter z orogramowaniem do kontroli doświadczenia; 5. Waga analityczna; 6. Pęseta i nóŝ; IV. Przebieg ćwiczenia: 1. Uruchomić DSC, z chłodziarką i komuter sterujący

4 2. Przygotować róbkę o masie 3-5 mg w tyglu uŝywając secjalnej rasy, włóŝ róbkę i referencyjny tygiel do komory DSC; 3. Przygotować rogram temeraturowy zgodnie z zaleceniem rowadzącego (Standardowa DSC w zakresie temeratury C z q10k/min). 4. Uruchomić doświadczenie zgodnie z instrukcja i zaleceniami rowadzącego 5. Przebieg omiaru: Wybierz metodę omiaru: (Select Method), tzn. naleŝy wybrać istniejący lub odać nowy rzebieg temeraturowy analizy (moŝliwa jest kombinacja rzebiegów grzania, chłodzenia z róŝnym rzyrostem temeratury oraz rzebiegi izotermiczne); kaŝdą nową metodę naleŝy nazwać; odaj nazwę analizowanej substancji (Samle Name) i jej masy (Size); analizy muszą być wykonywane w atmosferze azotu, rzeływ w celce omiarowej 50ml/min. V. Oracowanie wyników : Wyniki omiarów oracować rzy omocy orogramowania TA Inst. Przeanalizować obszar rzejścia solid-solid, temeraturę rzejścia i cieło rzejścia. Przeanalizować obszar tonienie: wyznaczyć onset tonienia, temeraturę oczątku rzemiany, ik tonienia, scałkować ik tonienia- wyznaczyć entalię tonienia )H f dla róbki z róŝną historia termiczna. Przeanalizować obszar rzejścia zeszklenia: wyznaczyć temeratury zeszklenia T g (jako temeraturę w której strumień cielny zmienia się o olowe wartości strumienia cielnego omiędzy stanem stałym a ciekłym); zmiany cieła właściwego )c w T g VI. Srawozdanie: Srawozdanie z rzerowadzonego ćwiczenia owinno zawierać: nazwiska wykonawców, datę i tytuł rzerowadzonego ćwiczenia; krótki ois zastosowanej metody (maksymalnie 1 strona formatu A4); rodzaj aaratury i odczynników wykorzystanych w ćwiczeniu; warunki omiarów; oracowanie wyników (n. wyznaczone wielkości rzedstawione w formie tabeli danych);

5 analiza i omówienie wyników. VII. Zagadnienia literaturowe do kolokwium: 1. Rodzaje kalorymetrycznych metod. 2. Zasada oznaczania arametrów olimerów metodą róŝnicowej kalorymetrii skaningowej (DSC ). 3. Interretację danych doświadczalnych w obszarze rzejść fazowych, LITERATURA 1. D.Q.M. Craig, M. Reading, Eds. Thermal Analysis of Pharmaceuticals, CRC Press, B. Wunderlich, Macromolecular Physics, Vol. 1, 2,3; Academic Press, PDF Rerint of the book ublished in 1973 with a new Preface, Knoxville, V. Mathot, Calorimetry and Thermal Analysis of Polymers, Hanser, Munich, W. Przygocki, A. Wlochowicz, Fizyka Polimerów, PWN, Warszawa, M. Pyda, R. C. Bo, and B. Wunderlich, Heat Caacity of Poly(lactic Acid) J. Chem. Thermodynamics, 36, (2004). 6. M. Pyda, B. Wunderlich Reversing and Nonreversing Heat Caacity of Poly(lactic Acid) in the Glass Transition Region by TMDSC Macromolecules, 38, December 27, (2005). 7. M. Pyda, E. Nowak-Pyda, J. Heeg, H. Huth, A. A. Minakov, M. L. Di Lorenzo, C. Schick, and B. Wunderlich, Melting and Crystallization of Poly(butylene Terehthalate) by Temerature-modulated and Suerfast Calorimetry, J. Polymer Sci., Part B: Polymer Phys., 44, 1364 (2006). 8. ATHAS Data Bank (Ed M. Pyda) htt://athas.rz.edu.l/

WYZNACZANIE CIEPŁA WŁAŚCIWEGO POLIMERU BIOKOMPATYBILNEGO METODĄ STANDARDOWEJ SKANINGOWEJ KALORYMETRII RÓŻNICOWEJ (DSC).

WYZNACZANIE CIEPŁA WŁAŚCIWEGO POLIMERU BIOKOMPATYBILNEGO METODĄ STANDARDOWEJ SKANINGOWEJ KALORYMETRII RÓŻNICOWEJ (DSC). Ćwiczenie WYZNACZANIE CIEPŁA WŁAŚCIWEGO POLIMERU BIOKOMPATYBILNEGO METODĄ STANDARDOWEJ SKANINGOWEJ KALORYMETRII RÓŻNICOWEJ (DSC). I. Cel ćwiczenia: W ramach zajęć zalanowano: otrzymywanie i analizę termogramów

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie. dq dt. mc p dt

Ćwiczenie. dq dt. mc p dt Ćwiczenie WYZNACZANIE CIEPŁA WŁAŚCIWEGO POLIMERU BIOKOMPATYBILNEGO METODĄ TEMPERATUROWO-MODULOWANEJ SKANINGOWEJ KALORYMETRII RÓŻNICOWEJ (TMDSC) I STANDARDOWEJ DSC. I. Cel ćwiczenia: W ramach zajęć zaplanowano:

Bardziej szczegółowo

Badania właściwości struktury polimerów metodą róŝnicowej kalorymetrii skaningowej DSC

Badania właściwości struktury polimerów metodą róŝnicowej kalorymetrii skaningowej DSC Badania właściwości struktury polimerów metodą róŝnicowej kalorymetrii skaningowej DSC Cel ćwiczenia Zapoznanie studentów z badaniami właściwości strukturalnych polimerów w oparciu o jedną z metod analizy

Bardziej szczegółowo

Fizykochemia i właściwości fizyczne polimerów

Fizykochemia i właściwości fizyczne polimerów Studia podyplomowe INŻYNIERIA MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH Edycja II marzec - listopad 2014 Fizykochemia i właściwości fizyczne polimerów WYKORZYSTANIE SKANINGOWEJ KALORYMETRII RÓŻNICOWEJ DSC DO ANALIZY WYBRANYCH

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R C-5

Ć W I C Z E N I E N R C-5 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII ATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA ECHANIKI I CIEPŁA Ć W I C Z E N I E N R C-5 WYZNACZANIE CIEPŁA PAROWANIA WODY ETODĄ KALORYETRYCZNĄ

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3. Wyznaczanie współczynnika Joule a-thomsona wybranych gazów rzeczywistych.

