Zakres terminologiczny obszarów specjalnych w dokumentach planistycznych i strategicznych. Wrocław, grudzień 2012 r.

Transkrypt

1 Zakres terminologiczny obszarów specjalnych w dokumentach planistycznych i strategicznych Wrocław, grudzień 2012 r.

2 WPROWADZENIE Obszary strategicznej interwencji OBSZARY PROBLEMOWE 1.Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (Warszawa, 13 grudnia 2011 r.) 2.Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie (Warszawa, 13 lipca 2010 r.) 3.Aktualizacja Strategii Rozwoju Województw z uwzględnieniem uwarunkowań krajowych i unijnych. Przewodnik (Warszawa, maj 2011 r.) 1. Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2.Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego

3 OBSZAR FUNKCJONALNY DEFINICJA bazując na ustawowej definicji obszaru problemowego tj. obszaru szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych wskazanego w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lub określonego w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, KPZK 2030 rozbudowuje je o zapis zwarty układ przestrzenny składający się z funkcjonalnie powiązanych terenów, charakteryzujących się wspólnymi uwarunkowaniami i przewidywanymi, jednolitymi celami rozwoju (KPZK 2030, s. 178) wyodrębniony przestrzennie specyficzny kompleks terytorialny charakteryzujący się wspólnymi cechami geograficznymi (społeczno-gospodarczymi i przestrzennymi) (Aktualizacja SRW, s. 33)

4 OBSZAR FUNKCJONALNY DEFINICJA Obszar funkcjonalny (OF) wyodrębniony przestrzennie obszar, charakteryzujący się wspólnymi uwarunkowaniami geograficznymi, przestrzennymi, społeczno gospodarczymi, systemem powiązań funkcjonalnych oraz określonymi na ich podstawie jednolitymi celami rozwoju, zapewniającymi efektywne wykorzystanie jego przestrzeni

5 OBSZAR FUNKCJONALNY - SYSTEMATYKA OBSZARY FUNKCJONALNE O CHARAKTERZE PLANISTYCZNYM O CHARAKTERZE DIAGNOSTYCZNYM

6 OBSZARY FUNKCJONALNE O CHARAKTERZE PLANISTYCZNYM 1. MIEJSKIE PLANISTYCZNE OBSZARY FUNKCJONALNE ośrodków wojewódzkich, w tym metropolitalnych ośrodków regionalnych (powyżej 100 tys. mieszkańców) ośrodków subregionalnych (od 50 do 100 tys. mieszkańców) 2. PLANISTYCZNE OBSZARY FUNKCJONALNE SZCZEGÓLNEGO ZJAWISKA W SKALI MAKROREGIONALNEJ górskie przygraniczne

7 OBSZARY FUNKCJONALNE O CHARAKTERZE DIAGNOSTYCZNYM 1. WIEJSKIE OBSZARY FUNKCJONALNE uczestniczące w procesach rozwojowych wymagające wsparcia procesów rozwojowych 2. OBSZARY FUNKCJONALNE SZCZEGÓLNEGO ZJAWISKA W SKALI MAKROREGIONALNEJ ochrony gleb dla celów produkcji rolnej tereny zamknięte

8 OBSZARY FUNKCJONALNE O CHARAKTERZE DIAGNOSTYCZNYM 3. OBSZARY KSZTAŁTOWANIA POTENCJAŁU ROZWOJOWEGO narażone na niebezpieczeństwo powodzi w skali dorzeczy cenne przyrodniczo ochrony krajobrazów kulturowych ochrony i kształtowania zasobów wodnych strategicznych złóż kopalin 4. OBSZARY WYMAGAJĄCE ROZWOJU NOWYCH FUNKCJI PRZY UŻYCIU INSTRUMENTÓW WŁAŚCIWYCH POLITYCE REGIONALNEJ o najniższym stopniu rozwoju i pogarszających się perspektywach rozwojowych miasta i inne obszary tracące dotychczasowe funkcje społeczno gospodarcze obszary o najniższym poziomie dostępu do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe obszary o najniższej dostępności transportowej do ośrodków wojewódzkich

9 OBSZAR STRATEGICZNEJ INTERWENCJI - DEFINICJA obszary, wobec których (a) wymagana jest interwencja rządu, ze względu na ciężar, którego region sam nie jest w stanie udźwignąć oraz (b) obszary, które ze względów społecznych, gospodarczych lub środowiskowych wywierają lub mogą w przyszłości wywierać istotny wpływ na rozwój kraju (KSRR, s. 73, Aktualizacja Strategii Rozwoju Województw, s. 33) ( ) niezbędne jest wyznaczenie obszarów strategicznej interwencji w ujęciu geograficznym, w stosunku do których określane będą potencjały rozwojowe, cele rozwojowe oraz przedsięwzięcia służące realizacji tych celów podlegające procedurze uzgadniania kontraktu terytorialnego ze stroną rządową (Aktualizacja SRW, s. 17) wskazane indykatywnie w KSRR obszary problemowe, na których planuje się interwencję polityki regionalnej bezpośrednio z poziomu krajowego, ograniczają się jedynie do przypadków, gdy skala i kompleksowość problemów uzasadnia bezpośrednie zaangażowanie rządu lub, gdy efektywność działań podejmowanych na poziomie regionalnym jest zbyt niska (Aktualizacja SRW, s. 17)

10 OBSZAR STRATEGICZNEJ INTERWENCJI - DEFINICJA Obszar strategicznej interwencji (OSI) wyodrębniony przestrzennie obszar, wobec którego wymagana jest interwencja rządu, ze względu na ciężar, którego region sam nie jest w stanie udźwignąć oraz który ze względów społecznych, gospodarczych lub środowiskowych wywiera lub może w przyszłości wywierać istotny wpływ na rozwój kraju

11 OBSZAR STRATEGICZNEJ INTERWENCJI SYSTEMATYKA OBSZARY STRATEGICZNEJ INTERWENCJI GEOGRAFICZNE TEMATYCZNE

12 1. Dla wspomagania wzrostu konkurencyjności regionów Odpowiednik OF wskazany w KPZK ośrodki wojewódzkie (miasta, które od r. są siedzibą wojewody i (lub) sejmiku województwa) i ich obszary funkcjonalne ośrodki subregionalne miasta średniej wielkości (pow. 20 tys. mieszkańców) pełniące istotne funkcje w skali sub- i regionalnej oraz ich obszary funkcjonalne obszary wiejskie (gminy wiejskie traktowane jako część obszarów zurbanizowanych funkcjonalnych terenów miejskich) obszary wiejskie (objęte procesami dyfuzji rozwoju i posiadające warunki do ich absorpcji oraz posiadające endogeniczne potencjały) obszary wiejskie (o najgorszych wskaźnikach dostępności do usług publicznych i rozwoju społeczno-gospodarczym) 2. Dla budowania spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych obszary strategicznej interwencji dla zapewnienia spójności w skali kraju województwa określone w KSRR oraz podregiony, których poziom rozwoju znacznie odbiega od średniej krajowej obszary strategicznej interwencji na rzecz restrukturyzacji i rewitalizacji miast tracących funkcje społeczno-gospodarcze obszary o najgorszych wskaźnikach dostępu do usług publicznych obszary przygraniczne obszary o ekstremalnie niskiej dostępności transportowej miejskie obszary funkcjonalne ośrodków wojewódzkich, w tym metropolitalnych miejskie obszary funkcjonalne ośrodków subregionalnych (od 50 do 100 tys. mieszkańców) wiejskie obszary funkcjonalne uczestniczące w procesach rozwojowych lub miejskie obszary funkcjonalne wiejskie obszary funkcjonalne uczestniczące w procesach rozwojowych wiejskie obszary funkcjonalne wymagające wsparcia procesów rozwojowych o najniższym stopniu rozwoju i pogarszających się perspektywach rozwojowych miasta i inne obszary tracące dotychczasowe funkcje społeczno gospodarcze obszary o najniższym poziomie dostępu do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe przygraniczne obszary o najniższej dostępności transportowej do ośrodków wojewódzkich

13 OBSZAR PROBLEMOWY - DEFINICJA obszar szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych wskazany w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lub określony w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (art. 2 pkt 7 uopizp, KPZK, s. 178) część obszarów funkcjonalnych KPZK można zaliczyć do tradycyjnie rozumianych obszarów problemowych czyli takich, na których dochodzi do konfliktów przestrzennych czy dysfunkcji rozwojowych i na których istnieje potrzeba podjęcia interwencji publicznej z poziomu krajowego (KPZK, s. 178) terytorium wymagające szczególnego wsparcia procesów rozwojowych (KSRR, s. 6) terytorium cechujące się największą koncentracją negatywnych zjawisk rozwojowych o zasięgu i znaczeniu krajowym, lub ponadregionalnym (KSRR, s. 8) terytorium wymagające szczególnego wsparcia procesów rozwojowych, na których następuje największa koncentracja negatywnych zjawisk rozwojowych o zasięgu i znaczeniu krajowym, lub ponadregionalnym (Aktualizacja SRW, s. 33)

14 OBSZAR PROBLEMOWY - DEFINICJA Obszar problemowy terytorium wymagające szczególnego wsparcia procesów rozwojowych, na którym następuje największa koncentracja negatywnych zjawisk rozwojowych o zasięgu i znaczeniu krajowym, lub ponadregionalnym (Aktualizacja SRW, s. 33)

15 OBSZAR PROBLEMOWY - SYSTEMATYKA przygraniczne wg KPZK cenne przyrodniczo - ochrony krajobrazów kulturowych - ochrony i kształtowania zasobów wodnych - strategicznych złóż kopalin - o najniższym stopniu rozwoju i pogarszających się perspektywach rozwojowych miasta i inne obszary tracące dotychczasowe funkcje społeczno gospodarcze obszary o najniższym poziomie dostępu do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe obszary o najniższej dostępności transportowej do ośrodków wojewódzkich obszary przygraniczne wg KSRR obszary strategicznej interwencji dla zapewnienia spójności w skali kraju województwa określone w KSRR oraz podregiony, których poziom rozwoju znacznie odbiega od średniej krajowej obszary strategicznej interwencji na rzecz restrukturyzacji i rewitalizacji miast tracących funkcje społeczno-gospodarcze obszary o najgorszych wskaźnikach dostępu do usług publicznych obszary o ekstremalnie niskiej dostępności transportowej

16 POZIOM REGIONALNY DEFINICJE Regionalny obszar funkcjonalny wyodrębniony przestrzennie na poziomie regionalnym obszar funkcjonalny, uwzględniający ustalenia przyjęte na poziomie krajowym i wyniki konsultacji społecznych, służący realizacji celów przyjętych w SRWD, zidentyfikowany w SRWD i zdelimitowany w PZPWD Obszar interwencji obszar problemowy wskazany na poziomie regionalnym w SRWD i zidentyfikowany orientacyjnie przy określaniu uwarunkowań dla rozwoju przestrzennego województwa w PZPWD, pomocny przy rozpoznawaniu obszarów strategicznej interwencji i ich delimitacji w PZPWD, służący realizacji celów przyjętych w SRWD

17 WNIOSKI 1. Należy przyjąć jednolite nazewnictwo dla poszczególnych typów OF i OSI w SRW i PZPW 2. Wspólny słownik pojęć: pozwala lepiej rozumieć oba dokumenty i cele przez nie realizowane, wyjaśnia znaczenie i porządkuje zależności pomiędzy OF, OSI i OP 2. obszary problemowe, obszary strategicznej interwencji ulegają zmianom, dlatego szczególnie potrzebny jest ich stały monitoring i identyfikacja w słowniku

18 Dziękuję za uwagę