RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA (Ćwiczenia)

Transkrypt

1 RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA (Ćwiczenia) Zadanie 1. Koszty stałe i koszty zmienne Poniżej wyszczególniono koszty jakie w ciągu roku obrotowego ponosić może jednostka gospodarcza. Zaklasyfikuj koszty w oparciu o kryterium zachowania się ze względu na zmianę wielkości produkcji (KS koszty stałe, KZ koszty zmienne). L.p. Koszty KS KZ 1 Koszt czynszu za wynajem lokalu magazynu 2 Wynagrodzenie pracownika pracującego w systemie akordu prostego 3 Koszt ogrzewania hali produkcyjnej 4 Amortyzacja maszyn produkcyjnych (metoda liniowa) 5 Materiały używane w produkcji 6 Podatek od nieruchomości (budynek zarządu) 7 Wynagrodzenie księgowego 8 Koszt ubezpieczenia budynku zarządu 9 Koszt zużycia energii do napędu maszyny produkcyjnej 10 Zużycie paliwa w zależności od liczby przejechanych km Zadanie 2. Koszty stałe i koszty zmienne Poniżej podane są różne koszty związane z produkcją: 1. Plastykowe torby na śmiecie wykorzystywane na wydziale produkcyjnym 2. Wynagrodzenie nadzorującego produkcję 3. Wynagrodzenie osób produkujących wyrób 4. Elektryczność zużyta w czasie operowania maszyny produkcyjnej 5. Wynagrodzenie dozorcy 6. Glina wykorzystywana do produkcji cegieł 7. Czynsz za wynajęcie budynku 8. Drewno zużyte do produkcji nart 9. Śrubki wykorzystywane do produkcji mebli 10. Wynagrodzenie kierownika 11. Tkanina wykorzystywana do produkcji garniturów 12. Amortyzacja majątku wykorzystywanego w barze 13. Farba zużywana przy produkcji gazet 14. Smary do maszyny 15. Papier zużywany przy produkcji książek Dokonaj klasyfikacji kosztów ze względu na sposób ich reagowania na rozmiar działalności. Zadanie 3. Koszty stałe i koszty zmienne Firma "Violet" specjalizuje się w produkcji piłek do siatkówki. Piłki sprzedawane są odbiorcom krajowym po 100 zł za sztukę. Na początku 2013 roku otrzymano zamówienie od odbiorcy z zagranicy na dostawę w 2013 roku piłek. Odbiorca ten jest skłonny zapłacić 78 zł za sztukę. Realizacja tego zamówienia jest możliwa ze względu na istniejące wolne moce

2 produkcyjne. Transakcję można przeprowadzić bez wiedzy dotychczasowych odbiorców. Przedstawiony poniżej rachunek zysków i strat za 2012 rok sporządzono z końcem poprzedniego roku, w czasie gdy nie było jeszcze oferty z zagranicy. Rachunek ten ujmuje planowane dla 2013 roku wartości przychodów, kosztów i wyników. Planowany (budżetowany) rachunek zysków i strat za 2012 r. (dane w zł): Przychody ze sprzedaży ( szt. x 100 zł/szt.) Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów Zysk ze sprzedaży Inne koszty (zarządu, sprzedaży, finansowe itd.) Wynik (strata) Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów zawiera zarówno koszty zmienne (40 zł/szt.) i koszty stałe ( zł na rok). Inne koszty (zarządu, sprzedaży, finansowe itd.) zawierają koszty zmienne (10 zł/szt.) i koszty stałe ( zł na rok). Przyjęcie oferty będzie związane z koniecznością poniesienia kosztu równego zł z tytułu prowizji dla agenta handlowego za zaaranżowanie transakcji. Czy należy przyjąć ofertę? Zadanie 4. Wydzielanie kosztów stałych i kosztów zmiennych spośród kosztów mieszanych W dziale rachunkowości przedsiębiorstwa "Karton" sp. z o.o. zestawiono następujące dane o rozmiarze produkcji (opakowania kartonowe) w ostatnich sześciu miesiącach i o odpowiadającym tej produkcji całkowitym kosztom energii elektrycznej zużywanej w przedsiębiorstwie (rozmiar działalności przedsiębiorstwa mierzy się w firmie liczbą godzin pracy maszyn): Miesiąc Rozmiar działalności Całkowity koszt energii (liczba maszynogodzin) (zł) Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Na podstawie powyższego zestawienia należy wyodrębnić koszty stałe i koszty zmienne spośród energii elektrycznej zużywanej w przedsiębiorstwie. Rozwiązanie zadania (metodą odchyleń krańcowych; ang. high low) Największy rozmiar działalności (w marcu) Najmniejszy rozmiar działalności (w maju) Różnica godzin godzin 600 godzin Koszty energii przy największym rozmiarze działalności (w marcu) zł Koszty energii przy najmniejszym rozmiarze działalności (w maju) zł Różnica zł

3 Jednostkowy koszt zmienny energii elektrycznej (obliczony przy zastosowaniu metody odchyleń krańcowych): zł : 600 godzin = 30 zł/maszynogodzinę Koszty stałe: zł godzin x 30 zł/godzinę = zł/miesiąc. Równanie kosztów: K = zł + 30 zł x V Zadanie 5. Koszty istotne i koszty nieistotne Adam mieszka w Olkuszu, natomiast studiuje w Krakowie. Studiuje informatykę a także controlling i rachunkowość. Prowadzi też jednoosobową firmę zajmującą się projektowaniem stron internetowych oraz rozliczeniami podatkowymi małych firm. Adam realizuje zlecenia bardzo rzetelnie i od wielu miesięcy ma dużo zleceń. Problem decyzyjny, który aktualnie rozważa Adam polega na wyborze środka transportu na dojazdy na uczelnię z Olkusza do Krakowa i z powrotem. Jedna z możliwości transportu to dojazdy komfortowym i punktualnym busem. Bus zatrzymuje się niedaleko domu Adama oraz w pobliżu jego uczelni. Wykupienie biletu miesięcznego na autobus kosztuje 280 zł (na trasę Olkusz - Kraków i z powrotem). Dziadek Adama, zachwycony zdolnościami oraz osiągnięciami wnuka zaproponował mu korzystanie z dość nowego, dobrze utrzymanego i komfortowego samochodu osobowego dziadka. Dziadek, który m. in. dzięki dobremu zarządzaniu kosztami prowadzi wciąż dobrze prosperującą firmę postawił jednak warunek: wnuk ma go przekonać, że dojazdy samochodem osobowym będą tańsze niż dojazdy busem. Dziadek przedstawił Adamowi oszacowane przez niego miesięczne koszty związane z posiadaniem i używaniem samochodu osobowego: Ubezpieczenie samochodu Paliwo Ogumienie Obowiązkowe przeglądy Oleje i płyny Użytkowanie garażu Amortyzacja Naprawy 50 zł; 0,17 zł/km; 0,02 zł/km; 10 zł; 0,01 zł/km; 140 zł; 400 zł; 0,05 zł/km. Zakładając, że student ma zajęcia 16 razy w miesiącu a odległość od domu Adama na uczelnię i z powrotem wynosi 60 kilometrów należy przygotować rachunek, który pomoże zdecydować o wyborze tańszego środka transportu dla celów dojazdu na zajęcia. Zadanie 6. Koszty istotne i koszty nieistotne Patrz założenia poprzedniego zadania. Jak zaznaczono, Adam prowadzi jednoosobową firmę zajmującą się projektowaniem stron internetowych oraz rozliczeniami podatkowymi małych firm. Adam realizuje zlecenia bardzo rzetelnie i od wielu miesięcy ma dużo zleceń. Ostatnio przeprowadził kalkulacje, z których wynika, że każda godzina jego pracy przy projektowaniu stron internetowych oraz przy rozliczeniach podatkowych przynosi mu zysk równy 25 zł (po opłaceniu podatku dochodowego). Będąc bardzo pracowitym człowiekiem stwierdził, że w trakcie dojazdów na uczelnię i z powrotem komfortowym busem mógłby poświęcić 18 godzin miesięcznie w trakcie jazdy na pracę przy komputerze. Praca ta byłaby bezpośrednio związana z funkcjonowaniem jego firmy. Prowadzenie samochodu osobowego uniemożliwia Adamowi wykonywanie tej pracy. Należy rozpoznać i zmierzyć koszt istotny (decyzyjny) pojawiający się wraz z poczynionymi w rozpatrywanym przykładzie założeniami. Czy koszt ten może wpłynąć na wybór przez Adama środka transportu na uczelnię?