Ćwiczenie nr 3. Wyznaczanie współczynnika Joule a-thomsona wybranych gazów rzeczywistych. Termodynamika II ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczanie wsółczynnika Joule a-tomsona wybranyc gazów rzeczywistyc. Miejsce ćwiczeń: Laboratorium Tecnologii Gazowyc Politecniki Poznańskiej

Bardziej szczegółowo

Termograwimetryczne badanie dehydratacji pięciowodnego siarczanu (VI) miedzi (II)

Termograwimetryczne badanie dehydratacji pięciowodnego siarczanu (VI) miedzi (II) 1 Termograwimetryczne badanie dehydratacji pięciowodnego siarczanu (VI) miedzi (II) I. Wstęp teoretyczny Termograwimetria (ang. thermogravimetry, thermogravimetric analysis) /A - technika analizy termicznej,

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Śląski Instytut Chemii Zakład Krystalografii Laboratorium specjalizacyjne

Uniwersytet Śląski Instytut Chemii Zakład Krystalografii Laboratorium specjalizacyjne Uniwersytet Śląski Instytut Chemii Zakład Krystalografii Laboratorium specjalizacyjne Specjalność: chemia sądowa Wyznaczanie temperatury topnienia, stopnia krystaliczności i ilości zanieczyszczeń w wybranych

Bardziej szczegółowo

Jest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność pracy i ciepła. Rozważmy proces adiabatyczny sprężania gazu od V 1 do V 2 :

Jest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność pracy i ciepła. Rozważmy proces adiabatyczny sprężania gazu od V 1 do V 2 : I zasada termodynamiki. Jest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność racy i cieła. ozważmy roces adiabatyczny srężania gazu od do : dw, ad - wykonanie racy owoduje rzyrost energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Przemiany termodynamiczne

Wykład 2. Przemiany termodynamiczne Wykład Przemiany termodynamiczne Przemiany odwracalne: Przemiany nieodwracalne:. izobaryczna = const 7. dławienie. izotermiczna = const 8. mieszanie. izochoryczna = const 9. tarcie 4. adiabatyczna = const

Bardziej szczegółowo

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Pomiar ciepła spalania paliw gazowych

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Pomiar ciepła spalania paliw gazowych Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar cieła salania aliw gazowych Wstę teoretyczny. Salanie olega na gwałtownym chemicznym łączeniu się składników aliwa z tlenem, czemu

Bardziej szczegółowo

Kalorymetria paliw gazowych

Kalorymetria paliw gazowych Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn i Urządzeń Cielnych W9/K2 Miernictwo energetyczne laboratorium Kalorymetria aliw gazowych Instrukcja do ćwiczenia nr 7 Oracowała: dr inż. Elżbieta Wróblewska Wrocław,

Bardziej szczegółowo

Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje Ciepło, pojemność cieplna sens i obliczanie Praca sens i obliczanie

Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje Ciepło, pojemność cieplna sens i obliczanie Praca sens i obliczanie Pierwsza zasada termodynamiki 2.2.1. Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje 2.2.2. ieło, ojemność cielna sens i obliczanie 2.2.3. Praca sens i obliczanie 2.2.4. Energia wewnętrzna oraz entalia 2.2.5.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia do wykładu Fizyka Statystyczna i Termodynamika

Ćwiczenia do wykładu Fizyka Statystyczna i Termodynamika Ćwiczenia do wykładu Fizyka tatystyczna i ermodynamika Prowadzący dr gata Fronczak Zestaw 5. ermodynamika rzejść fazowych: równanie lausiusa-laeyrona, własności gazu Van der Waalsa 3.1 Rozważ tyowy diagram

Bardziej szczegółowo

Termodynamika techniczna

Termodynamika techniczna Termodynamika techniczna Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Ekologiczne Źródła Energii II rok Pomiar wilgotności owietrza Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 5. Różnicowa kalorymetria skaningowa

ĆWICZENIE 5. Różnicowa kalorymetria skaningowa ĆWICZENIE 5 Różnicowa kalorymetria skaningowa Instrukcja zawiera: 1. Cel ćwiczenia 2. Wprowadzenie teoretyczne; definicje i wzory 3. Opis wykonania ćwiczenia 4. Sposób przygotowania sprawozdania 5. Lista

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE. Oznaczanie przemian termicznych nanomateriałów polimerowych metodą DSC

ĆWICZENIE. Oznaczanie przemian termicznych nanomateriałów polimerowych metodą DSC ĆWICZENIE Oznaczanie przemian termicznych nanomateriałów polimerowych metodą DSC 1. CEL ĆWICZENIA Celem dwiczenia pn. Oznaczanie przemian termicznych nanomateriałów polimerowych metodą DSC jest oznaczenie

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSYUU ECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGEYKI POLIECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSRUKCJA LABORAORYJNA emat ćwiczenia: WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA WNIKANIA CIEPŁA DLA KONWEKCJI WYMUSZONEJ W RURZE

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA. Przedstaw cykl przemian na wykresie poniższym w układach współrzędnych przedstawionych poniżej III

