Jabłka - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki

Transkrypt

1 ARTYKUŁY Jabłka - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki Przeczytaj pełną wersję artykułu: Jabłka to jedne z najpopularniejszych w naszym kraju owoców. Można kupić je o każdej porze roku, jeść na surowo lub poddawać obróbce termicznej, dodawać do deserów lub mięs... Jabłka mają naprawdę szerokie spektrum kulinarnych zastosowań - wynika to z mnogości ich odmian, które to charakteryzują się specyficznymi smakowymi właściwościami. Jabłka są nie tylko pyszne, ale również zdrowe. Posiadają spore wartości odżywcze, są powszechnie dostępne i względnie tanie. Ich właściwości nie można przecenić. Z jabłkami wiąże się kilka Ḁ稀搀爀漀眀漀琀渀礀挀栠 ᴀ dla urody, wieczorem dla zdrowia ᴀ przysłów z których najbardziej zn oraz popularne zwłaszcza w Wielk apple a day keeps the doctor away" (jedno jabłko dziennie trzyma lekarza z daleka ode mnie). Zatem poznajmy jabłka dokładniej. Image not readable or empty /img/k.gif O jabłku słów kilka... Jabłka to owoce o słodkim, kwaśnym lub słodko-kwaśnym smaku (w zależności od odmiany) i raczej okrągłym kształcie. Przeciętne jabłko wazy około gramów, ale wartość ta również może się różnić (tak jak i kolor skórki jabłka). Świeże jabłko jest twarde i raczej chrupiące, a z czasem, gdy ową świeżość traci, jego skórka robi się coraz bardziej miękka, później również pomarszczona. Wciąż jednak są przydatne, nawet w takiej formie, do spożycia. Uważać należy natomiast, by nie jabłka, gdyż, robiąc się brązowe, co każdy z nas widział, z pewnością, nie raz, w miejscu Ḁ

2 uderzenia, zaczyna tracić wartości odżywcze i rozpoczyna proces gnilny całego owocu. Odmiany jabłek Popularne odmiany jabłoni to min.: Antonówka - pochodzi z Rosji - owoce średniej wielkości - jej owoce są stosunkowo twarde - kolor skórki od jasnozielonej do żółtej, często ordzawiona - posiada ścisły, gruboziarnisty, biały, z odcieniem kremowym lub zielonkawym miąższ, - wykorzystywana często do produkcji soków, dżemów - owoce odmiany Antonówka są kruche, bardzo soczyste i mają lekko kwaskowaty smak, dojrzałe wydzielają silny landrynkowy zapach - mogą być przechowywane do 2 miesięcy Golden Delicious - pochodzi ze Stanów Zjednoczonych - owoce średniej wielkości - odmiana zimowa - kolor skórki od zielonkawożółtej do żółtej - posiada kremowo żółty miąższ - jest najczęściej uprawianą odmianą jabłoni na terenach Europy Zachodniej - owoce odmiany Golden Delicious posiadają winnosłodki smak i przyjemny aromatem, są średnio soczyste - wykorzystywane do jedzenia na surowo oraz na przetwory - nie nadają się do długiego przechowywania Delikates - to polska odmiana jabłoni domowej - owoce średniej lub dużej wielkości - odmiana jesienna - kolor skórki zielony z żywoczerwonym rumieńcem, zazwyczaj pokryta tłustawym nalotem. - posiada drobnoziarnisty, delikatny miąższ o białym kolorze - owoce odmiany Delikates są soczyste i delikatnie winne - oprócz spożywania na surowo, odmiana jest wykorzystywana do deserów

3 - mogą być przechowywane do 4 miesięcy Gala - pochodzi z Nowej Zelandii - jej owoce mają stożkowaty kształt oraz skłonność do pękania - odmiana zimowa - kolor skórki zmienny, w miarę dojrzewania ich barwa zmienia się z zielonkawej do złocistożółtej, z pomarańczowożółtym rumieńcem, skórka jest gładka i lekko błyszcząca - posiada drobnoziarnisty, ścisły, chrupiący miąższ koloru lekko zielonkawego - owoce odmiany Gala charakteryzują się soczystością, słodkim smakiem i aromatycznym zapachem - oprócz spożywania na surowo wykorzystywana jest do sałatek - nadaje się do długiego przechowywania Szampion (Champion) - pochodzi z terenów dawnej Czechosłowacji - jedna z najczęściej uprawianych w Polsce odmian - uprawiana amatorsko oraz wielkotowarowo - odmiana jesienna - została wyhodowana z odmian Golden Delicious i Koksa Pomarańczowa - kolor skórki zielonkawożółty z czerwonopomarańczowym rumieńcem, skórka jest gładka i sucha - posiada średnioziarnisty i kruchy miąższ o biało kremowej barwie - owoce odmiany Szampion charakteryzują się słodkim, delikatnie kwaskowatym smakiem, o gruszkowym posmaku, są bardzo aromatyczne i smaczne - oprócz spożywania na surowo wykorzystywana do przecierów i soków - mogą być przechowywane do 4 miesięcy Reneta - zbiór 4 grup jabłoni domowych (złota, czerwona, jednobarwna, bursztynówki) - nazywana królową jabłek - odmiany od wczesnojesiennych do zimowych - kolor skórki od bursztynowej poprzez zielonożółtą i bladożółtą do złotożółtej z rumieńcem - posiada bladożółty, kruchy i bardzo soczysty miąższ - jej owoce charakteryzują się kwaśnym smakiem, z lekko korzennym posmakiem - wykorzystywany na przetwory - kompoty i do spożywania na surowo - nie nadaje się do długiego przechowywania Papierówka

