VII. Normowanie czasu robót na jednowrzecionowych automatach Przykład obliczeniowy

Transkrypt

1 VII. Normowane czasu robót na jednowrzeconowych automatach 29. Przykład oblczenowy Karta nstrukcyjno-oblczenowa (rys. A/4) przedstawa sposób zaprojektowana procesu technologcznego częśc mosężnej wykonywanej na automace rewolwerowym Skoda" A-20 (Czechosłowacja). Jest to automat systemu Index" o następującej charakterystyce: a) przelot materału 20 mm, b) maksymalny posuw materału 80 mm, c) czas wykonana sztuk od 2,9 do 00 s, d) 8 welkośc prędkośc obrotowych wrzecona. ustawonych kołam zmanowym: e) redukcja prędkośc obrotowych dla operacj toczena na prędkośc obrotowe do gwntowana ustawanych kołam zmanowym:,77:, 2,5:,,2:,,95:,,09:, 8,0: f) najwększa długość toczena z głowcy rewolwerowej 0 mm, g) najwększy skok suportów poprzecznych 5 mm, h) dodatkowe 4 prędkośc obrotowe n do przyspeszonego wercena z głowcy rewolwerowej otworów o maksymalnej średncy 4 mm: obr/mn ustawanych kołam zmanowym, ) w dodatkowym urządzenu do frezowana rowka we łbach wkrętów frezem D f = mm można uzyskać przy zastosowanu kół zmanowych 0 welkośc prędkośc obrotowych n (obr/mn): Przewduje sę następujący sposób wykonana operacj: A. z gowcy rewolwerowej:. wysunęce materału do zderzaka, 2. nawercane frezowane,. toczene 0 0x, 4. gwntowane narzynką M2xl,5, 5. wercene 0 x,. puste przełączene głowcy, B. z suportu poprzecznego:. przednego wcnane kształtowe na 0 2 podcęca z obu stron łba na 0, 2. tylnego radełkowane wcnowo na 0, C. z suportu górnego obcnane, D. za pomocą wychylnego ramena dodatkowego frezowane przecęca,5 x 2,5 we łbe śruby. Dokładne rozplanowane czynnośc zabegów podane jest w arkuszu normowana czasów rys. A/5. Zanm ustal sę możlwy stopeń pokryca pracy suportów, trzeba najperw określć welkość podstawowej prędkośc obrotowej wrzecona n w oraz lośc obrotów wrzecona przypadających na wykonane każdego zabegu. Przy metodze tradycyjnej stosowanej dotychczas w zakładach prędkość obrotową «U wrzecona automatu określa sę na podstawe warunków obróbk na wybranym jako zasadnczym zabegu obróbczym, bez uwzględnana nnych zabegów warunków wymany narzędz.

2 270 A. Tokark Nnzwa częśc: Wkr(t I Nr rys, Nr czyśc 8/5 Nr oper. Nawp operacj: Stanowsko Toczene frezowane Aurom, rswoht. A20 Skodn" Łp. Treść Porno co Wysunąć pręt Nawercać I fazować 445 Toczyć 0 Wercć 0 0x,5 Stport tylny 0,9 0,20, 0ft J0 prawe ', Rttdekowuć 0 I 0,04 Supwr przedn 7 Toczyć kształtowe ] 0 2/0 0 0,0 Supart górny S Obcnać nl długość U,O70,l Urządzena da frezowanu 9 I Frezować wctnowa rowek,5x2, Tulejka zacskowa 0 Krzywk puske do jlawcy rewolwerów, da ntportu tylnego lo Sltporltl przednego do slporth górnego da ramena chwytającego Krzywka bębnowa dn ramena chwytającego Noże oprawkowe.' NNRc- 0x0 sl. NMRe-0x 0 / Specjalny kształtowy I Wertło NWKa- / Nawertók- 20' I Narzynka NHDa 2x,5,. I Frez NFTe-C 0, tadclka 0 9 I Koła zmanowe:. do ruchu wrzecona z «55; 70; ; do przyspeszena wercena z = ; 8. do frezowanu 0 82,5-0 5 z = 5: Zmany Opracował; Sprawdz!: ZaLwcrdzlt Ark. Karta nstrukcyjpa pbróbld Rys, A/4. Karta nstrukcyjna obróbk wypełnana dla operacj tokarskch wykonywanych na jednowrzeconowym automace rewolwerowym (do przykładu lczbowego)