TERMODYNAMIKA. Przedstaw cykl przemian na wykresie poniższym w układach współrzędnych przedstawionych poniżej III Włodzimierz Wolczyński 44 POWÓRKA 6 ERMODYNAMKA Zadanie 1 Przedstaw cykl rzemian na wykresie oniższym w układach wsółrzędnych rzedstawionych oniżej Uzuełnij tabelkę wisując nazwę rzemian i symbole: >0,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PRZEMIANY FAZOWEJ NA ŻAROODPORNOŚĆ STALIWA TYPU FERCHROMAN

WPŁYW PRZEMIANY FAZOWEJ NA ŻAROODPORNOŚĆ STALIWA TYPU FERCHROMAN 4/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW PRZEMIANY FAZOWEJ NA ŻAROODPORNOŚĆ STALIWA TYPU FERCHROMAN F. BINCZYK

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwiczenia: KONWEKCJA SWOBODNA W POWIETRZU OD RURY Konwekcja swobodna od rury

Bardziej szczegółowo

Differential Scaning Calorimetry D S C. umożliwia bezpośredni pomiar ciepła przemiany

Differential Scaning Calorimetry D S C. umożliwia bezpośredni pomiar ciepła przemiany Różnicowa kalorymetria skaningowa DSC Differential Scaning Calorimetry D S C umożliwia bezpośredni pomiar ciepła przemiany Próbkę badaną i próbkę odniesienia ogrzewa się (chłodzi) wg założonego programu

Bardziej szczegółowo

13) Na wykresie pokazano zależność temperatury od objętości gazu A) Przemianę izotermiczną opisują krzywe: B) Przemianę izobaryczną opisują krzywe:

13) Na wykresie pokazano zależność temperatury od objętości gazu A) Przemianę izotermiczną opisują krzywe: B) Przemianę izobaryczną opisują krzywe: ) Ołowiana kula o masie kilograma sada swobodnie z wysokości metrów. Który wzór służy do obliczenia jej energii na wysokości metrów? ) E=m g h B) E=m / C) E=G M m/r D) Q=c w m Δ ) Oblicz energię kulki

Bardziej szczegółowo

II zasada termodynamiki.

II zasada termodynamiki. II zasada termodynamiki. Według I zasady termodynamiki nie jest do omyślenia roces, w którym energia wewnętrzna układu doznałaby zmiany innej, niż wynosi suma algebraiczna energii wymienionych z otoczeniem.

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIA DSC W ANALIZIE TECHNICZNEJ

ZASTOSOWANIA DSC W ANALIZIE TECHNICZNEJ Różnicowa kalorymetria skaningowa (DSC) jest szeroko stosowana do badania i charakteryzowania substancji, mieszanin i materiałów. Metoda ta jest znormalizowana (DIN 51007, DIN 53765, ISO/DIN L409 and ASTM

Bardziej szczegółowo

ZEROWA ZASADA TERMODYNAMIKI

ZEROWA ZASADA TERMODYNAMIKI ERMODYNAMIKA Zerowa zasada termodynamiki Pomiar temeratury i skale temeratur Równanie stanu gazu doskonałego Cieło i temeratura Pojemność cielna i cieło właściwe Cieło rzemiany Przemiany termodynamiczne

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 1. Oznaczanie porowatości otwartej, gęstości pozornej i nasiąkliwości wodnej biomateriałów ceramicznych

Ćwiczenie nr 1. Oznaczanie porowatości otwartej, gęstości pozornej i nasiąkliwości wodnej biomateriałów ceramicznych Ćwiczenie nr 1 Oznaczanie orowatości otwartej, gęstości ozornej i nasiąkliwości wodnej biomateriałów ceramicznych Cel ćwiczenia: Zaoznanie się z metodyką oznaczania orowatości otwartej, gęstości ozornej

Bardziej szczegółowo

prawa gazowe Model gazu doskonałego Temperatura bezwzględna tościowa i entalpia owy Standardowe entalpie tworzenia i spalania 4. Stechiometria 1 tość

prawa gazowe Model gazu doskonałego Temperatura bezwzględna tościowa i entalpia owy Standardowe entalpie tworzenia i spalania 4. Stechiometria 1 tość 5. Gazy, termochemia Doświadczalne rawa gazowe Model gazu doskonałego emeratura bezwzględna Układ i otoczenie Energia wewnętrzna, raca objęto tościowa i entalia Prawo Hessa i cykl kołowy owy Standardowe

Bardziej szczegółowo

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Wyznaczanie ciepła właściwego c p dla powietrza

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Wyznaczanie ciepła właściwego c p dla powietrza Katedra Silików Saliowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Wyzaczaie cieła właściweo c dla owietrza Wrowadzeie teoretycze Cieło ochłoięte rzez ciało o jedostkowej masie rzy ieskończeie małym rzyroście

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE POŻARÓW. Ćwiczenia laboratoryjne. Ćwiczenie nr 1. Obliczenia analityczne parametrów pożaru

MODELOWANIE POŻARÓW. Ćwiczenia laboratoryjne. Ćwiczenie nr 1. Obliczenia analityczne parametrów pożaru MODELOWANIE POŻARÓW Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenie nr Obliczenia analityczne arametrów ożaru Oracowali: rof. nadzw. dr hab. Marek Konecki st. kt. dr inż. Norbert uśnio Warszawa Sis zadań Nr zadania

Bardziej szczegółowo

I. Pomiary charakterystyk głośników

I. Pomiary charakterystyk głośników LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si

OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si 8/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si F.