4 Zadanie 7. Koszty bezpośrednie i koszty pośrednie w działalności produkcyjnej Zakwalifikuj poniższe koszty do kosztów bezpośrednich produkcji (B) lub do kosztów pośrednich produkcji (P) w przedsiębiorstwie zajmującym się wytwarzaniem parkietu. L.p. Koszty B P 1 Środki czystości wykorzystywane na wydziale produkcyjnym 2 Koszty wynagrodzeń pracowników zatrudnionych przy produkcji parkietu dębowego I klasy 3 Podatek od nieruchomości budynku wydziału produkcyjnego. W budynku wytwarza się parkiet w różnych klasach i z różnych gatunków drewna 4 Koszt naprawy maszyny produkcyjnej. Maszynę wykorzystuje się do wytwarzania parkietu w różnych klasach i z różnych gatunków drewna 5 Wynagrodzenie dyrektora wydziału produkcyjnego. Na wydziale wytwarza się różne parkiety 6 Amortyzacja budynku hali fabrycznej. W budynku wytwarza się parkiet w różnych klasach i z różnych gatunków drewna 7 Energia zużyta w suszarni drewna. W suszarni suszy się jednocześnie różne gatunki drewna do produkcji parkietu w różnych klasach 8 Amortyzacja maszyny produkcyjnej. Maszyna jest wykorzystywana wyłącznie do produkcji jednego gatunku mozaiki dębowej 9 Koszt drewna bukowego zakupionego do produkcji wyłącznie parkietu I klasy 10 Ogrzewanie budynku hali fabrycznej. W budynku wytwarza się parkiet w różnych klasach i z różnych gatunków drewna Zadanie 8. Rozliczanie kosztów pośrednich w działalności produkcyjnej W przedsiębiorstwie "Brille" sp. z o.o. produkowano i sprzedawano w lipcu 2012 trzy rodzaje okularów przeciwsłonecznych. Wyroby oznaczono symbolami: K; M; C. Koszty bezpośrednie poszczególnych wyrobów wyniosły w lipcu (w zł.): WYRÓB. K M C. - koszty materiałów bezpośrednich koszty robocizny bezpośredniej Wszystkie te wyroby produkowano w jednym wydziale produkcyjnym. Pośrednie koszty produkcji zwane kosztami wydziałowymi (m. in. amortyzacja majątku produkcyjnego, zużycie energii, zużycie materiałów pośrednich, wynagrodzenie kierownictwa wydziału oraz pracowników pośrednio-produkcyjnych) wyniosły w lipcu 2012 r zł. W przedsiębiorstwie produkty wycenia się dla potrzeb sprawozdawczych według kosztów wytworzenia obejmujących zarówno bezpośrednie jak i pośrednie koszty produkcji. Według przyjętych w przedsiębiorstwie rozwiązań pośrednie koszty produkcji (koszty wydziałowe) rozlicza się na wyroby w stosunku do liczby godzin pracy maszyn przy poszczególnych wyrobach. W lipcu 2012 r. maszyny pracowały przy poszczególnych wyrobach: WYRÓB K M C. liczba godzin pracy maszyn 400 godz godz godz. Należy rozliczyć koszty wydziałowe na poszczególne wyroby oraz obliczyć koszty wytworzenia wyrobów wyprodukowanych w lipcu.

5 Zadanie 9. Rozliczanie kosztów pośrednich w działalności produkcyjnej wg koncepcji ABC W tym zadaniu przyjmuje się założenia poprzedniego zadania. Do rozliczenia pośrednich kosztów produkcji (kosztów wydziałowych) w przedsiębiorstwie "Brille" sp. z o.o. w lipcu 2012 r. postanowiono jednak zastosować koncepcję ABC (ang. Activity Based Costing). Kierownictwo wydziału zidentyfikowało cztery działania, które stanowią przyczynę powstawania kosztów wydziałowych. W lipcu 2012 r. pośrednie koszty produkcji rejestrowano zatem w przekroju czterech wyróżnionych działań realizowanych w związku z produkcją wyrobów oznaczonych symbolami K, M, C. Dane o tych działaniach: WYRÓB: K M C Działanie I. Projektowanie wyrobów Koszt działania zł Miara wielkości działania - liczba roboczogodzin projektantów Liczba działań: Działanie II. Praca maszyn Koszt działania zł Miara wielkości działania - liczba godzin pracy maszyn Liczba działań: Działanie III. Kontrola jakości wyrobów Koszt działania: zł Miara wielkości działania - liczba kontroli Liczba działań: Działanie IV. Planowanie i zarządzanie produkcją Koszt działania zł Miara wielkości działania - liczba serii produkcyjnych Liczba działań: Należy rozliczyć koszty wydziałowe na poszczególne wyroby zgodnie z koncepcją ABC oraz obliczyć koszty wytworzenia wyrobów wyprodukowanych w lipcu. Zadanie 10. Rachunek kosztów działań Firma X wytwarza produkty w dwóch odmianach: standardowej i luksusowej. Wyrób luksusowy jest sprzedawany po 100 zł, a wyrób standardowy po 60 zł. Od czasu wprowadzenia do produkcji i sprzedaży modelu luksusowego zyski firmy zaczęły spadać. Kierownictwo firmy niepokoi się tym stanem rzeczy, a dodatkowo wiadomo, że następuje stały wzrost sprzedaży modelu luksusowego. Koszty wydziałowe przypisuje się do produktów na podstawie liczby roboczogodzin. Na 2017 rok szacuje się, że koszty te wyniosą zł przy produkcji sztuk modelu luksusowego i sztuk modelu standardowego. Koszty bezpośrednie są następujące: Pozycja Model luksusowy Model standardowy Materiały bezpośrednie 14 zł/szt 7 zł/szt Robocizna bezpośrednia 40 zł/szt 25 zł/szt Liczba godzin 2 h/szt 1 h/szt

