Działalność Ogrodu Botanicznego w Łodzi w świetle zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym

Transkrypt

1 dr Dorota Mańkowska Naczelnik Ogrodu Botanicznego Zarząd Zieleni Miejskiej w Łodzi Działalność Ogrodu Botanicznego w Łodzi w świetle zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym

2 1. Ogrody Botaniczne w ujęciu historycznym Gwałtowny rozwój Ogrodów Botanicznych nastąpił w okresie Odrodzenia (XVI w.). Miało to ścisły związek z wielkimi odkryciami geograficznymi i masowym sprowadzaniem do Europy roślin egzotycznych. W Europie powstawało w tym okresie wiele Ogrodów Botanicznych m.in. w Pizie 1543 r., Padwie 1545 r., Florencji 1550 r., Lipsku 1580 r., Montpellier 1593 r., Heidelbergu 1597 r. i w wielu innych miastach. Ogród Botaniczny w Padwie dawniej i dziś

3 W Polsce do najstarszych Ogrodów Botanicznych zaliczyć można: Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 1783 r. Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego 1811 r. Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego 1818 r. Dzieło Karola Linneusza opublikowane w 1753 r. Szklarnie Ogrodu Botanicznego UJ w Krakowie

4 2. Potrzeba ochrony zasobów przyrodniczych A. Międzyrządowe umowy zobowiązujące państwa do organizowania ochrony zasobów przyrodniczych: Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, CITES, zawarta w 1973 r. w Waszyngtonie, ratyfikowana przez Polskę w 1989 r.; Konwencja o różnorodności biologicznej, zawarta w 1992 r. w Rio de Janeiro, ratyfikowana przez Polskę w 1995 r.; Konwencja o ochronie gatunków dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych, zawarta w 1992 r. w Bernie, ratyfikowana przez Polskę w 1995 r.; Dyrektywa siedliskowa Unii Europejskiej z 1992 r., przyjęta przez Polskę w chwili przystąpienia do UE (w jej wykonaniu tworzy się obszary Natura 2000).

5 B. Do polskich aktów prawnych dotyczących ochrony zasobów przyrodniczych należy m.in.: Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U Nr 92 poz.880) Art określa obowiązki Ogrodów Botanicznych, do których należy: 1. Uczestnictwo w badaniach naukowych, które mają na celu ochronę gatunków zagrożonych wyginięciem w stanie wolnym; 2. Edukacja w zakresie ochrony gatunkowej roślin, zwierząt i grzybów, z uwzględnieniem ochrony różnorodności biologicznej; 3. Prowadzenie upraw roślin zagrożonych wyginięciem, w celu ich ochrony ex situ, a następnie wprowadzanie do środowiska przyrodniczego ramach programów ochrony tych gatunków; 4. Przetrzymywanie roślin w warunkach odpowiadającym ich potrzebom biologicznym; 5. Prowadzenie dokumentacji hodowlanej.

6 3. Działalność Ogrodu Botanicznego w Łodzi A. Czynna ochrona przyrody, do której zaliczyć można: Ochronę ex situ gatunków egzotycznych, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków CITES, objętych konwencją Waszyngtońską (513 gatunków) Kolekcja kaktusów Pawilon roślinności tropikalnej Kolekcja epifitów

7 Ochronę ex situ rodzimych gatunków roślin rzadkich i zagrożonych wyginięciem (ponad 40 gatunków), w tym m.in.: Goździk pyszny Miodownik melisowaty Miłek wiosenny

8 Opracowywanie Regionalnych programów ochrony gatunków roślin rzadkich i zagrożonych wyginięciem województwa łódzkiego dla gatunków tj.: piaskowiec trawiasty, goździk siny, goździk piaskowy, zimoziół północny Dzwonecznik wonny Sasanka wiosenna

9 Restytucja gatunków na podstawie opracowanych wcześniej Regionalnych programów ochrony gatunków roślin rzadkich i zagrożonych wyginięciem województwa łódzkiego Mnożenie piaskowca trawiastego Wsiedlanie piaskowca na stanowiska zastępcze Świeżo posadzone sadzonki piaskowca Piaskowiec trawiasty Arenaria graminifolia

10 B. Wzbudzanie empatii, do przyrody poprzez: Rodzajowe kolekcje botaniczne Kolekcja tulipanów, 2008 r.

11 Kolekcja tulipanów, 2016 r.

12 Rodzajowe kolekcje botaniczne Kolekcja piwonii. Kolekcja liliowców

13 Problemowe kolekcje botaniczne Kolekcja roślin użytkowych w Skansenie roślinnym

14 Kolekcja roślin tradycyjnych ogrodów przydomowych w Skansenie roślinnym

15 C. Nowoczesne formy edukacji przyrodniczej, do których zaliczyć można: Ścieżki dydaktyczne na ternie Ogrodu Botanicznego służące do samodzielnego poznawania świata przyrody. Ścieżka roślin cieniolubnych

16 Ścieżka Czasoprzestrzeń przyrodnicza, która w 2005 r. otrzymała I Nagrodę Towarzystwa Urbanistów Polskich

17 Wystawy przyrodnicze organizowane na terenie Ogrodu Botanicznego i Palmiarni (rocznie odbywa się ponad trzydzieści tego typu imprez). Wystawa storczyków Wystawa kaktusów i innych sukulentów Wystawa Warzywa, owoce, kwiaty Wystawa Grzyby znane i mniej znane

18 Inne imprezy organizowane na terenie Ogrodu Botanicznego i Palmiarni (np. Międzynarodowy Festiwal Filmów Przyrodniczych im. Wł. Puchalskiego). Rok 2009 Rok 2013

19 Wycieczki terenowe i zajęcia warsztatowe skierowane do dzieci i młodzieży szkolnej (rocznie w Ogrodzie Botanicznym i Palmiarni odbywa się od 700 do 800 tego typu zajęć, w których uczestniczy od 18 do ponad 22 tys. osób).

20 Akademia Różnorodności Ogrodu Botanicznego w Łodzi oferta edukacyjna skierowana do osób dorosłych i całych rodzin, z której rocznie korzysta ponad 5 tys. osób. Ziołowe czwartki

21 Ziołowe czwartki Ziołowe czwartki Przygody z wodą Przygody z wodą

22 Dziękuję za uwagę