Regionalne ugrupowania integracyjne

Transkrypt

1 Regionalne ugrupowania integracyjne Mikroekonomiczne aspekty integracji gospodarczej. Tworzenie RTAs a korzyści skali. Badania empiryczne - Polski regionalizm przed wstąpieniem do UE. Katarzyna Śledziewska k.sledziewska@uw.edu.pl

2 Plan zajęć: Mikroekonomiczne aspekty integracji gospodarczej. Tworzenie RTAs a korzyści skali. 1. Korzyści skali (konkurencja monopolistyczna) 2. Rozbicie monopolu 3. Zwiększenie efektywności zarządzania 4. De-fragmentacja i restrukturyzacja przemysłu Badania empiryczne - Polski regionalizm przed wstąpieniem do UE

3 Efekty RTAs a korzyści skali Założenia: dobro jest homogeniczne korzyści skali są zewnętrzne. Corden (1972) istnieje pojedynczy producent danego dobra w każdym kraju z ceną determinowaną przez cenę światową plus cła zewnętrzne. Panagariya (2000) korzyści zewnętrzne, ustalanie cen na podstawie kosztów przeciętnych brak kosztów transportu. korzyści skali zależne od wielkości produkcji w całej branży.

4 Równowaga w konkurencji monopolistycznej w krótkim okresie P MC P 1 SAC C 1 D 0 Q 1 MR Q

5 Równowaga w konkurencji monopolistycznej w długim okresie P P 2 = C 2 MC LAC D Q 2 MR Q

6 Efekty RTAs a korzyści skali kraje H i P są identyczne krzywa AC może reprezentować koszty przeciętne w obydwu krajach D popyt i w kraju H i w P. Krzywa D H+P horyzontalnie zsumowany popyt członków unii kiedy wprowadzona zostaje unia pomiędzy H i P. Początkowo dwa kraje stosują niedyskrymianacyjne cła na tym samym poziomie.

7 Efekty RTAs a korzyści skali nie jesteśmy w stanie rozróżnić dobra krajowego od produkowanego przez firmę zagraniczną producent krajowy jest jedynym sprzedawcą na rynku krajowym ale może znaleźć się w sytuacji, w której trudno mu będzie maksymalizować zyski długookresowa krzywa kosztów krańcowych przebiega poniżej średniookresowej krzywej przeciętnych kosztów wyrównywanie kosztów krańcowych z utargiem krańcowym może prowadzić firmę do strat. Dlatego firma maksymalizująca zyski będzie starać się zmniejszać produkcję.

8 Efekty RTAs a korzyści skali

9 Efekty RTAs a korzyści skali Produkcja w tym układzie zależy przede wszystkim od ceny dominującej w R, P R. Jeżeli cena P R powyżej kosztów przeciętnych, cła w P i H są zbędne. producenci w każdym kraju produkują maksymalną ilość produktu, pokrywając krajowy popyt przy cenie P R i eksportując resztę. tworzenie FTA na podobnych zasadach jak CU daje takie same cła zewnętrzne w obydwu krajach, pozostawia równowagę całkowicie niezmienioną.

11 Efekty RTAs a korzyści skali P R poniżej kosztów przeciętnych produkcji w H i P ceny wraz z cłami (P t R ) kształtują się pomiędzy E i F obydwa kraje importują dobro z R obszar pod D do ceny P t R reprezentuje nadwyżkę konsumenta, podczas gdy obszary a i b to dochody z ceł. Stworzenie RTA (unii celnej czy strefy wolnego handlu) pozwoli jednemu z krajów partnerskich rozpocząć produkcję poprzez wykorzystanie większego rynku zbytu (suma popytu D H+P ). spadające koszty prowadzą do spadku cen wewnątrz unii. każdy kraj traci obszar c ale zyskuje b. Efekt netto jest dwuznaczny.

12 Efekty RTAs a korzyści skali Jeżeli cena P t R leży powyżej w początkowej równowadze obydwa kraje produkują i konsumują analizowane dobro w przypadku braku handlu nie ma podstaw do przesunięcia handlu CU jest dwuznacznie poprawiająca dobrobyt. Ze względu na spadek kosztów przeciętnych dzięki korzyściom skali zyski większe niż w przypadku tradycyjnego trójkąta dobrobytu.

