PROGRAM ADAPTACYJNY PUBLICZNEGO RZEDSZKOLA "UŚMIECH MALUCHA" W ZESPOLE SZKÓŁ W ZAKRZEWIE DLA DZIECI 3,4,5 - LETNICH

Transkrypt

1 PROGRAM ADAPTACYJNY PUBLICZNEGO RZEDSZKOLA "UŚMIECH MALUCHA" W ZESPOLE SZKÓŁ W ZAKRZEWIE DLA DZIECI 3,4,5 - LETNICH JESTEM PRZEDSZKOLAKIEM Zakrzewo

2 SPIS TREŚCI I. Wstęp II. III. IV. Założenia programu adaptacyjnego Cele edukacyjne programu Harmonogram działań V. Ewaluacja spodziewane efekty wdrażania programu VI. VII. I.Wstęp Bibliografia Załączniki Adaptacja to przystosowanie do nowego środowiska, do nowych sytuacji i warunków. Dla małego dziecka takim środowiskiem jest przedszkole, gdzie zdobywa ono pierwsze doświadczenia społeczne. Ważne jest by te doświadczenia przebiegały w atmosferze spokoju i poczucia bezpieczeństwa. Chcąc dobrze przygotować dzieci do nowych doświadczeń musimy zdawać sobie sprawę z faktu iż proces adaptacji dziecka do nowego środowiska odbywa się we wszystkich sferach działania organizmu, a w szczególności fizjologiczno-biologicznej, emocjonalnospołecznej i poznawczej. U 3,4-latków mamy do czynienia z szeregiem właściwości rozwojowych utrudniających rozpoczynanie edukacji przedszkolnej tj.: - niski poziom autoidentyfikacji, - dominacja sfery emocjonalnej np. potrzeby bezpieczeństwa, miłości, - niski poziom kompetencji językowej, - poziom rozwoju poznawczego i sposób poznawania pojęć czasu i przestrzeni, który jest potrzebny do orientacji w nowym środowisku społecznym, - nieznajomość środowiska, w którym dziecko ma być samodzielne przez wiele godzin, - różne umiejętności samoobsługowe. Do przedszkola przychodzą dzieci z bardzo zróżnicowanym zasobem umiejętności samoobsługowych i nie jest to spowodowane ich poziomem rozwoju psychoruchowego, a właśnie systemem wychowania w rodzinie. Dla wielu dzieci pierwsze kontakty z przedszkolem są źródłem przykrych napięć emocjonalnych, utrudniających im przystosowanie. Jednak przedszkole jest właściwym środowiskiem do uczenia dziecka niezależności, uspołecznienia. Dziecko szybciej się do niego adaptuje i zniesie niedogodności, gdy będzie je postrzegało jako bezpieczne i atrakcyjne dla siebie. II. Założenia programu adaptacyjnego Program Jestem przedszkolakiem ma ułatwić dziecku przekroczenie progu przedszkola, skrócić okres aklimatyzacji, zintegrować ze sobą dzieci i rodziców. 2

3 Założenia programowe: - program adaptacyjny oparty jest na wiedzy o rozwoju dziecka, - określa system wzajemnych oddziaływań pedagogicznych oraz organizacyjnych przedszkola i rodziny w celu stworzenia dzieciom pomocy w zaadaptowaniu się w nowym środowisku przedszkolnym. Adaptacja jest to proces uzyskiwania równowagi między potrzebami dziecka a otoczeniem. Wymaga ona dużego zaangażowania nauczycieli i rodziców. Program adaptacyjny Jestem przedszkolakiem polega na pracy w naturalnym środowisku dziecka, czyli w przedszkolu w grupie rówieśników przy aktywnym udziale rodziców. Działania profilaktyczne mają na celu: - stworzenie dzieciom możliwości do bezstresowej adaptacji, - do nawiązywania nowych i pozytywnych kontaktów z rówieśnikami, co zwiększa kompetencje społeczne. III. Cele edukacyjne programu Głównym celem jest umożliwienie dzieciom sprawnego rozwiązywania trudności związanych z podejmowaniem nowych ról w środowisku przedszkolnym. Koncentruje się na różnych kierunkach pracy z dzieckiem. Szczególny nacisk kładzie się na kształtowanie osobowości i wspieranie jego rozwoju. Cele główne: - uczenie nawiązywania bliskiego kontaktu z innymi osobami, - pomoc w budowaniu pozytywnego obrazu własnego Ja i zaspokajaniu poczucia bezpieczeństwa, - uczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami, właściwego reagowania na przejawy emocji innych oraz kontrolowania zachowań, - wdrażanie do zachowań akceptowanych społecznie. Cele szczegółowe: - zmniejszenie napięć i niepokojów związanych z nową sytuacją przedszkolną, - ułatwienie dzieciom przekroczenia progu: dom przedszkole, - pomoc dzieciom w pokonywaniu lęku wywołanego zmianą trybu i rytmu życia, - rozwijanie pozytywnej samooceny i poczucia własnej wartości, - rozwijanie samodzielności dziecka, - zaangażowanie rodziców do aktywnego uczestniczenia w działaniach na rzecz dziecka, - wzmacnianie pozytywnych relacji między rodzicami i ich dzieckiem, - wzmacnianie więzi uczuciowej z rodziną i środowiskiem, w którym dziecko wzrasta, - obniżenie lęku rodziców związanego z koniecznością oddania dziecka pod opiekę personelu przedszkola, - skrócenie okresu adaptacji. 3