6 Dane o operacjach i kosztach: Operacja Zamawianie materiałów zamówień Koszty Praca maszyn Kontrola jakości produkcji Dostawy wyrobu do klienta Liczba operacji Razem Lux Standard maszynogodzin braków dostaw Skalkulować koszt jednostkowy i ustalić wynik finansowy w przypadku systemu tradycyjnego oraz z wykorzystaniem rachunku kosztów działań. Zadanie 11. Koszty działalności operacyjnej i koszty działalności finansowej Zakwalifikuj poniższe koszty do kosztów działalności operacyjnej (DO) lub do kosztów działalności finansowej (DF) w przedsiębiorstwie zajmującym się wytwarzaniem wędlin. L.p. Koszty DO DF 1 Zużycie energii w przedsiębiorstwie 2 Koszty wynagrodzeń pracowników 3 Prowizja płacona bankowi w związku z zaciągnięciem kredytu 4 Koszt naprawy maszyny produkcyjnej 5 Odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup materiałów 6 Amortyzacja środków trwałych 7 Cena nabycia materiałów zużytych do produkcji 8 Ujemne różnice kursowe związane z osłabieniem kursu zł. 9 Koszt dyskonta weksla obcego w banku 10 Podatek od nieruchomości wykorzystywanych w prz-stwie Zadanie 12. Koszty działalności operacyjnej prezentowane według rodzajów Firma produkcyjno-usługowa "Rys" sp. z o.o. sporządza rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym. Koszty działalności operacyjnej przedsiębiorstwa prezentuje zatem w tym sprawozdaniu finansowym według ich rodzajów. Przedsiębiorstwo jest podatnikiem VAT. W roku 2012 w firmie "Rys" sp. z o.o. miały miejsce m.in. następujące operacje dotyczące kosztów działalności operacyjnej: 1. Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w produkcji wyniosły wg list płac zł brutto; 2. We właściwym urzędzie gminy złożono deklarację podatkową na kwotę zł z tytułu podatku od środków transportowych będących własnością przedsiębiorstwa "Rys" sp. z o. o.; 3. Wynagrodzenia pracowników zarządu i administracji wyniosły według listy płac zł brutto; 4. Zużyto materiały w produkcji za zł; 5. Naliczono i zaksięgowano amortyzację środków trwałych wykorzystywanych w produkcji w kwocie zł; 6. Zgodnie z decyzją uprawnionego organu jednostki samorządu terytorialnego podatek od nieruchomości wykorzystywanych w przedsiębiorstwie Rys sp. z o.o. za rok 201B wynosi zł; 7. Otrzymano faktury z tytułu dokonania przez firmy obce drobnych napraw maszyn produkcyjnych. Faktury opiewają na zł netto plus VAT 23%;

7 8. Naliczono i zaksięgowano amortyzację wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w zarządzie i administracji przedsiębiorstwa w kwocie zł; 9. Otrzymano faktury od przedsiębiorstwa Old - Tel S. A. świadczącego w roku 201B na rzecz przedsiębiorstwa Rys sp. z o. o. usługi telekomunikacyjne. Faktury opiewają na kwotę netto zł. Przedsiębiorstwo "Old Tel naliczyło 23% VAT; 10. Otrzymano faktury za energię elektryczną, gaz i paliwo zużyte w produkcji roku 201B. Faktury opiewają na zł netto (plus VAT 23%). 11.Otrzymano faktury od firmy reklamowej New design za zorganizowanie wystawy produktów przedsiębiorstwa Rys na ogólnopolskich targach w Poznaniu. Faktury opiewają na zł netto plus 23% VAT; 12. Poniesiono koszty z tytułu ubezpieczeń społecznych pracowników. Dla uproszczenia w zadaniu przyjmuje się, że wyniosły one 20% wynagrodzeń brutto; 13. Amortyzacja składników wykorzystywanych przez zarząd i administrację firmy wyniosła zł; 14. Koszty podróży służbowych pracowników firmy (przejazdy, noclegi, diety) wyniosły netto zł; 15. Cena nabycia posiłków regeneracyjnych i napojów dla pracowników, a także odzieży roboczej wydanej pracownikom firmy wyniosła zł. Na podstawie powyższych danych należy zaprezentować koszty działalności operacyjnej w rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa Rys sp. z o. o. za rok 201B. Rozwiązanie zadania 1. Wynagrodzenia zł; 2. Podatki i opłaty zł; 3. Wynagrodzenia zł; 4. Zużycie materiałów i energii zł; 5. Amortyzacja zł; 6. Podatki i opłaty zł; 7. Usługi obce zł; 8. Amortyzacja zł; 9. Usługi obce zł; 10. Zużycie materiałów i energii zł; 11.Pozostałe koszty rodzajowe zł; 12. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 20% x ( ) = zł; 13. Amortyzacja zł; 14. Pozostałe koszty rodzajowe zł; 15. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników zł. Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa "Rys" sp. z o.o. za rok 201B (w zł) B. Koszty działalności operacyjnej I Amortyzacja ( ) II. Zużycie materiałów i energii ( ) III. Usługi obce ( ) IV. Podatki i opłaty ( ) V. Wynagrodzenia ( ) VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia ( ) VII. Pozostałe koszty rodzajowe ( )

8 Zadanie 13. Koszty produktu (wytworzenia) i koszty okresu Zakwalifikuj poniższe koszty do kosztów produktu (P) lub do kosztów okresu (O). L.p. Koszty P O 1 Wynagrodzenia kontrolera jakości na wydziale produkcyjnym 2 Amortyzacja maszyny produkcyjnej 3 Zużycie materiałów w produkcji 4 Wynagrodzenie dyrektora finansowego 5 Koszt prenumeraty czasopism fachowych dla prezesa zarządu 6 Amortyzacja kserokopiarki w dziale handlowym 7 Zużycie materiałów biurowych 8 Wynagrodzenie kierowcy dostarczającego wyroby 9 Zużycie energii (do napędu maszyn na wydziale produkcyjnym) 10 Koszty reklamy wytwarzanych wyrobów Zadanie 14. Koszty produktu (wytworzenia) i koszty okresu W Przedsiębiorstwie Produkcyjnym "Quelle" S.A. rachunek zysków i strat sporządza się w wariancie kalkulacyjnym. Koszty działalności operacyjnej prezentuje się zatem w tym sprawozdaniu finansowym według realizowanych w przedsiębiorstwie funkcji (funkcji wytwarzania, funkcji sprzedaży oraz funkcji zarządzania). W sierpniu 2015 r. poniesiono następujące koszty działalności operacyjnej (w zł): 1. Amortyzacja budynków i urządzeń biurowych firmy 5 000; 2. Podatek od nieruchomości (budynek wydziału produkcyjnego) ; 3. Amortyzacja ciężarówek używanych do dostarczania wyrobów ; 4. Koszty reklamy wytwarzanych wyrobów ; 5. Wartość zużytych materiałów , w tej kwocie mieszczą się: - materiały bezpośrednio produkcyjne , - materiały pośrednio związane z produkcją , - materiały zużyte do zabezpieczenia transportu wyrobów gotowych sprzedanych odbiorcom , - materiały zużyte w administracji przedsiębiorstwa Wynagrodzenia pracowników , w tej kwocie mieszczą się: to wynagrodzenia pracowników bezpośrednio produkcyjnych, (wynagrodzenia pracowników pośrednio związanych z prod.), to wynagrodzenia pracowników zarządu i administracji firmy. 7. Podatek od nieruchomości wykorzystywanych przez zarząd i administrację przedsiębiorstwa 3 000; 8. Usługi telekomunikacyjne, z których korzystała administracja przedsiębiorstwa ; 9. Bieżące remonty maszyn produkcyjnych ; 10. Konserwacja przez firmę obcą elektronicznych urządzeń biurowych 1 000; 11. Amortyzacja budynków i maszyn produkcyjnych ; 12. Koszt energii elektrycznej i gazu , w tej kwocie mieszczą się: - koszt energii zużytej w obiektach produkcyjnych , - koszt energii zużytej w pomieszczeniach administracji firmy 4 000; 13. Koszt paliwa zużytego podczas transportu wyrobów gotowych sprzedanych odbiorcom Ponoszone przez pracodawcę koszty ubezpieczeń społecznych pracowników (w zadaniu przyjmuje się, że wynoszą one 20% wynagrodzeń brutto). Należy obliczyć: 1. Koszty rodzajowe działalności operacyjnej w sierpniu 2012 r.; 2. Koszty działalności operacyjnej według realizowanych funkcji (funkcji wytwarzania, funkcji zarządzania, funkcji sprzedaży) w sierpniu 2012 r.