Bardziej szczegółowo

Szkło. T g szkła używanego w oknach katedr wynosi ok. 600 C, a czas relaksacji sięga lat. FIZYKA 3 MICHAŁ MARZANTOWICZ

Szkło. T g szkła używanego w oknach katedr wynosi ok. 600 C, a czas relaksacji sięga lat. FIZYKA 3 MICHAŁ MARZANTOWICZ Szkło Przechłodzona ciecz, w której ruchy uległy zamrożeniu Tzw. przejście szkliste: czas potrzebny na zmianę konfiguracji cząsteczek (czas relaksacji) jest rzędu minut lub dłuższy T g szkła używanego

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE SZARYM

OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE SZARYM 5/22 Archives of Foundry, Year 6, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 6, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE

Bardziej szczegółowo

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Teoria kinetyczna INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Teoria kinetyczna INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Teoria kinetyczna Kierunek Wyróżniony rzez PKA 1 Termodynamika klasyczna Pierwsza zasada termodynamiki to rosta zasada zachowania energii, czyli ogólna reguła

Bardziej szczegółowo

Wykład 4 Gaz doskonały, gaz półdoskonały i gaz rzeczywisty Równanie stanu gazu doskonałego uniwersalna stała gazowa i stała gazowa Odstępstwa gazów

Wykład 4 Gaz doskonały, gaz półdoskonały i gaz rzeczywisty Równanie stanu gazu doskonałego uniwersalna stała gazowa i stała gazowa Odstępstwa gazów Wykład 4 Gaz doskonały, gaz ółdoskonały i gaz rzeczywisty Równanie stanu gazu doskonałego uniwersalna stała gazowa i stała gazowa Odstęstwa gazów rzeczywistych od gazu doskonałego: stoień ściśliwości Z

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie V: ENTALPIA ROZPUSZCZANIA I NEUTRALIZACJI

Ćwiczenie V: ENTALPIA ROZPUSZCZANIA I NEUTRALIZACJI Ćwiczenie V: ENTALPIA ROZPUSZCZANIA I NEUTRALIZACJI oracowanie: Wojciech Solarski Wrowadzenie 1. Entalia rozuszczania Rozuszczaniem nazywa się rzechodzenie ciał stałych, cieczy lub gazów do roztworu w

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA OGNIWA GALWANICZNEGO

TERMODYNAMIKA OGNIWA GALWANICZNEGO Ćwiczenie nr 3 ERMODYNAMIKA OGNIWA GALWANICZNEGO I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie zmian funkcji termodynamicznych dla reakcji biegnącej w ogniwie Clarka. II. Zagadnienia wrowadzające 1.

Bardziej szczegółowo

Szkła specjalne Wykład 6 Termiczne właściwości szkieł Część 1 - Wstęp i rozszerzalność termiczna

Szkła specjalne Wykład 6 Termiczne właściwości szkieł Część 1 - Wstęp i rozszerzalność termiczna Szkła specjalne Wykład 6 Termiczne właściwości szkieł Część 1 - Wstęp i rozszerzalność termiczna Ryszard J. Barczyński, 2018 Materiały edukacyjne do użytku wewnętrznego Analiza termiczna Analiza termiczna

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 2

INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 2 INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki łynów ĆWICZENIE NR OKREŚLENIE WSPÓLCZYNNIKA STRAT MIEJSCOWYCH PRZEPŁYWU POWIETRZA W RUROCIĄGU ZAKRZYWIONYM 1.

Bardziej szczegółowo

1. Model procesu krzepnięcia odlewu w formie metalowej. Przyjęty model badanego procesu wymiany ciepła składa się z następujących założeń

1. Model procesu krzepnięcia odlewu w formie metalowej. Przyjęty model badanego procesu wymiany ciepła składa się z następujących założeń ROK 4 Krzenięcie i zasilanie odlewów Wersja 9 Ćwicz. laboratoryjne nr 4-04-09/.05.009 BADANIE PROCESU KRZEPNIĘCIA ODLEWU W KOKILI GRUBOŚCIENNEJ PRZY MAŁEJ INTENSYWNOŚCI STYGNIĘCIA. Model rocesu krzenięcia

Bardziej szczegółowo

10. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI.

10. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI. 0. FALE, ELEMENY ERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI. 0.9. Podstawy termodynamiki i raw gazowych. Podstawowe ojęcia Gaz doskonały: - cząsteczki są unktami materialnymi, - nie oddziałują ze sobą siłami międzycząsteczkowymi,

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwiczenia: WYZNACZANIE WILGOTNOŚCI WZGLĘDNEJ I STOPNIA ZAWILŻENIA POWIETRZA HIGROMETREM

Bardziej szczegółowo

Temat: Oscyloskop elektroniczny Ćwiczenie 2

Temat: Oscyloskop elektroniczny Ćwiczenie 2 PLANOWANIE I TECHNIKA EKSPERYMENTU Program ćwiczenia Temat: Oscylosko elektroniczny Ćwiczenie 2 Sis rzyrządów omiarowych Program ćwiczenia 1. Pomiar naięcia i częstotliwości 1.1. Przygotować oscylosko

Bardziej szczegółowo

Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii

Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii 8.1.21 Zad. 1. Obliczyć ciśnienie potrzebne do przemiany grafitu w diament w temperaturze 25 o C. Objętość właściwa (odwrotność gęstości)

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA PROCESOWA I TECHNICZNA

TERMODYNAMIKA PROCESOWA I TECHNICZNA ERMODYNAMIKA PROCESOWA I ECHNICZNA Wykład II Podstawowe definicje cd. Podstawowe idealizacje termodynamiczne I i II Zasada termodynamiki Proste rzemiany termodynamiczne Prof. Antoni Kozioł, Wydział Chemiczny

Bardziej szczegółowo

WARUNKI RÓWNOWAGI UKŁADU TERMODYNAMICZNEGO

WARUNKI RÓWNOWAGI UKŁADU TERMODYNAMICZNEGO WARUNKI RÓWNOWAGI UKŁADU ERMODYNAMICZNEGO Proces termodynamiczny zachodzi doóty, doóki układ nie osiągnie stanu równowagi. W stanie równowagi odowiedni otencjał termodynamiczny układu osiąga minimum, odczas

Bardziej szczegółowo

termodynamika fenomenologiczna

termodynamika fenomenologiczna termodynamika termodynamika fenomenologiczna własności termiczne ciał makroskoowych uogólnienie licznych badań doświadczalnych ois makro i mikro rezygnacja z rzyczynowości znaczenie raktyczne układ termodynamiczny

Bardziej szczegółowo

WSTĘP DO ANALIZY TERMICZNEJ

WSTĘP DO ANALIZY TERMICZNEJ WSTĘP DO ANALIZY TERMICZNEJ TERMOGRAWIMETRIA RÓŻNICOWA KALORYMETRIA SKANINGOWA 1. Wstęp Wiele ważnych procesów technologicznych (otrzymywanie materiałów luminescencyjnych, ferrytów, półprzewodników) opartych

Bardziej szczegółowo

Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi

Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. adanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.