4 Cele operacyjne: Dziecko: - zna swoje imię i nazwisko, - chętnie przebywa w przedszkolu, - zna podstawowe zasady i normy zgodnego współżycia w grupie, - zna swoje prawa i obowiązki, - wie, jak przebiega rozkład dnia w przedszkolu, - rozumie, że pobyt w przedszkolu jest tymczasowy i zawsze kończy się powrotem do domu, - wie, że musi się zachowywać tak, aby było bezpiecznie, - podejmuje samodzielne działania, - samodzielnie lub z niewielką pomocą nauczycielki rozbiera się i ubiera, - rozpoznaje swoje rzeczy wśród innych, - jest samodzielne przy spożywaniu posiłków - samodzielnie podejmuje czynności higieniczne i załatwia potrzeby fizjologiczne, - nawiązuje i pogłębia kontakty interpersonalne. Rodzice: - znają tzw. tryb życia w przedszkolu, - interesują się osiągnięciami edukacyjno-wychowawczymi dziecka, - wspierają nauczyciela w jego działaniach edukacyjnych, - usamodzielniają dzieci w zakresie samoobsługi, - wspierają dzieci psychicznie i niosą pomoc w procesie adaptacyjnym, - aktywnie uczestniczą w życiu grupy i przedszkola. 4

5 IV. Harmonogram działań L.p. Działanie Termin Dni otwarte w przedszkolu udział dzieci i rodziców. Przygotowanie informacji dla rodziców dzieci nowoprzyjętych do przedszkola, rozdanie ulotek związanych z działalnością przedszkola. Czerwiec Lipiec Czerwiec 3. Zebranie ogólne z rodzicami oraz w grupach wiekowych. Zapoznanie z pomieszczeniami, z rytmem dnia przedszkolnego oraz uświadomienie rodzicom, że współdziałanie rodziców z pracownikami przedszkola, to warunek udanej adaptacji. Wrzesień Ankieta dla rodziców, która ma pomóc zebrać informacje o dziecku, jego upodobaniach, przyzwyczajeniach oraz dowiedzieć się jakie są oczekiwania rodziców w stosunku do przedszkola. Umieszczanie na gazetce dla rodziców artykułów dotyczących dobrej adaptacji dziecka w nowym środowisku (wykorzystanie literatury pedagogicznej i psychologicznej) m.in. - Pierwsze dni w przedszkolu - Codzienne problemy - Dekalog prośby dziecka - Uczymy dzielenia się z innymi Czerwiec W ciągu roku szkolnego 6. Zajęcia z udziałem rodziców włączenie rodziców w życie przedszkola, zapoznanie z metodami i formami pracy stosowanymi w placówce pomoc rodziców podczas pierwszych 2 tygodni września Wrzesień 7. Zajęcia otwarte dla rodziców Listopad Marzec 8. Dni z rodzicem Wg harmonogramu 5

6 9. Zajęcia otwarte dla rodziców, których celem jest ukazanie postępów w rozwoju dzieci oraz umożliwienie rodzicom obserwacji własnego dziecka na tle grupy rówieśników. Styczeń 10. Zebranie grupowe podsumowujące efekty działań po półroczu. Luty 11. Udział rodziców w uroczystościach przedszkolnych, pomoc w ich organizowaniu ( pasowanie na przedszkolaka, andrzejki, mikołajki, spotkanie opłatkowe, Dzień Babci i Dziadka, bal karnawałowy, Dzień Matki i Ojca, piknik Święto Rodziny ). Wg kalendarza imprez 12. Konsultacje indywidualne. Wg potrzeb 13. Ankieta podsumowująca efekty działań. Kwiecień 14. Zebranie grupowe podsumowujące całoroczną pracę z dziećmi. Czerwiec V. Ewaluacja spodziewane efekty wdrażania programu - ankieta podsumowująca efekty naszych działań - opracowanie i analiza wyników ankiet, - obserwacja dzieci, - rozmowy indywidualne z rodzicami 6

