Restytucja gatunku na przykładzie żubra zajęcia w ogrodzie zoologicznym

Transkrypt

1 Restytucja gatunku na przykładzie żubra zajęcia w ogrodzie zoologicznym Zajęcia terenowe: Zajęcia w klasie: Cele kształcenia: 1. pogłębienie wiedzy o biologii żubra, 2. kształcenie umiejętności prowadzenia obserwacji przyrodniczych, 3. wprowadzenie wiadomości o ochronie czynnej, 4. wprowadzenie pojęć: restytucja, reintrodukcja, ochronia in situ i ex situ, 5. poznanie wiadomości o bankach genów, 6. kształcenie wrażliwości na potrzeby ochrony przyrody, 7. kształcenie postaw proekologicznych. Metody i formy pracy: asymilacja wiedzy (pogadanka, wykład), samodzielne dojście do wiedzy (odszukiwanie informacji o biologii gatunku w różnych źródłach informacji, obserwacja), praca indywidualna. Materiał badawczy, sprzęt: aparat fotograficzny, karty pracy, ołówki, pisaki. 1

2 Restytucja gatunku na przykładzie żubra zajęcia w ogrodzie zoologicznym Przebieg zajęć: Faza wprowadzająca: Nauczyciel: 1. Przeprowadza czynności organizacyjno-porządkowe. 2. Przypomina o zasadach bezpieczeństwa, omawia regulamin zwiedzania zoo. 3. Wprowadza w tematykę ochrony środowiska. 4. Omawia przebieg zajęć i określa czas trwania. Faza realizacyjna: Nauczyciel: 1. Omawia historię żubra w Polsce i na świecie. 2. Tłumaczy przyczyny z powodu których żubr uznawany jest za gatunek zagrożony wyginięciem. 3. Wprowadza pojęcia restytucja i reintrodukcja oraz omawia je na przykładzie żubra. 4. Omawia rolę ogrodów zoologicznych w procesie restytucji tego gatunku. 5. Podaje obecny stan liczebności gatunku na wolności, w hodowlach zamkniętych oraz miejsca występowania obecnie najliczniejszych populacji żubrów. 6. Omawia celowość tworzenia banków genów. 7. Wprowadza pojęcie ochrona gatunkowa ex situ i in situ. 8. Omawia ochronę ex situ i in situ na przykładzie ogrodów zoologicznych. 9. Rozdaje karty pracy każdemu uczniowi i omawia zadania do wykonania. 10. Tłumaczy jak należy rozwiązać karty pracy. 11. Informuje, że po uzupełnieniu kart pracy należy zwrócić je do oceny. 12. Wyznacza czas na samodzielne wykonanie zadań na miejscu. 2

3 Przebieg zajęć: Faza podsumowująca: Nauczyciel: 1. Oprowadza po ogrodzie zoologicznym, zwracając uwagę na inne gatunki zagrożone wyginięciem. 2. Podsumowuje lekcję zadając uczniom pytania dotyczące treści omawianych podczas zajęć. 3. Przedstawia organizacje działające na rzecz ochrony żubra w Polsce i zachęca młodzież do działań na rzecz ochrony przyrody. 4. Przypomina o konieczności uzupełnienia kart pracy w domu i zwróceniu ich. 5. Proponuje zainteresowanym uczniom zrobienie wystawy fotograficznej z wycieczki lub przygotowanie posteru na temat restytucji żubra. 3

4 Restytucja gatunku na przykładzie żubra zajęcia w ogrodzie zoologicznym Załącznik 1. Karta pracy ucznia Zadanie 1. Na podstawie własnych obserwacji opisz budowę morfologiczną żubra. Uwzględnij takie cechy jak na przykład: sylwetka, długość i kolor okrywy włosowej, osadzenie głowy, kształt rogów, wysokość w krzyżu i w zadzie, obecność garbu, brody, ogona, budowa kończyn. Zadanie 2. Napisz czym odżywia się żubr. 4

5 Zadanie 3. Ustal systematykę żubra. Wpisz w odpowiednie pola nazwy jednostek systematycznych umieszczone poniżej. Królestwo:... Typ:... Gromada:... Rząd:... Podrząd:... Rodzina:... Rodzaj:... Gatunek:... Podgatunek:... Strunowce Chordata Żubr nizinny (białowieski) Bison bonasus bonasus Krętorogie Bovidae Ssaki Mammalia Parzystokopytne Artiodactyla Zwierzęta Animalia Przeżuwacze Ruminantia Bison Żubr Bison bonasus. Zadanie 4. Zaznacz na mapie konturowej Polski występowanie wolnożyjących stad żubrów. [mrswilkins / Fotolia] 5

6 Restytucja gatunku na przykładzie żubra zajęcia w ogrodzie zoologicznym Zadanie 5. Na podstawie informacji zdobytych na zajęciach lub z innych źródeł dokończ zdania. Żubr to największy występujący w Europie ssak lądowy. Samica żubra zwana jest., a samiec. Przodkiem żubra był żyjący 2 mln lat temu żubr stepowy (długorogi) Bison priscus. Gatunek ten rozprzestrzenił się z Azji do Europy i Ameryki. W Europie dał początek współczesnym żubrom, natomiast w Ameryce.. W minionych stuleciach żubr zamieszkiwał prawie całą Europę. Był cenną zwierzyną łowną. Z powodu kurczenia się siedlisk leśnych, nadmiernego odstrzału i kłusownictwa jego zasięg występowania systematycznie się zmniejszał. W XVIII wieku ostatnią ostoją żubra była.. Ostatni wolnożyjący żubr w Polsce padł w.... roku, a na Kaukazie osiem lat później. Jedyne żubry które przetrwały przebywały w. i zwierzyńcach. W 1923 roku powstało Międzynarodowe Towarzystwo Ochrony Żubrów. Dokonano inwentaryzacji gatunku i ustalono, że pozostało zaledwie. osobników tego gatunku z czego 39 o rodowodzie wywodzącym się z Puszczy Białowieskiej. Pierwsze dwa żubry wypuszczono na wolność w roku Obecnie liczebność żubrów wynosi. osobników, z czego żyje dziko. Na terenie naszego kraju występuje około 30 stad. 6

7 Zadanie 6. Wszystkie obecnie żyjące żubry pochodzą zaledwie od 12 osobników. Linia żubrów nizinnych została odtworzona z siedmiu ocalałych ziwerząt, ale badania genetyczne wykazały, że około 80% genów pochodzi od dwóch z nich. a. Oceń różnorodność genetyczną żubrów białowieskich, ustal czy może ona mieć wpływ na kondycję fizyczną żubrów, rozrodczość, podatność na choroby lub częstość pojawiania się wad rozwojowych.. b. Czy według Ciebie słuszne jest hodowanie żubrów w ogrodach zoologicznych. Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 7. Wymień co najmniej trzy gatunki, które poza żubrem są w Polsce objęte programem restytucji. Zadanie 8. Pierwotnym zadaniem ogrodów zoologicznych była hodowla zwierząt w celach poznawczych. Obecnie ogrody zoologiczne pełnią szereg innych funkcji. Wymień dwie funkcje spełniane obecnie przez ogrody zoologiczne. 7