9 Rozwiązanie zadania Koszty działalności operacyjnej według ich rodzajów (w zł): 1. Amortyzacja 5 000; 2. Podatki i opłaty ; 3. Amortyzacja ; 4. Pozostałe koszty rodzajowe ; 5. Zużycie mat. i energii ; 6. Wynagrodzenia ; 7. Podatki i opłaty 3 000; 8. Usługi obce ; 9. Usługi obce ; 10. Usługi obce 1 000; 11. Amortyzacja ; 12. Zużycie materiałów i energii ; 13. Zużycie materiałów i energii ; 14. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników: 20% x = Amortyzacja: ( ) Zużycie materiałów i energii: ( ) Usługi obce: ( ) Podatki i opłaty: ( ) Wynagrodzenia: Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników: (20% x ) Pozostałe koszty rodzajowe: Razem: Koszty działalności operacyjnej według realizowanych funkcji (w zł): 1. Koszty zarządu 5 000; 2. Koszty wytworzenia ; 3. Koszty sprzedaży ; 4. Koszty sprzedaży ; 5. - koszty wytworzenia ; - koszty wytworzenia ; - koszty sprzedaży ; - koszty zarządu ; 6. - koszty wytworzenia ; - koszty wytworzenia ; - koszty zarządu ; 7. Koszty zarządu 3 000; 8. Koszty zarządu ; 9. Koszty wytworzenia ; 10. Koszty zarządu 1 000; 11. Koszty wytworzenia ; koszty wytworzenia , - koszty zarządu 4 000; 13. Koszty sprzedaży ; koszty wytworzenia: 0,2 x = ; - koszty wytworzenia: 0,2 x = ; - koszty zarządu: 0,2 x = ; Koszty wytworzenia: ( ) Koszty zarządu: ( ) Koszty sprzedaży: ( ) Razem:

10 Zadanie 15. Schemat systematycznego rachunku kosztów. Firma produkcyjna Zadanie stanowi kontynuację zadania 18. Dodatkowe założenia: - 1 sierpnia 2015 w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym "Quelle" S.A. produkcja niezakończona nie występowała; - koszty wytworzenia produktów wyniosły w sierpniu zł; - produkcję niezakończoną na 31 sierpnia 2015 wyceniono według kosztów wytworzenia na zł. Należy wycenić według kosztów ich wytworzenia wyroby gotowe powstałe w sierpniu 2015 r. Zadanie 16. Schemat systematycznego rachunku kosztów. Firma produkcyjna Zadanie stanowi kontynuację poprzedniego zadania. Dodatkowe założenia: - 1 sierpnia 2015 w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym "Quelle" S.A. zapas wyrobów gotowych nie występował; - koszty wytworzenia wyrobów gotowych wyniosły w sierpniu zł; - zapas wyrobów gotowych na 31 sierpnia 2015 wyceniono według kosztów wytworzenia na zł. Należy wycenić koszt wytworzenia sprzedanych wyroby gotowych w sierpniu. Zadanie 17. Schemat systematycznego rachunku kosztów. Firma produkcyjna Zadanie stanowi kontynuację zadania. Dodatkowe założenia: - 1 września 2015 w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym "Quelle" S.A. zapas produkcji niezakończonej wycenionej według kosztów wytworzenia wynosił ; - koszty wytworzenia produktów wyniosły we wrześniu zł; - produkcję niezakończoną na 30 września 2015 wyceniono według kosztów wytworzenia na zł. Należy wycenić według kosztów ich wytworzenia wyroby gotowe powstałe we wrześniu 2015 r. Zadanie 18. Schemat systematycznego rachunku kosztów. Firma produkcyjna Zadanie stanowi kontynuację poprzednich zadań. Dodatkowe założenia: - 1 września 2015 w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym "Quelle" S.A. zapas wyrobów gotowych wyceniony według kosztów wytworzenia wynosił zł; - koszty wytworzenia wyrobów gotowych we wrześniu wyniósł zł; - zapas wyrobów gotowych na 30 września 2015 wyceniono według kosztów wytworzenia na zł. Należy wycenić koszt wytworzenia sprzedanych wyroby gotowych we wrześniu 2015 r. Zadanie 23. PUNKTY KRYTYCZNE. Krytyczny rozmiar działalności W pewnej firmie produkuje się gipsowe krasnale. Rachunek zysków i strat za rok ubiegły wyglądał tak: sprzedaż (S) zł p = 5 V = (-)koszty zmienne (KZ) zł kzj = 2 (=)marża brutto (MB) zł (-)koszty stałe (KS) zł (=)zysk brutto (ZB) zł Pytanie brzmi: ile krasnali trzeba sprzedać w trakcie roku, żeby firma pokrywała koszty? Czyli jaki jest krytyczny rozmiar działalności?