14 Efekty RTAs a korzyści skali Dotychczasowa analiza opierała się na założeniu, że ceny w RTA będą równe albo cenom R jeśli kraje H i P nie produkują, albo ceny będą równe kosztom przeciętnym. Inny scenariusz: cena w RTA (P U ) kształtuje się na poziomie pomiędzy kosztami przeciętnymi a ceną P R t

15 Efekty RTAs a korzyści skali. Założenia do modelu: nie jesteśmy w stanie rozróżnić dobra krajowego od produkowanego przez firmę zagraniczną. producent krajowy jest jedynym sprzedawcą na rynku krajowym ale może znaleźć się w sytuacji, w której trudno mu będzie maksymalizować zyski. dzieje się tak, gdy długookresowa koszty przeciętne są wyższe od ceny. istnienie naukowej taryfy celnej sprowadzającej poziom protekcji do równowagi pomiędzy kosztami produkcji a ceną

16 Wprowadzenie unii celnej w sytuacji gdy kraje H i P nie produkowały dobra X P D p D h D h+p P w+t AC uc P uc P w a b c d e g h i j m k l f S w+t AC S w t 0 Q 1 Q 2 Q 3 Q 4 Q 5 Q

17 Wprowadzenie unii celnej w sytuacji gdy tylko kraj H produkował dobro X P D p D h D h+p S w+t P w+t AC h AC h P uc P w a b c d e f g h i j k l m AC S w t 0 Q 1 Q 2 Q 3 Q 4 Q 5 Q 6 Q

18 Wprowadzenie unii celnej w sytuacji gdy kraje H i P produkowały dobra X P P w+t AC p D p D h D h+p S w+t AC h AC uc P uc P w 0 Q 1 Q 2 Q 3 Q 4 Q 5 AC S w Q t

19 Rozbicie struktury monopolu w unii celnej P MC h MC h P 2 P 1 S p 0 Q 1 Q 2 Q 3 MR h D h Q

20 Podniesienia efektywności menedżerskiej (X-efficiency) w wyniku wprowadzenia unii celnej P A MC h MC h P 1 B C S p 0 Q 1 Q 2 Q 3 D h Q 4 D h Q

21 Liberalizacja zmonopolizowanych sektorów w UE Przedsiębiorstwa publiczne (lub też prywatne) posiadające faktyczny monopol usługi o charakterze powszechnym usługi pocztowe, transport kolejowy, wytwarzanie i przesyłanie energii elektrycznej, wodociągi, telekomunikacja Koncepcja oddzielenia infrastruktury od działalności komercyjnej infrastruktura, nadal pozostawać we władaniu jednego przedsiębiorstwa obowiązek - dostęp, po komercyjnych cenach, innym operatorom Liberalizacja rynek usług telekomunikacyjnych, telefonii stacjonarnej, komórkowej, rynek gazu, elektryczności rynku usług pocztowych

22 Plan zajęć: Mikroekonomiczne aspekty integracji gospodarczej. Tworzenie RTAs a korzyści skali. 1. Korzyści skali (konkurencja monopolistyczna) 2. Rozbicie monopolu 3. Zwiększenie efektywności zarządzania 4. De-fragmentacja i restrukturyzacja przemysłu Badania empiryczne - Polski regionalizm przed wstąpieniem do UE

23 Polski potencjał, eksport, mld US $ EU (EC) EFTA CEEC Wang and Winters (1991) Hamilton and Winters (1992) 12.7 (imports 13.9) 2,.6 (imports 3.1) 9.1 (imports 9.5) Baldwin (1994) Ferreira (1994) ,0 0,7

24 Wnioski z badań System Układów Stowarzyszeniowych widziany jako struktura piasty i szprychy (hub (EU) and spoke, Baldwin 1994)) Przewidywania dalszego spadku handlu pomiędzy CEE (Ferreira,1994) CEE i kraje Bałtyckie miały się stać głównymi partnerami handlowymi UE Główny czynnik jaki miał wpływać na wymianę przyszła integracja z UE

25 Skutki handlowe Układu Europejskiego, badania w Polsce Efekt kreacji handlu powstały w wyniku zawarcia przez Polskę stref wolnego handlu: Przyrosty eksportu i importu w mln dol. z 1991 roku (UE) i 1992 r (EFTA i CEFTA); IKCHZ

