Two zen e przestrzen biur. socjologiczny projekt badawczy

Transkrypt

1 Two zen e przestrzen biur socjologiczny projekt badawczy

2 Wywiady pogłębione Storytelling OBSERWACJA UCZESTNICZĄCA Motto projektu Zadaniem etnografii, a w każdym razie jednym z zadań, jest dostarczanie, na wzór sztuki i historii, narracji i scenariuszy zmieniających obiekt naszej uwagi ( ) które czynią nas widocznymi dla siebie samych. - Clifford Geertz O projekcie Celem naukowym projektu jest udokumentowanie i zinterpretowanie procesów tworzenia przestrzeni biur. Według szacunków do końca minionego wieku w biurach zatrudnionych było już ponad 70% pracujących. Doświadczenie pracy w biurze jest zatem jednym z uniwersalnych i powszechnych doświadczeń późnej nowoczesności, i jest to zatem doskonałe uzasadnienie podjęcia badań antropologicznych nad tymi przestrzeniami szczególnie, że takich studiów w Polsce nie ma. Do tej pory zajmowano się przestrzenią biur głównie w kontekście tworzenia wizerunku organizacji i komunikowania wizji, misji i strategii poprzez przestrzeń. Badania nad przestrzenią biur podejmowano także w ramach studiów zorientowanych na poprawę efektywności gospodarowania przestrzenią i zwiększenia efektywności pracowników. W analizach tych uderza jednak nieobecność ciała, a doświadczenie przestrzeni jest doświadczeniem zobiektywizowanym, przeliczonym, fizykalnym, paradoksalnie wręcz niezmysłowym, utrwalonym pod widzialną postacią wykresów i tablic. Celem niniejszego projektu jest rekonfiguracja dyskursu i umieszczenie w centrum rozważań indywidualnych doświadczeń i narracji oraz ukazanie biur jako konstruktu społeczno-kulturowego, bo tak ich w istocie doświadczamy. Moje badania pozwolą także na zrozumienie tego, jak w przestrzenie wpisywane są instytucje (w rozumieniu nowego 2 Two zen e przestrzen biur

3 Narracje, obrazy, wyobrażenia Metodologia instytucjonalizmu). Niezwykle istotny jest zatem potencjał krytyczny projektu. Pytania badawcze Celem naukowym projektu jest udokumentowanie i zinterpretowanie procesów tworzenia przestrzeni biura. Odpowiedzieć ma na pytanie: jak współczesne biura przyjmują swoją formę? Z tak sformułowanego pytania badawczego wynika kilka pytań szczegółowych: Czym są, w jaki sposób są projektowane i jak są odbierane przestrzenie współczesnych biur? Do jakich koncepcji przestrzeni odwołują się ich planiści i wykonawcy? Jak kształt tej przestrzeni jest negocjowany? Jak z opowieści powstają projekty i jakie narzędzia są w tym procesie wykorzystywane? Jak rozumiane są potrzeby użytkowników? Jakie wartości przypisywane są tworzonym biurom i jakie zadania mają one spełniać? Jak przestrzenie te postrzegają i zmieniają ich użytkownicy? Jakie doświadczenie przestrzeni i w jaki sposób ujawnia się w narracjach o biurze i o pracy? Narzędzia badawcze Planuję przeprowadzić otwarte wywiady pogłębione koncentrujące się na wywołaniu narracji, w których przestrzeń biura, jej planowanie i przekształcanie, będą głównymi wątkami. W angielskojęzycznej literaturze przedmiotu wywiady takie zwane są work-life stories. Two zen e przestrzen biur 3

4 1 Jaki jest cel projektu? chitekt stawia pierwszą kreskę do chwili, gdy biuro przekazy- lub ostatni zrealizowany projekt. te przestrzenie. Punkt wyjścia? Opowiedz mi o swoim miejscu Celem projektu jest opisanie wane jest zamawiającym. Z osobami, które na co dzień pracy. i zinterpretowanie procesów pracują w biurach, będę tworzenia przestrzeni biura. Równie istotne są procesy, rozmawiała o tym, jak oceniają które mają miejsce później Chodzi tu nie tylko o to, co przekształcanie, dostosowywanie dzieje się, od momentu kiedy ar- i personalizowanie przestrzeni. 2 Jakiego typu biur dotyczy projekt? Przez pojęcie biuro rozumiem wewnętrzne przestrzenie współczesnych organizacji zarówno firm polskich, jak i międzynarodowych. Nie będą interesowały mnie miejsca kontaktu z klientami takie jak na przykład oddziały obsługi klienta w bankach, które mają odmienny charakter. Odwołując się do metafory teatru nie będę się zajmowała sceną, tylko tym, co się dzieje za kulisami. Pytania i odpowiedzi 3 Na czym polegają badania? Będą to badania jakościowe przede wszystkim wywiady. Przyjęta metodologia zakłada, że każda rozmowa będzie nieco inna, bo każdy ma inne doświadczenia. Z tymi, którzy tworzą i przekształcają przestrzenie biur, będę rozmawiała o ich pracy. Punktem wyjścia może być bieżący 4 Ile trwa wywiad? To w dużej mierze zależy od osoby biorącej udział w badaniu. Na pewno trzeba sobie zarezerwować około godziny. Nie wykluczam także przeprowadzenia kilku wywiadów z jedną osobą, w sytuacji, gdybym miała możliwość obserwowania realizacji projektu, lub też kilku wywiadów z osobami związanymi z danym projektem. 4 Two zen e przestrzen biur

5 5 Jak będę wykorzystywane materiały wytworzone w czasie badań? W publikowanych materiałach nie zostaną ujawnione ani nazwiska rozmówców, ani nazwy organizacji. Wszystkie materiały będą wykorzystywane z zachowaniem zasad poufności i anonimowości. Każdą rozmowę nagrywam i transkrybuję. Wszystkie wywiady szczegółowo analizuję i porównuję. 6 Czy wyniki badań będą gdzieś dostępne? Oczywiście! Raport końcowy i opublikowane artykuły zostaną udostępnione na stronie internetowej projektu: Poza tym na stronie pojawi się wiele różnorodnych materiałów związanych z realizacją projektu. Wykorzystanie strony internetowej jako przestrzeni, w której będę udostępniane wyniki projektu, nie tylko pozwoli na ich popularyzację, lecz także umożliwi stworzenie multimedialnej prezentacji materiałów, a zatem przekroczenie ograniczeń papierowej wersji raportu. 7 Ok. Brzmi ciekawie! Jak mogę wziąć w nich udział? Wystarczy napisać na adres info@tworzeniebiura.edu.pl! Projekt będzie trwał na tyle długo, że z pewnością uda się znaleźć dogodny termin na rozmowę. Two zen e przestrzen biur 5

6 Informacje ogólne KIEROWNIK PROJEKTU Karolina J. Dudek OPIEKUN NAUKOWY prof. dr hab. Andrzej Konstanty Rychard (Instytut Filozofii i Socjologii PAN) REALIZACJA PROJEKTU JEDNOSTKA REALIZUJĄCA Instytut Filozofii i Socjologii PAN ul. Nowy Świat Warszawa FINANSOWANIE Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/03/N/ HS6/04945 Kontakt info@tworzeniebiura.edu.pl 6 Two zen e przestrzen biur

7