Rare malignancies unusual pathological diagnoses (Nietypowe rozpoznania patomorfologiczne rzadkie nowotwory) J. Ryś
|
|
- Ksawery Kubiak
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rare malignancies unusual pathological diagnoses (Nietypowe rozpoznania patomorfologiczne rzadkie nowotwory) J. Ryś
2 Janusz Ryś prof. nadzw. dr hab. med. Kierownik Zakładu Patomorfologii Nowotworów, Centrum Onkologii Instytutu im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Krakowie, absolwent Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Krakowie (1984) specjalista patomorfolog (1991); specjalizuje się w diagnostyce nowotworów, w szczególności sutka i tkanek miękkich. Kierownik i główny wykonawca wielu grantów naukowo badawczych realizowanych ze środków Komitetu Badań Naukowych, autor i współautor 118 publikacji w krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych oraz rozdziałów w 4 książkach. Redaktor Naczelny kwartalnika Polish Journal of Pathology, członek Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, Polskiego Towarzystwa Patologów oraz European Society of Pathology. 108 J. Ryś
3 NIETYPOWE ROZPOZNANIA PATOMORFOLOGICZNE - rzadkie nowotwory - Janusz Ryś Zakład Patomorfologii Nowotworów Centrum Onkologii, Oddział ł w Krakowie NIETYPOWE ROZPOZNANIA PATOMORFOLOGICZNE Jednostki kliniczno-morfologiczne, w których rozpoznanie patomorfologiczne (raport badania morfologicznego) ma charakter nietypowy 1. nowotwory o granicznej lub pośredniej złośliwości, w przypadku których standardowe badanie mikroskopowe nie pozwala na określenie biologicznych właściwości guza, 2. nowotwory, w przypadku których nazwa guza jest niezgodna z jego biologią (i przebiegiem choroby), 3. nowotwory o takim utkaniu histologicznym, które na podstawie rutynowego badania mikroskopowego (opartego na analizie i wycinków tkankowychk barwionych HE) nie pozwala na odróżnienie przerzutu od guza pierwotnego. NIETYPOWE ROZPOZNANIA PATOMORFOLOGICZNE Standardowe elementy rozpoznania morfologicznego : 1.Makroskopowa ocena materiału operacyjnego (nie dotyczy wycinków pobranych do celów diagnostycznych) z podaniem rozmiarów guza / zmiany (średnica lub trzy wymiary), typu jego wzrostu (rozprężający / naciekający), makroskopowego wyglądu (guz lity / torbielowaty/lito-torbielowaty, guz o wejrzeniu zrazowatym, włóknistym, tłuszczowym, śluzowatym, y, słoninowatym), szerokości marginesów chirurgicznych (w milimetrach) 2.Ocena mikroskopowa (ustalenie rozpoznania zgodnie z klasyfikacją WHO, ICD-O) ocena biologii nowotworu, 3.Ocena zaawansowania nowotworu (ptnm) 4.Ocena innych morfologicznych parametrów o znaczeniu prognostycznym 4.1 stopnia złośliwości histologicznej (dotyczy nowotworów złośliwych) 4.2 obecności zatorów z komórek nowotworowych w świetle naczyń limfatycznych lub żylnych 4.3 inne 5.Ocena parametrów o znaczeniu predykcyjnym (ocena ekspresji receptorów steroidowych, receptora HER2 oraz innych morfologicznych wyznaczników leczenia celowanego) J. Ryś 109
4 NIETYPOWE ROZPOZNANIA PATOMORFOLOGICZNE Kod ICD-O Biologiczna odmiana nowotworu xxxx /0 nowotwór niezłośliwy xxxx /1 nowotwór o miejscowej lub granicznej / pośredniej złośliwości xxxx /2 nowotwór in situ Xxxx /3 nowotwór złośliwy NIETYPOWE ROZPOZNANIA PATOMORFOLOGICZNE W tej klasyfikacji najwięcej kontrowersji budzi kategoria nowotworów o granicznej złośliwości (of borderline malignancy) ) są to nowotwory, w przypadku których (na obecnym poziomie wiedzy i przy pomocy aktualnie dostępnych narzędzi badawczych) nie potrafimy przewidzieć naturalnego przebiegu choroby, czyli jednoznacznie określić czy badany nowotwór ma charakter niezłośliwy, czy też charakteryzuje się zdolnością do tworzenia odległych przerzutów, Nowotwory o pośredniej złośliwości (intermediate malignancy) to nowotwory, które mają zdolność do tworzenia przerzutów, nawet pomimo braku cech tzw. histologicznego odróżnicowania guza; przerzuty te obserwuje się u niespełna 10% obserwowanych chorych (wg managerial classification ) Nowotwory nabłonkowe jajnika o granicznej złośliwości ł ś i(borderlined tumours) ) Autorem pojęcia guzów o granicznej złośliwości (borderlined tumours) )był ł Taylor r - New York Hospital. Taylor zauważył że niektóre guzy, głównie typu surowiczego, pomimo iż szerzą się poza obrębem b jajnika, przebiegają w sposób niezłośliwy. To ich zachowanie wyraźnie kontrastuje z szybkim i fatalnym przebiegiem większości raków surowiczych. Taylor dostrzegł również że obraz histologiczny tych nowotworów jest mniej atypowy - semimalignant tumours - Pojęcie guzów o granicznej złośliwości zostało zatwierdzone w roku 1973 przez WHO i umieszczone w klasyfikacji histologicznej jguzów jajnika. j 110 J. Ryś
5 Klasyfikacja guzów jajnika o granicznej złośliwości ł ś i (WHO, 2003) Serous borderline tumours 8442/1 Papillary cystic tumour 8462/1 Surface papillary tumour 8463/1 Adenofibroma, cystadenofibroma 9014/1 Mucinous borderline tumours 8472/1 Intestinal type Endocervical type Endometrioid id borderline tumours including variants with squamous differentiation Cystic tumour 8380/1 Adenofibroma and cystadenofibroma 8381/1 Clear cell borderline tumours Cystic tumour 8310/1 Adenofibroma and cystadenofibroma 8313/1 Borderline Brenner tumour 9000/1 Nowotwory nabłonkowe jajnika o granicznej złośliwości ł ś i(borderline d tumours) ) Guzy jajnika j o granicznej złośliwości ł ś i traktowane są często jako odrębna jednostka kliniczna, tymczasem z morfologicznego punktu widzenia stanowią one heterogenną grupę nowotworów o odmiennym obrazie mikroskopowym, a także o różnej biologii. Guzy o granicznej złośliwości typu surowiczego wykazują całe spectrum zachowań biologicznych (klinicznych) od zmian niezłośliwych po rozrosty prowadzące do zgonu (guzy o granicznej złośliwości współistniejące ze wszczepami typu inwazyjnego). Druga grupa