7 VI. Bibliografia 1. Bolechowska M.: Adaptacja dzieci do środowiska przedszkola. 2. Florek A.: Przedszkole dobre dla dziecka. 3. Lubowiecka J.: Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola. 4. Natowska H.: Różnice indywidualne czy zaburzenia rozwoju dziecka przedszkolnego. 5. Przetacznik A., Gierowska M., Makieło-Jarża: Podstawy psychologii ogólnej VII. Załączniki 1. Informacje dla Rodziców dzieci nowoprzyjętych do przedszkola 2. Artykuły i referaty na gazetkę i stronę internetową grupy 3. Ankieta dla rodziców wychowanków naszego przedszkola 4. Obserwacje dziecka na podstawie kart obserwacji 5. Scenariusze 6. Ankieta podsumowująca efekty działań Program został opracowany przez zespół nauczycieli Publicznego Przedszkola w Zakrzewie w składzie: 1. Grażyna Szymczak 2. Wiesława Banaszkiewicz 3. Monika Kaźmierczak Przyjęty do realizacji z dniem 1 września 2016r. 7

8 VII ZAŁĄCZNIKI Załącznik nr 1 Informacje dla Rodziców dzieci nowoprzyjętych do przedszkola DROGI RODZICU! OTO LISTA PROBLEMÓW ADAPTACYJNYCH Jeśli chcesz by Twoje dziecko gotowe wkroczyło w przedszkolny świat przyjrzyj się uważnie i zastanów się czy: Mówi tak, że obcy człowiek będzie mógł go zrozumieć... Wyręczasz dziecko w mówieniu, zgadując jego potrzeby... Umie zapytać lub poprosić o coś... Zamiast werbalnie zgłaszać swoje wątpliwości i prośby manifestuje je swoim specyficznym zachowaniem (płacz, rzucanie zabawkami)... Twoje dziecko bez obaw i lęku nawiązuje kontakt z nową osobą... Jest bardzo nieśmiałe, pozostawienie go z nową osobą powoduje u niego niepokojące reakcje... Jakie?... Umie samo umyć ręce i buzię... Wyręczasz go w tych czynnościach higienicznych... Potrafi się rozebrać i ubrać (zakładanie kapci, zdejmowanie i zakładanie bluzki bez guzików)... Wyręczasz swoje dziecko i ubierasz je od stóp do głów... Samodzielnie je, potrafi powiedzieć, że mu coś nie smakuje... Umie pić z kubeczka... Umie pić tylko z butelki... Potrafi gryźć... Rozdrabniasz mu wszelkie potrawy... Karmisz dziecko zabawiając je przy jedzeniu... Czy Twoje dziecko potrafi jeść łyżką... Samodzielnie korzysta z toalety... Potrafi zgłosić potrzeby fizjologiczne... Dziecko załatwia swoje potrzeby w pieluchę... Odpoczywa po obiedzie (leżakowanie lub sen)... Potrafi bawić się sam... Ani przez moment nie pozwala dorosłej osobie odejść od siebie... Potrafi bawić się w towarzystwie drugiego dziecka... Nie atakuje go, nie zabiera zabawek... Ma kredki i kartki,chce rysować... Uważasz, że jest jeszcze za małe na rysowanie... Ma wystarczająco rozwiniętą koordynację ruchową- potrafi chodzić po schodach... Wspina się na drabinkę... Przejdzie po mostku trzymając się poręczy... 8

9 JAK MOŻNA UŁATWIĆ DZIECKU ADAPTACJĘ W PRZED- SZKOLU? Szanowni Rodzice! Już teraz należy zachęcać i motywować dziecko do samodzielnego ubierania się w to, co nie będzie stanowiło dla niego problemu, jak: zapinania guzików, wkładania butów i zawiązywania sznurowadeł. Należy zwrócić uwagę na umiejętność korzystania z sedesu, używania papieru toaletowego, wycierania noska w chusteczkę, samodzielnego mycia rąk, spacerowania i samodzielnego spożywania posiłków. Dziecko 3-letnie powinno mieć opanowane następujące czynności samoobsługowe: Samodzielne jedzenie łyżką i gryzienia, Mycie rąk mydłem i wycieranie ich, Komunikowanie potrzeb fizjologicznych Czynności higieniczne przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych umiejętność zdjęcia i podciągnięcia majteczek, korzystanie z papieru toaletowego, Zdejmowanie i wkładanie podstawowych części garderoby, Rozpoznawanie swoich rzeczy wśród innych, Wycieranie nosa, W miarę rytmiczne chodzenie po schodach przy poręczy. Drodzy Rodzice! Zapewniamy, że mniej samodzielne dziecko nie zostanie pozostawione samo sobie, ale im bardziej jest ono samodzielne, tym mniej zależne jest od pomocy dorosłych. JAK PRZEBRNĄĆ PRZEZ PIERWSZE DNI W PRZEDSZKOLU? Szanowni Rodzice! Debiut w przedszkolu to niełatwa sprawa! Malucha czekają poważne zmiany w życiu, często trudne do zaakceptowania. Ale to, co nowe, wcale nie musi być niedobre. Do trudnych sytuacji trzeba po prostu dziecko i siebie przygotować: W miarę możliwości bądźcie spokojni i zdecydowani. Wasz niepokój może udzielić się dziecku. Dajcie dziecku ukochaną maskotkę do przedszkola. Powiedzcie dziecku kiedy i kto po nie przyjdzie. Zapewnijcie je o Waszej miłości oraz o tym, że nie zostaje tu do nocy i że na pewno je odbierzecie. Pożegnajcie się z dzieckiem już w szatni, szybko i bez łez, nie przedłużajcie rozstania i nie wracajcie jeszcze raz je ucałować. Przyjdźcie po dziecko punktualnie i wręczcie mu mały prezent z okazji zostania 9