26 Efekt kreacji handlu powstały w wyniku zawarcia przez Polskę stref wolnego handlu Unia Europejska Kraje EFTA Kraje CEFTA Zmiany ogółem Przyrost Przyrost Przyrost Przyrost Przyrost Przyrost Przyrost Przyrost Saldo Lata Saldo saldo Saldo eksportu importu eksportu importu eksportu importu eksportu importu Ogółem ,0 73,0 53, ,7 11,3-0,6 3,4 28, ,1 40,0 11, ,9 1,4 3,5 2,6 9,5-6,9 63,5 10,9 52, ,6 42,3-34 0,1 0,1 0 88,7 263,4-174, , ,8 17, ,4 299,1-273, ,5 44,8-37 4,9 13,3-8,4 37,4 315,1-276, ,5 47,6-40 1,4 7,2-5,9 8,9 329, ,0 49,1-49 0,2 4,7-4,6 0,2 354,8-354, ,6-1,6 0 4,9-4,9 0 6,5-6, ,7-1,7 0 5,1-5,1 0 6,8-6, ,8-1,8 0 5,3-5,3 0 7,1-7,1 Razem ,8 246, , ,6 404,2 1709,5-1304

27 Efekt kreacji handlu powstały w wyniku zawarcia przez Polskę stref wolnego handlu Największe znaczenie zawarcie Układu Europejskiego przyrosty przyrostu handlu z UE 4-krotnie większe niż z krajami EFTA oraz 17-krotnie większe niż z krajami CEFTA Większy przyrost importu od eksportu Poziom zewnętrznej taryfy celnej Polski znacznie wyższy niż w Unii (różne zmiany w cenach) Dodatkowo: Skutki mogą być większe gdyż model dotyczy jedynie efektów statycznych Liberalizacja importu wpływa szczególnie korzystnie na poprawę efektywności w przypadku gospodarki nierynkowej i zmonopolizowanej Długookresowe przyczyny deficytu z prawie wszystkimi partnerami handlowymi Polski

28 Wymiana handlowa Polski z WE w mld ECU Eksport Import Bilans -20 Źródło: Eurostat

29 Badania ex post, połowa lat 90-tych Cześć prac odnosiła się bezpośrednio do wcześniejszych badań (Nilsson 2000 and Gros and Gonciarz 1996 on Baldwin 1994) Analiza przewidywanego i faktycznego wolumenu handlu Zmiana kierunku handlu (Gros and Gonziarz, 1996, Kaminski et al. 1996, Winiecki, 2000) Odniesienie do teorii spokes and hub (Baldwin 1994) - przesadzone (Gros and Gonziarz 1996) Początkowo handel pomiędzy szprychami faktycznie spada (Gros and Gonziarz 1996, Brenton and Gros 1997) W badaniach pomija się wpływ wcześniejszego systemu gospodarczego na gospodarkę (Winiecki 2000) przejście do b efektywnego systemu gospodarczego, gospodarka centralnie planowana, niedostosowanie popytu do podaży, gwałtowna liberalizacja wewnętrzna i zewnętrzna Umowy handlowe pomiędzy niektórymi krajami CEE czy Bałtyckimi bardziej efektywne od Układów Europejskich (Nilsson 2000)

30 Skutki przystąpienia Polski do UE Wpływ zmiany poziomu zewnętrznych ceł Duży zakres zmian w imporcie z pozaeuropejskich krajów OECD, Rosji, państw WNP, Chin i niektórych państw rozwijających się

31 Związane stawki celne Unii i Polski po Rundzie Urugwajskiej w działach CN Stawki celne Polski po RU Stawki celne UE po RU

32 Skutki przystąpienia Polski do UE Dwa efekty: wzrost handlu z krajów nie należących do UE i stref wolnego handlu (efekt kreacji) zastąpienie importu z krajów UE (efekt przesunięcia)

33 Struktura geograficzna: badania Marczewskiego Szacunek efektu kreacji i substytucji (przesunięcia) importu w wyniku przyjęci przez Polskę wspólnej taryfy celnej UE (w mln. USD w cenach 1996 r.) Marczewski Krzysztof, 1999, Szacunek efektów kreacji i substytucji handlu wyrobami przemysłowymi wynikających z przyjęcia wspólnej taryfy celnej Unii Europejskiej, w: Skutki przyjęcia przez Polskę wspólnej taryfy celnej Unii Europejskiej, 1999, red. E. Kawecka-Wyrzykowska, Problemy handlu zagranicznego nr 21, IKCHZ, Warszawa