Bardziej szczegółowo

KATEDRA SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH i URZĄDZEŃ OCHRONY ŚRODOWISKA. Termodynamika LABORATORIUM PRZEMIANY POWIETRZA WILGOTNEGO

KATEDRA SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH i URZĄDZEŃ OCHRONY ŚRODOWISKA. Termodynamika LABORATORIUM PRZEMIANY POWIETRZA WILGOTNEGO KATEDRA SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH i URZĄDZEŃ OCHRONY ŚRODOWISKA Termodynamika LABORATORIUM PRZEMIANY POWIETRZA WILGOTNEGO Oracował: dr inż. Jerzy Wojciechowski AGH WIMiR KSEIUOŚ KRAKÓW Ćwiczenie Temat: Przemiany

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA. Termodynamika jest to dział nauk przyrodniczych zajmujący się własnościami

TERMODYNAMIKA. Termodynamika jest to dział nauk przyrodniczych zajmujący się własnościami TERMODYNAMIKA Termodynamika jest to dział nauk rzyrodniczych zajmujący się własnościami energetycznymi ciał. Przy badaniu i objaśnianiu własności układów fizycznych termodynamika osługuje się ojęciami

Bardziej szczegółowo

1. Parametry strumienia piaskowo-powietrznego w odlewniczych maszynach dmuchowych

1. Parametry strumienia piaskowo-powietrznego w odlewniczych maszynach dmuchowych MATERIAŁY UZUPEŁNIAJACE DO TEMATU: POMIAR I OKREŚLENIE WARTOŚCI ŚREDNICH I CHWILOWYCH GŁÓWNYCHORAZ POMOCNICZYCH PARAMETRÓW PROCESU DMUCHOWEGO Józef Dańko. Wstę Masa wyływająca z komory nabojowej strzelarki

Bardziej szczegółowo

Entalpia swobodna (potencjał termodynamiczny)

Entalpia swobodna (potencjał termodynamiczny) Entalia swobodna otencjał termodynamiczny. Związek omiędzy zmianą entalii swobodnej a zmianami entroii Całkowita zmiana entroii wywołana jakimś rocesem jest równa sumie zmiany entroii układu i otoczenia:

Bardziej szczegółowo

Badanie i zastosowania półprzewodnikowego modułu Peltiera jako chłodziarki

Badanie i zastosowania półprzewodnikowego modułu Peltiera jako chłodziarki ĆWICZENIE 38 A Badanie i zastosowania ółrzewodnikowego modułu Peltiera jako chłodziarki Cel ćwiczenia: oznanie istoty zjawisk termoelektrycznych oraz ich oisu, zbadanie odstawowych arametrów modułu Peltiera,

Bardziej szczegółowo

I. Pomiary charakterystyk głośników

I. Pomiary charakterystyk głośników LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

PGC 9000 / PGC 9000 VC

PGC 9000 / PGC 9000 VC Książka serwisowa PGC 9000 / PGC 9000 VC Gazowy Chromatograf Procesowy Wydanie: Sierień 1998 Gazomet S. z o.o ul. Sarnowska 2 63-900 Rawicz PGC 9000 / PGC 9000 VC Książka serwisowa Książka serwisowa PGC

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych

POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych Przeływomierze zwężkowe POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cielnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych LABORATORIUM

Bardziej szczegółowo

Opis techniczny. Strona 1

Opis techniczny. Strona 1 Ois techniczny Strona 1 1. Założenia dla instalacji solarnej a) lokalizacja inwestycji: b) średnie dobowe zużycie ciełej wody na 1 osobę: 50 [l/d] c) ilość użytkowników: 4 osób d) temeratura z.w.u. z sieci

Bardziej szczegółowo

Stany materii. Masa i rozmiary cząstek. Masa i rozmiary cząstek. m n mol. n = Gaz doskonały. N A = 6.022x10 23

Stany materii. Masa i rozmiary cząstek. Masa i rozmiary cząstek. m n mol. n = Gaz doskonały. N A = 6.022x10 23 Stany materii Masa i rozmiary cząstek Masą atomową ierwiastka chemicznego nazywamy stosunek masy atomu tego ierwiastka do masy / atomu węgla C ( C - izoto węgla o liczbie masowej ). Masą cząsteczkową nazywamy

Bardziej szczegółowo

Ćw. 1 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej

Ćw. 1 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej Ćw. Wyznaczanie rędkości rzeływu rzy omocy rurki siętrzającej. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą wyznaczania rędkości gazu za omocą rurek siętrzających oraz wykonanie charakterystyki

Bardziej szczegółowo

Temperatura i ciepło E=E K +E P +U. Q=c m T=c m(t K -T P ) Q=c przem m. Fizyka 1 Wróbel Wojciech

Temperatura i ciepło E=E K +E P +U. Q=c m T=c m(t K -T P ) Q=c przem m. Fizyka 1 Wróbel Wojciech emeratura i cieło E=E K +E P +U Energia wewnętrzna [J] - ieło jest energią rzekazywaną między układem a jego otoczeniem na skutek istniejącej między nimi różnicy temeratur na sosób cielny rzez chaotyczne

Bardziej szczegółowo

DWICZENIE. Oznaczanie składu nanokompozytów metodą analizy termograwimetrycznej TGA

DWICZENIE. Oznaczanie składu nanokompozytów metodą analizy termograwimetrycznej TGA DWICZENIE Oznaczanie składu nanokompozytów metodą analizy termograwimetrycznej TGA 1. CEL DWICZENIA Celem dwiczenia pn. Oznaczanie składu nanokompozytów metodą analizy termograwimetrycznej TGA jest oznaczenie

Bardziej szczegółowo

Termodynamika fenomenologiczna i statystyczna

Termodynamika fenomenologiczna i statystyczna Termodynamika fenomenologiczna i statystyczna Termodynamika fenomenologiczna zajmuje się zwykle badaniem makroskoowych układów termodynamicznych złożonych z bardzo dużej ilości obiektów mikroskoowych.