11 Zadanie 24. Punkty krytyczne. Krytyczna wartość sprzedaży W sklepie Żabka w zeszłym miesiącu sporządzono taki rachunek zysków i strat: sprzedaż (S) (-)koszty zmienne (KZ) (=)marża brutto (MB) (-)koszty stałe (KS) (=)zysk brutto (ZB) zł zł zł zł zł Ile wynosi krytyczna wartość sprzedaży? Zadanie 25. Punkt krytyczny produkcji Przedsiębiorca zamierza zainwestować pewien kapitał w linię do rozlewania soków owocowych. Szacuje, że jednostkowy koszt zmienny wyrobu wyniesie 2,4 zł na jedną puszkę wyrobu. Szacuje ponadto, że koszty stałe przedsięwzięcia wyniosą zł na rok. Jedną sztukę wyrobu (puszkę) będzie można sprzedawać po 3,6 zł. Polecenia: 1. Należy określić krytyczny rozmiar produkcji. 2. Ile sztuk wyrobu należy wyprodukować i sprzedać w ciągu roku, aby osiągnąć roczny zysk przed opodatkowaniem równy zł? 3. Dochód w rozważanym przedsięwzięciu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym według stawki 18%. Ile sztuk wyrobu należy wyprodukować i sprzedać w ciągu roku, aby osiągnąć roczny zysk netto (zysk po opodatkowaniu podatkiem dochodowym) równy zł? Zadanie 26. Punkt krytyczny produkcji Wytwórnia paszy "Kogutek" S.A. produkuje tylko jeden typ paszy dla drobiu. Na wytworzenie jednej tony paszy należy ponieść następujące koszty (w zł): - skrobia 235; - białko 138; - tłuszcze 85; - witaminy i minerały 11, - zużycie energii 28; - wynagrodzenia pracowników bezpośrednio produkcyjnych (system akordowy) 34; Ponadto znane są koszty działalności firmy: - amortyzacja majątku trwałego zł/miesiąc - administracja zł/ miesiąc; - opakowanie na jedną tonę paszy kosztuje 12 zł - podatki od nieruchomości zł/miesiąc - załadunek na samochody jednej tony paszy 5 zł - wynajęcie pomieszczeń magazynowych 600 zł/miesiąc; - dealerom płaci się 10 zł za sprzedanie każdej tony paszy. Cena sprzedaży jednej tony paszy wynosi 700 zł netto. 1. Jaki jest punkt krytyczny produkcji w tej firmie 2. Firma płaci 19% podatku dochodowego. Jeśli właściciele chcieliby osiągnąć zł zysku po opodatkowaniu na miesiąc, to ile paszy należy wytworzyć i sprzedać w ciągu miesiąca? Zadanie 27. Krytyczny rozmiar działalności handlowej Firma pośrednicząca w hurtowym handlu opałem nabywa pewien gatunek węgla po 500 zł za tonę a sprzedaje go po 800 zł za tonę. Agentom sprzedającym wypłaca się prowizję równą 10% ceny sprzedaży. Koszty stałe firmy są równe zł miesięcznie. Dochód firmy opodatkowany jest stawką 18%. Odpowiedz na każde pytanie, rozważając każdy przypadek oddzielnie.

12 1. Ile wynosi jednostkowa marża brutto na tonie węgla? 2. Ile wynosi krytyczny rozmiar sprzedaży w tonach węgla? 3. Jeśli w firmie zamierza się osiągnąć zł zysku po opodatkowaniu na miesiąc, to ile węgla należy sprzedać? 4. Jeśli w firmie zamierza się osiągnąć zł zysku po opodatkowaniu ze sprzedaży 400 ton węgla w miesiącu, to jaka powinna być cena sprzedaży jednej tony węgla? 5. Jeśli w firmie planuje się osiągnięcie zysku po opodatkowaniu na poziomie 12% przychodów ze sprzedaży, to jaki rozmiar sprzedaży jest niezbędny? Zadanie 28. Krytyczny rozmiar działalności usługowej Przedsiębiorca działający w branży turystycznej rozważa zakup atrakcyjnie położonego budynku w Krakowie i adaptację tego budynku na hostel. Przedsiębiorca szacuje, że cena jednego osobodnia wyniesie 40 zł/na osobę/na dobę. Przedsiębiorca szacuje, że koszty związane z prowadzeniem hostelu wyniosą: - energia elektryczna i gaz: 3 zł/na osobę/na dobę, - woda: 2 zł/na osobę/na dobę, - reklama hostelu w internecie: 170 zł/miesiąc, - koszty pracowników recepcji i administracji hostelu: zł/miesiąc, - wymiana pościeli oraz ręczników: 4 zł/na osobę/na dobę, - sprzątanie i środki czystości: 1 zł/na osobę/na dobę, - ochrona hostelu: zł/miesiąc, - ubezpieczenie: 300 zł/miesiąc, - śniadania i napoje dla gości: 3 zł/na osobę/na dobę, - amortyzacja: zł/miesiąc - podatek od nieruchomości: 80 zł na miesiąc. Polecenia: 1. Należy obliczyć miesięczny, krytyczny rozmiar działalności hostelu. 2. Przedsiębiorca zamierza osiągać miesięczny zysk po opodatkowaniu z tego hostelu równy zł. Przedsiębiorca płaci podatek dochodowy równy 18%. Jaki miesięczny rozmiar działalności umożliwi osiągnięcie takiego zysku po opodatkowaniu? Zadanie 29. Punkty krytyczne przy produkcji wielo asortymentowej W systemie rachunkowości ujęto dane dotyczące produkcji trzech wyrobów C, D, E. C D E Jednostkowa cena sprzedaży (zł) Jednostkowe koszty zmienne (zł) Jednostkowa marża brutto (zł) Miesięczne koszty stałe poszczególnych wyrobów (zł) Rozmiar produkcji i sprzedaży w ostatnich miesiącach (szt.) Miesięczne koszty stałe całego przedsiębiorstwa zł. Należy obliczyć punkty krytyczne produkcji dla poszczególnych wyrobów zakładając, że koszty stałe całego przedsiębiorstwa rozlicza się na poszczególne wyroby w stosunku do łącznej marży brutto generowanej przez te wyroby. Zadanie 30. Punkt krytyczny kosztów W przedsiębiorstwie wytwarzającym wyroby z tworzyw sztucznych rozpoczęto przygotowania do produkowania w najbliższych miesiącach zderzaków do samochodów. Produkcję zderzaków można zorganizować dwoma metodami. Zastosowanie metody A spowoduje: - koszty stałe wyniosą zł na miesiąc, - jednostkowy koszt zmienny zderzaka wyniesie 200 zł. Zastosowanie metody B spowoduje: - koszty stałe wyniosą zł na miesiąc,