4 - pochodzi z terenów krajów nadbałtyckich - najwcześniejsza ze wszystkich odmian, do spożycia nadaje się już w lipcu - niegdyś często hodowana amatorsko i sprzedawane lokalnie - jej owoce są małych rozmiarów - kolor skórki jest jasnozielonożółty, w trakcie dojrzewania skórka bieleje i pokrywa się białym nalotem, skórka jest gładka, cienka, sucha - owoce odmiany Papierówka posiadają drobnoziarnisty, soczysty, kwaskowaty miąższ, o barwie zielonobiałej - oprócz spożywania na surowo, używa się ją na marmolady, przetwory i do ciast - nie nadaje się do długiego przechowywania, maksymalnie 2 tygodnie Ligol - odmiana polska - odmiana zimowa - owoce dużych rozmiarów - kolor skórki w miarę dojrzewania zmienia się z zielonkawej na żółtą, pokrytą jaskrawoczerwonym rumieńcem, skórka jest mocna, gruba, błyszcząca, z lekkim, tłustym nalotem - owoce odmiany Ligol posiadają kruchy i soczysty miąższ o barwie kremowej - posiadają słodkokwaskowaty smak i aromatyczny zapach - oprócz spożywania na surowo, są używane do sałatek - nie nadaje się do długiego przechowywania Poza tym, warto wspomnieć o innych popularnych odmianach jabłek: - Jonatan, Idared (pochodzą ze Stanów Zjednoczonych) - Jonagold (pochodzi z krajów Beneluksu) - Malinówka (pochodzi z Holandii) - Granny Smith, Pink Lady (pochodzą z Australii) - Lobo, Spartan (pochodzą z Kanady) - Koksa Pomarańczowa (pochodzi z Wielkiej Brytanii) - Kronselska (pochodzi z Francji) Jabłka - wartości odżywcze Jabłka są bogatym źródłem witamin: C, z grupy B, beta karotenu, E, K, błonnika pokarmowego (zwłaszcza pektyny), kwercetyny i antyoksydantów i minerałów. Jabłko dostarcza w 100 gramach około 52 kalorii (kcal), które to pochodzą głównie z

5 węglowodanów (stanowią one około 14% wagi jabłka). Dokładne wartości zawartości owych składników oraz wartości energetycznej jabłek nie są jednak możliwe do określenia dla całej grupy tych owoców. Poszczególne odmiany będą się nimi między sobą różnić. Również stopień dojrzałości i świeżości konkretnego jabłka będzie mieć na nie wpływ. Nie zmienia to jednak faktu, iż jabłka mają pozytywny wpływ na nasze zdrowie oraz samopoczucie. Kalorie i wartości odżywcze - jabłka (wartości średnie) Składnik Zawartość w 100 [g] Kalorie (wartość energetyczna) 52 kcal / 218 kj Białko 0,26 g Tłuszcz ogółem 0,17 g Kwasy tłuszczowe nasycone 0,028 g Kwasy tłuszczowe jednonienasycone 0,007 g Kwasy tłuszczowe wielonienasycone 0,051 g Kwasy tłuszczowe omega-3 0,009 g Kwasy tłuszczowe omega-6 0,042 g Węglowodany 13,81 g Błonnik pokarmowy 2,4 g Witamina A 54 I.U. Witamina D 0 I.U. Witamina E 0,18 mg Witamina K 2,2 µg Witamina C 4,6 mg Witamina B1 0,017 mg Witamina B2 0,026 mg Witamina B3 (PP) 0,091 mg Witamina B6 0,041 mg Kwas foliowy 3 µg Witamina B12 0 µg Kwas pantotenowy 0,061 mg Wapń 6 mg

6 Składnik Zawartość w 100 [g] Żelazo 0,12 mg Magnez 5 mg Fosfor 11 mg Potas 107 mg Sód 1 mg Cynk 0,04 mg Miedź 0,03 mg Mangan 0,04 mg Selen 0 µg Fluor 3,3 µg Cholesterol 0 mg Fitosterole 12 mg Właściwości prozdrowotne Jabłka, dzięki zawartości wspomnianych wyżej składników, mają liczne właściwości prozdrowotne. Włączenie do swojej diety jabłek pomaga obniżyć poziom złego cholesterolu we krwi (głównie dzięki wysokiej zawartości błonnika - pektyny, który hamuje wchłanianie się tłuszczu z pokarmów w jelicie cienkim, a także dzięki fitosterolom). Dzięki zawartości antyoksydantów, jabłka mają wspaniały wpływ na naszą skórę opóźniają procesy starzenia, poprawiają jej koloryt oraz ukrwienie, a także zmniejszają ryzyko chorób związanych z wiekiem, tj. np. choroby Alzheimera, oraz różnego rodzaju dolegliwości uznawanych potocznie za cywilizacyjne i związanych w dużej mierze z nieprawidłową dietą (choroby serca, nowotwory, cukrzyca etc.). Jabłka mają pozytywny wpływ na urodę również dlatego, iż dostarczają nam witaminy A (beta karotenu) oraz E - te poprawiają stan skóry, włosów i paznokci. Jabłka wspomagają organizmowi witaminę nasz C układ oraz immunologiczny cynk, który jest dzięki temu, niezbędny do iż dostarczają prawidłowego funkcjonowania białych krwinek (to właśnie limfocyty, tj. białe krwinki, odpowiedzialne są za likwidowanie drobnoustrojów zagrażających organizmowi). Jabłka mają również pozytywny wpływ na proces redukcji masy ciała. Pomagają one w

7 walce z nadmiarem kilogramów dzięki dużej zawartości błonnika (który redukuje również ryzyko nowotworów dolnego odcinka układu pokarmowego, gdyż reguluje pracę jelit zwalczając zaparcia). Wypełnia on żołądek i redukuje tym samym apetyt. Nic dziwnego, że jabłka są podstawą niektórych diet i monodiet oczyszczających i odchudzających. Dobrą wiadomość mamy również dla przyszłych i obecnych rodziców, którzy obawiają się, by nie podawać dziecku pożywienia, które wywoła u niego alergię. Jabłka są jednymi z najlepiej tolerowanych przez najmłodszych owocami i przypadki alergizowania przez nie są naprawdę sporadyczne. Jabłka w kuchni Jabłka, jak zostało już wspomniane, można jadać na surowo, tzn. po prostu zjadając owoc w całości (oprócz oczywiście gniazd nasiennych i ogonka), ale również po poddaniu ich różnego rodzaju obróbce. I tak, jabłka: kroimy, siekamy, ucieramy, mielimy, gotujemy, pieczemy, prażymy, dusimy i suszymy. Z jabłek można przygotowywać różnego rodzaju napoje: soki, kompoty lub nawet alkohol (cydr, winiaki). Produkuje się z niego również ocet. Pektyna z jabłek może być natomiast wykorzystywana jako substancja żelująca przy przygotowywaniu innego rodzaju potraw. Jabłka są składnikiem ciast (szarlotka), ciasteczek, galaretek, sałatek owocowych, sosów etc. oraz dań mięsnych (dodaje się je np. do pieczonej kaczki, smażonej wątróbki drobiowej etc.). Ciekawostki o jabłkach Jabłoń pochodzi z Azji Środkowej i to stamtąd jej pierwsza odmiana przywędrowała do Europy Jabłko jest symbolem urodzaju, płodności, życia, dostatku etc. Jabłoń oraz jabłka często pojawiają się w mitologii greckiej, rzymskiej (wzmianki o nich znajdziemy również w mitach celtyckich oraz nordyckich) W tradycji chrześcijańskiej jabłko jest symbolem pokusy, zła i grzechu Jabłka wykorzystuje się w niektórych polskich ludowych obrzędach do miłosnych wróżb W Polsce głównymi rejonami, w których znajdują się sady jabłczane, są okolice Grójca

8 i Łącka, nazywane powszechnie polskimi zagłębiami jabłek Popularna legenda mówi, iż Newton odkrył prawo grawitacji po tym, jak na głowę spadło mu jabłko Pestki jabłek są dobrym źródłem jodu Amerykanie nazywają Wielkim Jabłkiem (Big Apple) miasto Nowy Jork Jabłko jest logo jednej z najbardziej znanych firm IT - Apple Image not found