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE SFEROIDALNYM

OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE SFEROIDALNYM 3/19 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 26, Rocznik 6, Nr 19 Archives of Foundry Year 26, Volume 6, Book 19 PAN - Katowice PL ISSN 1642-538 OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W

Bardziej szczegółowo

Termodynamika 2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Termodynamika 2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ermodynamika Projekt wsółfinansowany rzez Unię Euroejską w ramach Euroejskiego Funduszu Sołecznego Siik ciey siikach (maszynach) cieych cieło zamieniane jest na racę. Elementami siika są: źródło cieła

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie metod analizy termicznej w badaniach polimorfizmu substancji leczniczych i pomocniczych

Zastosowanie metod analizy termicznej w badaniach polimorfizmu substancji leczniczych i pomocniczych ANALIZA FARMACEUTYCZNA Zastosowanie metod analizy termicznej w badaniach polimorfizmu substancji leczniczych i pomocniczych Anna Czerniecka 1, Iwona Zarzyka 2, Marcin Skotnicki 3, Marek Pyda 1, 4 1 Katedra

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PRACY CHŁODZIARKI WIBROFLUIDYZACYJNEJ CWFM

ANALIZA PRACY CHŁODZIARKI WIBROFLUIDYZACYJNEJ CWFM Aleksander FEDORYSZYN 1 Krzysztof SMYKSY 2 Wydział Odlewnictwa Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica 1. Wrowadzenie. Proces chłodzenia wodno-owietrznego (wyarnego) jest najefektywniejszy,

Bardziej szczegółowo

Termodynamika 1. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Termodynamika 1. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Termodynamika Projekt wsółfinansowany rzez Unię Euroejską w ramach Euroejskiego Funduszu Sołecznego Układ termodynamiczny Układ termodynamiczny to ciało lub zbiór rozważanych ciał, w którym obok innych

Bardziej szczegółowo

Rozdział 8. v v p p --~ 3: :1. A B c D

Rozdział 8. v v p p --~ 3: :1. A B c D Rozdział 8 Gaz doskonały ulega-kolejnym-rzemianom: 1-+i -+3, zilustrowanym-na rysunku obok w układzie wsółrzędnych T,. Wskaż, na których rysunkach (od A do D) orawnie zilustrowano te rzemiany w innych

Bardziej szczegółowo

Technika cieplna i termodynamika Rok BADANIE PARAMETRÓW PRZEMIANY IZOTERMICZNEJ I ADIABATYCZNEJ

Technika cieplna i termodynamika Rok BADANIE PARAMETRÓW PRZEMIANY IZOTERMICZNEJ I ADIABATYCZNEJ Technia cielna i termodynamia Ro 8..009 Ćwicz. laboratoryjne nr 7 BADANIE PARAMETRÓW PRZEMIANY IZOTERMICZNEJ I ADIABATYCZNEJ Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych (oracował: A. Gradowsi) (R- Termod-Adia-Izoter

Bardziej szczegółowo

Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II rok Wykład 1. Kontakt,informacja i konsultacje. Co to jest chemia fizyczna?

Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II rok Wykład 1. Kontakt,informacja i konsultacje. Co to jest chemia fizyczna? Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II ro Wyład 1 Kierowni rzedmiotu: Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowsi Kontat,informacja i onsultacje Chemia A ; oój 307 Telefon: 347-2769 E-mail: wojte@chem.g.gda.l tablica

Bardziej szczegółowo

). Uzyskanie temperatur rzędu pojedynczych kalwinów wymaga użycia helu ( Tw

). Uzyskanie temperatur rzędu pojedynczych kalwinów wymaga użycia helu ( Tw WFiIS PRACOWNIA FIZYCZNA I i II Imię i nazwisko: 1 2 TEMAT: ROK GRUPA ZESPÓŁ NR ĆWICZENIA Data wykonania: Data oddania: Zwrot do orawy: Data oddania: Data zliczenia: OCENA Cel ćwiczenia Zaoznanie się z

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R C-6

Ć W I C Z E N I E N R C-6 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA MECHANIKI I CIEPŁA Ć W I C Z E N I E N R C-6 WYZNACZANIE SPRAWNOŚCI CIEPLNEJ GRZEJNIKA ELEKTRYCZNEGO

Bardziej szczegółowo

Pomiar wilgotności względnej powietrza

Pomiar wilgotności względnej powietrza Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar wilgotności względnej owietrza - 1 - Wstę teoretyczny Skład gazu wilgotnego. Gazem wilgotnym nazywamy mieszaninę gazów, z których

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA TECHNICZNA I CHEMICZNA

TERMODYNAMIKA TECHNICZNA I CHEMICZNA TERMODYNAMIKA TECHNICZNA I CHEMICZNA WYKŁAD IX RÓWNOWAGA FAZOWA W UKŁADZIE CIAŁO STAŁE-CIECZ (krystalizacja) ADSORPCJA KRYSTALIZACJA, ADSORPCJA 1 RÓWNOWAGA FAZOWA W UKŁADZIE CIAŁO STAŁE-CIECZ (krystalizacja)

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze do ćwiczeń z przedmiotu: Termodynamika techniczna

