MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE

Transkrypt

1 MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ WP.V Kraków, 20 kwietnia 2011 r. Pani Wanda Olejniczak Kierownik Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim ul. Kościuszki 1, Maków Podhalański Zespół Kontrolny Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie przeprowadził w I kwartale 2011 roku, kontrolę problemową w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim (MOPS). Przedmiotem kontroli była realizacja zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku. Ustalenia kontroli zostały zawarte w protokole podpisanym przez Kierownika MOPS w dniu 24 marca 2011 roku w siedzibie MOPS w Makowie Podhalańskim. W ramach oceny prawidłowości przyznawania świadczeń i prowadzenia dokumentacji, sprawdzono wyrywkowo akta osób otrzymujących pomoc wynikającą z realizacji przez Ośrodek zadań, na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.). Analizie poddano dokumentację osób, którym wypłacono zasiłki rodzinne wraz z dodatkami oraz świadczenia opiekuńcze. Kontrolą objęto również akta osób uprawnionych do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Zasiłki rodzinne wraz z dodatkami, jednorazową zapomogę oraz świadczenia opiekuńcze przyznano osobom, które spełniały wymogi ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) oraz dostarczyły wymagane dokumenty, wymienione w rozporządzeniu z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2005 r. Nr 105, poz. 881 z późn. zm.). Kontrola wykazała, iż w 3 Regulaminu Organizacyjnego, zatwierdzonego Zarządzeniem Nr 4/09 Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim z dnia 23 kwietnia 2009 r., wśród aktów prawnych, na podstawie których działa Ośrodek wymieniono nieobowiązującą Uchwałę Nr XVI/147/04 Rady Miejskiej w Makowie Podhalańskim z dnia 30 czerwca 2004 r. w sprawie nadania Statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim Kraków, ul. Basztowa 22* tel. (12) fax. (12)

2 Stwierdzono, iż: 1. Na podstawie wniosku złożonego 9 września 2010 r., w którym Pani Stanisława A. wystąpiła o przyznanie zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu: rozpoczęcia roku szkolnego 2010/2011 oraz z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania na syna Rafała A., Ośrodek wydał decyzję zmieniającą o nr MOPS 522/160/09/1 z 9 września 2010 r., na podstawie której przyznał powyższe dodatki nie odnosząc się do wnioskowanego zasiłku rodzinnego. Analogiczne postępowanie stwierdzono w przypadku wniosków złożonych: - 6 września 2010 r., w którym Pan Zbigniew P. wystąpił o przyznanie zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu: rozpoczęcia roku szkolnego 2010/2011 oraz z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania na córkę Izabelę P., Ośrodek wydał decyzję zmieniającą o nr MOPS 522/691/09/1 z 6 września 2010 r., na podstawie której przyznał powyższe dodatki nie odnosząc się do wnioskowanego zasiłku rodzinnego września 2010 r., w którym Pan Stanisław S. wystąpił o przyznanie zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu: rozpoczęcia roku szkolnego 2010/2011 oraz z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania na syna Tomasza S., Ośrodek wydał decyzję zmieniającą o nr MOPS 522/656/09/1 z 10 września 2010 r., na podstawie której przyznał powyższe dodatki nie odnosząc się do wnioskowanego zasiłku rodzinnego. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim, Świadczenia Rodzinne, pobierał od klientów, ubiegających się jedynie o dodatki do zasiłku rodzinnego - w trakcie wypłaty świadczeń rodzinnych, wnioski o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego. W części I pkt 2 tychże wniosków, klient wpisywał imię i nazwisko dziecka, na które ubiegał się o dodatek do zasiłku rodzinnego. Następnie to samo dziecko było wpisywane przy odpowiednim dodatku i ewentualnie w kolejnych częściach wniosku. Zasadność wymieniania imienia i nazwiska dziecka w części dotyczącej zasiłku rodzinnego, pomimo, że rodzic ubiega się jedynie o dodatek na to dziecko, wynika stąd, że żaden dodatek nie funkcjonuje samodzielnie. Musi być dołączony do zasiłku rodzinnego. Stanowi jego integralną część. Zasiłek rodzinny jest już wypłacany (na podstawie wcześniejszej decyzji), ale sam dodatek nie może być zaznaczany na wniosku. Nie ma dodatku do zasiłku rodzinnego, bez wyraźnego zaznaczenia prawa do samego zasiłku rodzinnego. Równocześnie podkreśla się, że zasiłek rodzinny nie był wypłacany na podstawie tychże wniosków, a wcześniejszych. Takie stanowisko, organ wypłacający wypracował w trakcie 7 lat realizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych, która opierała się zawsze na wytycznych ustawodawcy i osób szkolących w tym zakresie. Zgodnie z zaleceniami, Świadczenia Rodzinne w Makowie Podhalańskim będą aktualne wnioski o dodatki do zasiłku rodzinnego przyjmować bez wypełnionej części dotyczącej przyznania zasiłku rodzinnego na dzieci (część I pkt 2 wniosku).. 