Myślenie metodą projektową piszemy wniosek

Transkrypt

1 Część Myślenie metodą projektową piszemy wniosek 4. 39

2 Żeby dobrze napisać wniosek o dotację należy myśleć metodą projektową. Nie znaczy to absolutnie, żeby myśleć taką metodą o całokształcie działalności swojej organizacji, ale tylko o tym wybranym fragmencie rzeczywistości, którego ma dotyczyć nasz projekt. 40

3 Co to jest projekt? Jest to zbiór działań charakteryzujący się określonymi cechami: - posiadają jasno określony cel - są zawarte w określonym przedziale czasowym (określony początek i koniec) - zaplanowane z wykorzystaniem określonej ilości zasobów (osobowych, finansowych, rzeczowych) Do definicji projektu społecznego można dodać jeszcze, że wynika on z określonych potrzeb społeczności, a do definicji projektu edukacyjnego możemy dodać również to, że jego cele dotyczą edukacji, czyli nabycia wiedzy i umiejętności oraz zmian postaw. 41

4 Od czego zacząć? Bardzo często myślenie o projekcie rozpoczynamy od działań. Po prostu chcemy coś zrobić. I właśnie o to chodzi w działaniach społecznych, żeby coś robić, ale. Działania musimy pamiętać, że nasz projekt ma coś zmieniać w rzeczywistości (inaczej żaden grantodawca by nas nie wsparł), czyli projekt musi prowadzić do określonych celów. Cele Wydawałoby się, że to już wszystko, bo wiemy co chcemy zrobić i do czego to ma prowadzić, ale 42

5 tak właściwie to pisanie projektu należy zacząć od właściwej diagnozy potrzeb, na które on ma odpowiadać. Potrzeby Dopiero w ten sposób spójnie zaplanowany projekt ma szanse na otrzymanie dotacji i realizację. Potrzeby Działania Cele 43

6 Diagnoza potrzeb Diagnoza potrzeb (opis sytuacji problemowej lub obszarów problemowych) to jedna z ważniejszych części wniosku o dotacje. Jeśli dobrze się do niej przyłożymy to po pierwsze dowiemy się jakie są prawdziwe potrzeby społeczne wśród odbiorców, którzy nas interesują (czy może na przykład nikogo nie interesuje nasz problem), a po drugie pokażemy grantodawcy, że znamy się na rzeczy i jesteśmy kompetentni w obszarze, na który chcemy otrzymać dofinansowanie. 44

7 Diagnoza potrzeb Opis obszarów problemowych można zobrazować kształtem lejka. Zaczynamy od najszerszego obszaru, a następnie przechodzimy do bardziej szczegółowych. PRZYKŁAD Piszemy projekt, którego celem jest edukacja dzieci w świetlicy wsparcia dziennego. Opis sytuacji problemowej możemy zacząć wiec od określenia ogólnego tła, np. sytuacji gospodarczej województwa (wskaźniki bezrobocia, procent PKB, itp.), następnie opisujemy sytuacje w gminie, może dzielnicy, systemów rodzinnych, a na samym końcu problemy osobiste dzieci. 45

8 Diagnoza potrzeb Szeroki kontekst społeczny (np. informacje dot. problemu w UE, kraju, województwie: wskaźniki, twarde dane, itp.) Wąski kontekst społeczny (np. dane z gminy, dzielnicy, badania z regionu) Sytuacja naszej grupy docelowej 46

9 Diagnoza skąd wziąć dane? Szeroki kontekst Badania ogólnodostępne, analizy instytucji publicznych (np. GUS, urzędy pracy), badania naukowe, itp. Wąski kontekst Badania dostępne urzędzie gminy, strategie rozwoju jednostek samorządu terytorialnego, itp. Grupa docelowa Własne badania, ankiety, arkusze obserwacyjne, konsultacje społeczne, itp. WAŻNE Twarde dane liczbowe są dobrze postrzegane przez oceniających wniosek. Najważniejszym elementem diagnozy jest jednak ukazanie rzeczywistych potrzeb naszej grupy docelowej. 47