Materiały pomocnicze do ćwiczeń z przedmiotu: Termodynamika techniczna Materiały omocnicze do ćwiczeń z rzedmiotu: Termodynamika techniczna Materiały omocnicze do rzedmiotu Termodynamika techniczna. Sis treści Sis treści... 3 Gaz jako czynnik termodynamiczny... 5. Prawa

Bardziej szczegółowo

Analiza termiczna polimerów metodą różnicowej kalorymetrii skaningowej (DSC)

Analiza termiczna polimerów metodą różnicowej kalorymetrii skaningowej (DSC) Laboratorium z nowoczesnych technik analizy instrumentalnej 1 Analiza termiczna polimerów metodą różnicowej kalorymetrii skaningowej (DSC) I. Wstęp teoretyczny Analiza termiczna to zespół różnorodnych

Bardziej szczegółowo

11. Termodynamika. Wybór i opracowanie zadań od 11.1 do Bogusław Kusz.

11. Termodynamika. Wybór i opracowanie zadań od 11.1 do Bogusław Kusz. ermodynamia Wybór i oracowanie zadań od do 5 - Bogusław Kusz W zamniętej butelce o objętości 5cm znajduje się owietrze o temeraturze t 7 C i ciśnieniu hpa Po ewnym czasie słońce ogrzało butelę do temeratury

Bardziej szczegółowo

Michał Maj WPŁYW KIERUNKU WSTĘPNEGO ODKSZTAŁCENIA NA PROCES MAGAZYNOWANIA ENERGII W POLIKRYSZTAŁACH

Michał Maj WPŁYW KIERUNKU WSTĘPNEGO ODKSZTAŁCENIA NA PROCES MAGAZYNOWANIA ENERGII W POLIKRYSZTAŁACH INSTYTUT PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW TECHNIKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK PRACA DOKTORSKA Michał Maj WPŁYW KIERUNKU WSTĘPNEGO ODKSZTAŁCENIA NA PROCES MAGAZYNOWANIA ENERGII W POLIKRYSZTAŁACH Promotor: dr hab. inż.

Bardziej szczegółowo

Pracownia elektryczna i elektroniczna

Pracownia elektryczna i elektroniczna Pracownia elektryczna i elektroniczna Srawdzanie skuteczności ochrony rzeciworażeniowej 1.... 2.... 3.... Klasa: Grua: Data: Ocena: 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaoznanie ze sosobami srawdzania

Bardziej szczegółowo

Gazy wilgotne i suszenie

Gazy wilgotne i suszenie Gazy wilgotne i uzenie Teoria gazów wilgotnych dotyczy gazów, które w ąiedztwie cieczy wchłaniają ary cieczy i tają ię wilgotne. Zmiana warunków owoduje, że część ary ulega kroleniu. Najbardziej tyowym

Bardziej szczegółowo

Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi

Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. Badanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.

Bardziej szczegółowo

Politechnika Wrocławska

Politechnika Wrocławska Politechnika Wrocławska Materiały metaliczne i procesy metalurgiczne - laboratorium Ćwiczenie nr 4 Wyznaczanie ciepła właściwego metali. J. Kapała, B. Salamon Wprowadzenie i cel ćwiczenia. Kalorymetria

Bardziej szczegółowo

POMIAR MOCY AKUSTYCZNEJ

POMIAR MOCY AKUSTYCZNEJ INSTYTUT KONSTRUKCJI MASZYN ABORATORIUM POMIAR MOCY AKUSTYCZNEJ Measurment of soun ower 9 8 ;7 ;6 ;5 4 h l c l Zakres ćwiczenia. Zaoznanie się z normami otyczącymi omiaru mocy akustycznej.. Zaoznanie się

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie III: WYZNACZENIE ENTALPII SWOBODNEJ, ENTALPII I ENTROPII REAKCJI W OGNIWIE CLARKA

Ćwiczenie III: WYZNACZENIE ENTALPII SWOBODNEJ, ENTALPII I ENTROPII REAKCJI W OGNIWIE CLARKA Ćwiczenie III: WYZNACZENIE ENTALPII SWOBODNEJ, ENTALPII I ENTROPII Wrowadzenie REAKCJI W OGNIWIE CLARKA oracowanie: Urszula Lelek-Borkowska Celem ćwiczenia jest wyznaczenie odstawowych funkcji termodynamicznych

Bardziej szczegółowo

ANALIZA DOKUMENTACJI NORMALIZACYJNEJ NATO I POLSKIEJ W ZAKRESIE BADANIA TRWAŁOŚCI FIZYKOCHEMICZNEJ STAŁYCH HETEROGENICZNYCH PALIW RAKIETOWYCH

ANALIZA DOKUMENTACJI NORMALIZACYJNEJ NATO I POLSKIEJ W ZAKRESIE BADANIA TRWAŁOŚCI FIZYKOCHEMICZNEJ STAŁYCH HETEROGENICZNYCH PALIW RAKIETOWYCH dr inŝ. Maciej MISZCZAK mgr inŝ. Sławomir GRYKA Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia ANALIZA DOKUMENTACJI NORMALIZACYJNEJ NATO I POLSKIEJ W ZAKRESIE BADANIA TRWAŁOŚCI FIZYKOCHEMICZNEJ STAŁYCH HETEROGENICZNYCH

Bardziej szczegółowo

Płytowe wymienniki ciepła. 1. Wstęp

Płytowe wymienniki ciepła. 1. Wstęp Płytowe wymienniki cieła. Wstę Wymienniki łytowe zbudowane są z rostokątnych łyt o secjalnie wytłaczanej owierzchni, oddzielonych od siebie uszczelkami. Płyty są umieszczane w secjalnej ramie, gdzie są

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA. Bada zjawiska cieplne i procesy mające charakter przemian energetycznych

TERMODYNAMIKA. Bada zjawiska cieplne i procesy mające charakter przemian energetycznych ERMODYNAMIKA Nauka o ciele i rocesach cielnych Bada zjawiska cielne i rocesy mające charakter rzemian energetycznych Dwa odejścia: - termodynamika klasyczna - doświadczalna (fenomenologiczna) - termodynamika

