Radzenie sobie ze stresem. moduł 4 PODRĘCZNIK PROWADZĄCEGO. praca, życie, umiejętności

Transkrypt

1 moduł 4 Temat 1, Poziom 1 PODRĘCZNIK PROWADZĄCEGO Akademia dla Młodych Materiały dla uczestników i prezentacje znajdziesz na stronie w zakładce nauczyciele albo w załączonym do podręcznika pendrivie.

2

3 Moduł 4 Temat1 Poziom 1 Budowanie wytrwałości Podręcznik prowadzącego Cele szkolenia Każdy może czasem odczuwać stres lub być w słabszej formie. Uczestnicy będą mieli okazję dowiedzieć się, jak radzić sobie, dbając o własną formę fizyczną i psychiczną. Uczestnicy nauczą się również dostrzegać i odpowiednio reagować na pojawiające się objawy stresu. Jest to ważne, ponieważ stosunkowo niewielki stres może wpłynąć na poprawę naszych wyników w pracy. Jeśli jednak działamy pod wpływem silnego i długotrwałego stresu, możemy mieć trudność, aby skupić się na celach oraz uwolnić swój potencjał. Po zakończeniu tej części kursu młodzi ludzie: poznają źródła stresu (to, co pozbawia energii) u młodych ludzi i niektóre powszechne objawy stresu czy niskiego poziomu energii u siebie i innych, poznają proste sposoby utrzymania odpowiedniego poziomu energii włączając w to zarządzanie swoją energią, dbanie o siebie, rozmowę z innymi, czy unikanie wszystkiego, co ma niekorzystny wpływ zrozumieją czym jest wytrwałość. Informacja dla uczestników Pomocne jest zrozumienie i poznanie pojęcia zarządzania czasem (moduł 3., temat 3.). Przygotowanie Prezentacja oraz materiały dla uczestników. Ćwiczenie wprowadzające daje najlepsze efekty, jeśli zapewnimy co najmniej jeden zarys ludzkiego ciała w skali 1:1, który posłuży do sporządzenia notatek (najlepiej jeden zarys na grupę od 3 do 5 osób). Uczestnicy mogą przygotować taki zarys, obrysowując własne ciało mazakiem na dużym arkuszu papieru. Zarysów, jeśli to możliwe, nie należy przygotowywać w trakcie zajęć. Ewentualnie możemy także przekazać uczestnikom arkusz ćwiczeń w rozmiarze A4 zawierający to ćwiczenie. Czas 45 min. Materiały prezentacja Arkusz ćwiczeń Zarys ludzkiego ciała (rozmiar A4). Skorzystaj z niego jeśli nie masz przygotowanych sylwetek w skali 1:1. Arkusz z kwestionariuszem dotyczącym stresu podsumowanie: posłuż się nim, by pomóc podsumować temat i wręcz je uczestnikom na zakończenie zajęć Podsumowanie: tematy do refleksji uczestnicy mogą je wypełnić po zajęciach 3

4 10 min. Podręcznik prowadzącego WPROWADZENIE - Przywitaj się! Co czuję, gdy jestem ZESTRESOWANY? Rozdaj po jednym egzemplarzu takiej sylwetki na grupę od 3 do 5 uczestników. Poproś uczestników o przypomnienie sobie przykładu stresującej sytuacji, która ich spotkała sytuacji, która mocno zapadła im w pamięć. (Uczestnicy nie muszą mówić, co to za sytuacja). Poproś uczestników o omówienie w grupach, co czuli oraz co myśleli w tej sytuacji oraz o wpisanie przykładów myśli i uczuć w odpowiednim miejscu sylwetki człowieka (lub na otrzymanych arkuszach) (Stres może objawiać się na wiele sposobów: poprzez myśli, zachowania oraz wrażenia zmysłowe. Warto omówić to z uczestnikami. Pomóż uczestnikom w zapisaniu pomysłów we właściwym miejscu na obrysie ludzkiego ciała, np. uczestnik może zaznaczyć trzęsące się ręce lub bóle brzucha). SLAJD NR 2 Wyświetl slajd nr 2 Podkreśl, że nie jest to stan, w którym ktokolwiek chciałby się znaleźć, ale są metody, które pomagają w radzeniu sobie. SLAJD NR 3 Omów cele szkolenia związane (Slajd nr 3) (Podkreśl, że stosunkowo niewielki stres może wpłynąć na poprawę naszych wyników w pracy. Jeśli jednak działamy pod wpływem silnego i długotrwałego stresu, możemy mieć trudność, aby skupić się na celach oraz uwolnić swój potencjał). 4