13 - jednostkowy koszt zmienny wyrobu wyniesie 160 zł. Który ze sposobów wybrać w zależności od przewidywanego miesięcznego rozmiaru produkcji? Zadanie 31. Punkt krytyczny kosztów Przedsiębiorca rozważa podjęcie działalności polegającej na wydobyciu kruszywa wykorzystywanego w przemyśle budowlanym. Kruszywo będzie wydobywane i ładowane na wagony podstawiane przez odbiorców na dzierżawioną od kolei bocznicę kolejową. Wydobycie i transport kruszywa można zorganizować trzema sposobami różniącymi się głównie stopniem mechanizacji prac (sposoby te oznaczono jako R, M, D): Oszacowano koszty poszczególnych sposobów: Sposób Koszty stałe (zł na miesiąc): R M D - amortyzacja zarządzanie przedsięwzięciem dzierżawa bocznicy kolejowej pozostałe koszty stałe Koszty zmienne (zł/t) - robocizna bezpośrednia zużycie energii pozostałe koszty zmienne Który ze sposobów wybrać w zależności od przewidywanego miesięcznego wydobycia i sprzedaży kruszywa? Zadanie 32. Punkt krytyczny ceny W przedsiębiorstwie wytwarza się produkt, który sprzedawano dotychczas po 80 zł za sztukę. W minionym miesiącu uzyskano następujące wyniki dotyczące tego produktu: Sprzedaż (2 500 szt. x 80 zł/szt.) zł (-) Koszty zmienne (2 500 szt. x 50 zł./szt.) zł (-) Koszty stałe zł Zysk zł Jeden z kierowników proponuje podnieść cenę do 90 zł za sztukę, lecz pragnie zachować zysk w wysokości zł na miesiąc. Należy określić punkt krytyczny ceny. Inny z kierowników proponuje obniżyć cenę do 75 zł za sztukę, lecz pragnie zachować zysk w wysokości zł. Należy określić punkt krytyczny ceny. Zadanie 33. Punkt krytyczny ceny Firma zajmująca się administrowaniem nieruchomościami ma w swojej ofercie m in. sprzątanie powierzchni wspólnych w blokach mieszkalnych i kamienicach (klatki schodowe, korytarze). W ostatnich miesiącach osiągano następujące wyniki w związku ze świadczeniem tej usługi: - jednostkowa cena usługi: 2,6 zł/m 2 /miesiąc - jednostkowy koszt zmienny usługi: 2,0 zł/m 2 /miesiąc - koszty stałe świadczenia usługi: 800 zł/miesiąc - rozmiar działalności (powierzchnie sprzątane): m 2 Właścicielka firmy rozważa podniesienie jednostkowej ceny sprzedaży usługi do 3 zł/m 2 /miesiąc. Obawia się jednak, że wzrost ceny spowoduje zmniejszenie rozmiaru tej działalności. Chciałaby przy tym zachować dotychczasowe wyniki uzyskiwane z tej usługi. Jaki jest punkt krytyczny ceny w rozpatrywanym przypadku?

14 Zadanie 34. Marża brutto a decyzje cenowe Przedsiębiorstwo wytwarzające tylko jeden produkt zleciło przeprowadzenie badania rynku wyspecjalizowanej firmie. Wyniki badań pozwalają prognozować następujące miesięczne rozmiary sprzedaży, które można osiągnąć przy różnych cenach sprzedaży wyrobów: Cena za 1 szt. (zł) Oczekiwana sprzedaż (szt.) Jednostkowy koszt zmienny wyrobu wynosi 20 zł. Miesięczny koszt stały tego przedsiębiorstwa to zł. Zdolności wytwórcze firmy to sztuk wyrobu na miesiąc. Dotychczas sprzedawano sztuk wyrobu po cenie 25 zł za sztukę. Czy na podstawie przedstawionych danych można zaproponować zmiany, które przyniosłyby poprawę osiąganych wyników? Rozwiązanie zadania P V k z p - k z Łączna marża brutto K s Zysk Zadanie 35. Marża brutto a decyzje cenowe W dziale sprzedaży przedsiębiorstwa produkcyjno usługowego poddano analizie złożoną przez kontrahenta ofertę wykonania pewnej usługi. Realizacja zlecenia wymaga użycia 600 roboczogodzin pracowników o najwyższych kwalifikacjach. Pracownicy ci otrzymują wynagrodzenie równe 15 zł/godz. Inne niż wynagrodzenia koszty realizacji usługi szacuje się na zł (materiały, transport, itd.). Ponieważ liczba pracowników o odpowiednich do realizacji usługi kwalifikacjach jest ograniczona i obecnie są oni wszyscy zaangażowani przy produkcji wyrobu oznaczonego symbolem PS, przyjęcie zlecenia wymagałoby zaniechania produkcji tego wyrobu. Cena i koszt zmienny jednostki wyrobu PS są następujące: - cena jednostkowa 91 zł, - robocizna bezpośrednia: (3 godz. x 15 zł/ godz.) 45 zł, - inne jednostkowe koszty zmienne 25 zł, - razem jednostkowy koszt zmienny 70 zł, - marża brutto 21 zł/szt. Należy określić minimalną cenę realizacji zamówienia. Rozwiązanie zadania Koszty robocizny: 600 godz. x 15 zł/godz. = zł. Pozostałe koszty (materiały, transport itd.) = zł Utracona marża brutto (koszt utraconych możliwości; koszt alternatywny) zł* Minimalna cena realizacji zlecenia: zł * 600 godz. : 3 godz./szt. wyrobu PS = 200 sztuk wyrobu PS 200 szt. x 21 zł/szt. = 4200 zł

15 * 21 zł/szt. marży brutto 21. zł/szt. : 3 godz./szt. = 7 zł/godz. 7 zł/godz. x 600 godz. = zł Zadanie 36. Marża brutto a decyzje produkcyjne W planie produkcji i sprzedaży przedsiębiorstwa znajduje się sześć produktów oznaczonych symbolami: A, B, C, D, E, F. Badania rynku wskazują, że przedsiębiorstwo mogłoby sprzedawać rocznie następujące ilości poszczególnych wyrobów: A szt., B szt., C szt., D szt., E szt., F szt. Przedsiębiorstwo dysponuje zdolnościami wytwórczymi na poziomie maszynogodzin. Do wytwarzania poszczególnych wyrobów są zużywane następujące ilości maszynogodzin: A - 2, B - 3, C - 1, D - 4, E - 6, F - 0,5 Jednostkowa cena poszczególnych wyrobów wynosi (w zł): A - 50, B - 80, C - 65, D - 102, E - 55, F - 80; Koszty zmienne na jednostkę poszczególnych wyrobów wynoszą (w zł): A - 40, B - 60, C - 50, D - 80, E - 30, F - 70; Na podstawie powyższych danych należy określić, które produkty i w jakich ilościach powinna wytwarzać firma? Rozwiązanie zadania Produkt p k z p - k z Zużycie maszynogodzin p - k z maszynogodzinę Ranking A B ,67 3 C D ,5 4 E ,17 6 F , Plan produkcji: produkt F: szt. x 0,5 godz./szt. = godz. produkt C: szt. x 1 godz./ szt. = godz. produkt B: szt. x 3 godz. / szt. = godz. produkt D: szt. x 4 godz. / szt. = godz. produkt A: szt. x 2 godz. / szt. = godz. produkt E: 166 szt. x 6 godz. / szt. = godz godz.. Zadanie 37. Marża brutto a decyzje produkcyjne Gospodarstwo rybackie zajmuje się hodowlą i wstępną obróbką trzech gatunków ryb słodkowodnych (karp, szczupak, tołpyga). Oczekuje się, że w nadchodzącym roku popyt na ryby wyniesie: - karp kg, - szczupak kg, - tołpyga kg. Cena sprzedaży poszczególnych ryb wynosi: - karp 14 zł/kg, - szczupak 30 zł/kg, - tołpyga 12 zł/kg.