3 VII. Normowane czasu robót na jednowrzeconowych automatach 27 Tukm zabegem zasadnczym będze newątplwe zabeg : toczene z 0 na 0 0 x. Wg nego określ sę prędkość obrotową «k, wrzecona dla całej operacj. Do toczena podłużnego shżą wytyczne podane w tabl. A-2 poz. I. Według nch, posługując sę tabl. A-9 wypada dla mosądzu posuw p 0,2-^0,22; uwzględnając, że ne ma specjalnego osłabena sztywnośc przedmotu (0 0x ) przyjmuje sę p = 0,2 mm/obr. Według tabl. A-42dla/? = 0,2 g = przy mosądzu szybkość u = 07 m/mn stąd prędkość obrotowa wrzecona u = 8-r^ = 20; z charakterystyk n = obr/mn. Dla każdego zabegu obróbkowego (rys. A/4) lośc obrotów wrzecona n 9 potrzebne na jego wykonane można określć następująco: Zabeg 2 (nr w arkuszu normowana czasów). Nawercać fazować 4(45^ wytyczne z tabl. A- poz.. a) Długość L: dobeg / = 0,5 mm, węc pzy / =,5 będze L ~,5+0,5 = = 2 mm. b) Posuw p (wg tabl. A-45): p = 0,-^0,22, przyjęto wartość średną p = = 0,9 mm/obr. Zabeg (nr 5). Toczyć z 0x - wytyczne w tabl. A-2 poz.. a) Długość L: dobeg I d =, węc L = + = 7 mm, b) Posuw p 0,2 mm/obr (patrz uwag przy doborze n). Ta welkość spełna wymagana dla klasy chropowatośc V4, co wdać z tabl. A-40. d) Zwolnony powrót przy posuwe p s = p = 0, mm/obr. e) ISość obrotów na powrót Zabeg 4 (nr 8). Gwntować nanynkąm2x,5 - wytyczne w tabl. A-I4poz.. a) Długość L: l d = 2/ = 2-,5 = mm, L = + = 4 mm. b) Szybkość v (wgtab. A-49): dla mosądzu v = 25-^50; w przypadku gwntu drobnozwojowego średnej welkośc średncy można przyjąć u = 40 m/mn. c) Prędkość obrotowa 40 n t = 8 ^j = 00 obr/mn d) Redukcja obrotów z toczena do gwntowana T ^ = 2, najblższe z charakterystyk,77: czyl dla gwntowana obr/mn e) Ilość obrotów roboczych przedmotu

4 272 A. Tokark Wkręt regulacyjny Ml S8 0 Jfl Materał Autanr. rewo!w,a20 &kot!a" Autor Szkce oblczena: J >:n</.:rf rrwtlw. J wporty urządztne do frtzow. 8IS Nr częśc I Nr oper. Ark. III JO mn Przyjęło 270 mn! E! u 2 Jl II, n Jl Czynność zabeg Długość obróbk L nm Posuw II mm/cbr Ilość obrońw nn zabeg Wysunąć materał Przełączyć głowcę rewohycrawg Nawercać fasewaó 0J9 0,5 Przełączyć ęlewłrc rtwołwerową 'fo^yć. 0 0x n pomst I' 0, 2S.S Przełączyć fsowce rewolwerowy Gwntować MJ2xl,5 }4 9,5 powrót SĄ 9,5 Przełączyć głowcę rewolwerow) 'Wercł 0 x ~.os~ Przełączyć 2x_ zowke rewolwerową Posunąć 2? mm RtBelkować ,04 20 Odsunąć Dosmąć Toczyć ksztattawo-wctflowp 0 2,4 0,0 4 (bez posuwu) Otsunać '.... «.. Olu-ar Wybeg Odsunąć Przechylć ramę ku wrzeconu zapas Posunąć popjawa < 0 mm Postój tlo chwl obcęca Zapas po obcęcu Ottstlnttć poosowo Odchylć ramę ku unądz. frez. S.S 0,07 9,0 0, 0 Dosuw da freza frezować {mnmum),5 0, Podstawowa prędkość Obra la w a ". : I;:MI 0,^2 mn Suporl Urządzene Odsunąć odrzucć Zapas przed nowym rykem Czas główny S.0S rewolw. 2. 2S 0 ć podzale k J00-f, 0,9 s tylny I Cu uzupc!- nający. przedn a; 7 gćrny Arkusz normowana czasów na automatach krzywkowych ramę chwytające O r,, A/S, Karta normowana czasu dla operacj z rys, A/4 dostosowana dla jednowrzeconowych automatów tokarskch

