Dydaktyka przedmiotowa

Transkrypt

1 Dr inż. Ewa Janeczek Dydaktyka przedmiotowa "Nauczyciel przedmiotów zawodowych w zakresie organizacji usług gastronomicznych i hotelarstwa oraz architektury krajobrazu - studia podyplomowe" projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. C.K. Norwida 25/27, Wrocław, tel.: +48 (0) , fax: +48 (0) , sekretariat.ri@up.wroc.pl 1

2 ŚRODKI DYDAKTYCZNE Przedmioty dostarczające bodźców zmysłowych, urządzenia techniczne ułatwiające przekazanie tych bodźców. Ich rola polega na ułatwieniu poznania rzeczywistości oraz wzbogaceniu czynności nauczyciela i ucznia. 2

3 NAUCZYCIEL DOBIERA ŚRODKI BIORĄC POD UWAGĘ: Właściwości wieku uczniów Zadania dydaktyczne Cechy nauczanego przedmiotu Przekonanie o efektywności środka 3

4 Środki dydaktyczne powinny być podstawowym narzędziem pracy nauczyciela, bo urozmaicają proces poznawczy, optymalizują nauczanie i uczenie się. Pełnią ważną rolę w rozwoju wyobraźni, myślenia wpływają na lepsze i szybsze opanowanie wiadomości i umiejętności. 4

5 FUNKCJE ŚRODKÓW: Motywacyjna wywołują pozytywne nastawienie do uczenia się, budzą zaciekawienie, zainteresowanie, wzmacniają motywy uczenia się Poznawcza bezpośrednio rzeczywistość pozwalają poznawać 5

6 Kształcąca rozwijają zdolności poznawcze (spostrzegawczość, wyobraźnię, pamięć, myślenie) Dydaktyczna są niejednokrotnie głównym źródłem wiadomości dla uczniów, ułatwiają ich zrozumienie, utrwalenie, sprawdzenie stopnia opanowania 6

7 W badaniach wykazano, że przy nauczaniu werbalnym uczniowie przyswajają do 35 % przekazywanych im wiadomości, a przy zastosowaniu środków dydaktycznych poziom ten wzrasta do 85 % 7

8 Uczniowie zapamiętują: 10 % tego, co czytają 20 % tego, co słuchają 30 % tego, co oglądają 50 % tego, co oglądają i słuchają 70 % tego, o czym swobodnie 8rozmawiają 90 % tego, co sami wykonają 8

9 ŚRODKI DYDAKTYCZNE DZIELIMY NA: Proste wzrokowe, słuchowe Złożone wizualne, audialne, audiowizualne 9

10 ŚRODKI PROSTE TO: Środki słowne podręczniki, teksty drukowane Proste środki wzrokowe naturalne i spreparowane okazy, modele, obrazy, mapy, wykresy 10

11 ŚRODKI ZŁOŻONE (TECHNICZNE): Mechaniczne środki wzrokowe mikroskop, aparat fotograficzny Środki słuchowe magnetofon, radio Środki słuchowo wzrokowe (audiowizualne): audycje telewizyjne, filmy Środki automatyzujące laboratoria, komputery 11

12 Środki wzrokowe - proste Okazy naturalne w środowisku Okazy w postaci próbek i kolekcji Okazy spreparowane (preparaty mokre, wypchane okazy, szkielety, preparaty mikroskopowe) 12

13 Przyrządy służące do demonstracji, obserwowania, mierzenia Modele makiety, globusy, modele dynamiczne Fotografie i rysunki Środki symboliczne mapy, schematy, diagramy, wykresy 13

14 Złożone środki wzrokowe: (Wymagają urządzeń technicznych) Przeźrocza (rzutnik, diaskop) Obrazy odbite (episkopy) Foliogramy (projektoskopy) Komputery programy na dyskach 14

15 Środki audiowizualne: Nagrania magnetowidowe Wideopłyty Filmy dydaktyczne Programy na dyskach z dźwiękiem i obrazem 15

16 Techniczne środki dydaktyczne stosuje się do przedstawienia: Przedmiotów, zjawisk, okazów bardzo małych lub bardzo dużych Przedmiotów, zjawisk, procesów odległych w czasie lub przestrzeni Zjawisk lub procesów przebiegających bardzo szybko lub bardzo wolno Okazów, zjawisk, procesów niemożliwych do bezpośredniej obserwacji 16