2. Decyzja o nr MOPS 522//10 z 19 listopada 2010 r. przyznająca Pani Agnieszce K. zasiłek rodzinny wraz z dodatkiem do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka nie zawierała pełnego numeru decyzji. W trakcie czynności kontrolnych Ośrodek wydał postanowienie o nr MOPS 522/894/10 z 28 lutego 2011 r. prostujące oczywistą omyłkę pisarską. 2

3 3. W decyzji o nr MOPS 522/1088/10 z 3 sierpnia 2010 r. przywołano błędną datę wpływu oraz numer wniosku. Ponadto, w dokumentacji brak było kopii dowodu osobistego wnioskodawczyni. W trakcie czynności kontrolnych dołączono do akt uwierzytelnioną 28 lutego 2011 r. kopię wymaganego dokumentu. 4. W uzasadnieniu do decyzji o nr MOPS 522/552/10 z 5 listopada 2010 r. przyznającej Pani Annie S. zasiłek rodzinny na trzy córki wraz z dodatkami Ośrodek błędnie wyliczył i podał kwotę miesięcznego dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie. Nie wzięto pod uwagę dochodu uzyskanego z gospodarstwa rolnego przez Pana Pawła S. (męża wnioskodawczyni) w wysokości 1,5898 ha, co daje 0,5601 ha przeliczeniowego. Ponowne wyliczenie miesięcznego dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie miało wpływu na decyzję przyznającą świadczenia rodzinne wraz z dodatkami, gdyż nie powodowało przekroczenia kryterium dochodowego przewidzianego ustawą. 5. Decyzją zmieniającą o nr MOPS 522/866/09/1 z 1 kwietnia 2010 r. Ośrodek przyznał Pani Iwonie W. prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego na okres od 24 marca 2010 r. do 31 października 2010 r. Stwierdzono, iż na wniosku stempel z datą wpływu do Ośrodka, tj.: r. został poprawiony korektorem. Pozostałe dokumenty zalegające w aktach sprawy, tj.: np. umowa o pracę (data potwierdzenia przez Ośrodek kopii za zgodność z oryginałem r.), zaświadczenie pracodawcy o udzieleniu urlopu wychowawczego, oświadczenie wnioskodawcy, iż ( ) nie podejmie w czasie trwania urlopu wychowawczego żadnego zatrudnienia, żadnej pracy zarobkowej, która uniemożliwiłaby sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, noszą datę wpływu do Ośrodka z dniem r. Ponadto Ośrodek w ww. decyzji raz w podstawie prawnej przywołuje, cyt.: ( ) po rozpatrzeniu wniosku złożonego przez Panią/Pana Iwonę W. w dniu: , drugi raz w uzasadnieniu przywołuje, cyt.: W dniu Pan/Pani Iwona W. złożyła wniosek ( ). Pani Iwona W. złożyła wniosek wraz z wymaganymi dokumentami dnia: 31 marca 2010 roku. Pomyłkowo na wniosku została wpisana inna data wpływu, co zostało zakorektorowane z parafką pracownika i wpisana prawidłowa data: rok. Do Systemu Informatycznego Amazis wniosek był wprowadzany dnia: roku i z taką też datą jest wydana decyzja rok. Automatycznie data wydania decyzji została wpisana w datę wniosku. Jest to błędna data przyjęcia wniosku, gdyż został on przyjęty 31 marca 2010 roku, a nie 01 kwietnia 2010 roku.. 6. W dokumentacji większości postępowań, które skutkowały wydaniem decyzji ustalających prawo do zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, brak jest oświadczeń członków rodziny o wysokości uzyskanego dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, jeżeli członkowie rodziny rozliczają się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne; wzór oświadczenia określa załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne. 3