5 : " ' VII. Normowane czasu robót na jednowrzeconowych automatach 27 Szybkość skrawana r m/mn 40 7 FręJkośł obrotu' WSI / obr/mn Stosunek prędkośc A:,77 <>, 2,04 Uaść obrotów nblc^enowych ttg JO,S 28,5 n 9, W 8,5 Obr oblczeń pokryte ,5 l! 8,5 nc* pokryte 0,5 8, ,5 2,5 Czasy p czc ntjlokrylc h /, 0, , 0.5 0,.0 K. l / I ; I - łek ; Llo^ć podzack nn knywce 4,5 2. 4,5 22 7,5 4,5 4,5 2,5 4,5 9,0 9,0 t ,5 2,5 4 V Pnclalk na kr Ływcc d 0 4, P N,. H 45, ,5 57, 70, hlj 7, 88 90, do 4, 9,5 8 45, S 5 57,5 70, 79,, 4,5 4 4& 5 7, LJwnfj Powlekstyć w ramach luzu cznu Razem 22, na krzywkach « ES SD m - 7 J/S W n 4 r TTT Ht zapas J_U 4 - T, Z U 8 Normowane czasu

6 274 A. Tokark f) Ilość obrotów oblczenowych wg wzoru A.4 "o = 9 = 5 " TT^F ~ ] 7 obrotów ] OJ g) Powrót z prędkoścą obrotową toczena, czyl 4 n r = rrj- = 9,5 obrotów Zabeg 5 (ar ). Wercć metodą przyspeszoną otwór 0 x - wytyczne w tabl. A- poz. 2a. a) Długość L: l d =,0, L = +,0 = 2 mm. b) Posuw/? (wg tabl. A-45): dla D = 24-4 przy obróbce mosądzu;; = 0,0- -0,0; przyjęto wartość średną/? = 0,08 mm/obr, ze względu na wększą głębokość / = (,5-r4)D. c) Ilość obrotów = 50 obrotów d) Szybkość v (wg tabl. A-4): dla p «0,09 obróbk mosądzu automatowego u = 80-> 00; dla malej średncy D = mm przyjmuje sę wartość granczną nższą v = m/mn. e) Prędkość obrotowa H t = 8 = 9000 obr/mn f) Przy obrotach przedmotu n - obr/mn potrzeba dodatkowej prędkośc obrotowej wrzeconka wertarskego obr/mn; z charakterystyk znajduje sę n = 925 obr/mn, czyl tj = = 902. g) Ilość obrotów oblczenowych "" = = 5 o b r o t ó w Zabeg (nr 4). Radetkować wcnowo 0 X5 - wytyczne w tabl. A-4 poz.. a) Długość L: dobeg /,, = 0,5; przy D =, podzałka radełka t = 0, mm, czyl głębokość h s = 0,, a węc L = 0, + 0,5 = 0,8 mm. b) Posuw/? (wg tabl. A-50): dla wcnana poprzecznego promenowego w mosądzu p = 0,02-^0,04, przy małej szerokośc radetkowana 5 mm można przyjąć górną grancę p 0,04 mm/obr, c) Ilość obrotów 0,8 Ł n g = = 20 obrotów Zabeg 7 (nr 7). Toczyć ksztalowo wcnowo 0 2J0 0 - wytyczne w tabl. A-2 poz. 2. a) Długość L: I ć = 0,40 mm, / = l l^s. = 2, a węc L = + 0,4 =,4 mm. b) Posuw p (wg tabl. A-9): da mosądzu p = 0,02+-0,05; przyjmuje sę p = 0,0 mm/obr ze względu na dużą szerokość wcnana (ok. 5 mm) w stosunku do najmnejszej średncy d= 0 mm.

