SPIS TREŒCI. CZAS Dni tygodnia Miesi¹ce, œwiêta itp LICZEBNIKI Liczebniki g³ówne Liczebniki porz¹dkowe...

Transkrypt

1 Wstêp Rozmówki polsko-niemieckie s¹ adresowane nie tylko do polskich turystów i biznesmenów, ale do wszystkich osób, które zajmuj¹ siê jêzykiem niemieckim. Rozmówki... obejmuj¹ zwroty potoczne, pytania i odpowiedzi u³atwiaj¹ce porozumiewanie siê w zakresie podstawowym w ró nych sytuacjach, np. w hotelu, u lekarza, na poczcie, w aptece, na przejœciu granicznym. Przyk³ady sytuacji, w jakich mo e siê znaleÿæ turysta za granic¹, s¹ poprzedzone krótkim zarysem gramatyki jêzyka oraz zasadami wymowy.

2 SPIS TREŒCI SPIS TREŒCI Najwa niejsze informacje gramatyczne Wskazówki dotycz¹ce wymowy ZWROTY CODZIENNE Zwroty grzecznoœciowe Przedstawianie siê Tytu³owanie Pokrewieñstwo Zwroty codzienne Pytania codzienne Zaproszenia Wizyty POGODA CZAS Dni tygodnia Miesi¹ce, œwiêta itp LICZEBNIKI Liczebniki g³ówne Liczebniki porz¹dkowe WAGI I MIARY Miary wagi Miary d³ugoœci Miary powierzchni Miary przestrzenne Miary objêtoœci W BIURZE PODRÓ Y S³ownictwo

3 6 SPIS TREŒCI PODRÓ OWANIE SAMOCHODEM Na stacji benzynowej Typy pojazdów W warsztacie samochodowym Czêœci i wyposa enie Narzêdzia PODRÓ OWANIE KOLEJ Przy kasie biletowej Podró kolej¹ S³ownictwo PODRÓ SAMOLOTEM S³ownictwo PODRÓ STATKIEM Przy kasie biletowej Na statku S³ownictwo BAGA S³ownictwo W urzêdzie celnym W HOTELU Wybór hotelu W recepcji Przyjazd do hotelu Opuszczaj¹c hotel S³ownictwo JEDZENIE I PICIE W lokalu Sztuæce Sk³adanie zamówienia i p³acenie Skargi, reklamacje Dania œniadaniowe Zupy

4 SPIS TREŒCI Ryby Owoce morza Drób Dziczyzna Dania miêsne Sposoby przyrz¹dzania Przyprawy i dodatki Sosy Pieczywo Warzywa Owoce Orzechy Desery Sery Napoje gor¹ce Napoje ch³odz¹ce Alkohole ZWIEDZANIE Wycieczka turystyczna S³ownictwo Og³oszenia publiczne Rozrywki Gry ZAKUPY W sklepie U krawca S³ownictwo Odzie Kolory Iloœæ Kszta³t Waga Wiek Wygl¹d i konsystencja

5 8 SPIS TREŒCI W sklepie z obuwiem Obuwie Nakrycia g³owy Bi uteria Tytoñ Artyku³y papiernicze W sklepie fotograficznym Artyku³y fotograficzne Artyku³y optyczne W kwiaciarni Kwiaty ciête HIGIENA OSOBISTA I KOSMETYKA Higiena osobista Przybory toaletowe i kosmetyki U fryzjera S³ownictwo POCZTA, TELEFON Na poczcie S³ownictwo Telefonowanie TRANSAKCJE BANKOWE W banku S³ownictwo Zwroty przydatne w interesach NIESZCZÊŒLIWE ZDARZENIA U lekarza Choroby S³ownictwo Czêœci cia³a Organy wewnêtrzne SPORT S³ownictwo Sporty indywidualne

6 SPIS TREŒCI Gry zespo³owe Sporty zimowe Sporty wodne Wêdkarstwo Polowanie Alpinizm Na wycieczce S³ownictwo KRAJE I NARODOWOŒCI Kontynenty ZAWODY INFORMACJA O AUSTRII I NIEMCZECH