16 Koszty zmienne, które należy ponieść na wyhodowanie i wstępną obróbkę jednego kilograma poszczególnych ryb wynoszą: - karp 7 zł/kg, - szczupak 12 zł/ kg, - tołpyga 7 zł/kg. Gospodarstwo rybackie dysponuje kilkunastoma stawami do hodowli ryb o łącznej powierzchni m 2. Uzyskanie jednego kilograma poszczególnych gatunków ryb wymaga następujących powierzchni stawów hodowlanych: - karp 1 m 2 / kg, - szczupak 3 m 2 /kg, - tołpyga 0,5 m 2 /kg. Na podstawie powyższych danych należy określić, które ryby i w jakich ilościach powinno hodować gospodarstwo rybackie? Zadanie 38. Wskaźnik dźwigni operacyjnej Firma cateringowa dostarcza obiady do stołówki pracowniczej dużego przedsiębiorstwa produkcyjnego. W ostatnich miesiącach osiągano następujące wyniki w związku ze świadczeniem tej usługi: - jednostkowa cena sprzedaży netto jednego obiadu 10 zł; - jednostkowy koszt zmienny obiadu 6 zł; - miesięczne koszty stałe świadczenia usługi zł; - miesięczna sprzedaż obiadów Należy obliczyć oraz zinterpretować wskaźnik dźwigni operacyjnej w firmie cateringowej z tytułu świadczenia rozpatrywanej usługi. Rozwiązanie zadania S = obiadów x 10 zł/obiad = zł K z = obiadów x 6 zł/obiad = zł M (marża brutto) = S K z = zł zł = zł K s = zł Z b = M K s = zł zł = zł D (wskaźnik dźwigni operacyjnej) Wskaźnik dźwigni operacyjnej równy 2 informuje, że przyrost przychodów ze sprzedaży o n% spowoduje przyrost zysku brutto Z b równy 2 x n%. Zadanie 39. Wskaźnik dźwigni operacyjnej Przedsiębiorca zbudował i prowadzi krytą pływalnię w miejscowości turystycznej. W minionych sezonach turystycznych w przedsiębiorstwie osiągano następujące wyniki w związku z prowadzeniem tej działalności: - cena za jedną godzinę korzystania z pływalni: 12 zł, - jednostkowy koszt zmienny: 3 zł/godzinę, - koszty stałe funkcjonowania pływalni: zł/rok - rozmiar działalności: osobogodzin/rok. Przedsiębiorca oczekuje, że w najbliższym roku, w związku z kryzysem gospodarczym, rozmiar działalności zmniejszy się o 20%. O ile procent zmniejszy się w związku z tym zysk brutto?

17 Zadanie 40. Teraźniejsza wartość Przedsiębiorca stosujący w obliczeniach stopę dyskontową równą 14% ma otrzymać w wyniku realizacji pewnej transakcji zł za trzy lata. Korzystając z formuł dyskontowych lub tablic współczynników dyskontowych należy ustalić teraźniejszą wartość tej kwoty. Zadanie 41. Teraźniejsza wartość Przedsiębiorca stosujący w obliczeniach stopę dyskontową równą 12 % ma otrzymywać w wyniku realizacji pewnej transakcji przez kolejnych pięć lat, na końcu każdego roku zł. Korzystając z formuł dyskontowych lub tablic współczynników dyskontowych należy ustalić teraźniejszą wartość tego ciągu wpłat. Zadanie 42. Teraźniejsza wartość Przedsiębiorca stosujący w obliczeniach stopę dyskontową równą 11 % spodziewa się otrzymywać w wyniku podjęcia pewnej inwestycji po zł przez najbliższe dwa lata (na końcu każdego roku) a przez kolejne cztery lata zł (również na końcu poszczególnych lat). Określić teraźniejszą wartość tego ciągu wpływów. Zadanie 43. Kryterium NPV w określaniu wysokości opłat czynszowych Zarząd pewnej gminy postanowił określić wysokość rocznych czynszów w komunalnych lokalach użytkowych. Rzeczoznawca określił bieżącą wartość rynkową jednego z budynków należących do gminy na zł. Przewidywany okres użytkowania budynku określono na 40 lat. Po tym okresie wartość budynku wyniesie zero. W budynku znajdują się cztery identyczne lokale sklepowe. Należy określić wysokość rocznego czynszu za jeden lokal (nie licząc opłat za prąd, wodę, ogrzewanie itp. świadczenia) jeśli zarząd gminy postanowił, że wartość kapitału zainwestowanego w ten budynek powinna się pomnażać w tempie nie mniejszym niż 4% rocznie. Zadanie 44. Kryterium NPV w decyzjach cenowych Inwestor zajmujący się wydobyciem pewnego minerału ma zamówienie z fabryki kosmetyków na dostawę w ciągu 5 lat kg tego minerału (4 000 kg rocznie). Może on kupić wyrobisko zawierające potrzebne kg minerału. Cena tego wyrobiska (nakład na zakup) to zł. Roczne wydatki na eksploatację tej inwestycji szacuje się na zł (wydobycie, uszlachetnianie, transport, administracja itp.). Inwestor uznał, że w rozważanej inwestycji kapitał zainwestowany powinien pomnażać się w tempie równym 10% rocznie. Należy określić cenę 1 kg minerału, którą należy zaoferować fabryce kosmetyków, aby osiągnąć pożądane tempo pomnażania kapitału. Zadanie 45. Kryterium NPV w określaniu wysokości opłat leasingowych Zarząd przedsiębiorstwa produkującego maszyny do szycia pragnie rozszerzyć swoją ofertę handlową o udostępnianie zakładom odzieżowym profesjonalnych maszyn do szycia w formie leasingu. Warunki leasingu: okres trwania leasingu 5 lat, po tym okresie maszyna przechodzi na własność korzystającego (leasingobiorcy), płatności będą dokonywane kwartalnie (z dołu). Bieżąca cena rynkowa pewnego typu maszyny wynosi zł. Fabryka ocenia, że operacje leasingowe powinny umożliwić osiągnięcie pomnożenia zainwestowanego w nie kapitału w tempie rocznym równym 12%. Należy określić wysokość kwartalnej opłaty leasingowej za maszynę o wartości zł, która to opłata umożliwi osiągnięcie stopy zwrotu na tej inwestycji nie mniejszej niż 12 % rocznie.