7 VII. Normowane czasu robót na jednowrzeconowych automatach 275 c) Ilość obrotów 4 n a = ~ " = 4= M O obrotów d) Sprawdzene na szybkość skrawana: v = -~= 0 m/mn, wg tabl. A-4 dla p = 0,0 dopuszczalna szybkość u = 40 m/mn > od rzeczywstej 0 m/mn. Zabeg 8 (nr 2). Obcnać wytyczne w tabl. A-2 poz.. a) Długość L: dobeg wybeg l d + l w =,5; / = y = 5, a WIĘC L 5 +,5 = =,5 mm. b) Posuw/; (wg tabl. A-9): dla przecnana po wstępnym podcęcu w mosądzu p = 0,07->0,2; przyjęto wartość p = 0,07 mm/obr, ze względu na wymaganą ogólną chropowatość V 4, dla której wg tabl, A-40 posuwy pownny być równe p = 0,054-0,07 mm/obr. c) Sprawdzene szybkośc skrawana: w zabegu 7 pkt d podano dla D =,? = 0 m/mn; z tabl. A-4 w przypadku przecnana dla/> = 0,07 zalecana jest u =,2-90 = 08 m/mn, równa mnej węcej rzeczywstej. d) Rozbce obcnana na 2 odcnk: perwszy L = 5,5 mm z posuwem p = = 0,07 mm/obr, a drug L = mm (wybeg) z posuwem powększonym, razy, czyl p = 0,07-, = 0, mm/obr. e) Ilość obrotów " B = W + "ót = = 89 = " a obrotów Zabeg 9 (nr ). Frezować rowek wytyczne w tabl. A-I5 poz. 4. a) Długość L: dobeg / =, L = 2,5+ =,5 mm, b) Posuw p (wg tabl. A-52): dla mosądzu p = 0,44-0,8 mm/obr przyjęto p 0, mm/obr. c) Szybkość skrawana v (wg tabl. A-52): dla mosądzu v m/mn, przyjęto v aa 220 m/mn. d) Prędkość obrotowa freza n 8-^: =0 obr/mn; najblższe z charakterystyk: H, = 9 obr/mn, czyl u = 7 m/mn. e) Ilość obrotów JJ = -~ = obrotów U,fc f) Ilość obrotów oblczenowych ^ = JS,5 obrotów W praktyce ne wykorzystuje sę pełnej wydajnośc freza przy frezowanu rowków pod wkrętak. Zwykle czas frezowana jest znaczne wydłużony trwa on do zamknęca pełnego cyklu obrotu krzywk bębnowej od przesuwu poosowego ramena krzywk płaskej do wychylana tego ramena. Tak też postąpono ostateczne w przykładze, co wdać z harmonogramu na rys. A/5 podzału podzałek na krzywce. Take przedłużene czasu frezowana daje znaczne zwększene trwałośc freza.

8 27 A. Tokark Po oblczenu lośc obrotów n dla poszczególnych zabegów analzuje sę, jake zabeg obróbkowe będą całkowce pokryte czasem pracy z głowcy rewolwerowej, a jake tylko częścowo. Na podstawe takej analzy wynka, że radełkowane będze odbywać sę w czase nawercana, toczene proflowe wcnowe da sę zmeścć" w czase toczena 0 0 x, a obcnane można w <y 0 pokryć czasem wercena ewentualne czasem końcowego okresu wykręcana narzynk. W rezultace nepokrytym loścam obrotów oblczenowych potrzebnych do zabegów obróbkowych będą: a) nawercane (nr ) b) toczene 0 0x (nr 5) powrót (nr ) c) gwntowane Ml2x,5 (nr 8) powrót (nr 9) d) wercene 0 x (nr ) e) obcnane 79 (nr 2!) co odpowada czasow głównemu wg wzoru [A.5] razem n 0 = - 0,5 obrotów,0 28,5 7,0 9,5 5,0. 2,5 22,0 obrotów oblczenowych Przyblżony czas wykonana t w wg wzoru A.b będze t = 2( o = 2',O5 = 2, s Znajomość tego czasu ułatw dobór lośc podzałek w tabl. A-58 w tych przypadkach, gdy ta lość jest uzależnona od czasu wykonana t w. Nepokrytym czasam pomocnczym (/ ), wyrażonym w sekundach będą wg tabl. A-58: a) podane materału zacsk (poz. ) 0,5 s b) razy obrót głowcy (poz. 2): x0,5,0 s razem (/ ),,5 ś Czasy te zostały wykazane w odpowednej rubryce na rys. A/5. Czynnoścam pomocnczym repokrytym pracą z głowcy rewolwerowej będą ruchy dodatkowego ramena wychynego (przenoszącego przedmot do frezowana) wykonywane przy przedmoce w jego poblżu, ne pozwalające na żadne nne czynnośc z głowcy rewolwerowej (patrz rys. A/5): a) chwla postoju ramena po obcęcu - (tab. A-58 poz. ) podzafka b) odsunęce poosowe ramena od wrzecona dla omnęca suportu górnego (tabl. A-58 poz. ) c) wychylene ramena z przedmotem ku urządzenu - wystatczy dla pracy z głowcy już tylko częścowe wychylene ramena dlatego berze sę 5O»/o wartośc normatywu (tabl, A-58 poz. 2): j 0 podzafek 5 d) zapas przed rozpoczęcem nowego cyklu na krzywce rewolwerowej wynoszący zwykle podzatk razem /, = 2 podzałek