10 PRZYKŁAD Diagnoza szczegółowa sytuacji wychowanków domu dziecka: Badania przeprowadzone przez wnioskodawcę w styczniu 2012 roku wskazują, że następujące problemy związane ze złym funkcjonowaniem systemu rodzinnego dotyczą dzieci i młodzieży (badanie dot. 65 os.: 28 chłopców i 37 dziewczynek) uczęszczających do placówek: rodzina niepełna 52% (34 os.), nieudolność wychowawcza rodziców w ocenie wychowawców 40% (26 os.), przemoc w rodzinie 31% (20 os.), alkoholizm i inne uzależnienia 28% (18 os.), konflikt z prawem 5% (3 os.). Ważne! (1) Data badań (2) Liczba uczestników (w podziale na płeć) (3) Dane liczbowe 48

11 Opis potrzeb Przy opisywaniu potrzeb, na które odpowiada projekt warto pamiętać o jeszcze dwóch aspektach: Pierwotne przyczyny potrzeb może uda nam się opisać co leży u podstaw naszego obszaru problemowego, tzn. jaka jest przyczyna naszych potrzeb Skutki potrzeb warto również opisać do czego prowadzą (obecnie) lub mogą prowadzić (w przyszłości) opisywane potrzeby. Tym sposobem dajemy argumenty, dlaczego należy zająć się tymi sprawami. 49

12 Cele projektu Kiedy już zdiagnozowaliśmy potrzeby naszej grupy docelowej wtedy przystępujemy do sformułowania celu (celów) projektu. Cel musi więc wynikać z potrzeb. W wielu miejscach uczą nas, żeby cele sformułowane były zgodnie z metodologią SMART: Konkretny (specific) Mierzalny (measurable) Achievable (osiągalny) Realistic (realistyczny) Określony w czasie (time-bound) ale zwróćmy uwagę co tak naprawdę jest najważniejsze 50

13 Cele projektu Konkretny cel powinien być konkretny, w takim sensie, że powinien być sformułowany jednoznacznie, a jego zrozumienie nie powinno stanowić kłopotu (ewentualnie cel skonkretyzować można za pomocą celów szczegółowych) Mierzalny w przypadku projektów społecznych, czyli takich, gdzie naszym głównym celem jest jakaś zmiana w ludziach (a taka jest większość projektów przygotowanych przez NGOs) sformułowanie celu w sposób jednoznacznie mierzalny jest bardzo trudne, ale trzeba to spróbować zrobić Osiągalny i realistyczny czytający projekt musi być przekonany, że nasza organizacja jest w stanie to zrobić Określony w czasie cel powinien mieć postawioną datę osiągnięcia Przyjrzyjmy się teraz przykładowi diagnozy potrzeb, wynikających z niej celów oraz działań zapisanych w matrycy logicznej projektu. 51

14 matryca dostępna w materiałach kursowych 52

15 Cele projektu Jeśli piszemy wniosek na projekt, którego celem jest jakaś zmiana w ludziach (najogólniej projekt szkoleniowy lub społeczny) to nasze cele warto również sformułować na zasadzie wzrostu kompetencji, tj.: - wiedzy - umiejętności - postaw (bo ktoś może mieć wiedzę i umiejętności, ale nie chcieć ich stosować) Cele każdego projektu społecznego, sportowego, turystycznego, edukacyjnego i kulturalnego można rozpisać w ten sposób. Żeby to zobrazować przyjrzyjmy się innej matrycy projektowej. 53