34 Grupa/lista krajów Efekt kreacji Efekt przesunięcia Łącznie efekty Grupa I 121,0 106,8 227,8 Grupa III 1,7 2,2 3,9 Grupa IV 73,1 27,2 100,4 Lista 2 4,3 4,4 8,7 Lista 3 62,8 36,1 98,9 Lista 4 0,5 0,2 0,7 Lista 5 0,5 0,6 1,1 Razem 263,9 177,5 441,5 1) Grupy obejmują: grupa I - kraje mające status KNU w Polsce i w UE (Australia, Hongkong, Japonia, Kanada, Nowa Zelandia, Republika Korei, Singapur, Tajwan, USA); grupa II - kraje (kosztem których dokonuje się substytucja handlu), które w Polsce i UE korzystają z bezcłowego dostępu do rynku. Należą do nich: Bułgaria, Czechy, Estonia, Islandia, Izrael, Lichtenstein, Litwa, Łotwa, Norwegia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Turcja, Węgry. grupa III - kraje, które w Polsce są objęte KNU, a po wejściu do Unii prawdopodobnie będą korzystały z bezcłowego dostępu do rynku na mocy stref wolnego handlu negocjowanych na podstawie tzw. Deklaracji Barcelońskiej z 1995 r. (Algieria, Cypr, Egipt, Jordania, Liban, Malta, Maroko, Syria, Tunezja); grupa IV - kraje mające w Polsce status KNU, a w Unii korzystające z preferencji GSP - kraje WNP i Albania 2) Listy obejmują następujące kraje: lista 2 - kraje rozwijające się obciążone stawkami KNU w Polsce, lista 3 - kraje rozwijające się korzystające z GSP w Polsce, lista 4 - kraje strony Konwencji z Lome korzystające z GSP w Polsce, lista 5 - kraje najbiedniejsze.

35 Struktura geograficzna: badania Marczewskiego Przystąpienie Polski do Unii - znaczące efekty handlowe, chociaż ich waga jest prawdopodobnie mniejsza w porównaniu do skutków Rundy Urugwajskiej czy utworzenia stref wolnego handlu

36 Struktura rzeczowa badanie Maliszewskiej, Michałka i Smitha oparte o modelu Armingtona Maliszewska Maryla, Michałek Jan, Smith Alasdair, 1998, Skutki przyjęcia wspólnotowej taryfy celnej dla handlu i produkcji artykułów przemysłowych w Polsce, Biuletyn Informacyjny: Wspólnoty Europejskie nr (7-8, 1998) Zbadano, które działy CN charakteryzujące się najwyższym spadkiem udziału produkcji krajowej w konsumpcji wskutek przyjęcia przez Polskę wspólnej zewnętrznej taryfy celnej.

37 Badanie Maliszewskiej, Michałka i Smitha CN2 Opis Zmiana % prod. krajowej w C 62 ODZIEŻ, DODATKI ODZIEŻOWE -6.55% 93 BROŃ I AMUNICJA -6.48% 61 ODZIEŻ, DODATKI ODZIEŻOWE -6.32% 67 PREPAROWANE PIÓRA I PUCH -5.72% 91 ZEGARY, ZEGARKI -5.67% 40 KAUCZUK I WYROBY -4.79% 65 NAKRYCIA GŁOWY -3.94% 42 WYROBY ZE SKÓRY -3.91% 95 GRY, ZABAWKI -3.73% 87 POJAZDY NIESZYNOWE -2.85% 92 INSTRUMENTY MUZYCZNE -2.73% 66 PARASOLE, LASKI -2.49% 85 MASZYNY, URZĄDZENIA ELEKTR % 90 PRZYRZĄDY, APARATY OPTYCZNE -2.27% 94 MEBLE, POŚCIEL, MATERACE -2.14%

38 Struktura rzeczowa: badanie Maliszewskiej, Michałka i Smitha oparte o modelu Armingtona Cena produktów importowanych z Reszty Świata spadnie średnio o 5.5%. Dojdzie do 10-procentowego wzrostu popytu na produkty importowane z Reszty Świata oraz spadku na produkty krajowe i importowane z preferencyjnego obszaru celnego o 1,4%. Średni udział produktów z Reszty Świata w konsumpcji wzrośnie do 13%, natomiast udział produktów krajowych w konsumpcji spadnie z 59% do 58% (średnia nieważona). Całkowity wpływ redukcji stawek celnych wynikających z przyjęcia WZTC nie jest znaczący - wynika to głównie z niskiego udziału importu z Reszty Świata w konsumpcji krajowej (10.8%). Wśród najbardziej dotkniętych sektory przemysłu lekkiego