4 Każdorazowo, od wszystkich dorosłych członków rodziny, pobierane są zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych przez członków rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, jeżeli dochody te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Na zaświadczeniach tych, jeżeli podatnik rozlicza się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, wytłuszczana jest informacja następującej treści: Podatnik w roku podatkowym np osiągnął przychody z PIT-28. Jest to informacja dla organu wypłacającego, że należy żądać również, zaświadczenia z tytułu działalności opodatkowanej w formie zryczałtowanej i stosownego oświadczenia członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne o wysokości dochodu uzyskanego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Natomiast jeżeli na zaświadczeniu o wysokości dochodów uzyskanych przez członków rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, jeżeli dochody te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych nie ma żadnej dodatkowej informacji jest to równoznaczne, że podatnik nie rozlicza się na podstawie innych przepisów, oprócz zasad ogólnych. Ustawodawca w 2 ust.2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz.U. Nr 105, poz. 881 z późn. zm.), wymaga, aby dołączyć oświadczenia członków rodziny o wysokości uzyskanego dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, jeżeli członkowie rodziny rozliczają się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. W związku z powyższymi ustaleniami, MOPS nie widzi konieczności pobierania od wszystkich dorosłych członków rodziny Oświadczeń członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne o wysokości dochodu uzyskanego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, (które stanowią załącznik nr 3 do rozporządzenia).. 7. Decyzją o nr MOPS 522/733/10 z 8 listopada 2010 r. Ośrodek przyznał Pani Katarzynie M. m.in. dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego 2011/2012 na córkę Gabrielę M. Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 56, poz. 458), cyt.: dziecko w wieku 5 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego.. 8. Ośrodek nie występował do organów emerytalno-rentowych o potwierdzenie posiadania przez strony wymaganego okresu ubezpieczenia, w przypadku osób, które deklarowały na oświadczeniu, iż posiadają już wymagany okres ubezpieczenia. Wyjaśnienia Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim, dotyczące akt spraw o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. MOPS Maków Podhalański, Świadczenia Rodzinne, odbierając dokumentację od wnioskodawców, opierają się na Oświadczeniu Wnioskodawcy o odpowiedzialności karnej przewidzianej w art i 2 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks Karny ( Dz. U. Nr 88 z 1997 roku poz. 553). Jeżeli w nim Wnioskodawca napisała, że przepracowała 4

5 np. ponad 20 lat i nie występuje do nas o odprowadzanie składki na ubezpieczenie społeczne wówczas organ wypłacający nie występował już do ZUS o wyliczenie okresów składkowych. Aktualnie Świadczenia Rodzinne wystąpią do ZUS o sprawdzenie, czy rzeczywiście płatnicy osiągnęli już wymagany 20-letni/25-letni okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Wyliczenia powyższe zostaną dołączone do akt spraw.. 9. Decyzją o nr MOPS 524/31/10 z dnia 8 listopada 2010 r. przyznano stronie świadczenie pielęgnacyjne na okres od 1 listopada 2010 r. do 5 listopada 2014 r. W dokumentacji znajdowało się orzeczenie o niepełnosprawności wydane na czas określony, tj. do 5 listopada 2014 r. Zgodnie z treścią art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, cyt.: prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na czas określony prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia.. Analogiczne przypadki stwierdzono w przypadku decyzji o nr MOPS 524/21/10 z 8 listopada 2010 r., MOPS 524/2/10 z 4 listopada 2010 r., MOPS 524/13/10 z 5 listopada 2010 r., MOPS 524/6/10 z 4 listopada 2010 r. MOPS Maków Podhalański, Świadczenia Rodzinne, wydając decyzje przyznające prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wydawał je na okres końca ważności orzeczenia o niepełnosprawności, a tymczasem prawo do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego powinno być przyznane do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia. Zostaną wydane decyzje zmieniające w części dotyczącej terminu wypłaty świadczenia Decyzją o nr MOPS 524/53/10 z dnia 18 października 2010 r. przyznano stronie świadczenie pielęgnacyjne na okres od 6 lipca 2010 r. do 31 sierpnia 2013 r. W dokumentacji znajdowało się orzeczenie o niepełnosprawności wydane na czas określony, tj. do 31 sierpnia 2013 r. Strona złożyła wniosek o ustalenie niepełnosprawności do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w dniu 6 lipca 2010 r. Organ wypłacający wypłacał świadczenie pielęgnacyjne od dnia: roku, czyli od dnia złożenia Wniosku do Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Suchej Beskidzkiej. Zostanie wydana decyzja zmieniająca w części dotyczącej terminu wypłaty świadczenia Decyzje przyznające świadczenie pielęgnacyjne oraz świadczenie w formie składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie ustalały terminu ich opłacania. Kierownik Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim przedłożył wyjaśnienie następującej treści: W decyzjach przyznających świadczenie pielęgnacyjne nie określamy terminu końca opłacania składki na ubezpieczenie społeczne. Jeżeli data końca opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przypada w trakcie wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego, organ wypłacający wydaje decyzję uchylającą opłacanie powyższej składki. Prowadzony jest wewnętrzny rejestr osób objętych ubezpieczeniem społecznym, w związku z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego. Według niego przed upływem końca opłacania składki zwracamy się do ZUS z zapytaniem o okresy składkowe danego płatnika, aby zbyt pochopnie nie wstrzymać opłacania składki emerytalno-rentowej. 5

6 W przypadku młodych osób świadczeniobiorców, które nigdy, z żadnego tytułu nie miały opłacanej składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe - my po raz pierwszy zgłaszamy te osoby do ubezpieczenia społecznego będziemy sukcesywnie występować do ZUS o wyliczenie okresów składkowych, przed końcem upływu wymaganego okresu opłacania składki na ubezpieczenie społeczne. Gdyż ich sytuacja może ulec zmianie w trakcie pobierania świadczenia (urodzenie kolejnych dzieci) Osoba ubiegająca się o przyznanie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka składała oświadczenie o następującej treści, cyt.: Ani ja ani współmałżonek (współmałżonka) nie ubiegaliśmy się i nie pobieraliśmy w innej gminie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka, na dziecko ( ), urodzone w dniu ( ). Obydwoje jesteśmy zameldowani na terenie Gminy Maków Podhalański. 13. W przypadku, gdy jedno z rodziców było zameldowane w innej gminie pobierano zaświadczenie potwierdzające, że nie ubiegano się o wypłatę świadczeń na dziecko. 14. W większości dokumentacji stanowiącej podstawę ustalenia prawa do przyznania jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, znajdowały się jedynie kopie dowodów osobistych jednego z rodziców dziecka wnioskodawcy (np. decyzja o nr MOPS 527/66/10 z 29 marca 2010 r.). Nie pobierano dowodów osobistych od współmałżonka/drugiego rodzica dziecka. Każda sprawa zawiera Oświadczenie Wnioskodawcy o odpowiedzialności karnej przewidzianej w art i 2 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks Karny (Dz. U. Nr 88 z 1997 roku poz. 553) za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy) z którego wynika, że współmałżonek (współmałżonka) nie ubiega się i nie pobiera w innej gminie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Z treści oświadczenia wynika również, że obydwoje rodzice dziecka zameldowani są na terenie Gminy Maków Podhalański. Jedynie w przypadku, gdy jedno z rodziców jest zameldowane w innej gminie pobieramy zaświadczenie z tejże gminy, że tam nie ubiegano się o wypłatę świadczeń na dziecko. W trakcie kontroli uzupełniono kilka spraw o kserokopię dowodów osobistych drugiego z rodziców. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim będzie pobierał kserokopie dowodów osobistych od obojga rodziców.. W ramach oceny realizacji zadań wynikających z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów kontrola wykazała, że wysokość świadczeń ustalano zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 192, poz.1378 z późn. zm.). Decyzje przyznające świadczenia z funduszu alimentacyjnego osobie niepełnoletniej wydawane były na wnioskodawcę tj. reprezentanta osoby uprawnionej. W rozstrzygnięciu decyzji wskazywano osobę uprawnioną. Stwierdzono, iż: 1. Część decyzji w sprawie ustalenia obowiązku zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego na okres świadczeniowy 2009/2010 została wydana w 2011 r. 6

7 Kierownik Ośrodka złożył wyjaśnienie: Powyższe decyzje Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim, działającego z upoważnienia Burmistrza Makowa Podhalańskiego Nr Og.SO /08 z dnia 01 października 2008 r. były wydane dopiero w miesiącu lutym 2011 roku. W związku z tym, że zadania wynikające z ustaw: ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów realizują ci sami pracownicy (2 osoby), nie są w stanie w krótkim czasie zbiegu nowych okresów zasiłkowych (październik i listopad) wykonać wszystkich zadań - w tym wydania decyzji w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego bezpośrednio po zakończeniu okresu zasiłkowego w świadczeniach z FA.. 2. W przypadku decyzji o nr MOPS 552/FA/24/10 z 7 października 2010 r. jako adresata decyzji podano Panią E. T. (matkę), a nie osobę uprawnioną do otrzymania świadczenia z funduszu alimentacyjnego, tj. Panią M. T. Zgodnie z art k.p.a. jednym z obligatoryjnych elementów decyzji jest oznaczenie strony postępowania. Na podstawie art. 2 pkt 11 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, osobą uprawnioną cyt.: jest osoba uprawniona do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna.. Z akt sprawy wynika, iż osobą uprawnioną jest Pani M. T., a nie jej matka Pani E. T.. Nadmienić należy, iż w dniu 7 października 2010 r. Pani M. T. była osobą pełnoletnią. W konsekwencji, świadczenie z funduszu alimentacyjnego winno być przyznane Pani M. T. jako osobie uprawnionej, a nie jej matce Pani E. T. Nawet w sytuacji, gdy matka dysponowała stosownym pełnomocnictwem oznacza to jedynie, iż miała prawo do działania w imieniu córki, ale nie jest równoznaczne z tym, iż świadczenie należało przyznać pełnomocnikowi zamiast osobie uprawnionej. Należy zauważyć, iż określenie w decyzji Pani E. T. jako przedstawiciela ustawowego nie znajduje potwierdzenia w obowiązującym stanie prawnym. Zgodnie z art k.p.a., tylko osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych działają poprzez swoich ustawowych przedstawicieli. Art k.p.a. przewiduje, iż zdolność do czynności prawnych ocenia się według przepisów prawa cywilnego. Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletniości. Natomiast art. 12 ww. ustawy stwierdza, iż cyt.: Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie, a art. 15 ww., że cyt.: Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.. 3. Decyzją o nr MOPS 552/FA/30/09/1 z 20 września 2010 r. uchylono stronie prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego w związku z wygaśnięciem z dniem 1 sierpnia 2010 r. obowiązku alimentacyjnego na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Suchej Beskidzkiej z 12 sierpnia 2010 r. sygn. akt. III RC 114/10. Następnie, w tym samym dniu, Ośrodek wydał decyzję o nr MOPS 552/FA/30/09/2 uznającą pobrane po 1 sierpnia 2010 r. świadczenia z funduszu alimentacyjnego za świadczenia nienależnie pobrane. Następnie, również w tym samym dniu, Ośrodek wydał decyzję o nr MOPS 552/FA/30/09/3 zobowiązującą stronę do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. 4. W dokumentacji do decyzji o nr MOPS 552/FA/55/09 z 31 maja 2010 r. znajdował się wniosek o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego z dnia 31 maja

8 r., w którym w części II dot. sytuacji ekonomicznej osób zobowiązanych do alimentacji wpisano dane osoby uprawnionej do alimentów. 5. Decyzją o nr MOPS 552/FA/49/10 z 20 października 2010 r. przyznano stronie świadczenie z funduszu alimentacyjnego na okres od 1 października 2010 r. do 31 sierpnia 2011 r. Zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, okres świadczeniowy oznacza okres, na jaki ustala się prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, tj. od dnia 1 października do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. 6. Informacja dla dłużnika alimentacyjnego Mieczysława M. o przyznaniu osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjnego została błędnie zaadresowana. 7. W kwestionariuszach wywiadów alimentacyjnych przeprowadzonych z dłużnikami alimentacyjnymi: Andrzejem T. (wywiad z 6 września 2010 r.), Józefem S. (wywiad z 13 grudnia 2010 r.) oraz Romanem W. (wywiad z 17 grudnia 2010 r.) brak daty i podpisu osoby upoważnionej do przeprowadzenia wywiadu. Z przeprowadzonej w czasie kontroli analizy dokumentacji dłużników prowadzonych przez jednostkę jako organ właściwy dłużnika oraz sprawozdań przesyłanych przez MOPS w Makowie Podhalańskim do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie dotyczących działań wobec dłużników alimentacyjnych wynika, iż Ośrodek nie wykorzystywał następujących instrumentów przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów dla organu właściwego dłużnika: 1. Zwracanie się z wnioskiem do starosty o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego. 2. Kierowanie wniosków o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego. 3. Wystąpienie z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób. 4. Informacje przekazywane do sądu o bezczynności lub opieszałości komornika sądowego (art. 3 ust. 8 ww. ustawy). MOPS w Makowie Podhalańskim w 2010 r. wydatkował na świadczenia z funduszu alimentacyjnego ze środków budżetu państwa środki finansowe w wysokości ,00 zł. Z tej kwoty od dłużników alimentacyjnych wpłynęło: ,49 zł, co stanowi 18,77% kwoty świadczeń wypłaconych. Braki w ściągalności wynoszą - 81,23 %. W sprawozdaniu z realizacji zadań przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów za IV kwartał 2010 r., w części A Wydatki na świadczenia w funduszu alimentacyjnego poniesione ze środków budżetu państwa oraz liczba wypłaconych świadczeń, w pkt 89 Kwoty zwrócone przez dłużników alimentacyjnych z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego, MOPS w Makowie Podhalańskim sprawozdał kwotę: ,99 zł, natomiast z informacji przedłożonej zespołowi kontrolnemu w czasie trwania czynności kontrolnych przez Kierownika Ośrodka wynika, iż kwoty zwrócone przez dłużników alimentacyjnych z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wynoszą: ,49 zł. Zalecenia pokontrolne: 1. Dokonanie aktualizacji zapisów 3 Regulaminu Organizacyjnego Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim, zatwierdzonego Zarządzeniem Nr 4/09 8

9 Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Makowie Podhalańskim z dnia 23 kwietnia 2009 r., poprzez weryfikację nieaktualnych aktów prawnych. 2. Prostowanie błędów pisarskich i rachunkowych lub innych oczywistych omyłek w wydanych decyzjach winno odbywać się, zgodnie z zapisem art k.p.a., w drodze postanowienia. 3. Zachowanie należytej dbałości i dokładności przy wyliczaniu przez Ośrodek miesięcznego dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę, zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, w szczególności uwzględniając dochody ze wszystkich źródeł enumeratywnie wyliczonych w art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, stosownie do potrzeb postępowania. 4. Dokonać, z urzędu, w drodze postanowienia sprostowania oczywistej omyłki pisarskiej w wydanej decyzji o nr MOPS 522/866/09/1 z 1 kwietnia 2010 r. przyznającej wnioskodawcy dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Skreślenia oraz poprawki w dokumentacji prowadzonych postępowań, a szczególności we wnioskach o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, kwestionariuszach wywiadu alimentacyjnego oraz załącznikach winny być dokonywane, zgodnie z zasadami określonymi w art. 71 k.p.a., który stanowi, iż skreśleń i poprawek w protokole należy tak dokonywać, aby wyrazy skreślone i poprawione były czytelne. Skreślenia i poprawki powinny być w protokole przed jego podpisaniem. 5. Sugeruje się, aby zgodnie z treścią zapisu art. 80 k.p.a., który stanowi, iż organ administracji publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona, Ośrodek, w szczególności w przypadku wniosków o przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, gdy wnioskodawca deklaruje posiadanie niezbędnego okresu ubezpieczenia, względem każdego wnioskodawcy występował do organu emerytalno-rentowego pisemnie z prośbą o udostępnienie informacji w ww. zakresie. 6. W przypadku decyzji o nr: MOPS 524/31/10 z dnia 8 listopada 2010 r., MOPS 524/21/10 z 8 listopada 2010 r., MOPS 524/2/10 z 4 listopada 2010 r., MOPS 524/13/10 z 5 listopada 2010 r. oraz MOPS 524/6/10 z 4 listopada 2010 r. ustalających prawo do świadczenia pielęgnacyjnego należy wydać decyzje zmieniające wraz z wyrównaniem świadczenia pielęgnacyjnego do ostatniego dnia danego miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia, zgodnie z art. 163 k.p.a. w związku z art. art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowi, iż cyt.: prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na czas określony, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia. Fakt, że decyzja przyznająca prawo do świadczenia pielęgnacyjnego została już wykonana, nie wyklucza możliwości dokonania zmiany tej decyzji w trybie art. 163 k.p.a. w związku z art. 24 ust 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. 10. Przeprowadzenie analizy dokumentacji osób, którym, w badanym okresie, przyznano prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, zgodnie z treścią zapisu art. 17 ust. 1 i 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych, w związku z art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. 9