guzów o granicznej złośliwości guzy z nabłonka śluzowego współistniejące z pseudomyxoma peritonei to wg aktualnych poglądów w zdecydowanej większości wtórne (przerzutowe) ogniska nowotworów zlokalizowanych pierwotnie w przewodzie pokarmowym (wyrostku robaczkowym i okrężnicy). Nowotwory o granicznej złośliwości typu endometrioidnego, jasnokomórkowego oraz przejściowokomórkowego mają zawsze przebieg niezłośliwy. Nowotwory nabłonkowe jajnika o granicznej złośliwości ł ś i(borderline d tumours) ) Warunkiem rozpoznania guza o granicznej złośliwości, zgodnie z podziałem WHO, jest stwierdzenie w utkaniu histologicznym: rozrostu nabłonka z nawarstwianiem się komórek i tworzeniem ogniskowych charakterystycznych wypączkowań (ang. tufting), oddzielania się (od podstawy) gniazd komórek nabłonka cech atypii komórek (zwykle małego lub umiarkowanego stopnia) zmiennej (ale zwykle minimalnej) aktywności mitotycznej braku cech destruktywnej inwazji podścieliska. J. Ryś 111
6 Nowotwory jajnika o granicznej złośliwości z komórek surowiczych (serous s borderline tumours) SBT stanowią ok. 10% ogółu rozrostów nabłonka surowiczego jajnika i 56% guzów o granicznej złośliwości. Chore na SBT są ą średnio lat młodsze niż chore na surowiczego raka jajnika (średni wiek chorych wynosi odpowiednio: 45 i 60 lat ) W 25-50% przypadków stwierdza się równoczesne zajęcie obu jajników Nowotwory jajnika o granicznej złośliwości z komórek surowiczych (serous s borderline tumours) Wśród SBTs wyróżnia się dwa rodzaje rozrostów: a) typowe (ok.90% przypadków) z obecnością typowych yc brodawkowatych o atyc układów z nawarstwianiem się nabłonka pokrywającego brodawki b) rozrosty typu mikropapillarnego ( 5-10% ogółu SBTs) z tworzeniem brodawek wydłużonych, cienkich i pozbawionych łącznotkankowej szypuły lub z obecnością ś jedynie delikatnej szypuły naczyniowej. Do rozpoznania tej odmiany SBT wymagane jest stwierdzenie opisanych wyżej układów na obszarze o średnicy y minimum 5mm Nowotwory jajnika o granicznej złośliwości z komórek surowiczych (serous s borderline tumours) Blisko 70% guzów surowiczych jajnika o granicznej złośliwości rozpoznawanych jest w stadium zaawansowania ograniczonym do jajnika odsetek przeżyć wolnych od objawów choroby w tej grupie chorych sięga 98.2%. U pozostałych 30% chorych na ten nowotwór stwierdza się wszczepy w obrębie bi otrzewnej miednicy i i/lub jamy brzusznej. Właśnie w tej grupie chorych dochodzi do nawrotów po leczeniu i zgonów. Jednak w przeciwieństwie do raków surowiczych, fatalny przebieg kliniczny ma miejsce jedynie u 15-30% chorych h na zaawansowanego klinicznie i i guza surowiczego o granicznej złośliwości. Przez ostatnie 30 lat cała uwaga badaczy skupiona jest na wyznaczeniu czynników morfologicznych pozwalających na zidentyfikowanie chorych o podwyższonym ryzyku nawrotu i zgonu. Badania koncentrowały się na ocenie stopnia histologicznej złośliwości guza pierwotnego, ploidii komórek nowotworowych i ekspresji białka P53, a także na znaczeniu ognisk mikroinwazji w guzach pierwotnych, morfologii wszczepów do otrzewnej, czy znaczeniu przerzutów do węzłów chłonnych. 112 J. Ryś
7 Nowotwory jajnika o granicznej złośliwości z komórek surowiczych (serous s borderline tumours) Postać histologiczna Częstość zmiany / Zaawanso- % przeżyć odsetek zmian wanie 5/7- letnich zaawansowanych SBT 36% chorych I 98,2-99,5 SBT with micro-papillary/ 50-65% chorych III 58, cribriform pattern zaawansowanych SBT with microinvasion ogniska mikroinwazji stwierdza się w 10% 100,0 guzów typu SBT SBT with noninvasive ogniska wszczepów w 95,0 95,3 implants 16-59% guzów typu SBT SBT with invasive ogniska wszczepów 66,0 inwazyjnych w implants 10% guzów typu SBT Nowotwory jajnika o granicznej złośliwości z komórek surowiczych (serous s borderline tumours) Od lat 90-tych jest już wiadomym, że jedynym powszechnie zaakceptowanym czynnikiem o znaczeniu prognostycznym w guzach o granicznej złośliwości z komórek surowiczych jest rodzaj wszczepów w otrzewnej. Odsetek 7 letnich przeżyć u chorych z SBT ze wszczepami nieinwazyjnymi wynosi 95,3%, zaś ze wszczepami inwazyjnymi 66% W przypadku guza o granicznej złośliwości typu surowiczego, patomorfolog jest zobowiązany, oprócz ustalenia rozpoznania, do ustosunkowania się do następujących cech morfologicznych: A) zajęcie powierzchni jajnika B) ogniska mikroinwazji C) ogniska mikrobrodawkowego i sitowatego rozrostu nabłonka D) przerzuty do węzłów chłonnych E) rodzaj wszczepów do otrzewnej (nieinwazyjne lub inwazyjne-niszczące) ten ostatni element ma najistotniejsze znaczenie w ocenie prognozowania u chorych oraz przy podejmowaniu decyzji o rodzaju leczenia uzupełniającego. Nowotwory jajnika o granicznej złośliwości z komórek surowiczych (serous s borderline tumours) Badania genetyczne dowodzą iż raki surowicze o niskim stopniu złośliwości (i guzy o granicznej złośliwości) są z molekularnego punktu widzenia jednostkami odmiennymi od raków typu high-grade. Raki typu low-grade związane są z wysoką częstością mutacji genów K-ras, BRAF, PTEN i beta-kateniny t oraz utratą heterozygotyczności (LOH) długiego ramienia chromosomu X, niestabilnością mikrosatelitarną i brakiem mutacji genu p53, przeciwnie Raki surowicze o wysokim stopniu złośliwości cechują się obecnością mutacji genu p53 i z reguły wykazują gen K-ras typu dzikiego, ponadto nie wykazują niestabilności mikrosatelitarnej a za to cechują się utratą heterozygotyczności w odniesieniu do wielu chromosomów ale za wyjątkiem Xq Kurman RJ, Shih IM: Int J Gynecol Pathol 2008, 27: J. Ryś 113