16 matryca dostępna w materiałach kursowych 54

17 Cele projektu Należy zwrócić uwagę, że celem naszego projektu nie mogą być działania, ale ich skutki, tj. pożądany stan końcowy, np.: Celem projektu jest przeprowadzenie szkolenia dotyczącego radzenia sobie ze stresem dla 30 studentów medycyny do Celem projektu jest wzrost wiedzy i umiejętności dotyczących radzenia sobie ze stresem wśród 30 studentów medycyny do

18 Cele projektu weryfikacja Cele projektu powinny być osiągalne, a więc również tym samym możliwe do zweryfikowania. Dlatego też należy opisać (najlepiej w miejscu gdzie opisujemy działania) jakie podejmiemy kroki, żeby zweryfikować to, czy udało osiągnąć się cele. Najlepiej zaproponować w tym miejscu jakiś rodzaj badań, np. ankieta lub kwestionariusz (do badania postaw), test (do badania wiedzy), obserwację (do badania umiejętności i postaw) lub bardziej skomplikowane, kompleksowe badanie. WAŻNE Należy pamiętać o tym, że nie zawsze koszty badań realizowanych w ramach projektu mogą być finansowane ze środków grantodawcy. Warto to sprawdzić w dokumentacji konkursowej. 56

19 Działania Kiedy już opiszemy cele możemy opisać działania jakie mają doprowadzić do ich realizacji. Działania najlepiej rozpisywać w punktach od razu z podaniem dat, co bardzo ułatwi nam (i oceniającym również) przygotowanie harmonogramu projektu oraz budżetu. PRZYKŁAD Etap 1. Rekrutacja 30 nauczycieli ( ) Etap 2. Szkolenie 30 nauczycieli w zakresie kompetencji wychowawczych ( ) Etap 3. Konferencja podsumowująca projekt ( ) 57

20 Rezultaty / efekty / produkty? Bardzo często grantodawca pyta nas o rezultaty lub efekty projektu. Wyjaśnijmy te pojęcia i zobrazujmy przykładami. Produkty - powstają bezpośrednio w ramach projektu, np.: liczba godzin szkolenia, liczba uczestników szkolenia, liczba wydanych publikacji. Produkt nie świadczy o tym, że nastąpiła zmiana. Rezultat - wynik podejmowanych działań, np. wzrost umiejętności, nabycie wiedzy. Rezultat ma prowadzić do celu. Osiąganie rezultatów mówi o osiągnieciu celów szczegółowych projektu. Oddziaływanie - wpływ projektu na grupę docelową lub jej otoczenie po zakończeniu projektu. Jest to dowód osiągnięcia celu głównego projektu, możliwy do zweryfikowania najczęściej w wyniku ewaluacji. WAŻNE Pamiętajmy o tym, że grantodawcom zależy na tym, żeby nasze rezultaty były trwałe. Podkreślajmy to w opisie. 58

21 Wskaźniki Do każdego zakładanego rezultatu najczęściej należy opisać również konkretne wskaźniki ich osiągnięcia oraz źródła informacji o tych wskaźnikach. Nie zawsze muszą być one zapisane w formie takiej tabelki: Zakładane rezultaty projektu Liczba dzieci objętych programem Odkrywanie Świata Liczba godzin zajęć zrealizowanych w ramach programu Odkrywanie Świata Liczba wycieczek zorganizowanych w ramach programu Odkrywanie Świata Liczba zorganizowanych pokazów semestralnych w ramach programu Odkrywanie Świata Planowany poziom osiągnięcia (wartość docelowa) Propozycja monitorowania rezultatów/źródło informacji o osiągnięciu wskaźnika 40 os. Listy obecności, dziennik zajęć 120 godz. zajęć (2 godz. x 2 spotkania x 30 tygodni) 2 wycieczki, w tym 1 jednodniowa i 1 dwudniowa 2 pokazy Listy obecności, dziennik zajęć Sprawozdania, dokumentacja zdjęciowa, lista obecności Sprawozdania, dokumentacja zdjęciowa 59