10 O wynikach analizy należy poinformować tutejszy Wydział w terminie przewidzianym na ustosunkowanie się zaleceń pokontrolnych. W przypadku stwierdzenia wydania przez Ośrodek decyzji ustalających prawo do świadczenia pielęgnacyjnego niezgodnie z treścią zapisu art. 24 ust. 4 ww. ustawy o świadczeniach rodzinnych, należy dokonać ich zmiany wraz z wyrównaniem świadczenia pielęgnacyjnego do ostatniego dnia danego miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia. 11. W przypadku decyzji o nr: MOPS 524/53/10 z dnia 18 października 2010 r. przyznającej stronie prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na okres od 6 lipca 2010 r. do 31 sierpnia 2013 r., należy wydać decyzje zmieniającą w części dotyczącej terminu przyznanego świadczenia pielęgnacyjnego za miesiąc lipiec 2010 r. wraz z wyrównaniem kwoty świadczenia za 5 dni m-ca lipca, zgodnie z art. 163 k.p.a. w związku z art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowi, iż cyt.: jeżeli w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego, prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności. Wyliczenie: kwota wypłaconego świadczenia: 450,70 zł - za okres od 6 do 31 lipca 2010 r. 520 zł 450,70 zł = 69,30 zł kwota wyrównania 12. W opinii kontrolujących celowym jest, aby decyzje w sprawie ustalenia obowiązku zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego wydawać niezwłocznie po zakończeniu okresu świadczeniowego, stosownie do treści zapisu art. 27 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. 13. W przypadku decyzji o nr MOPS 552/FA/24/10 z 7 października 2010 r. przyznającej świadczenie z funduszu alimentacyjnego, w której jako adresata decyzji podano wnioskodawcę, a nie osobę uprawnioną do otrzymania świadczenia z funduszu alimentacyjnego, należy wydać decyzję zmieniającą, zgodnie z treścią zapisu art. 163 k.p.a. w związku z art. 9 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, przyznającą świadczenie z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, tj. Pani M. T., po rozpatrzeniu wniosku złożonego przez wnioskodawcę, tj. Panią E. T. (matka). Wskazywanie w decyzjach przyznających świadczenia z funduszu alimentacyjnego osoby uprawnionej do świadczenia jako adresata decyzji, nie jej przedstawiciela ustawowego, zgodnie z art k.p.a., w związku art. 9 ust. 1 oraz art. 2 pkt 2 i 11 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. 14. Dbałość o szczegółowe wypełnianie wniosków o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego składanych przez strony, poprzez m.in. wskazywanie właściwych osób zobowiązanych do alimentacji. 15. Dbałość o szczegółowe wypełnianie formularza wywiadu alimentacyjnego, w szczególności poprzez zamieszczanie daty i podpisu osoby upoważnionej do przeprowadzenia wywiadu. 16. W przypadku uznania świadczenia z funduszu alimentacyjnego za świadczenie nienależnie pobrane należy zabezpieczyć stronie możliwość wniesienia odwołania zgodnie z art k.p.a. Następnie, gdy strona nie wniesie odwołania, należy wydać decyzję zobowiązującą stronę do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. 10

11 17. Podjęcie działań mających na celu prawidłowe i jednorodne wypełnianie sprawozdań przekazywanych do Wydziału Polityki Społecznej z realizacji zadań przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów w zakresie kwot zwróconych przez dłużników alimentacyjnych z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. 18. Podjęcie działań mających na celu wzmożenie efektywności ściągalności zobowiązań od dłużników alimentacyjnych poprzez efektywniejsze wykorzystanie następujących instrumentów przewidzianych dla organu właściwego dłużnika w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów: 1) przekazanie komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych pochodzących z rodzinnego wywiadu środowiskowego, 2) wystąpienie z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób, 3) przekazywane do sądu informacji o bezczynności lub opieszałości komornika sądowego (art. 3 ust. 8 ustawy). Zgodnie z art. 47 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206) o sposobie wykorzystania ww. zaleceń i wniosków proszę mnie poinformować w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia z jednoczesnym wskazaniem sposobów na rozwiązanie problemów. Z up. Wojewody Małopolskiego (-) Renata Grochal Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Burmistrz Makowa Podhalańskiego 11