Żubry w Puszczy Boreckiej

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Żubry w Puszczy Boreckiej"

Eugeniusz Kowal
6 lat temu
Przeglądów:

1 1 Żubry w Puszczy Boreckiej

2 Teren Puszczy Boreckiej podzielony jest na trzy obręby leśne: Przerwanki i Borki należące do Nadleśnictwa Borki oraz obręb Czerwony Dwór należący do Nadleśnictwa Czerwony Dwór. Całość podlega Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku. 2

3 Puszcza Borecka porośnięta jest bogatą i różnorodną roślinnością. Bujne lasy tworzą doskonałe środowisko życia dla wielu gatunków owadów, płazów, gadów, ptaków i ssaków. Walory przyrodniczo leśne, a zwłaszcza dostateczna ilość pożywienia i przestrzeni, były podstawą do umieszczenia żubrów właśnie w tym miejscu. 3

4 Systematyka gatunku Rząd: Artiodactyla parzystokopytne Podrząd: Ruminantia przeżuwacze Rodzina: Bovidae krętorogie (pustorogie) Rodzaj: Bison Gatunek: Bison bonasus 4

Status gatunku Zgodnie z klasyfikacją Czerwonych List Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) żubr jest gatunkiem zagrożonym o kategorii VU (Vulnerable, gatunki o stosunkowo wysokim ryzyku

5 Status gatunku Zgodnie z klasyfikacją Czerwonych List Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) żubr jest gatunkiem zagrożonym o kategorii VU (Vulnerable, gatunki o stosunkowo wysokim ryzyku wymarcia), przy czym ocena ta dotyczy wolno żyjących populacji. W Polskiej czerwonej księdze żubr ma również status gatunku zagrożonego. Żubr chroniony jest też prawem międzynarodowym wpisany został do III załącznika Konwencji Berneńskiej, co powoduje, że gospodarowaniu tym gatunkiem powinno być prowadzone w sposób niezagrażający trwałości populacji. Żubr jest gatunkiem priorytetowym wymienionym w Dyrektywie Siedliskowej (92/43/EWG), co oznacza, że na krajach Unii Europejskiej ciąży szczególny obowiązek działania na rzecz ochrony tego gatunku. W Polsce żubr podlega ścisłej ochronie gatunkowej na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 roku, w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. 5

6 Żubr jest największym lądowym ssakiem europejskim. Przód jego ciała jest masywny, linia grzbietowa tworzy w kłębie charakterystyczne wzniesienie przypominające garb. U obu płci tył ciała jest niższy i mniej rozbudowany niż przód. Ubarwienie żubra jest brunatno brązowe, niekiedy z odcieniem rudawym, latem jaśniejsze niż zimą. Żubry wydają głos zwany chruczeniem. W budowie żubrów widać wyraźny dymorfizm płciowy. Byki są znacznie większe i ciężej zbudowane o większej dysproporcji przodu w stosunku do tyłu, niż krowy. Grubość i rozpiętość rogów u samców jest ok. 25% większa niż u samic. Ponadto samce mają większy garb i dłuższe włosy na brodzie. 6

roku. Pierwsze żubry przywieziono 14 kwietnia 1956 roku.

7 Początki hodowli rezerwatowej i wolnościowej w Puszczy Boreckiej Rezerwat pod nazwą Ośrodek Hodowli Rzadkich Zwierząt został powołany zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego nr 293 z dnia 31 sierpnia 1955 roku. Pierwsze żubry przywieziono 14 kwietnia 1956 roku. Były to dwie krowy PUSZYNKA, PUZONKA, dwie jałówki PUNITKA i PUSZKA. Rok później przywieziono byka PUSZCZAN. Wszystkie te zwierzęta pochodziły z rezerwatu w Niepołomicach. 7

8 8

Hodowla rezerwatowa populacji wolnościowej żubrów

gdyż żubry wyszły na wolność podczas prowadzenia prac

9 Hodowla rezerwatowa populacji wolnościowej żubrów białowieskokaukaskich w Borkach zakończyła się na przełomie lat Likwidacja hodowli dokonała się właściwie samorzutnie, gdyż żubry wyszły na wolność podczas prowadzenia prac remontowych. Hodowla rezerwatowa ograniczyła się do grupy żubrów udostępnianych turystom. 9

W 1962 roku w Puszczy Boreckiej utworzona została druga w Polsce wolna hodowla żubrów.