22 O co jeszcze może pytać grantodawca? Opis grupy docelowej w tym punkcie opisujemy najdokładniej jak potrafimy grupę docelową projektu, tj. osoby które wezmą udział na naszym projekcie lub grupę, z której będziemy rekrutować uczestników. Ważne, żeby opisać ją możliwe najdokładniej, z podaniem wartości liczbowych oraz cech charakterystycznych odróżniających członków tej grupy od innych osób. Zazwyczaj opisujemy również: sposób dotarcia o grupy docelowej kryteria rekrutacyjne (jeśli będzie przeprowadzony nabór do projektu) oraz sposoby ich weryfikacji (np. list motywacyjny) Doświadczenie w podobnych projektach Zasoby organizacji (osobowe, rzeczowe, inne) Opis Partnera(ów) projektu 60

23 Kilka uwag językowych Wniosek o dotację to dokument raczej oficjalny dlatego lepiej pisząc o swojej organizacji używać formy trzecioosobowej, np. wnioskodawca posiada doświadczenie w tego typu projektach zamiast mamy doświadczenie w tego typu projektach. Nie jest to jednak sztywna reguła. Warto zwrócić uwagę na to, że używanie zwrotów pierwszoosobowych buduje pozytywną wieź z oceniającym, a trzecioosobowych wizerunek profesjonalnej organizacji. 61

24 Słowa klucze Przedstawiamy listę ciekawych terminów, których umiejętne zastosowanie może podnieść naszą ocenę w oczach czytającego wniosek, jednak nie można przesadzić! Innowacja czyli coś nowego, czego jeszcze nie było Multiplikacja czyli dosłownie mnożenie oddziaływania projektu z grupy docelowej szerzej, np. dzieci uczą się segregacji śmieci, a następnie swoimi działaniami w domu uczą tego samego swoich rodziców Wartość dodana coś więcej co przynosi nasz projekt poza wyznaczonymi celami, np. utworzenie nowych miejsc pracy, wzmocnienie organizacji, itp. (czasami grantodawca wymaga od nas opisu wartości dodanej) Oddolne inaczej obywatelskie np. działania, inicjatywy, czyli takie na których zależy ludziom i sami dobrowolnie je podejmują bez udziału władz Partnerstwo jeśli coś robimy wspólnie jest większa szansa, że nam się uda 62

25 WAŻNE Pamiętajmy, żeby we wniosku wypełnić wszystkie pola formularza. Jeśli coś nie dotyczy naszego projektu lub naszej organizacji wtedy piszemy nie dotyczy. Pozostawienie pustych pól może skutkować potraktowaniem tego jako błędu formalnego. WAŻNE Miejsce na streszczenie projektu najczęściej znajduje się na początku formularza wniosku, jednak najlepiej napisać je na samym końcu pracy nad wnioskiem (już po sporządzeniu budżetu). Jest to ważne o tyle, że nawet jeśli na początku pisania mamy w głowie cały plan projektu, to zawsze w czasie pisania może pojawić się coś nowego, a wtedy musielibyśmy modyfikować streszczenie. 63

26 Podsumowanie Kiedy przejdziemy przez te wszystkie punkty właściwie mamy już wniosek napisany. Reszta punktów o jakie pyta nas grantodawca właściwie nie powinna sprawić nam trudności. Jeśli mamy jakieś wątpliwości najczęściej w dokumentacji konkursowej lub w samym formularzu wyjaśnione jest co należy w danym punkcie wpisywać. Pamiętaj, żeby napisać dosłownie wszystko o co prosi grantodawca, nawet jeśli coś wydaje się oczywiste. 64

27 Dobre napisanie projektu opisane w tej części możemy streścić na tym schemacie: 65

28 Pytania sprawdzające Pytania sprawdzające Część Od czego należy zacząć przygotowanie wniosku o dotację? 2. Jak poprawnie powinno się sformułować cel projektu? 3. W jaki sposób najlepiej opisać działania w ramach projektu? 66