8 Nowotwory tkanek miękkich o pośredniej złośliwości (of intermediate malignancy) st leczenie Charakterystyka kliniczna Rodzaje nowotworów IIa Miejscowe wycięcie ze Miejscowe wznowy bardzo częste, mogą niszczyć tkanki otoczenia. Desmoid fibromatosis Angiomatosis zwróceniem Nigdy nie dochodzi do powstania szczególnej uwagi przerzutów na marginesy zdrowych tkanek IIb j.w. Leczenie adiuwantowe niecelowe Miejscowe wznowy bardzo częste, mogą niszczyć tkanki otoczenia. Przerzuty mają miejsce wyjątkowo rzadko, o ile nie dojdzie do odróżnicowania guza nowotworowego (z progresją do st. III) Miejscowe wznowy bardzo częste, mogą niszczyć tkanki otoczenia. Przerzuty mogą mieć miejsce pomimo braku cech odróżnicowania dóż i nowotworu. Well-differentiated liposarcoma Dermatofibrosarcoma protuberans IIc j.w. Miejscowe wznowy bardzo częste Ossifying fibromyxoid tumor Leczenie adiuwantowe niecelowe (OFMT) Plexiform fibrous histiocytoma Solitary fibrous tumor (SFT) Myxoinflammatory fibroblastic sarcoma Nowotwory tkanek miękkich o pośredniej złośliwości (of intermediate malignancy) PYTANIE 1. Myxoinflammatory fibroblastic sarcoma (MIFSa) to nowotwór występujący najczęściej w tkankach miękkich: a) głowy i szyi (cranial MIFSa) b) jamy brzusznej i miednicy (abdominal MIFSa c) dystalnych części kończyn (acral MIFSa) d) tułowia Nowotwory tkanek miękkich o pośredniej złośliwości (of intermediate malignancy) PYTANIE 2. Myxoinflammatory fibroblastic sarcoma (MIFSa) to nowotwór występujący głównie u: a) niemowląt i dzieci b) nastolatków c) chorych w 3-5 dekadzie życia d) w wieku podeszłym 114 J. Ryś
9 Nowotwory TKM o pośredniej złośliwości (myxoinflammatory fibroblastic sarcoma) Montgomery EA, Devaney KO, Giordano TJ., Weiss SW: Inflammatory myxo-hyaline tumour of the distal extremities with Reed-Sternberg-like cells: a novel entity with features simulating myxoid malignant fibrous histiocytoma, inflammatory condition, and Hodgkin s disease. Mod Pathol 1997, 10: 47A Montgomery EA, Devaney KO, Giordano TJ., Weiss SW: Inflammatory myxo-hyaline tumour of the distal extremities with virocyte or Reed-Sternberg-like cells: a distinctive lesion with features simulating inflammatory condition, Hodgkin s disease, and various sarcomas. Mod Pathol 1998, 11: Michal M.: Inflammatory myxoid tumour of the soft parts with bizarre giant cells. Pathol Res Pract 1998, 194: Meis-Kindblom JM., Kindblom LG: Acral myxoinflammatory fibroblastic sarcoma: a low-grade tumor of the hands and feet. Am J Surg Pathol 1998, 22: Nowotwory TKM o pośredniej złośliwości (myxoinflammatory fibroblastic sarcoma) WHO (2002) Myxoinflammatory fibroblastic sarcoma mięsak o niskim stopniu złośliwości (low-grade) umiejscowiony ygłównie na dłoniach i stopach, cechujący się myksoidnym podścieliskiem, naciekiem zapalnym oraz obecnością komórek o typie viriocyte-like cells = szczyt zachorowalności: 3 5 dekada u większości chorych długi wywiad Nowotwory TKM o pośredniej złośliwości (myxoinflammatory fibroblastic sarcoma) Nowotwór typowo umiejscowiony jest w tkance podskórnej, rośnie w sposób naciekający - nacieka skórę i tkankęścięgnistą ; osiąga rozmiary od 1-10cm zwykle 3-4cm. Naciekanie i mięśni ś i stwierdza się rzadko, nigdy nie obserwowano zajęcia kości. Nazwa nowotworu ma charakter opisowy i odzwierciedla histologicznie utkanie nowotworu, które z jednej strony imituje proces zapalny (naciek limfocytarny, komórki z obecnością inkluzji jądrowych) lub nowotworowy rozrost tkanki limfatycznej (komórki podobne do komórek Hodgkina a nawet Reed Sternbegra), z drugiej jest typowy dla tzw. myksoidnych mięsaków J. Ryś 115
10 Nowotwory TKM o pośredniej złośliwości (myxoinflammatory fibroblastic sarcoma) Rokowanie Częstość nawrotów miejscowych 22% - 67% Spośród 51 chorych opisanych przez Montgomery (Mod Pathol 1998) informacje o losach chorych uzyskano w 27 przypadkach. U 6 (22%) chorych stwierdzono co najmniej 1 wznowę w okresie od 15 m-cy do 10 lat od leczenia operacyjnego. Nie stwierdzono przerzutów odległych W materiale Meis-Kindblom (Am J Surg Pathol 1998), informacje na temat przeżyć podano w odniesieniu do 36 / 44 opisanych chorych. chorych Spośród nich wznowy miejscowe odnotowano u 67%, w tym u 8 chorych wznowy wielokrotne. W jednego chorego stwierdzono przerzut do węzła chłonnego (1,5 roku od wycięcia zmiany pierwotnej), potwierdzony histologicznie. U drugiego chorego stwierdzono przerzut do płuc po 2 latach od wycięcia wznowy miejscowej i po 5 latach od wycięcia zmiany pierwotnej. pierwotnej Przerzuty odległe - jedynie wyjątkowo (<2%) S. Weiss: Wide local excision without adjuvant therapy appears to be adequate treatment for this tumor. Nowotwory, w przypadku których nazwa guza jest niezgodna z biologią guza (i przebiegiem choroby) spindle cell haemangioendothelioma Æspindle cell hemangioma, angiomatoid MFH Æangiomatoid fibrous hi ti histiocytoma t (AFH) low grade fibromyxoid sarcoma 116 J. Ryś
11 Nowotwory, w przypadku których nazwa guza jest niezgodna z biologią guza (i przebiegiem choroby) low grade fibromyxoid sarcoma Low grade fibromyxoid sarcoma (LGFMS) (syn. Fibrosarcoma, fibromyxoid type, hyalinising spindle cell tumor with giant cell rosettes) - początkowo, zaliczany do nowotworów o granicznej (pośredniej) złośliwości. ł ś i Aktualnie uważa się że częstość przerzutów odległych w przypadku tego nowotworu może dochodzić do 30% Nowotwory, w przypadku których nazwa guza jest niezgodna z biologią guza (i przebiegiem choroby) low grade fibromyxoid sarcoma LGFMS- to jednostka opisana przez Evansa, po raz pierwszy w roku 1987, w formie prezentacji 3 przypadków, a następnie w roku 1993 jako zestawienie większej liczby chorych / guzów z tym rozpoznaniem. Nowotwór dotyczy głównie osób w młodym wieku pomiędzy r.ż oraz dzieci, wg części doniesień częściej płci męskiej. Guz lokalizuje się z reguły w obrębie mięśnia - wówczas zwykle jest dużych rozmiarów. Najczęstsze umiejscowienie nowotworu to: udo, pośladek, pachwina, okolica barku, ściana klatki piersiowej. Opisano również przypadki w obrębie przestrzeni zaotrzewnowej oraz w obrębie bi krezki. ki Niektóre z LGFMS umiejscowione są powierzchownie, w obrębie skóry i tkanki podskórnej i w takich przypadkach mają mniejsze rozmiary. Guzy umiejscowione powierzchownie dotyczą częściej dzieci. Nowotwory, w przypadku których nazwa guza jest niezgodna z biologią guza (i przebiegiem choroby) low grade fibromyxoid sarcoma Przerzuty do płuc stwierdzano w dwóch pierwszych doniesieniach w 7/12 i w 1/11 przypadków, najczęściej po licznych, uprzednich wznowach miejscowych. W 80% przypadków przerzuty do płuc wykrywane są po upływie 9 lat od usunięcia guza pierwotnego. Miettinen obserwował chorych, u których przerzuty do płuc stwierdzono zanim ujawniono duży (bezobjawowy) guz w tkankach miękkich pośladka i powłok. ł W wielu przypadkach chorzy żyją przez długi okres czasu nawet pomimo przerzutów do płuc i ich wznów usuwanych drogą torakotomii. t J. Ryś 117
12 Nowotwory, w przypadku których nazwa guza jest niezgodna z biologią guza (i przebiegiem choroby) low grade fibromyxoid sarcoma Zgodnie z definicją histologiczne utkanie nowotworu tworzą wrzecionowate komórki o łagodnym wejrzeniu (bland spindle cells) zatopione we włóknistym lub myksoidnym podścielisku lub tworzące bardzo charakterystyczne włókniste guzki. Łagodne wejrzenie nowotworu sprawia, że obraz histologiczny nowotworu może imitować utkanie: - neurofibroma / perineurioma / fibrous histiocytoma -włókniakowatości (fibromatosis) -włókniakomięsaka guzowatego skóry (DFSP) W części przypadków LGFMS ulega histologicznej progresji do guza o wysokim stopniu złośliwości (high grade sarcoma) i wówczas najczęściej przypomina swoim utkaniem epithelioid fibrosarcoma Nowotwory, w przypadku których nazwa guza jest niezgodna z biologią guza (i przebiegiem choroby) low grade fibromyxoid sarcoma Komórki większości przypadków LGFMS (zarówno postaci klasycznej jak i odmiany z tworzeniem rozet) wykazują specyficzną translokację t(7;16)(q34;p11), w wyniku której dochodzi do tworzenia genu fuzyjnego FUS-CREB3L2 (znanego również ż pod uprzednią nazwą FUS-BBF2H7). W pojedynczych przypadkach odnotowano powstawanie alternatywnego genu fuzyjnego: FUS-CREB3L1 ta odmiana molekularna l nie została ł dotychczas potwierdzono badaniami i cytogenetycznymi, zakłada się że winna jej odpowiadać translokacja t(11;16)(p11;p11). Powstałe ł geny fuzyjne można ż wykrywać ć metodą PCR, zaś ś poprzedzające je zjawisko specyficznego pęknięcia genu FUS badaniem FISH z użyciem sond o typie FUS break apart probes Nowotwory o takim utkaniu histologicznym, które na podstawie rutynowego badania mikroskopowego (opartego na analizie wycinków tkankowych barwionych HE) nie pozwala na odróżnienie przerzutu od guza pierwotnego 118 J. Ryś
13 PYTANIE 3. Czy każdy guz umiejscowiony w skórze lub tkance podskórnej, prezentujący typowe histologiczne i immunohisto- chemiczne cechy czerniaka (malignant melanoma), ale nie wykazujący związku z naskórkiem musi być przerzutem? Nowotwory utkaniu histologicznym, które nie pozwala na odróżnienie przerzutu od guza pierwotnego w preparatach barwionych HE Standardowo, warunkiem rozpoznania czerniaka (malignant melanoma) jest stwierdzenie w badaniu mikroskopowym składowej śródnaskórkowej nowotworu (superficial spreading melanoma, lentigo maligna) lub zniszczenie naskórka przez naciek nowotworu. Stwierdzenie ognisk czerniaka w obrębie skóry właściwej lub tkanki podskórnej przemawia w pierwszej kolejności ś za charakterystycznym dla tego nowotworu szerzeniem się ę w formie skiping metastases. Istnieją dwa wyjątki od tej reguły: -czerniak powstały na bazie znamienia błękitnego, -tzw. czerniak tkanek miękkich (melanoma of soft part, clear cell sarcoma) Kobieta l.52 IV.2003 w szpitalu rejonowym usunięto guzek stopy prawej materiału nie badano histologicznie VII 2003 wznowa miejscowa w bliźnie III 2004 amputacja w 1/3 dolnej podudzia (opis badania hist-pat) : Nowotwór cechujący się dwufazowym utkaniem, na które składają się gniazda i sznury komórek epitelioidnych o jasnej cytoplazmie i wyraźnym rubinowym jąderku oraz krótkie pęczki komórek wrzecionowatych. W badaniach immunohistochemicznych komórki nacieku nowotworowego wykazują ekspresję wimentyny, białka S100, antygenu HMB45 i melanu A. Reakcje na obecność cytokeratyn oraz antygenu EMA dały wynik ujemny. W badanym materiale nowotwór nie wykazuje związku z naskórkiem, dlatego w niniejszym przypadku można rozważać nowotwór o typie mięsaka jasnokomórkowego. Warunkiem rozpoznania jest wykluczenie wznowy czerniakakonieczne uzupełnienie wywiadu czy usunięta pierwotnie zmiana miała charakter guza skóry czy umiejscowiona była w tkankach miękkich II.2007 przerzut do tkanek miękkich pachy (histologicznie o utkaniu analogicznym) ostatnia t kontrola- bene Clear cell sarcoma J. Ryś 119
14 Nowotwory utkaniu histologicznym, które nie pozwala na odróżnienie przerzutu od guza pierwotnego w preparatach barwionych HE Melan A Clear cell sarcoma HMB45 clear cell sarcoma EWSR1 Dual Color Break Apart DNA Probe Konsult. 112/07 (prep ) 120 J. Ryś
Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu
Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy
Bardziej szczegółowoRAK JAJNIKA (Carcinoma of the Ovary) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz
RAK JAJNIKA (Carcinoma of the Ovary) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz (nieobowiązkowe składniki oznaczono +) 1. Rodzaj materiału: Prawy jajnik, lewy jajnik, prawy jajowód,
Bardziej szczegółowoNowotwory tkanek miękkich
Nowotwory tkanek miękkich Tkanki miękkie - tkanki nienabłonkowe inne niż kośd, chrząstka, mózg i opony, układ krwiotwórczy i limfatyczny Nowotwory tkanek miękkich są klasyfikowane na podstawie tkanki,
Bardziej szczegółowoJakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa
Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Planowanie postępowania onkologicznego???
Bardziej szczegółowoMIĘDZYBŁONIAK OPŁUCNEJ (Malignant Pleural Mesothelioma) Renata Langfort
MIĘDZYBŁONIAK OPŁUCNEJ (Malignant Pleural Mesothelioma) Renata Langfort 1. Rodzaj materiału chirurgicznego: opłucna inne brak moŝliwości określenia 2. Procedura chirurgiczna: dekortykacja opłucnej pleurektomia
Bardziej szczegółowoWarto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć
Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć Kilka ważnych porad dla kobiet chorych na raka piersi Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar Warto wiedzieć więcej o swojej
Bardziej szczegółowoGUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz
Sformatowano GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz 1. Materiał chirurgiczny: przełyk, Ŝołądek, jelito
Bardziej szczegółowoRAK JAJOWODU (Carcinoma of the Fallopian Tube) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz
RAK JAJOWODU (Carcinoma of the Fallopian Tube) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz (nieobowiązkowe składniki oznaczono +) 1. Rodzaj materiału Prawy jajowód, lewy jajowód, prawy
Bardziej szczegółowoNowa Klasyfikacja Raka Jajnika i Rola Immunohistochemii w Diagnostyce Różnicowej Nowotworów Jajnika
Nowa Klasyfikacja Raka Jajnika i Rola Immunohistochemii w Diagnostyce Różnicowej Nowotworów Jajnika prof. Jolanta Kupryjańczyk Zakład Patologii Instytutu Onkologii w Warszawie Klasyfikacja Nowotworów Nabłonkowych
Bardziej szczegółowoRAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos
RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos 1. Opis umiejscowienia materiału (wycinka) Otrzymano Materiał świeŝy (nieutrwalony) Materiał utrwalony w formalinie Nieokreślono
Bardziej szczegółowoGuzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa?
Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa? Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Diagnostyka patomorfologiczna 1. Ocena wycinków z biopsji chirurgicznej jądra pacjenci
Bardziej szczegółowo1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy, inne (wymień)
RAK BRODAWKI VATERA (carcinoma of the ampullary region) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy,
Bardziej szczegółowoPracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny
POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.
Bardziej szczegółowoMIĘSAKI TKANEK MIĘKKICH (Tumors of Soft Tissue) Janusz Ryś
MIĘSAKI TKANEK MIĘKKICH (Tumors of Soft Tissue) Janusz Ryś 1. Rodzaj materiału a) biopsja gruboigłowa lub otwarta biopsja nacinająca (intralesional resection) b) biopsja wycinająca (marginal resection)
Bardziej szczegółowoSpojrzenie patologa na diagnostykę guzów neuroendokrynnych. Anna Nasierowska-Guttmejer Zakład Patomorfologii CSK MSW w Warszawie
Spojrzenie patologa na diagnostykę guzów neuroendokrynnych układu pokarmowego Anna Nasierowska-Guttmejer Zakład Patomorfologii CSK MSW w Warszawie Klasyfikacja WHO Stopień dojrzałości, Grading Staging
Bardziej szczegółowo(Carcinoma of the Adrenal Gland)
RAK KORY NADNERCZA (dotyczy pacjentów>20 roku Ŝycia) (Carcinoma of the Adrenal Gland) Barbara Górnicka, Łukasz Koperski 1. Materiał chirurgiczny: nadnercze, nadnercze z tkankami otaczającymi (określ) Inne
Bardziej szczegółowoRak piersi - zagrożenie cywilizacyjne
Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoSTATYSTYCZNA ANALIZA ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY OBRAZEM MORFOLOGICZNYM I ZMIANAMI CYTOGENETYCZNYMI W MIĘSAKACH TKANEK MIĘKKICH
STATYSTYCZNA ANALIZA ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY OBRAZEM MORFOLOGICZNYM I ZMIANAMI CYTOGENETYCZNYMI W MIĘSAKACH TKANEK MIĘKKICH Janusz Ryś, Centrum Onkologii Instytut im. Marii SkłodowskiejCurie, Oddział w Krakowie
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki
GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY JĄDRA (tumours of the testis)
NOWOTWORY JĄDRA (tumours of the testis) Krzysztof Okoń 1. Rodzaj materiału: jądro, węzły chłonne zaotrzewnowe, inny 2. Procedura chirurgiczna: - orchidektomia radykalna, - lymfadenektomia zaotrzewnowa,
Bardziej szczegółowoOśrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:
REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE
Bardziej szczegółowoRAK GARDŁA (GARDŁO ŚRODKOWE, GARDŁO DOLNE, NOSOGARDŁO) (Carcinomas of the Pharynx) Andrzej Marszałek
RAK GARDŁA (GARDŁO ŚRODKOWE, GARDŁO DOLNE, NOSOGARDŁO) (Carcinomas of the Pharynx) Andrzej Marszałek Rodzaj materiału: - biopsja, - biopsja wycinająca, - wycięcie topografia - gardło środkowe - nosogardło
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoRAK ZEWNĄTRZWYDZIELNICZEJ CZĘŚCI TRZUSTKI
RAK ZEWNĄTRZWYDZIELNICZEJ CZĘŚCI TRZUSTKI (Carcinoma of the Exocrine Pancreas) Romana Tomaszewska 1. Dane kliniczne: rodzinne zapalenie trzustki rodzinny rak trzustki cukrzyca palenie tytoniu inne brak
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Przedmowa Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia Objawy radiologiczne zmian nowotworowych kości Guzy z tkanki kostnej
SPIS TREŚCI Przedmowa... 7 1. Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia... 9 Zbigniew I. Nowecki, Piotr Rutkowski 1.1. Wstęp... 9 1.2. Epidemiologia i etiologia...... 9 1.3. Objawy kliniczne
Bardziej szczegółowoGRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae) ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE (mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus)
NOWOTWORY PIERSI NOWOTWORY ŁAGODNE SUTKA: GRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae) TORBIEL (cystis mammae) ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE (mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus) BRODAWCZAK
Bardziej szczegółowoLeczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007
Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007 Klasyfikacja guzów tarczycy wg WHO Guzy nabłonkowe 1. Łagodne 2. Złośliwe Gruczolak pęcherzykowy Inne gruczolaki 2.1. Rak pęcherzykowy
Bardziej szczegółowoWstęp Cele pracy Materiał i metody
Wstęp. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, human papillomavirus) ma istotny udział w etiopatogenezie raka płaskonabłonkowego ustnej części gardła. Obecnie częstość występowania raka HPV-zależnego w krajach
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry.
NOWOTWORY SKÓRY Nowotwory skóry są zmianami zlokalizowanymi na całej powierzchni ciała najczęściej w miejscach, w których nastąpiło uszkodzenie skóry. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest promieniowanie
Bardziej szczegółowotyp 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
Bardziej szczegółowoprof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie
prof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Sekwencyjność występowania zaburzeń molekularnych w niedrobnokomórkowym raku płuca
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowo(Carcinoma of the Esophagus and Esophagogastric Junction) Justyna Szumiło
RAK PRZEŁYKU I RAK POŁĄCZENIA PRZEŁYKOWOśOŁĄDKOWEGO (Carcinoma of the Esophagus and Esophagogastric Junction) Justyna Szumiło Wytyczne do raportu synoptycznego dotyczą raka przełyku i raka połączenia przełykowo-
Bardziej szczegółowoVII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń
VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;
Bardziej szczegółowoRAK MIEDNICZKI NERKOWEJ I MOCZOWODU (Carcinoma of the Ureter and Renal Pelvis) Krzysztof Okoń
RAK MIEDNICZKI NERKOWEJ I MOCZOWODU (Carcinoma of the Ureter and Renal Pelvis) Krzysztof Okoń 1. Rodzaj materiału: nerka wraz z moczowodem, nerka z fragmentem moczowodu, biopsja Strona: prawa lewa nie
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowowww.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja
www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja Rak piersi Najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce 2004 r. ponad12 000 nowych zachorowań na raka piersi
Bardziej szczegółowoRAK SROMU (Carcinoma of the Vulva) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz
RAK SROMU (Carcinoma of the Vulva) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz (nieobowiązkowe składniki oznaczono +) 1. Rodzaj materiału Srom, inne (określ): 2. Procedura chirurgiczna
Bardziej szczegółowoINNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka płuca w Polsce i na świecie
INNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka w Polsce i na świecie W.T. Olszewski Warszawa 21 03 2014 Złośliwe nowotwory nabłonkowe Squamous cell
Bardziej szczegółowoAktualna klasyfikacja i obrazy mikroskopowe raka płuca. Renata Langfort Zakład Patomorfologii IGiChP, Warszawa
Aktualna klasyfikacja i obrazy mikroskopowe raka płuca Renata Langfort Zakład Patomorfologii IGiChP, Warszawa 2004 WHO histological classification of tumours of the lung 2004 MALIGNANT EPITHELIAL TUMORS
Bardziej szczegółowo(Carcinomas of the Salivary Glands)
NOWOTWORY ŚLINIANEK (Carcinomas of the Salivary Glands) Monika Durzyńska 1. Materiał chirurgiczny: ślinianka, ślinianka z tkankami otaczającymi (określ) 2. Procedura chirurgiczna: Typ procedury: Resekcja
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 1005 51. Nowotwory układu pokarmowego... 1007 51.1. Nowotwory przełyku Andrzej W. Szawłowski... 1007 51.1.1. Wstęp... 1007 51.1.2. Patologia... 1008 51.1.3. Rozpoznanie...
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe
Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie
Bardziej szczegółowoRAK PĘCHERZYKA śółciowego (Carcinoma of the Gallbladder) Krzysztof A. Bardadin
RAK PĘCHERZYKA śółciowego (Carcinoma of the Gallbladder) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: pęcherzyk Ŝółciowy, wątroba, drogi Ŝółciowe zewnątrzwątrobowe, inne (wymień): 2. Procedura chirurgiczna:
Bardziej szczegółowoZałącznik do OPZ nr 8
Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO. dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska
NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska wprowadzenie Nowotwór jest chorobą o podłożu genetycznym, czyli procesem spowodowanym nakładającym się zaburzeniami struktury DNA.
Bardziej szczegółowoAnaliza mutacji genów EGFR, PIKCA i PTEN w nerwiaku zarodkowym
Analiza mutacji genów EGFR, PIKCA i PTEN w nerwiaku zarodkowym mgr Magdalena Brzeskwiniewicz Promotor: Prof. dr hab. n. med. Janusz Limon Katedra i Zakład Biologii i Genetyki Gdański Uniwersytet Medyczny
Bardziej szczegółowoRAK PRĄCIA (Carcinoma of the Penis) Krzysztof Okoń. 1. Rodzaj materiału: prącie, fragment prącia, wycinek, wycięty guz, napletek, inny
RAK PRĄCIA (Carcinoma of the Penis) Krzysztof Okoń 1. Rodzaj materiału: prącie, fragment prącia, wycinek, wycięty guz, napletek, inny 2. Procedura chirurgiczna - Biopsja - Wycięcie miejscowe - Obrzezanie
Bardziej szczegółowoRzadko występujący mezenchymalny guzek zbudowany z dojrzałych mięśni szkieletowych. Prawie wyłącznie u młodych kobiet
NOWOTWORY TKANEK MIĘKKICH Barbara Górnicka Katedra i Zakład Patomorfologii Rhabdomyoma mięśniak cardiac adult fetal genital Rhabdomyosarcoma mięśniakomięsak Embrional Alveolar Pleomorphic Noworodki i dzieci
Bardziej szczegółowoPATOMORFOLOGICZNA SELEKCJA CHORYCH
POL J PATHOL 2009; 3 (SUPLEMENT 1): S28-S33 PATOMORFOLOGICZNA SELEKCJA CHORYCH DO TERAPII SYSTEMOWEJ WOJCIECH P. OLSZEWSKI 1. Wstęp Decyzję o zastosowaniu terapii systemowej w leczeniu naciekającego raka
Bardziej szczegółowoAgata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013
Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013 Standaryzowane według wieku współczynniki zachorowalności na nowotwory złośliwe piersi w skali
Bardziej szczegółowoRak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?
Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Wiele czynników na które mamy bezpośredni wpływ, zwiększa ryzyko zachorowania
Bardziej szczegółowoleczenie miejscowe leczenie systemowe leczenie skojarzone Leczenie chirurgiczne wznowy miejscowej leczenie radykalne
Leczenie W terapii raka jelita grubego stosuje się trzy podstawowe metody leczenia onkologicznego: chirurgię, radioterapię oraz chemioterapię. Dwie pierwsze określa się jako leczenie miejscowe, ostania
Bardziej szczegółowoOdrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoLeszek Kołodziejski. Czerniaki i znamiona
Leszek Kołodziejski Czerniaki i znamiona Czerniak jest nowotworem złośliwym rozwijającym się z melanocytów Lokalizacja: - skóra 98% - oko, śluzówka przewodu pokarmowego, śluzówka układu oddechowego, śluzówka
Bardziej szczegółowoMacica, trzon, szyjka, prawy/lewy jajnik, prawy/lewy jajowód, sieć. Inne nadesłane do badania narządy (naleŝy wymienić)
RAK TRZONU MACICY/ENDOMETRIUM (Carcinoma of the Endometrium) Anna Nasierowska-Guttmejer, Szymon Wojtylak 1. Rodzaj materiału Macica, trzon, szyjka, prawy/lewy jajnik, prawy/lewy jajowód, sieć Inne nadesłane
Bardziej szczegółowoRadioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia
Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku
Nowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku Joanna Didkowska, Urszula Wojciechowska, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii Instytut, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów Niniejsze opracowanie
Bardziej szczegółowoOGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA UMOWA DODATKOWA NA WYPADEK NOWOTWORU - ONA NR OWU/ONA1/1/2012
OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA UMOWA DODATKOWA NA WYPADEK NOWOTWORU - ONA NR OWU/ONA1/1/2012 Umowa dodatkowa ONA jest zawierana na podstawie Warunków Sposób na przyszłość (kod TUL0) oraz Ogólnych warunków
Bardziej szczegółowoMateriał tkankowy opracowano z godnie z obowiązującymi standardami.
STRESZCZENIE WPROWADZENIE: Biopsja cienkoigłowa (BC) jest szybką, tanią metodą w diagnostyce raka piersi (RP) oraz ognisk przerzutowych tego nowotworu. Skuteczność tej metody uzależniona jest od umiejętności
Bardziej szczegółowoRak nerki. Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM
Rak nerki Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM Budowa nerki (http://www.cancerresearchuk.org/; zmodyfikowano) 2 Charakterystyka epidemiologiczna raka nerki 3 pod względem występowania nowotwór urologiczny
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoDiagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł
Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł Joanna Anioł Wykształcenie: wyższe Studia na Wydziale Lekarskim Collegium Medium UJ w Krakowie 1989 1995 Kształcenie podyplomowe: Specjalizacja
Bardziej szczegółowoZadanie Prewencja pierwotna nowotworów finansowane przez ministra zdrowia w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych.
EDUKACYJNO-INFORMACYJNY PROGRAM PROFILAKTYKI NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH SKÓRY SKÓRA POD LUPĄ MATERIAŁ EDUKACYJNY DLA NAUCZYCIELI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH 2014 Zadanie Prewencja pierwotna nowotworów finansowane
Bardziej szczegółowoEfektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder
Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu
Bardziej szczegółowoNowotwór złośliwy oskrzela i płuca
www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca Bevacizumab Bewacyzumab w skojarzeniu z chemioterapią opartą na pochodnych platyny jest wskazany w leczeniu pierwszego
Bardziej szczegółowoRAK WEWNĄTRZWĄTROBOWYCH DRÓG śółciowych (Carcinoma of the Intrahepatic Bile Ducts) Krzysztof. A. Bardadin
RAK WEWNĄTRZWĄTROBOWYCH DRÓG śółciowych (Carcinoma of the Intrahepatic Bile Ducts) Krzysztof. A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: wątroba, pęcherzyk Ŝółciowy, inne nie wyszczególnione (wymień) 2. Procedury
Bardziej szczegółowoZastosowanie badań PET/CT w onkologii
Zastosowanie badań PET/CT w onkologii NOWOTWORY PŁUC W Polsce nowotwory płuca i klatki piersiowej są najczęstszą przyczyną zgonu wśród zgonów na nowotwory. Ich liczba przekracza łączną liczbę zgonów z
Bardziej szczegółowoCzyli inne mezenchymalne nowotwory przewodu pokarmowego JEŚLI NIE GIST TO CO?
Czyli inne mezenchymalne nowotwory przewodu pokarmowego JEŚLI NIE GIST TO CO? MIĘŚNIAKI GŁADKOKOMÓRKOWE Występują znacznie częściej niż mięsaki Najczęściej występują w przełyku oraz jelicie grubym, znacznie
Bardziej szczegółowoCHŁONIAKI ZŁOŚLIWE U DZIECI
Prof. dr hab.med. Jacek Wachowiak CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE PODZIAŁ CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE 1. CHŁONIAKI NIEZIARNICZE 2. CHOROBA HODGKINA (ZIARNICA ZŁOŚLIWA) EPIDEMIOLOGIA - OK. 10% NOWOTWORÓW Klinika Onkologii, Hematologii
Bardziej szczegółowoRaport synoptyczny Mięsaki kości
I.MATERIAŁ BIOPSYJNY Raport synoptyczny Mięsaki kości 1. Rodzaj materiału (załącznik 1) 1A. MATERIAŁ BIOPSYJNY 1B. MATERIAŁ Z RESEKCJI KOŚCI a) biopsja gruboigłowa a) resekcja częściowa (intralesional
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku
Nowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku Urszula Wojciechowska, Joanna Didkowska Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów Niniejsze
Bardziej szczegółowoPatologia raka pęcherza czy patolog może nas zaskoczyć? Marcin Ligaj Zakład Patologii i Diagnostyki Laboratoryjnej Centrum Onkologii w Warszawie
Patologia raka pęcherza czy patolog może nas zaskoczyć? Marcin Ligaj Zakład Patologii i Diagnostyki Laboratoryjnej Centrum Onkologii w Warszawie Coo? Wynik gotowy już po miesiącu?!!! To w końcu pt1 czy
Bardziej szczegółowo(Carcinoma of the Distal Extrahepatic Bile Ducts)
RAK ZEWNATRZWĄTROBOWYCYH DRÓG śółciowych (Carcinoma of the Distal Extrahepatic Bile Ducts) Krzysztof. A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: przewód Ŝółciowy wspólny, przewód wątrobowy prawy, przewód wątrobowy
Bardziej szczegółowoUmowa dodatkowa na wypadek nowotworu ONA NR OWU/ONA1/1/2014
Umowa dodatkowa na wypadek nowotworu ONA Umowa dodatkowa ONA jest zawierana na podstawie Warunków oraz Ogólnych warunków ubezpieczenia umowy dodatkowej na wypadek nowotworu ONA. Przeczytaj uważnie poniższe
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII
WYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII Jarosław B. Ćwikła CMKP Warszawa I CSK MSWiA Podstawy PET-CT w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian ogniskowych w płucach (cień
Bardziej szczegółowoCykl kształcenia 2013-2016
203-206 SYLABUS Nazwa Fizjoterapia kliniczna w chirurgii, onkologii i medycynie paliatywnej. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod Studia Kierunek studiów Poziom
Bardziej szczegółowoDiagnostyka zakażeń EBV
Diagnostyka zakażeń EBV Jakie wyróżniamy główne konsekwencje kliniczne zakażenia EBV: 1) Mononukleoza zakaźna 2) Chłoniak Burkitta 3) Potransplantacyjny zespół limfoproliferacyjny Jakie są charakterystyczne
Bardziej szczegółowoHOT TOPICS 2014. W GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ WARSZAWA, 01 marzec 2014 r.