10 Hodowla wolna w Puszczy Boreckiej Kompleks leśny Puszczy Boreckiej liczący ponad 18 tysięcy ha stanowił potencjalne środowisko dla utworzenia wolnej hodowli. W 1962 roku w Puszczy Boreckiej utworzona została druga w Polsce wolna hodowla żubrów. Hodowla żubrów białowieskokaukaskich była prowadzona do 1967 roku. W 1969 roku rozpoczęto wymianę żubrów linii białowiesko-kaukaskiej na żubry nizinne- białowieskie. 10

czyli od roku 1972. Okres dokarmiania trwa ok. 180 dni.

11 Dokarmianie zimowe Dokarmianie zimowe żubrów stosowane jest w okresie zalegania pokrywy śnieżnej od momentu utworzenia w Puszczy Boreckiej wolnej populacji żubra nizinnego, czyli od roku Okres dokarmiania trwa ok. 180 dni. Żubry dokarmiane są głównie sianem i sianokiszonką lub kiszonkami z kukurydzy oraz burakami pastewnymi, kapustą pastewną. 11

12 Dynamika liczebności żubrów w Puszczy Boreckiej w lata Liczba osobników Log. (Liczba osobników)

Strategia ochrony żubra Bison bonasus w Polsce W 2007 roku resort środowiska zatwierdził Strategię ochrony żubra Bison bonasus w Polsce, w której zaproponowano: prowadzenie monitoringu opartego na

13 Strategia ochrony żubra Bison bonasus w Polsce W 2007 roku resort środowiska zatwierdził Strategię ochrony żubra Bison bonasus w Polsce, w której zaproponowano: prowadzenie monitoringu opartego na ciągłych obserwacjach bezpośrednich umożliwiającego określenie wielkości i struktury stada oraz rozmieszczenia preferencji siedliskowych, powiększenie wielkości populacji w Puszczy Boreckiej do 90 osobników i potem jej utrzymywanie na stałym poziomie, poprawa bazy pokarmowej w Puszczy Boreckiej (łąki, uprawy specjalne, poletka zgryzowe) i stosowanie dokarmiania zimowego również w celu zapobiegania szkodom w lesie i na polach, poprawa warunków sanitarnych (zagroda kwarantannowa) w celu spełniania funkcji ośrodka odbierającego zbędne osobniki z innych stad, wzbogacenie i poszerzenie bazy edukacyjnej (izba, tablice i zagroda pokazowa), określenie składu Komisji opiekującej się stadem i wskazanie Koordynatora. 13

14 Ochrona in situ żubra w Polsce część północno-wschodnia Nadleśnictwo Borki jest jednym z 9 partnerów Projektu Ochrona In situ żubra w Polsce część północno wschodnia. Projekt obejmuje między innymi poprawę komfortu bytowania żubra na obszarze Puszczy Boreckiej poprzez zimowe dokarmianie, odtwarzanie łąk i poprawę bazy pokarmowej. Przeprowadzany jest również wszechstronny monitoring stada: rozmieszczenia, preferencji siedliskowych i wykorzystania środowiska (również przy użyciu telemetrii satelitarnej), parazytologicznego (badania koproskopowe) genetycznego (markery molekularne) zdrowia (szczegółowe sekcjonowanie padłych i eliminowanych) Jak również zapewniona jest opieka weterynaryjnej w stadzie oraz budowa zagrody pokazowej żubrów w Wolisku. Nowo wybudowane brogo-paśniki, miejsca zimowego dokarmiania dadzą możliwość rozproszenia populacji żubra na terenie Puszczy Boreckiej. 85% dofinansowanie przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, działanie 5.1 priorytetu V (umowa o dofinansowanie nr: POIS /09-00) 15% współfinansowanie przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - umowa o współfinansowanie wydatków kwalifikowanych Projektu realizowanego w ramach V osi priorytetu POIiŚ nr: 145/2011/Wn-50/OP-WK-PS/D 14

15 15

16 16

17 17

18 18

19 19 Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

Ochrona in situ żubra w Polsce część północno-wschodnia

Ochrona in situ żubra w Polsce część północno-wschodnia 85% dofinansowanie przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko,