Informatyka Europejczyka. Informatyka. Program nauczania dla szkó³ ponadgimnazjalnych

Transkrypt

1 Informatyka Europejczyka. Informatyka. Program nauczania dla szkó³ ponadgimnazjalnych Autorzy: Danuta Korman, Gra yna Zawadzka ISBN: Format: , stron: 88 Rozwój nowych technologii postêpuje dziœ w tak niezwykle dynamicznym tempie, e rozwi¹zania informatyczne, które jeszcze ca³kiem niedawno znane by³y tylko nielicznym, dziœ dostêpne s¹ dla ka dego. Przygotowanie uczniów do sprawnego funkcjonowania w nowoczesnym spo³eczeñstwie informacyjnym jest niezwykle istotnym i odpowiedzialnym zadaniem. Odpowiednie ukierunkowanie ich zainteresowañ oraz przeprowadzenie przez meandry technologii informacyjnej i informatyki ma ogromny wp³yw na to, jak postrzegaj¹ oni korzyœci i zagro enia zwi¹zane ze œwiatem komputerów i sieci. Informatyka Europejczyka. Informatyka. Program nauczania informatyki w szko³ach ponadgimnazjalnych zawiera kompleksowe omówienie zadañ stawianych przed nauczycielami w zwi¹zku z edukacj¹ informatyczn¹ w procesie kszta³cenia m³odych ludzi. W ksi¹ ce opisano podstawy programowe i cele kszta³cenia, wymagania egzaminacyjne i zadania szko³y. W kolejnych rozdzia³ach przedstawiono treœci nauczania w zakresie podstawowym i rozszerzonym oraz sposoby oceniania wiedzy uczniów. Omówiono równie zakres ewentualnych modyfikacji programu nauczania. Charakterystyka programu nauczania Podstawa programowa i wymagania egzaminacyjne Cele edukacyjne i treœci nauczania Zadania szko³y w zakresie edukacji informatycznej Ramowy podzia³ materia³u nauczania Treœci nauczania na poziomach podstawowym i rozszerzonym Metody kontroli i oceny osi¹gniêæ uczniów Odpowiednia baza programowa pozwoli nauczycielom przygotowaæ uczniów do œwiadomego ycia w nowoczesnym spo³eczeñstwie.

2 Spis tre ci 1. Informatyka a technologia informacyjna 5 2. Charakterystyka i za o enia programu 8 3. Podstawa programowa kszta cenia ogólnego w zakresie informatyki dla szkó ponadgimnazjalnych Standardy wymaga egzaminacyjnych z informatyki Cele kszta cenia i wychowania Procedury osi gania celów Zadania szko y w zakresie edukacji informatycznej Ramowy podzia materia u nauczania Tre ci nauczania i przewidywane osi gni cia uczniów Metody kontroli i oceny osi gni uczniów Zakres mo liwych modyfikacji programu nauczania 83

3 C ELE KSZTA CENIA I WYCHOWANIA 17 Tabela 4.3. Standardy wymaga egzaminacyjnych z informatyki w zakresie tworzenia informacji POZIOM PODSTAWOWY 1. tworzy specyfikacj problemu, proponuje i analizuje jego rozwi zanie, 2. formu uje informatyczne rozwi zanie problemu przez dobór algorytmu oraz odpowiednich struktur danych i realizuje je w wybranym j zyku programowania, 3. projektuje relacyjne bazy danych i wykorzystuje do ich realizacji system bazy danych, 4. wykorzystuje ró norodne ród a i zasoby informacji do tworzenia dokumentów tekstowych i multimedialnych. POZIOM ROZSZERZONY jak na poziomie podstawowym oraz: 1. projektuje i przeprowadza wszystkie etapy na drodze do otrzymania informatycznego rozwi zania problemu, 2. wykorzystuje metody informatyki w rozwi zywaniu problemów, 3. uzasadnia poprawno, z o ono i efektywno rozwi zania problemu, 4. projektuje relacyjne bazy danych i proste aplikacje bazodanowe, 5. tworzy dokumenty sieciowe i multimedialne z u yciem zaawansowanych technik, w tym programowania, 6. opisuje nowe zastosowania narz dzi informatyki i antycypuje ich konsekwencje dla ycia spo ecznego, gospodarczego (korzy ci i zagro enia). 5. Cele kszta cenia i wychowania Cele kszta cenia i wychowania Uczniowie przechodz cy przez kolejne etapy edukacji informatycznej powinni nie tylko pog bia swoj wiedz, ale tak e rozwija zainteresowania i umiej tno ci pozwalaj ce mi dzy innymi na: sprawne pos ugiwanie si zaawansowanymi rodkami, narz dziami i metodami informatyki; korzystanie z us ug sieci komputerowych; wyszukiwanie informacji w bazach danych i tworzenie prostych relacyjnych baz danych; formu owanie sytuacji problemowej, jej modelowanie i projektowanie rozwi zania z u yciem technologii informacyjnej oraz metod informatyki;

4 18 INFORMATYKA. PROGRAM NAUCZANIA ocenianie wybranych w asno ci uzyskanych rozwi za oraz dokumentowanie tych rozwi za ; wykorzystywanie sieci do publikowania w asnych materia ów oraz zbierania i przetwarzania danych; planowanie wspó pracy i zespo owe wykonywanie projektów informatycznych; ocenianie korzy ci oraz dostrzeganie etycznych i spo ecznych aspektów rozwoju zastosowa informatyki. Nie wolno jednak zapomina o realizacji celów wychowawczych. Przestrzeganie ustalonych zachowa oraz przyj tych zasad jest bardzo wa ne w spo ecze stwie informacyjnym, yj cym w wiecie techniki komputerowej i ró norodnych informacji Cele edukacyjne Podstawowym celem edukacyjnym jest przygotowanie ucznia do zaawansowanego stosowania rodków, narz dzi i metod technologii informacyjnej oraz informatyki w ró nych dziedzinach ycia i kolejnych etapach kszta cenia. Jest to wi c d enie do wykszta cenia osób sprawnie funkcjonuj cych w wiecie informacyjnym, nabycia przez nich umiej tno ci wykorzystywania technik komunikacji i korzystania z informacji, a tak e wspomagania ich w przygotowywaniu si do doros ego ycia, wiadomego wyboru kierunku i dalszej nauki w zakresie informatyki (lub dziedziny pokrewnej). Wa nym celem edukacyjnym jest ponadto wykszta cenie umiej tno ci samodzielnego korzystania z komputera i zastosowa informatyki przy realizacji wybranych zada edukacyjnych oraz innych celów poznawczych. Chodzi tu o nauk wiadomego i sprawnego pos ugiwania si komputerem, a tak e narz dziami i metodami informatyki. Wa ne jest równie wskazanie mu drogi do celowego i odpowiedzialnego tworzenia warsztatu pracy intelektualnej. Kolejnym celem edukacyjnym jest przygotowanie ucznia do wiadomego wyboru kierunku dalszego kszta cenia w zakresie informatycznym lub innych, pokrewnych dziedzinach.

5 C ELE KSZTA CENIA I WYCHOWANIA Ogólne cele edukacyjne kszta cenie w zakresie podstawowym Tabela 5.1. Ogólne cele edukacyjne kszta cenia w zakresie podstawowym DZIA OGÓLNE CELE EDUKACYJNE ALGORYTMIKA I PROGRAMOWANIE Analizowanie i formu owanie informatycznych rozwi za prostych problemów z ró nych dziedzin przez dobór odpowiedniego algorytmu i struktury danych oraz realizacj w wybranym j zyku programowania. Znajomo podstawowych algorytmów i stosowanie ich przy realizacji zada. Znajomo i umiej tno stosowania podstawowych technik algorytmicznych. Stosowanie podstawowych struktur danych przy realizacji algorytmów. Znajomo zasad strukturalizacji programów. Konstruowanie algorytmów zgodnie z podan specyfikacj. Wykonywanie podstawowych operacji na plikach z wykorzystaniem polece plikowych. Okre lanie podstawowych w asno ci algorytmów, takich jak sko czono, z o ono obliczeniowa, efektywno. Konstruowanie programów w wybranym j zyku programowania wysokiego poziomu. Korzystanie z wybranego rodowiska programistycznego do zapisywania, uruchamiania i testowania programów. Realizacja niewielkich projektów programistycznych. Znajomo sposobów reprezentowania danych liczbowych w komputerze i systemów liczbowych wykorzystywanych w informatyce.

6 20 INFORMATYKA. PROGRAM NAUCZANIA DZIA OGÓLNE CELE EDUKACYJNE BAZY DANYCH Znajomo podstawowych form organizacji informacji w bazach danych. Znajomo podstawowych poj zwi zanych z relacyjnymi bazami danych. Projektowanie prostych relacyjnych baz danych. Umiej tno czenia tabel odpowiednimi typami relacji. Umiej tno okre lania podstawowych w a ciwo ci danych gromadzonych w bazie. Znajomo metod wyszukiwania i przetwarzania informacji w relacyjnych bazach danych. Umiej tno doboru odpowiedniego programu narz dziowego do rozwi zania zadania. Wyszukiwanie informacji w relacyjnych bazach danych z u yciem j zyka zapyta. Definiowanie kryteriów wyszukiwania oraz podsumowa danych w bazie danych. Umiej tno stosowania graficznej prezentacji informacji. Realizacja niewielkich projektów bazodanowych. MULTIMEDIA Umiej tno sprawnego i odpowiedzialnego korzystania z multimediów. Umiej tno przetwarzania informacji w ró nej postaci, w tym wizualnej i d wi kowej. Umiej tno tworzenia w asnych materia ów multimedialnych. Znajomo poj kompresji stratnej i bezstratnej. Rozró nianie oraz znajomo wad i zalet grafiki wektorowej i rastrowej. Umiej tno tworzenia grafiki wektorowej i 3D. Znajomo reprezentacji danych nieliczbowych w komputerze.

7 C ELE KSZTA CENIA I WYCHOWANIA 21 SYSTEMY I SIECI KOMPUTEROWE ASPEKTY ETYCZNE, PRAWNE I SPO ECZNE W ZASTOSOWANIACH INFORMATYKI. TENDENCJE W ROZWOJU INFORMATYKI Znajomo budowy i dzia ania sieci komputerowych. Znajomo us ug sieciowych i sprawne z nich korzystanie. Umiej tno tworzenia i publikowania w sieci w asnych materia ów. Znajomo zagro e zwi zanych z prac komputera w sieci oraz sposobów zabezpieczania si przed nimi. Znajomo podstawowych zada systemu operacyjnego. Wskazywanie korzy ci wynikaj cych z rozwoju i wszechstronnego wykorzystania informatyki w ró nych dziedzinach ycia. Znajomo i przestrzeganie przepisów prawnych dotycz cych ochrony w asno ci intelektualnej. Przestrzeganie zasad etyki.

8 22 INFORMATYKA. PROGRAM NAUCZANIA Ogólne cele edukacyjne kszta cenie w zakresie rozszerzonym Tabela 5.2. Ogólne cele edukacyjne kszta cenia w zakresie rozszerzonym DZIA OGÓLNE CELE EDUKACYJNE ALGORYTMIKA I PROGRAMOWANIE Analizowanie i formu owanie informatycznych rozwi za prostych i umiarkowanie z o onych problemów z ró nych dziedzin przez dobór odpowiedniego algorytmu i struktury danych oraz realizacj w wybranym j zyku programowania. Znajomo podstawowych i z o onych algorytmów oraz stosowanie ich przy realizacji zada. Znajomo i umiej tno stosowania podstawowych oraz zaawansowanych technik algorytmicznych. Stosowanie odpowiednich struktur danych przy realizacji algorytmów. Znajomo i umiej tno stosowania zasad strukturalizacji programów. Konstruowanie algorytmów przez projektowanie i realizacj wszystkich kolejnych etapów prowadz cych do otrzymania poprawnego rozwi zania postawionego problemu. Konstruowanie prostych baz danych z wykorzystaniem operacji na plikach. Okre lanie, analizowanie i uzasadnianie w asno ci algorytmów, w tym poprawno ci, z o ono ci obliczeniowej (czasowej i pami ciowej), efektywno ci, sko czono ci oraz optymalno ci. Konstruowanie programów w wybranym j zyku programowania wysokiego poziomu. Korzystanie z wybranego rodowiska programistycznego do zapisywania, uruchamiania i testowania programów. Planowanie i realizacja indywidualnych oraz zespo owych projektów programistycznych. Znajomo, charakteryzowanie i stosowanie sposobów reprezentowania danych liczbowych w komputerze oraz systemów liczbowych wykorzystywanych w informatyce.

9 C ELE KSZTA CENIA I WYCHOWANIA 23 BAZY DANYCH Znajomo form organizacji informacji w bazach danych. Znajomo podstawowych poj zwi zanych z relacyjnymi bazami danych. Umiej tno doboru odpowiedniego programu narz dziowego do rozwi zania zadania. Projektowanie relacyjnych, wielotabelowych baz danych z uwzgl dnieniem odpowiednich relacji oraz kontroli integralno ci danych. Umiej tno okre lania zaawansowanych w a ciwo ci danych gromadzonych w bazie. Znajomo metod wyszukiwania i przetwarzania informacji w relacyjnych bazach danych. Zaawansowane wyszukiwanie informacji w relacyjnych bazach danych z u yciem j zyka zapyta. Definiowanie z o onych kryteriów wyszukiwania oraz podsumowa danych w bazie danych. Umiej tno stosowania graficznej prezentacji informacji i ich podsumowa. Planowanie wspó pracy i zespo owe wykonywanie projektu relacyjnej bazy danych. MULTIMEDIA Umiej tno sprawnego i odpowiedzialnego korzystania z multimediów. Umiej tno przetwarzania informacji w ró nej postaci, w tym wizualnej i d wi kowej. Umiej tno tworzenia w asnych materia ów multimedialnych. Znajomo metod kompresji plików multimedialnych. Znajomo poj kompresji stratnej i bezstratnej. Rozró nianie oraz znajomo wad i zalet grafiki wektorowej i rastrowej. Umiej tno tworzenia zaawansowanych animacji z wykorzystaniem elementów programowania. Znajomo reprezentacji danych nieliczbowych w komputerze. Umiej tno zespo owego tworzenia opracowa i publikacji multimedialnych.

10 24 INFORMATYKA. PROGRAM NAUCZANIA DZIA OGÓLNE CELE EDUKACYJNE SYSTEMY I SIECI KOMPUTEROWE Znajomo budowy i dzia ania oraz eksploatacja sieci komputerowych. Znajomo us ug w sieciach komputerowych i sprawne korzystanie z nich. Umiej tno wykorzystywania sieci do publikowania w asnych materia ów oraz gromadzenia danych. Umiej tno tworzenia i publikowania w sieci w asnych materia ów oraz opracowa multimedialnych z wykorzystaniem elementów programowania. Znajomo zagro e zwi zanych z prac komputera w sieci oraz sposobów zabezpieczania si przed nimi. Znajomo podstawowych zada systemu operacyjnego. ASPEKTY ETYCZNE, PRAWNE I SPO ECZNE W ZASTOSOWANIACH INFORMATYKI. TENDENCJE W ROZWOJU INFORMATYKI Wskazywanie korzy ci wynikaj cych z rozwoju i wszechstronnego wykorzystania informatyki w ró nych dziedzinach ycia. Znajomo i przestrzeganie przepisów prawnych dotycz cych ochrony w asno ci intelektualnej. Przestrzeganie zasad etyki. Znajomo najnowszych osi gni w zakresie technik informatycznych i tendencji w dalszym ich rozwoju. Znajomo wielu zastosowa komputerów w ró nych dziedzinach ycia.