9 VII. Normowane czasu robót na jednowrzeconowych automatach 2 W takm raze dokładna welkość czasu wykonana t w w myśl wzoru [A.7a] będze Z charakterystyk automatu A20 najblższy nastawny kołam zmanowym czas wykonana wynos f w = 0,97 s, czyl 0,8 mn. Temu czasow odpowada w myśl wzoru [A.9] n p = JTTT 0,97 ea 84 obrotów wrzecona Znaczy to, że na wykonane jednego przedmotu potrzeba 84 obrotów wrzecona Posługując sę wzorem [A. loa] bez trudnośc udaje sę przelczyć lośc n o na lośc podzalek, jak to wdać w rubryce J x " na rys. A/5. Podobne wzorem [A.lla] przelcza sę czasy (t p ) m wyrażone w sekundach. Na konec pozostaje wypsane lośc podzalek x na wszystke nne pokryte czynnośc pomocncze korzystając z orentacyjnych danych tabl. A-58. W ten sposób otrzymuje sę wszystke dane do sporządzana harmonogramu współpracy wszystkch suportów ramena chwytającego (rys. A/5) oraz na podstawe jego uzyskana sposobu rozmeszczena podzałek na poszczególnych krzywkach. Konstruktor pomocy warsztatowych mając tak wypełnony przez normstę arkusz normowana czasów ograncza sę wtedy do zaprojektowana samych krzywek posługując sę odpowednm szablonam krzywzn, Czas uzupełnający / wg tabl. A-I59 będze: a) czynnośc obsług organzacyjnej poz. 5,0 / 0 t w b) potrzeby fzjologczne poz. 2,0 c) zakładane prętów: lość prętów długośc 2,5 m zużywanych na godznę wynos 00 I, 00 5 k _.., = 4, pręta/h t , czyl wg normatywów w poz ,0 d) regulacja narzędz - poz. 0,9 e) wymana stęponych narzędz: noże (poz. ) - x2%,0 wertło - poz. 4 0,7 narzędze do gwntowana poz. 0, rolka wygnatająca poz. 7 0,2 narzędza słabo obcążone (nóż do fazowana, nawertak, frez) póz. 8: x0,2% 0, razem 20,7o/o t w przyjęto 2% t v Na czas przygotowawczo-zakończenowy złożą sę (tabl. A-55) następujące czasy składowe: a) czynnośc organzacyjne przygotowane obrabark - poz. 45 mn

10 278 A. Tokark b) założene: dwóch noży do toczena z głowcy (poz. 4): 2x20 mn 40 - wertła nawcrtaka (poz. ): 2x mn 2 dwóch noży do toczena z suportów poprzecznych (poz. 5): 2x 0 mn 20 - urządzena do frezowana - poz rolk do radełkowana poz. narzynk poz. 0 c) kontrola perwszych sztuk poz. 5 mn razem 78 mn Posługując sę uproszczoną metodą otrzymamy, że czas t pz równa sę: 5 gnazd głowcy rewolwerowej suporty I urządzene do frezowana razem 9 pozycj x 0 = 270 mn Operając sę na dośwadczenach naszych warsztatów, ne wyspecjalzowanych w korzystanu 2 automatów krzywkowych, można przekonać sę, że blższa rzeczywstośc byłaby norma czasowa,! pz = 270 mn. W tych warunkach normatywy w tabl. A-55 należałoby powększyć o 5Q /o- W wynku tak przeprowadzonych oblczeń bezpośredno na karce normowana czasów (rys. A/5} wypadają dla operacj podanej w karce nstrukcyjnej (rys. A/4) następujące normy czasowe: t. = 270 mn, j = 0,22 mn Dla lustracj właścwośc oblczenowej metody narzędza lmtującego w określanu prędkośc obrotowej wrzecona na jednowrzeconowym automace tokarskm, rozwązany przykład oblczenowy na karce normowana A/5, rozpatrzy sę wykorzystując wytyczne robocze, zawarte w tabl. A-0.. Obczene lośc obrotów n B na zabeg. Przeprowadza sę je jak w dotychczasowej metodze z tym, że dla wrzecona z przyspeszoną prędkoścą obrotową {zabeg 5) trzeba zastosować wstępne oszacowane: 2 -rp = 28 obrotów Dla wykonywanych zabegów (patrz rys. A/4 A/5) wartośc H D będą następujące nr zabegu G "o 0,5 9, Suma lośc obrotów wrzecona na wszystke zabeg "