17 Błędy w stosowaniu środków dydaktycznych: Stosowanie np. filmu bez przygotowania uczniów do odbioru treści Stosowanie środków technicznie źle wykonanych, mało czytelnych Przecenianie środków dydaktycznych 17

18 Przekazanie nadmiaru informacji w jednostce czasu Brak właściwych warunków do prezentowania treści Upoglądowienie treści słownych, które tego nie wymagają 18

19 Lekcja jako forma organizacji kształcenia: Lekcja to sposób organizowania procesu nauczania i uczenia się, wyrażający się w zachowaniu określonego układu składowych elementów, tego procesu, zwanych ogniwami lekcji. 19

20 LEKCJA Dominująca forma pracy nauczyciela z uczniami, stanowi uporządkowaną integralną całość, którą określa temat i czas jej opracowania. Lekcje planuje i przeprowadza nauczyciel, stosując różne metody i środki w celu realizacji celów kształcenia. 20

21 Struktura lekcji zawiera następujące ogniwa: Organizacja klasy Kontrola pracy domowej przygotowanie się do nowej lekcji Przeprowadzenie nowej lekcji Podsumowanie nowych wiadomości Zadanie zadania domowego i 21

22 STRUKTURA LEKCJI: 1. FAZA ORGANIZACYJNA (DO 3 MIN) 2. FAZA PRZYGOTOWAWCZA (5 7 MIN) 3. FAZA REALIZACYJNA (25 MIN) 4. FAZA PODSUMOWUJĄCA (10 MIN) 22

23 PODZIAŁ CZASU LEKCYJNEGO: 1.Czas planowany 45 min 2. Czas przydzielony na uczenie się 3. Czas zajęty na uczenie się 4. Czas wykorzystany na uczenie się 23

24 ZALEŻNOŚCI POMIEDZY WYODRĘBNIONYMI CZASAMI : 1> 2 > 3 > 4 Zmierza się do tego, by 4 był > od 3 24

25 CZAS PRZYDZIELONY NA UCZENIE SIĘ: : (45 min) Nie ma możliwości wydłużenia go, lekcja dla uczniów kończy się z dzwonkiem Zmniejszamy wymiar tego czasu, gdy niepunktualnie rozpoczynamy zajęcia Nie tracimy czasu na moralizowanie, rozsądzanie sporów, sprawy wychowawcze 25

26 CZAS ZAJETY NA UCZENIE SIĘ: Dobre wykorzystanie tego czasu przez nauczyciela wymaga: jasnego sformułowania celów lekcji jasnego sformułowania zadań dla uczniów odpowiedniego dobrania metod i środków dydaktycznych do lekcji 26

27 CZAS WŁAŚCIWEGO UCZENIA SIĘ ZALEŻY OD: MOŻLIWOŚCI EDUKACYJNYCH UCZNIÓW POPRAWNIE I JASNO SFORMUŁOWANYCH ZADAŃ TECHNICZNEGO PRZYGOTOWANIA ZADAŃ PRZYGOTOWANIA UCZNIA 27

28 JAK ZWIĘKSZYĆ CZAS ZAJĘTY NA UCZENIE SIĘ: Zrobić wstępną diagnozę wiedzy uczniów Dobrze przygotować i wydrukować zadania dla uczniów Optymalnie prezentować wiedzę Monitorować pracę uczniów Zapewnić sobie informację zwrotną 28

29 NAUCZANIE PRZYNOSI LEPSZE WYNIKI JEŚLI: Lekcje mają określony temat i cele, a nauczanie zachowuje ciągłość Lekcje są starannie zaplanowane i przygotowane Metody nauczania i czynności uczniów są zróżnicowane Praca na lekcji stawia uczniom wysokie wymagania intelektualne Stopnie stawia się regularnie i rozważnie 29

30 Podczas lekcji łatwiej utrzymać uwagę uczniów, gdy: Zajmiemy eksponowane miejsce w klasie Będziemy nawiązywać kontakt wzrokowy z uczniami Wykażemy zainteresowanie przedmiotem 30

31 Będziemy odpowiednio operowali głosem, mimiką, gestem, ruchem Zauważymy informacje zwrotne i sami będziemy ich udzielać Staniemy blisko ucznia, który przestaje uważać 31

32 32