HOT TOPICS 2014 W GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ WARSZAWA, 01 marzec 2014 r. NOWOTWORY TRZONU MACICY Przegląd publikacji w International Journal of Gynecological Cancer w 2013 roku Paweł Knapp Klinika Ginekologii
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19
Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.
Bardziej szczegółowoPozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne. CSK MSWiA i CMKP Warszawa
Pozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne Jarosław aw B. Ćwikła CSK MSWiA i CMKP Warszawa Podstawy PET w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian
Bardziej szczegółowoLIMFADENEKTOMIA W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY. Andrzej Bieńkiewicz Oddział Kliniczny Ginekologii Onkologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi
LIMFADENEKTOMIA W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY Andrzej Bieńkiewicz Oddział Kliniczny Ginekologii Onkologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi II Kongres PTGO, POZNAŃ 2011 ARGUMENTY "ZA" ARGUMENTY "PRZECIW"
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 545 40. Nowotwory głowy i szyi... 547 40.1. Rak części ustnej języka Marcin Kozakiewicz... 547 40.1.1. Epidemiologia... 547 40.1.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 547
Bardziej szczegółowoTyp histopatologiczny
Typ histopatologiczny Wiek Stopieo zróżnicowania nowotworu Typ I (hormonozależny) Adenocarcinoma Adenoacanthoma Naciekanie przestrzeni naczyniowych Wielkośd guza Typ II (hormononiezależny) Serous papillary
Bardziej szczegółowoSłużba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk
Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000 Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Korzystny wpływ skryningu na zmniejszenie umieralności z powodu raka
Bardziej szczegółowoProfilaktyka i leczenie czerniaka. Dr n. med. Jacek Calik
Profilaktyka i leczenie czerniaka Dr n. med. Jacek Calik Czerniaki Czerniaki są grupą nowotworów o bardzo zróżnicowanej biologii, przebiegu i rokowaniu. Nowotwory wywodzące się z melanocytów. Pochodzenie
Bardziej szczegółowoPRZYWNĘKOWE DROGI śółciowe (Carcinoma of the Perihilar Bile Ducts) Krzysztof A. Bardadin
PRZYWNĘKOWE DROGI śółciowe (Carcinoma of the Perihilar Bile Ducts) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: przewód Ŝółciowy wspólny, przewód wątrobowy prawy, przewód wątrobowy lewy, złączenie prawego
Bardziej szczegółowoUmowa dodatkowa na wypadek nowotworu ON NR OWU/ON12/1/2014
Umowa dodatkowa na wypadek nowotworu ON Umowa dodatkowa ON jest zawierana na podstawie Warunków oraz Ogólnych warunków ubezpieczenia umowy dodatkowej na wypadek nowotworu ON. Przeczytaj uważnie poniższe
Bardziej szczegółowoRak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka
Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia
Bardziej szczegółowoKURS DOSKONALĄCY DLA CYTOMORFOLOGÓW MEDYCZNYCH W ZAKRESIE DIAGNOSTKI CHORÓB UKŁADU ODDECHOWEGO 25.05-29.05.2015
25.05.2015 PONIEDZIAŁEK (prof. dr hab. n. med. Renata Langfort) 09.00-10.30 Badania cytologiczne wykorzystywane w diagnostyce chorób układu oddechowego Zasady prawidłowego przygotowania materiału do oceny
Bardziej szczegółowoWARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA
WARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA..,WWW.MONEY.PL ( 00:00:00) www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/warszawscy;lekarze;zastosowali;nowa;metode;leczenia;raka;j
Bardziej szczegółowoZachorowalność na nowotwory złośliwe u kobiet w 2010 r.: 1. rak sutka - 22,4% (15784) 2. rak jelita grubego 10,1% 3. rak płuca 8,6% Zgony: 1.
RAK SUTKA Zachorowalność na nowotwory złośliwe u kobiet w 2010 r.: 1. rak sutka - 22,4% (15784) 2. rak jelita grubego 10,1% 3. rak płuca 8,6% Zgony: 1. rak płuca 15,1% (6161) 2. rak sutka 12,8% (5226)
Bardziej szczegółowoSpotkanie z fizjoterapeutką - Badanie piersi
1 / 5 Rozpoczęliśmy kolejny cykl spotkań. Tym razem artykuły dla Państwa przygotowywać będzie Paulina Frajtag, która jest fizjoterapeutą. Pracuje w Stowarzyszeniu Pniewskich Amazonek "Razem Raźniej". Doświadczenia
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej lekarza Pawła Gajdzisa
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Katedra i Zakład Histologii i Embriologii w Zabrzu 41-808, Zabrze ul. H. Jordana 19 www.histologiazad.sum.edu.pl Prof. dr hab. n. med. Andrzej Gabriel Zabrze dnia
Bardziej szczegółowoNARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH
Załącznik nr 3 MINISTERSTWO ZDROWIA Akceptuję Minister Zdrowia... Nazwa programu: NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH Nazwa zadania: WDROŻENIE PROGRAMU KONTROLI JAKOŚCI W DIAGNOSTYCE GUZÓW
Bardziej szczegółowo