GRUPY SPOŁECZNE Rodzaje grup społecznych

Transkrypt

1 Rodzaje grup społecznych Grupy małe WIELKOŚCI Grupy duże RODZAJE GRUP SPOŁECZNYCH SFORMALIZOWANIA WIĘZI Grupy formalne Grupy nieformalne Grupy pierwotne Grupy wtórne CZŁONKOSTWA Grupy zamknięte Grupy otwarte

2 Rodzaje grup społecznych Ze względu na wielkość grupy społeczne dzieli się na: grupy małe kilku- lub kilkunastoosobowe, umożliwiające bezpośrednie stosunki między członkami (np. rodzina, grupy rówieśnicze); grupy duże charakteryzują je minimalne kontakty bezpośrednie lub ich brak, gdyż duża liczebność uniemożliwia nawiązywanie bezpośrednich stosunków między ich członkami (np. grupa zawodowa, narody). Ze względu na stopień sformalizowania grupy społeczne dzieli się na: grupy formalne posiadają ściśle określone struktury, cele, normy, często wyznaczane z zewnątrz. Działalność określają prawo i przepisy (np. partie polityczne, Związek Harcerstwa Polskiego); grupy nieformalne powstają spontanicznie, w ich ramach występują instytucje nieformalne, a zasady działania wynikają ze wzajemnych interakcji (np. grupy koleżeńskie, subkultury młodzieżowe). Ze względu na typ więzi grupy społeczne dzieli się na: grupy pierwotne w ich ramach istnieją więzi emocjonalne oparte na kontaktach osobistych. Grupy takie cechuje niewielka liczebność, przy czym przynależność do takiej grupy nie zawsze jest dobrowolna (np. rodzina, grupa rówieśnicza); grupy wtórne przynależność do nich wynika z dobrowolnego wyboru, cechuje je duża liczebność, a tworzone są dla osiągnięcia określonego celu (np. partie polityczne). Ze względu na stopień ograniczoności liczby członków grupy społeczne dzieli się na: grupy zamknięte (ekskluzywne) stosując liczne i rygorystyczne kryteria przyjęć nowych członków, na przykład urodzenie, status majątkowy, rodzaj wykonywanego zawodu (np. kluby biznesmenów, związki rodzin arystokratycznych); grupy otwarte (inkluzywne) są dostępne dla wszystkich chętnych (np. osiedlowe koła szachowe); grupy ograniczone stosują różne kryteria przyjmowania członków, np. wykonywany zawód, wiek, jednak nie tak rygorystyczne jak grupy ekskluzywne (np. klub emerytów, kluby lekarzy).

3 CECHY CECHY GRUPY GRUPY SPOŁECZNEJ SPOŁECZNEJ Względna długotrwałość związku Względna długotrwałość związku Względnie spójny i podobny system wartości Względnie spójny i podobny system wartości Wspólny cel działania Wspólny cel działania Podobne poglądy - przekonania Podobne poglądy - przekonania Struktura (budowa) i hierarchia (zależność Struktura (budowa) i hierarchia (zależność i podporządkowanie) i podporządkowanie) Funkcjonowanie systemów normatywnych(norm prawnych, Funkcjonowanie systemów normatywnych(norm prawnych, moralnych, obyczajowych, religijnych) moralnych, obyczajowych, religijnych) Pełnienie określonych ról społecznych Pełnienie określonych ról społecznych Posiadanie określonych pozycji - statusów społecznych Posiadanie określonych pozycji - statusów społecznych Wzajemne oddziaływanie na siebie - interakcje społeczne Wzajemne oddziaływanie na siebie - interakcje społeczne Różnorodne formy aktywności Różnorodne formy aktywności Zachodzenie procesu socjalizacji i resocjalizacji Zachodzenie procesu socjalizacji i resocjalizacji Istnienie określonych więzi międzyludzkich Istnienie określonych więzi międzyludzkich Istnienie wewnętrznego systemu kontroli i sankcji Istnienie wewnętrznego systemu kontroli i sankcji Poczucie świadomej identyfikacji z grupą (solidaryzm) Poczucie świadomej identyfikacji z grupą (solidaryzm) Poczucie odrębności wobec innych grup Poczucie odrębności wobec innych grup