5 25 min. Podręcznik prowadzącego ĆWICZENIE GŁÓWNE Dlaczego stres i SPADEK formy nie pomagają w pracy? POPROŚ uczestników o zastanowienie się, jak to jest być w optymalnej formie. -- Co można wtedy osiągnąć? -- Jak to jest myśleć, być twórczym i rozwiązywać problemy? OMÓW przykłady oraz pomóż uczestnikom wskazać, jak stres przyczynia się do pogorszenia się naszych wyników w pracy. (Stres może przyczynić się do spadku naszej formy fizycznej. Stres może przyćmić nasz umysł, co z kolei sprawi, że trudniej będzie nam określić nasze priorytety, skupić się na pracy, twórczo pracować i rozwiązywać problemy. Może to negatywnie wpłynąć na nasze wyniki w szkole oraz w miejscu pracy. Stres może mieć też ogólny wpływ na nasze zachowanie, gdy zaniedbujemy zdrowy tryb życia, taki jak zdrowe odżywianie, aktywność fizyczną oraz wysypianie się na rzecz niezdrowego jedzenia oraz nieprzespanych nocy. Stres może również sprawić, że ludzie zaczynają sięgać po alkohol oraz narkotyki. POPROŚ uczestników o podanie przyczyn stresu w ich życiu. (Poproś uczestników, by ogólnie opisali co ich stresuje, bez podawania nazwisk. Można to ćwiczenie ograniczyć jedynie do stresu związanego ze szkołą lub pracą dorywczą bez poruszania tematów związanych z przyjaciółmi lub rodziną). SLAJD NR 4 WYŚWIETL slajd nr 4 i podsumuj możliwe przyczyny. WYJAŚNIJ, że ogólnie rzecz biorąc, stres to odczuwane przez nas napięcie lub spadek energii, które pojawiają się w trudnych dla nas sytuacjach. Stres pojawia się, gdy nie radzimy sobie z daną sytuacją. POPROŚ uczestników o zastanowienie się czy potrafią sobie poradzić z każdą z przyczyn wyświetlonych na slajdzie, czy też może znajdują się wśród nich przyczyny, które wymykają im się spod kontroli. (Na przykład uczestnicy mogą uznać, że nie potrafią sobie poradzić z sytuacją, w której zadano im zbyt wiele pracy domowej. Powinni jednak zdać sobie sprawę, że zamartwianie się przeszłością jest czymś, co mogą opanować lub zmienić). PRZEDSTAW pomysły. (Możemy również zająć się przyczynami, które wymykają się nam spod kontroli lub wskazać sytuacje, nad którymi potrafią zapanować. Na przykład jeśli uczestnicy nie potrafią sobie poradzić z ilością zadanych prac domowych, mogą spróbować lepiej rozplanować pracę w domu, poprosić nauczyciela o pomoc lub zmienić coś we własnym życiu towarzyskim, aby znaleźć odpowiednio dużo czasu na obowiązki szkolne). 5

6 WYJAŚNIJ, że chcąc poradzić sobie, powinniśmy zadbać o dwie sprawy. SLAJD NR 5 Wyświetl slajd nr 5 (Uczestnicy powinni zadbać o swoich znajomych i odpowiednio reagować na pojawiające się u nich objawy stresu. Takie podejście pomoże w zachowaniu zdrowych nawyków i utrzymaniu odpowiedniej formy. Uczestnicy mogą o to zadbać w każdej chwili). Co robię, gdy jestem ZESTRESOWANY? Wyjaśnij, że uczestnicy będą potrafili odpowiednio zareagować na stres, jeśli będą wiedzieć, jakie objawy mu towarzyszą. SLAJD NR 6 Omów zagadnienia wyświetlone na slajdzie nr 6 oraz przekaż uczestnikom arkusz ćwiczeń z kwestionariuszem dotyczący stresu. -- poproś uczestników o indywidualną odpowiedź na każde z przedstawionych twierdzeń. -- obowiązuje następująca punktacja: 0 punktów za Nigdy, 1 punkt za Czasem, 2 punkty Często i 3 punkty za Zawsze. (Nie ma odpowiedniej ilości punktów w tym teście, ponieważ został on zaprojektowany tak, aby pomóc uczestnikom w określeniu ich najczęstszych zachowań w stresujących sytuacjach. Uczestnicy mogą zapisać wszelkie zachowania, których nie ujęto w kwestionariuszu, a które u siebie zaobserwowali, gdy byli zestresowani). krótko przedstaw przykłady, prosząc o zgłoszenie się tych uczestników, którzy otrzymali 3 punkty za każde stwierdzenie oraz prosząc o przedstawienie objawów, które u siebie zaobserwowali, a które nie znalazły się na karcie. Podkreśl, że uczestnicy powinni poznać charakterystyczne dla siebie objawy stresu, aby właściwie na nie zareagować. Co mogę zrobić, aby lepiej o siebie zadbać? Wyjaśnij, że chcesz, aby uczestnicy popracowali w małych grupach i omówili, jak zadbać o siebie. Oznacza to wszystkie czynności, które podejmują by zadbać o formę i które są szczególnie ważne, gdy pojawia się stresująca sytuacja. (Jeśli wcześniej wykorzystaliśmy w ćwiczeniu zarys ludzkiego ciała (albo w rozmiarze A4, albo w skali 1:1) uczestnicy mogą wykorzystać go do zapisania własnych pomysłów, ale np. w innym kolorze.) 6 OMÓW pomysły.