18 Zadanie 46. Wewnętrzna stopa zwrotu Przedsiębiorca zaangażował w pewne przedsięwzięcie kapitał o wartości zł. Po roku otrzymał z tego przedsięwzięcia jednorazowy wpływ kapitału (cash flow) o wartości zł. Należy określić w jakim tempie kapitał pomnażał się w tym przedsięwzięciu na przestrzeni roku (określić wewnętrzną stopę zwrotu tego przedsięwzięcia). Zadanie 47. Wewnętrzna stopa zwrotu Przedsiębiorca zaangażował w pewne przedsięwzięcie kapitał o wartości zł. Po dwóch latach otrzymał z tego przedsięwzięcia jednorazowy wpływ kapitału o wartości zł. W jakim rocznym tempie (na przestrzeni dwóch lat) pomnażał się zainwestowany w to przedsięwzięcie kapitał? (Określić wewnętrzną stopę zwrotu tego przedsięwzięcia). Zadanie 48. Wewnętrzna stopa zwrotu Przedsiębiorca rozważa budowę bufetu gastronomicznego na dworcu kolejowym. Nakłady na realizację tej inwestycji mają wynieść zł. Oczekuje się, że wpływy z eksploatacji tego przedsięwzięcia wyniosą w pierwszym roku zł, a w drugim roku również zł. Przedsiębiorca zamierza sprzedać bufet po dwóch latach działalności a kapitał zainwestować w inne przedsięwzięcie. Szacuje, że ze sprzedaży bufetu po dwóch latach eksploatacji uzyska zł. Należy określić wewnętrzną stopę zwrotu, której można oczekiwać po tej inwestycji. Zadanie 49. Krzywa uczenia i całkowity koszt Pracownik Działu Controllingu spółki ABC ma za zadanie obliczyć całkowity koszt bezpośredni wytworzenia 14 partii nowego produktu. Wiadomo, że jedna partia składa się z 100 szt. produktu. Do kosztów bezpośrednich wlicza się materiały bezpośrednie oraz robociznę bezpośrednią. Wiadomo, że 1 szt. wyrobu wymaga zużycia 1,2 kg materiału bezpośredniego, którego cena jednostkowa wynosi 4,7 zł/kg, a czas wyprodukowania pierwszej partii wyrobów wyniesie 80 godzin. Zakłada się, że w tego typu produkcji ma zastosowanie krzywa uczenia, którą charakteryzuje współczynnik uczenia na poziomie 92%. Koszt 1 godziny pracy pracowników bezpośrednio produkcyjnych wynosi 19 zł/h. Wyniki obliczeń należy zaokrąglać do dwóch miejsc po przecinku.

19

20 WSKAŹNIKI ZN/S = zyskowność sprzedaży = ROS (return on sale) S/A = wskaźniki obrotowości aktywów = TAT (total asset turnover) ZN/S * S/A = ZN/A = stopa zwrotu z inwestycji (aktywów) = ROI (return on investment) = ROA (return on assets) ROI = ZN / A RI = ZN rzecz ZN min zł/v V zł Sprzedaż (-)KZ ROI = 10% (=)MB (-)KS (=)ZB (-)podatek doch. 20% stawka pod. (=)ZN Aktywa = Kapitał Zadanie 1. Planowany rachunek wyników na 2017 r. dla wydziału płyt metapleksu przedstawia się następująco: Sprzedaz (16,00 x 3000 szt.) Koszty zm. (9,00 x 3000 szt.) Marża Koszty stałe Zysk na wydziale Kapitał wydziału = Min. stopa zwrotu na kapitale = 10% = min ROI Oblicz: a. ROI = ZB/A = ZB/Kap. = b. Zysk potrzebny do osiagnięcia minimalnego ROI = 10% c. Zysk rezydualny (RI) = d. Zyskowność sprzedaży = ZB/S = e. Wskaźnik rotacji kapitału = S/Kap = S/A = f. Wydział może sprzedać w tym roku dodatkowo 1500 szt po 16,00 każda. Koszty zmienne dla tej partii będą 10,00, a stałe wzrosną o Kapitał musi być zwiększony o Oblicz: i. Zmiany zysku na wydziale j. Kwotę zysku rezydualnego dla wydziału

21 k. Czy nalezy realizować dodatkową sprzedaż? Zadanie 2. Obecny wskaźnik ROI = 23% przy zyskach i kapitale Kierownik wydziału odrzucił projekty inwestycyjne poniewaz każdy obniżał mu ROI. NAKŁADY ZYSKI ROI RI A B C D E F G Jeśli zarząd centralny zmieni wskaźnik ROI na RI, to który projekt zostanie zaakceptowany przez kierownictwo wydziału meblowego? Minimalna oczekiwana stopa zwrotu przy określaniu wskaźnika rezydualnego wynosi 14%. Zadanie 3. Poniższe pytania opierają się na danych finansowych z ostatniego roku obrotowego: Sprzedaż zł Kapitał własny zł Koszty uzyskania zł Średni stan aktywów zł Podatek dochodowy zł Minimalna stopa zwrotu 14% a) Oblicz ROI. b) Oblicz zysk rezydualny za ostatni rok. S = K = =ZB = podatek = =ZN = a) ROI = ZN/A = / = 18% ROI = ROS * TAT = 10% * 1,8 = 18% ROI min = 14% ZN min = 14% * = b) RI = ZN rz ZN min = = ROS = ZN/S = / = 10% TAT = S/A = S/Kap. = / = 180% Dźwignia finansowa = A/kap.wł. = Kap.ogółem/ Kap.wł. = / = 200% ROE = dźwignia fin. * ROI = ZN/Kap.wł. = 18% * 2 = / = 36%

22 Zadanie 3+. Prognozuje się, że sprzedaż wzrośnie o 10% (V), a w puli kosztów całkowitych KZ to 25%. S = *110% = K = *75%(KS) *25% * 110% (KZ) = =ZB = podatek = 55% * = =ZN = (Stopa podatku = / = 55%) ROS = ZN/S = / = 12,39% TAT = S/A = S/Kap. = / = 198% ROI= ZN/A = ROI = ROS * TAT = / = 24,5% Dźwignia finansowa = A/kap.wł. = Kap.ogółem/Kap.wł. = / = 200% ROE = dźwignia fin. * ROI = ZN/Kap.wł. = 24,5% * 200% = 49% = / ROI min = 14% ZN min = 14% * = RI = ZN rz ZN min = = Zadanie 4. Poniższe pytania opierają się na danych finansowych z ostatniego roku obrotowego: Sprzedaż zł Koszty całkowite zł Średni stan aktywów zł Podatek dochodowy zł Minimalna stopa zwrotu 15% a) Oblicz TAT. b) Oblicz wskaźnik rentowności sprzedaży ROS. c) Oblicz ROI. d) Oblicz zysk rezydualny za ostatni rok. e) Jeśli w następnym roku firma oczekuje wzrostu sprzedaży o 43% przy nie zmienionej rentowności sprzedaży i nie zmienionym wskaźniku obrotowości aktywów to ile powinien wynieść zysk? f) Jeśli w następnym roku firma oczekuje wzrostu sprzedaży o 27% (w puli kosztów całkowitych koszty zmienne to 32%). Zadanie 5. Firma X osiągnęła następujące rezultaty w ciągu rozpatrywanego roku: - zysk operacyjny 2160 zł; - wskaźnik obrotowości aktywów 5; - ROI = 18%. Oblicz: 1) średni stan aktywów; 2) sprzedaż. Zadanie 6.

23 Pytanie opiera się na następujących danych: Sprzedaż zł Kapitał własny zł ROI 12% Średni stan aktywów? Wskaźnik obrotowości (TAT) 1,5 Zysk rezydualny? Minimalna stopa zwrotu 10% Dyspozycje: a) Oblicz średni stan aktywów b) Oblicz zysk rezydualny. c) Oblicz wskaźnik rentowności sprzedaży ROS. Jeśli w następnym roku firma oczekuje wzrostu sprzedaży o 20% przy nie zmienionej rentowności sprzedaży i nie zmienionym wskaźniku obrotowości aktywów to ile powinien wynieść zysk?