Bardziej szczegółowo

Pracownia elektryczna i elektroniczna

Pracownia elektryczna i elektroniczna Pracownia elektryczna i elektroniczna Srawdzanie skuteczności ochrony rzeciworażeniowej 1.... 2.... 3.... Klasa: Grua: Data: Ocena: 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaoznanie ze sosobami srawdzania

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA TECHNICZNE DLA PŁYTOWYCH WYMIENNIKÓW CIEPŁA DLA CIEPŁOWNICTWA

WYMAGANIA TECHNICZNE DLA PŁYTOWYCH WYMIENNIKÓW CIEPŁA DLA CIEPŁOWNICTWA WYMAAA TECHCZE DLA PŁYTOWYCH WYMEKÓW CEPŁA DLA CEPŁOWCTWA iniejsza wersja obowiązuje od dnia 02.11.2011 Stołeczne Przedsiębiorstwo Energetyki Cielnej SA Ośrodek Badawczo Rozwojowy Ciełownictwa ul. Skorochód-Majewskiego

Bardziej szczegółowo

1 LWM. Defektoskopia ultradźwiękowa. Sprawozdanie powinno zawierać:

1 LWM. Defektoskopia ultradźwiękowa. Sprawozdanie powinno zawierać: L Defetosoia ultraźwięowa Srawozanie owinno zawierać:. Króti ois aaratury i metoy.. Rysune słua z zwymiarowanym ołożeniem wa. L Elastootya ynii baań elastootycznych Rzą izochromy m Siła na ońcu źwigni

Bardziej szczegółowo

[ ] 1. Zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego. 1. 2. Przeponowe naczynie wzbiorcze. ν dm [1.4] 1. 1. Zawory bezpieczeństwa

[ ] 1. Zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego. 1. 2. Przeponowe naczynie wzbiorcze. ν dm [1.4] 1. 1. Zawory bezpieczeństwa . Zabezieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego Zabezieczenia te wykonuje się zgodnie z PN - B - 0244 Zabezieczenie instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi

Bardziej szczegółowo

Wpływ zastosowania filtracji powietrza na moc chłodniczą belki aktywnej

Wpływ zastosowania filtracji powietrza na moc chłodniczą belki aktywnej ENTYLACJA KLIMATYZACJA ływ zastosowania filtracji na moc chłodniczą belki aktywnej Imact of Air Filtration on Cooling Caacity of Active Chilled Beams DOI:10151.99/9.2015.9.5 CIEPŁONICTO, OGRZENICTO, ENTYLACJA

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4. Wyznaczanie poziomów dźwięku na podstawie pomiaru skorygowanego poziomu A ciśnienia akustycznego

Ćwiczenie 4. Wyznaczanie poziomów dźwięku na podstawie pomiaru skorygowanego poziomu A ciśnienia akustycznego Ćwiczenie 4. Wyznaczanie oziomów dźwięku na odstawie omiaru skorygowanego oziomu A ciśnienia akustycznego Cel ćwiczenia Zaoznanie z metodą omiaru oziomów ciśnienia akustycznego, ocena orawności uzyskiwanych

Bardziej szczegółowo

STABILNOŚĆ TERMICZNA SPOIW POLIAKRYLANOWYCH NA PRZYKŁADZIE SOLI SODOWEJ KOPOLIMERU KWAS MALEINOWY-KWAS AKRYLOWY

STABILNOŚĆ TERMICZNA SPOIW POLIAKRYLANOWYCH NA PRZYKŁADZIE SOLI SODOWEJ KOPOLIMERU KWAS MALEINOWY-KWAS AKRYLOWY WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXIII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 11 grudnia 2009 r. Beata GRABOWSKA 1, Mariusz HOLTZER 2, Artur BOBROWSKI 3,

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI WIADOMOŚCI OGÓLNE 2. ĆWICZENIA

SPIS TREŚCI WIADOMOŚCI OGÓLNE 2. ĆWICZENIA SPIS TEŚCI 1. WIADOMOŚCI OGÓLNE... 6 1.2. Elektryczne rzyrządy omiarowe... 18 1.3. Określanie nieewności omiarów... 45 1.4. Pomiar rezystancji, indukcyjności i ojemności... 53 1.5. Organizacja racy odczas

Bardziej szczegółowo

1. Cel ćwiczenia. 2. Aparatura pomiarowa

1. Cel ćwiczenia. 2. Aparatura pomiarowa ZAKŁAD MECHANIKI DOŚWIADCZANEJ I BIOMECHANIKI INTYTUT MECHANIKI TOOWANEJ Wyział Mechaniczny POITECHNIKA KRAKOWKA INTRUKCJA DO ĆWICZENIA Przemiot: METODY BADANIA BIOMATERIAŁÓW I TKANEK Nr ćwiczenia 2 Temat:

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA PROCESOWA. Wykład VI. Równania kubiczne i inne. Prof. Antoni Kozioł, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej

TERMODYNAMIKA PROCESOWA. Wykład VI. Równania kubiczne i inne. Prof. Antoni Kozioł, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej ERMODYNAMIKA PROCESOWA Wykład VI Równania kubiczne i inne Prof. Antoni Kozioł, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej Komunikat Wstęne terminy egzaminu z ermodynamiki rocesowej : I termin środa 15.06.016

Bardziej szczegółowo

Efektywność energetyczna systemu ciepłowniczego z perspektywy optymalizacji procesu pompowania

Efektywność energetyczna systemu ciepłowniczego z perspektywy optymalizacji procesu pompowania Efektywność energetyczna systemu ciełowniczego z ersektywy otymalizacji rocesu omowania Prof. zw. dr hab. Inż. Andrzej J. Osiadacz Prof. ndz. dr hab. inż. Maciej Chaczykowski Dr inż. Małgorzata Kwestarz

Bardziej szczegółowo