7 SLAJD NR 7 Wyświetl slajd nr 7 i pokrótce omów każde zagadnienie. (Podkreśl, że pomysły przedstawione z lewej strony są dobre i można z nich korzystać na co dzień. Wyjaśnij, że stres w niewielkich ilościach może przynieść pozytywne skutki, motywując nas do działania, dzięki czemu dokończymy wykonywane przez nas zadania oraz uwolnimy nasz potencjał. Z takim stresem zawsze możemy sobie poradzić, nawet jeśli od czasu do czasu przyjdzie nam się mierzyć z jakimś wyzwaniem. Gdy jesteśmy zestresowani, ważne jest, żeby o tym rozmawiać. Informacje przedstawione z prawej strony dotyczą zachowań, których uczestnicy powinni unikać w stresującej sytuacji. Jednak nie zawsze wystarczy tylko starać się, aby takich zachowań unikać. Jeśli uczestnicy działają pod wpływem stresu, tym bardziej istotne jest, aby zadbali o siebie, korzystając z pomysłów przedstawionych z lewej strony, o których łatwo przychodzi nam zapominać, gdy znajdujemy się w stresującej sytuacji. Jeśli omówiliśmy już Zarządzanie czasem (Moduł nr 3, Temat 3.) i jeśli czas pozwala, możemy w skrócie omówić w jaki sposób zapisywanie zadań do wykonania, określanie priorytetów, a następnie określanie sposobów wykobywania zadań każdego dnia lub w każdym tygodniu, może być doskonałym sposobem na podniesienie naszego poczucia kontroli oraz obniżenie stresu). Wyjaśnij, że każdy z tych pomysłów pomaga uczestnikom w budowaniu ich indywidualnej wytrwałości, czyli umiejętności radzenia sobie, niezbędnej do wyjścia z trudnej sytuacji oraz pokonania pojawiających się na ich drodze trudności. (Szczególnie dotyczy to sytuacji, gdy przyjaciele potrafią wesprzeć się nawzajem, co z kolei pomoże im w zgromadzeniu zasobów energii i pomyślnym wyjściu ze stresujących sytuacji). 7

8 10 min. ZAKOŃCZENIE Podsumuj, że stres oraz obniżona forma przeszkadzają nam w pełnym uwolnieniu naszego potencjału, skupieniu się na celach oraz budowaniu wytrwałości. podsumowanie skorzystaj z Podsumowania Jak radzić sobie. Podsumuj najważniejsze wiadomości, wyświetlając przy tym slajd nr 7. Podkreśl, że uczestnicy zawsze powinni zachować czujność, tak aby rozpoznać objawy stresu wśród znajomych oraz odpowiednio na nie zareagować. Poproś każdego uczestnika o przedstawienie jednej czynności, którą zamierzają zrobić, aby zadbać o własną formę (codzienne nawyki) oraz jedną sytuację, w której będą obserwować znajomych, aby zareagować na pojawiające się u nich objawy stresu (Zwróć uwagę, że ważne jest, aby uczestnicy potrafili w trudnej sytuacji znaleźć właściwą osobę do rozmowy o dręczących ich problemach. Ważne, by z problemami zwrócić się do osoby, która jest dobrym słuchaczem i/lub kogoś, kto pomoże właściwie zaradzić przyczynom dręczącego ich stresu). SLAJD NR 8 Wyświetl slajd nr 8, który przedstawia krótkie studium przypadku, pokazując praktyczne zastosowanie nabytej wiedzy. SLAJD NR 9 w ramach podsumowania, wyświetl slajd nr 9, aby zachęcić uczestników do zastosowania pomysłów w ich własnym życiu. Co dalej? Możesz poprosić uczestników o uzupełnienie Podsumowania:tematy do refleksji oraz stworzenie krótkiego planu działania wobec stresujących sytuacji, co pozwoli im lepiej zadbać o siebie, dostrzec objawy stresu oraz zareagować w pozytywny sposób. Przechodzimy do Tematu NR 2: Reagowanie na zmianę. 8 Brought to you by the Tesco Academy