10 przedszkolakiem. Chwalcie dziecko za jego dzielność i umiejętność radzenia sobie w każdej sytuacji. Jeżeli dziecko płakało, powiedzcie mu, że wszyscy ludzie denerwują się trochę i boją robiąc coś pierwszy raz, ale po kilku dniach czują się pewniej tak też będzie i z nim. RZECZY POTRZEBNE DO PRZEDSZKOLA : Luźne spodnie lub spódnica na gumkę, bluza dresowa lub lekki sweterek czyli ubiór na cebulkę ( ważniejsza wygoda od elegancji), Kapcie najlepiej zapinane na rzepy lub sznurowane, kurtka z suwakiem, który łatwo się zapina, Ubrania z rozciągliwymi dekoltami, Majtki, rajstopy lub skarpetki i spodnie na zmianę ( w razie wpadki ), Koszulka do przebrania ( gdy przy zupie zadrży ręka), Piżama, Duża paczka chusteczek. Wszystkie rzeczy prosimy podpisać. ANKIETA INFORMACYJNA O DZIECKU Drodzy Rodzice! Bardzo cieszymy się, że państwa dziecko uczęszcza do naszego przedszkola. Doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, jak wielkim przeżyciem i dla dziecka i dla Was rodziców jest rozpoczęcie edukacji przedszkolnej. Ze swojej strony zrobimy wszystko, aby było to przeżycie miłe i jak najmniej stresujące. Dlatego chcemy poznać każde dziecko indywidualnie - ich potrzeby i upodobania a informacje podane w ankiecie będą nam bardzo pomocne przy organizowaniu pracy z nimi w przedszkolu. 1.Imię i nazwisko Data urodzenia:. 3.Jak lubi być pieszczotliwie nazywane... 4.Czy dziecko jest pod opieką specjalisty?...jakiego?... 5.Czy jest uczulone?...na co?... 6.Inne uwagi o stanie zdrowia, jakie chcieliby Państwo przekazać: Jest praworęczne czy leworęczne?... 10

11 8. Śpi w ciągu dnia?... 9.Jest samodzielne?... 9.Jest niejadkiem? Zdecydowanie nie lubi potraw : Pamięta o załatwianiu potrzeb fizjologicznych; Czy wymaga pomocy przy ich załatwianiu? Czy łatwo rozstaje się z mamą i tatą? Proszę podkreślić cechy charakteru dziecka: pogodne, spokojne, ruchliwe, płaczliwe, lękliwe, zamknięte w sobie, odważne; W kontaktach z innymi: uległe, narzuca swoją wolę, współdziała, troskliwe, obojętne. W zdenerwowaniu lub w złości najczęściej: płacze, rzuca się na ziemie, bije innych, zamka się w sobie, ustępuje. 15.Czy są sytuacje, których się boi?...jakie? Proszę podkreślić z kim najczęściej bawi się w domu: z mamą, z tatą, z innymi dorosłymi, z innymi dziećmi, samo. 17.Najchętniej zajmuje się: zabawkami, rysowaniem, malowaniem, oglądaniem TV, wideo, oglądaniem książek, słuchaniem czytanych bajek, uczestniczeniem w czynnościach domowych. 18. Czy potrafi przez dłuższy czas zajmować się jedną czynnością? Jest szczęśliwe, gdy: Martwi się, gdy: Nie lubi, gdy: Komunikowanie się dziecka (proszę podkreślić właściwą odpowiedź): a) posługuje się mową komunikatywną w kontaktach z rodzicami, z innymi dorosłymi, z rówieśnikami; b) ma ograniczony kontakt słowny poprzez...; c). brak kontaktu słownego 23. Dziecko jest (proszę podkreślić właściwą odpowiedź): a) wdrażane do samodzielności b) wyręczane przez rodziców c) samodzielnie wykonuje czynności (wymienić jakie) Inne informacje i sugestie, które chcieliby Państwo nam przekazać: Dziękujemy!!! 11