4 Interakcje w grupie: solidaryzowanie się z inną osobą, podwyższanie pozycji innej osoby, udzielanie pomocy, nagradzanie, rozładowywanie napięcia emocjonalnego, żartowanie, śmianie się, okazywanie zadowolenia, wyrażanie zgody, bierne akceptowanie, rozumienie sugestii, uleganie, dawanie sugestii, wskazywanie kierunku, pozostawianie innym autonomii wyrażanie opinii, dokonywanie oceny, wyrażanie uczuć i życzeń, orientowanie innych, udzielanie informacji, powtarzanie, wyjaśnianie, pytanie i prośby o zorientowanie, o informację, potwierdzanie, pytanie o opinię, ocenę, analizę, wyrażenie uczucia, pytania, prośby o sugestię, pokierowanie, niezgadzanie się, bierne odrzucanie sugestii innych, ujawnianie napięcia emocjonalnego, prośby o pomoc, ujawnianie antagonizmu, obniżanie pozycji innej osoby, bronienie siebie. Przywództwo w grupie (kierownik grupy może być): koordynatorem działalności grupy, osobą ustalającą cele i politykę grupy, osobą planującą sposoby i środki do osiągnięcia celu grupowego, ekspertem, reprezentantem grupy na zewnątrz, koordynatorem stosunków wewnątrzgrupowych, osobą rozdającą nagrody i kary, arbitrem i mediatorem, wzorem zachowania dla innych, symbolem grupy, osobą zwalniającą od odpowiedzialności innych, ideologiem grupy, postacią z którą członkowie grupy są uczuciowo związani, identyfikują się, osobą na którą grupa zrzuca odpowiedzialność za niepowodzenia, które ją spotkały.

5 AUTOKRATYCZNY Kierownik grupy sam określa jakie są cele grupowe i jak je realizować STYLE KIEROWANIA GRUPAMI DEMOKRATYCZNY Kierownik zachęca grupę do samodzielnego podejmowania decyzji LIBERALNY Kierownik pozostawia zupełną swobodę członkom grupy jeśli chodzi o podejmowanie decyzji

6 STRUKTURA WŁADZY Osoby wiążą ze sobą stosunki władzy STRUKTURA SOCJOMETRYCZNA Powiązania osób na zasadzie pozytywnych i negatywnych wzajemnych postaw STRUKTURY GRUPOWE STRUKTURA KOMUNIKOWANIA SIĘ Stosunki wiążące osoby określane są ilością przekazywanych informacji i ilością kanałów informacyjnych STRUKTURA AWANSU Powiązania osób uwarunkowane są możliwością osiągania wyższej pozycji w grupie

7 Jednostka a grupa społeczna Konformizm to postawa i zachowanie jednostki, polegająca na ścisłym podporządkowaniu się normom, systemom wartości, wzorcom zachowań i myślenia oraz powszechnie przyjętym poglądom obowiązującym w danej grupie społecznej. Konformizm oznacza również zmianę opinii lub zachowania człowieka pod naciskiem innych. Czynnikiem powodującym nasilenie postaw konformistycznych jest niskie mniemanie o sobie, czynnikiem osłabiającym jest z kolei wysoka samoocena. Pozytywne aspekty konformizmu: czynnik integracji społecznej. Negatywne aspekty konformizmu: upowszechnianie naśladownictwa, propagowanie zachowawczości, może doprowadzić do alienacji jednostki. Cechy osób a stopień konformizmu: płeć osoby poddawanej i płeć osób wywierających nacisk kobiety łatwiej ulegają naciskowi, zdolność twórczego myślenia osoby posiadające tą umiejętność nie ulegają naciskom grupy, wiara we własne siły wysoka samoocena utrudnia uleganie naciskom, przekonanie o własnych kompetencjach powoduje niepoddawanie się naciskom, pozycja członka grupy najbardziej konformistyczne są osoby najwyżej cenione przez grupę, motywacja osoba mająca silnie rozwiniętą motywację będzie konformistą jeżeli w ten sposób zrealizuje zamiary. Rodzaje zachowań konformistycznych: oczekuje nagrody lub chce uniknąć kary jest to uleganie, chce się upodobnić do innej osoby lub grupy osób, pod wpływem których pozostaje proces ten nazywa się identyfikacją, przyjmuje za własne normy, wartości, postawy i poglądy obowiązujące w grupie lub charakteryzujące inną osobę co nazywa się internalizacją, czyli uwewnętrznieniem. Postawą przeciwną wobec konformizmu jest nonkonformizm. Charakteryzuje się on zarówno odrzuceniem, jak i nieposłuszeństwem wobec obowiązujących w danej grupie wartości, norm, zwyczajów, obyczajów i autorytetów.