39 Struktura rzeczowa: badanie oparte o model grawitacji Podobne wnioski na temat zagrożenia konkurencją Fidrmuc Jarko, Huber Peter, Michałek Jan J., 2001, Poland's Accession to the European Union. Demand for Protection of selected Sensitive Products, Economic Policy in Transition Economies, vol. 11, no.1

40 Struktura rzeczowa: badanie oparte o model grawitacji największe szacowane przyrosty importu, przewyższające 10% rocznie, mogą wystąpić w grupach towarowych obejmujących takie produkty jak: autobusy, wyroby skórzane, silniki elektryczne, części samochodowe, sprzęt telekomunikacyjny, odbiorniki telewizyjne, elektryczny sprzęt gospodarstwa domowego, pojazdy do transportu towarów mleko i sery. stosunkowo wąskie grupy towarowe, udział w obecnym imporcie Polski przekracza nieznacznie 1 procent

41 Wnioski dalsza liberalizacja importu nierolniczego Polski, związana z wprowadzeniem WZTC, nie powinna wywołać poważnych trudności ekonomicznych dla całej polskiej gospodarki.

42 Skutki dobrobytowe badanie, wywodzące się z analizy równowagi cząstkowej, w której wykorzystano policzalny model równowagi ogólnej, zostało wykonane przez W. Orłowskiego (2000) Orłowski Witold, 2000, Koszty i korzyści z członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Metody, modele, szacunki. CASE, Warszawa.

43 Całościowe wyniki: Orłowski Efekty statyczne Wspólna polityka Strefa wolnego handlu Wspólna taryfa celna handlowa UE Pozost. Razem UE Pozost. Razem UE Pozost. Razem Eksport do Import z Saldo Efekty dynamiczne Efekty Efekt dochody w Efekt dochody w UE dostosowawcze Polsce UE Pozost. Razem UE Pozost. Razem UE Pozost. Razem Eksport do Import z Saldo

44 Badanie Orłowskiego efekty statyczne Największe efekty wywołało utworzenie strefy wolnego handlu Polski eksport do UE wzrósł o 2,4 mld. a import o 3,4 mld dol. z 1996 roku. Znacznie mniejsze skutki przyjęcia wspólnej taryfy celnej wg. tego badania. przyrost importu z państw trzecich - około 440 mln. dol. ( ). Najmniejsze skutki - przyjęcie wspólnej polityki handlowej przyrost importu z państw trzecich (głównie objętych systemem preferencji) o 85 mln. dol

45 Badanie Orłowskiego efekty dochodowe założenie w wyniku rozszerzenia Unii, przyspieszenie wzrostu gospodarczego państw Unii (w okresie pięciu lat) wyniesie 0,15%, a import wzrośnie 0,7% rocznie. Wyniki: wzrost polskiego eksportu o około 2.1 mld. dol. rocznie ( ). przyrost PKB 0,3% rocznie. polski import może przyrosnąć wzrosnąć o 2,3 mld dol. ( ). łączne efekty dochodowe powinny znacznie zwiększyć wielkość obrotów prawie nie zmieniając jednak salda wymiany

46 Badanie Orłowskiego efekty dostosowawcze Efekty wynikające z konieczności akceptacji wymogów produktowych i procesowych i zasad organizacji rynku - dodatkowe koszty dla przedsiębiorstw polskich. Wiążą się z nakładami inwestycyjnymi potrzebnymi do wypełnienia norm UE oraz wzrostem kosztów bezpośrednich (płacowych czy energii) Wyniki: spadek eksportu do państw UE o 1,1 mld. dol i do reszty świata o 0,6 mld. dol. wzrost importu o 1,2 mld dol. (po 0, 6 z UE i reszty świata). w efekcie bilans handlowy Polski może pogorszyć się o 2,6 miliarda dolarów.

47 Całościowe wyniki: Orłowski Efekty statyczne i dynamiczne wynikające z integracji Polski z UE: Zmiany salda wymiany handlowej: skumulowany wpływ poszczególnych efektów integracji (w mln. dol. z 1996 r.) Łączny skumulowany efekt integracji Polski zwiększenie eksportu o 3 mld dolarów wzrost importu o 7,1 miliarda czyli pogorszenie się salda wymiany o 4,1 miliarda.

48 Badanie na bazie modelu równowagi cząstkowej Dane zdezagregowane, na poziomie produktów, CN6 Baza: PC-TAS Problem: często brak danych, błędy Milner C. Śledziewska K. Capturing Regional Trade Effects in the Presence of Other Trade Effects: The Impact of the Europe Agreement on Poland s Imports, Open Economies Review, May 2007

49 Metoda estymacji ln M M i( EU ) β 0 + β 2 ln(1 + ti( EU ) ) + β 4 ln( t 1 + M i( EU ) t = ) ik Estymacja wpływu na import z krajów UE β T t Estymacja wpływu na import z krajów nie objętych (ROW) ln M ( + t ) + µ ln( + t ) T i ( ROW ) = µ t o + µ i ln 1 i( EU 2 1 i( ROW ) + µ t M i( EU ) ln M i ROW t µ o µ ( ti EU ) µ ( ti ROW ) µ + µ tt M ( ) = + 1 ln 1+ ( ) + 2 ln 1+ ( ) + 3 ln Σ ik t 1 ln M i ROW t = µ + µ + ti EU + µ + ti ROW + µ M i EU t + µ ( ) 0 1 ln 1 ( ) 2 ln 1 ( ) 3 ln ( ) 1 t ( ) ( ) T Komplikacje: dyskryminacyjna liberalizacja z innymi państwami, poza UE i wzrost importu z Chin Wrzucamy i wyrzucamy FTA y lub China

50 Dyskryminacyjne umowy handlowe podpisane przez Polskę przed wstąpieniem do UE Wyspy Owcze Kraje bałtyckie Izrael Turcja Polska UE EFTA CEFTA Wyspy Owcze Czerwiec 1999 Izrael Marzec 1998 Kraje Bałtyckie 1999 Turcja Maj 2000 EFTA Listopad 1993 CEFTA Lipiec 1994

51 Poland and regionalism China ROW Faroe Islands Israel The Baltic States Poland UE Turkey CEECs EFTA

52 Share changes in geographical structure in Polish import from 1991 to 2003 KOREA UKRAINE SWITZERLAND TURKEY DENMARK FINLAND SLOVAK REPUBLIC NORWAY HUNGARY JAPAN AUSTRIA SPAIN SWEDEN UNITED STATES BELGIUM-LUXEMBOURG NETHERLANDS CZECH REPUBLIC UNITED KINGDOM CHINA FRANCE RUSSIA ITALY GERMANY -5.0% -4.0% -3.0% -2.0% -1.0% 0.0% 1.0% 2.0% 3.0% 4.0% 5.0%

53 The Analytic Framework Trade creation and diversion Import Price (P) S POL t P ROW t S ROW P EU P ROW S EU S ROW D POL 0 Q1 Q2 Q 3 Q 4 Import Volume (Q)

54 Trade creation and diversion under alternative conditions Import Price (P) t S FTAs S FTAs t P ROW P EU P ROW t S ROW S EU S ROW D POL 0 Q1 Q2 Q 3 Import Volume (Q)

55 Trade creation and diversion under alternative conditions Import Price (P) t S FTAs S POL S POL+ FTAs t P ROW P EU P ROW t S ROW S EU S ROW D POL 0 Q1 Q2 Q 5 Q 3 Q 4 Import Volume (Q)

56 Efekty kreacji w handlu Polski, Układ Europejski Independent variables Tariff change on imports from: EU (0.004) Dependent variable: Import Growth from EU Share of imports from EU in total imports (lagged) (0.000) (plus sector and sector-specific year dummies not reported) Constant (0.000) Number of observations 16,795 F Prob (F) R 2 (within) P value are in parentheses and based on robust standard errors

57 Efekty przesunięcia w handlu Polski, Układ Europejski Independent variables Tariff change on imports from: ROW (1) Dependent variable Import Growth from: ROW (FTAs excluded) (2) ROW (FTAs and China excluded) (3) Share of imports from EU in total imports (lagged) (plus sector and sector-specific year dummies not reported) EU.8097 (0.315) ROW (0.921).4956 (0.000) Constant (0.000) (0.276) (0.640).4023 (0.000) (0.000) (0.007) (0.359).3788 (0.000) (0.000) Number of observations

58 Wyniki estymacji, efekty handlowe, w mln USD Wzrost importu Efekt przesunięcia Efekt kreacji

59 Podsumowanie Wzrost znaczenia układów handlowych potrzebna dla lepszego zrozumienia mechanizmów UE podpisuje i będzie popisywać nowe umowy Polska zmiany znaczące w strukturze handlu w ostatnim ćwierćwieczu Polska znaczenie Układu Europejskiego Przejściowe ale znaczące efekty handlowe Podobne przewidywania w analizach ex-ante Efekt kreacji większy od efektu przesunięcia Chiny brak efektu przesunięcia