7 NAJWA NIEJSZE INFORMACJE GRAMATYCZNE NAJWA NIEJSZE INFORMACJE GRAMATYCZNE 1. RODZAJNIK (DER ARTIKEL) W jêzyku niemieckim rozró nia sie trzy rodzaje (mêski, eñski i nijaki), liczbê pojedyncz¹ i mnog¹ oraz cztery przypadki deklinacyjne. W jêzyku polskim rodzaj, liczbê i przypadek rzeczownika poznajemy po koñcówce, natomiast w jêzyku niemieckim przed rzeczownikami stoj¹ rodzajniki, które okreœlaj¹ ich rodzaj, liczbê i przypadek. Rodzajnik okreœlony (der bestimmte Artikel) L.P. L.M. mêski eñski nijaki wszystkie rodzaje der Mann die Frau das Kind die Männer die Frauen die Kinder Rodzajnik nieokreœlony (der unbestimmte Artikel) L.P. L.M. ein Mann eine Frau ein Kind Przed rzeczownikami wystêpuje z regu³y rodzajnik okreœlony. W niektórych sytuacjach mo na go zast¹piæ rodzajnikiem nieokreœlonym, a mianowicie wtedy, gdy chodzi o jak¹œ bli ej nieokreœlon¹ osobê lub rzecz, wzglêdnie o jedn¹ osobê lub rzecz spoœród wielu. Przy zapamiêtywaniu rzeczowników nale y równoczeœnie uczyæ siê rodzajników. 2. RZECZOWNIK (DAS SUBSTANTIV) Rzeczowniki niemieckie oraz wyrazy u yte w funkcji rzeczownika pisze siê du ¹ liter¹, np.: der Stuhl (krzes³o), die Frau (kobieta), das Fahrrad (rower), der Neue (nowy o cz³owieku), das Schreiben (pisanie). 11

8 NAJWA NIEJSZE INFORMACJE GRAMATYCZNE Tworzenie rzeczowników Jedn¹ z g³ównych form s³owotwórstwa, np. przy tworzeniu rzeczowników, jest ³¹czenie dwóch albo wiêcej s³ów, np: das Auto (samochód) + der Unfall (wypadek) = der Autounfall (wypadek samochodowy) 3. PRZYMIOTNIK (DAS ADJEKTIV) Przymiotnik mo e byæ u yty: a) jako orzecznik, np.: Das Zimmer ist klein. (Pokój jest ma³y.) Przymiotnik u yty w tej funkcji w przeciwieñstwie do jêzyka polskiego nie odmienia siê. b) jako przydawka, np.: das kleine Zimmer (ma³y pokój) Przymiotnik wystêpuj¹cy w funkcji przydawki odmienia siê i jest zgodny w rodzaju, liczbie i przypadku z rzeczownikiem, do którego siê odnosi, np.: N. das kleine Kind (ma³e dziecko) G. des kleinen Kindes (ma³ego dziecka) D. dem kleinen Kind (ma³emu dziecku) Akk. das kleine Kind (ma³e dziecko) Stopniowanie przymiotników! STOPNIOWANIE REGULARNE 12 Stopieñ wy szy Tak samo jak i stopieñ równy, stopieñ wy szy ma dwie formy: formê odmienn¹ jako przydawka oraz formê nieodmienn¹, wystêpuj¹c¹ jako orzecznik, np.: das kleine Zimmer das kleinere Zimmer (ma³y pokój mniejszy pokój)

9 Das Zimmer ist klein. Das Zimmer ist kleiner. (Pokój jest ma³y. Pokój jest mniejszy.) Stopieñ wy szy tworzy siê od podstawowej formy przymiotnika za pomoc¹ przyrostka er, przy czym samog³oski rdzenne a, o, u ulegaj¹ przeg³osowi. Stopieñ najwy szy: NAJWA NIEJSZE INFORMACJE GRAMATYCZNE Stopieñ najwy szy ma te dwie formy: Formê odmienn¹ z rodzajnikiem okreœlonym, która wystêpuje jako przydawka, np.: Das ist das kleinste Zimmer. (To jest najmniejszy pokój.) Formê nieodmienn¹ z am, wystêpuj¹c¹ jako orzecznik, np.: Dieses Kleid ist am schönsten. (Ta suknia jest najpiêkniejsza.) Stopieñ najwy szy tworzy siê przez dodanie do podstawowej formy przymiotnika przyrostka (e)ste. Przed form¹ nieodmienn¹ przymiotnika wystêpuje am. Przy porównaniu dwóch osób lub rzeczy u ywa siê w stopniu równym przed przymiotnikem wyrazu wi¹ ¹cego so i po przymiotniku wyrazu wi¹ ¹cego wie, np.: Mein Auto ist so groß wie dein Auto. (Mój samochód jest tak du y jak twój samochód.) Przy porównaniu dwóch osób lub rzeczy w stopniu wy szym u ywa siê po przymiotniku wyrazu wi¹ ¹cego als, np.: Mein Auto ist größer als dein Auto. (Mój samochód jest wiêkszy ni twój samochód.)! STOPNIOWANIE NIEREGULARNE gut (dobry/dobrze) besser am besten viel (du o) mehr am meisten hoch (wysoki/wysoko) höher am höchsten nah (bliski/blisko) näher am nächsten 13

10 NAJWA NIEJSZE INFORMACJE GRAMATYCZNE 4. ZAIMEK (DAS PRONOMEN) a) Zaimki osobowe ich (ja), du (ty), er (on), sie (ona), es (ono), wir (my), ihr (wy), sie (one, oni), Sie (forma grzecznoœciowa pan/pani) b) Zaimki dzier awcze mein (mój), dein (twój), sein (jego), ihr (jej), unser (nasz), euer (wasz), ihr (ich), Ihr (forma grzecznoœciowa pani, pana) c) Zaimki wskazuj¹ce dieser (ten), diese (ta), dieses (to), diese (ci, te) d) Zaimki pytaj¹ce wer? (kto?), was? (co?), welcher? (który?) e) Zaimki nieokreœlone viel (du o), wenig (ma³o), ein paar (kilka), etwas (trochê) 5. CZASOWNIK (DAS VERB) a) Czasowniki posi³kowe (Hilfsverben) haben (mieæ) sein (byæ) werden (stawaæ siê) b) Czasowniki modalne (Modalverben) dürfen (mieæ pozwolenie) können (móc) mögen (lubiæ) müssen (musieæ) sollen (powinno siê) wollen (chcieæ) 14 W jêzyku niemieckim istnieje 6 czasów: Präsens (czas teraÿniejszy), Präteritum (czas przesz³y), Perfekt (czas przesz³y), Plusquamperfekt (czas zaprzesz³y), Futur I (czas przysz³y), Futur II (czas przysz³y).

11 NAJWA NIEJSZE INFORMACJE GRAMATYCZNE Czasowniki z³o one Czasowniki z³o one sk³adaj¹ siê z wyrazu okreœlaj¹cego (mo e nim byæ czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przyimek itd.) i wyrazu g³ównego (jest nim zawsze czasownik), np.: wyraz okreœlaj¹cy wyraz g³ówny czasownik z³o ony Teil (czêœæ) nehmen (braæ) teilnehmen (uczestniczyæ) ein (w) steigen (wejœæ na) einsteigen (wsiadaæ) Czasowniki te s¹ rozdzielnie z³o one, jeœli akcent pada na pierwsz¹ czêœæ z³o onej formy (stawia siê j¹ na koñcu zdania), np.: abfahren Er fährt ab. (On odje d a.) 6. PRZYIMEK Wa niejsze przyimki rz¹dz¹ce: a) dope³niaczem: während (podczas), wegen (z powodu), außerhalb (na zewn¹trz), innerhalb (wewn¹trz), längs (wzd³u ), oberhalb (powy ej), unterhalb (poni ej), diesseits (z tej strony), jenseits (z tamtej strony), b) celownikiem: mit (z), nach (do, po), bei (przy, u), seit (od), von (od, z, przez), zu (do), außer (oprócz), aus (z), gegenüber (naprzeciw), entgegen (naprzeciw), c) biernikem: durch (przez), ohne (bez), gegen (przeciwko), für (dla, za), um (o, wokó³), d) celownikiem i biernikeim: an (przy, do, na), auf (na), hinter (za), neben (obok), in (w, do), bei (nad, przez, o) unter (pod), vor (przed), zwischen (miêdzy). 15

12 WSKAZÓWKI DOTYCZ CE WYMOWY WSKAZÓWKI DOTYCZ CE WYMOWY 16 G³oska Pisownia Wymawia siê jak Przyk³ady a e i o aa, ah a a ee, eh e e e ie, ih, i i oo, oh o d³ugie -ad³ugie -akrótkie -a- (podobnie jak polskie -a-) d³ugie i zamkniête -e- (d³u ej i przy mniejszym rozwarciu jamy ustnej ni przy wymowie polskiego -e-) d³ugie i zamkniête -ekrótkie, otwarte -e- (trochê krócej ni polskie -e-) bardzo krótkie, czêsto ma³o s³yszalne -ed³ugie, zamkniête -e- (wymawia siê d³u ej ni polskie -e-) d³ugie, zamkniête -e- krótkie, otwarte -i-, podobne do polskiego -yd³ugie, zamkniête -okrótkie, otwarte -o- (wymawia siê trochê krócej ni polskie -o-) die Fahrt (jazda, podró ) sagen (powiedzieæ), der Tag (dzieñ) die Kraft (si³a) der Schnee (œnieg) geben (dawaæ), der Weg (droga) das Feld (pole), werfen (rzucaæ) der Kasten (skrzynia), danke (dziêkujê) die Liebe (mi³oœæ), das Vieh (byd³o) das Kino, wir (my) in (w), bitten (prosiæ) das Boot (³ódŸ), loben (chwaliæ), wo (gdzie) das Volk (naród), voll (pe³ny)