Miarą oddziaływania jest siła. (tzn. że siła informuje nas, czy oddziaływanie jest duże czy małe i w którą stronę się odbywa).

Transkrypt

1 Lekcja 4 Temat: Pomiar wartości siły ciężkości. 1) Dynamika dział fizyki zajmujący się opisem ruchu ciał z uwzględnieniem przyczyny tego ruchu. Przyczyną ruchu jest siła. dynamikos (gr.) = potężny, mający siłę dynamis (gr.) = siła, władza dyna dawna jednostka siły inne słowa: dynamo, dynastia (rodzina panująca, mająca władzę) 2) Oddziaływanie wpływanie jednego ciała na zachowanie się innego ciała. 3) Miarą oddziaływania jest siła. (tzn. że siła informuje nas, czy oddziaływanie jest duże czy małe i w którą stronę się odbywa). 4) Oddziaływania są powszechne i wzajemne. 5) Wzajemność oddziaływań polega na tym, że jeśli I ciało działa na II ciało, to II ciało też działa na I ciało. 6) Siła 1. miara oddziaływania jednego ciała na inne ciało 2. wielkość fizyczna wektorowa ozn. symbolem F wyrażana w niutonach [N] 7) Siłomierz przyrząd służący do mierzenia siły Elementy budowy siłomierza: Najważniejszą częścią siłomierza jest sprężyna. 1

2 8) 9) Rodzaje oddziaływań: sprężyste in. mechaniczne (bezpośrednie) magnetyczne, grawitacyjne, elektrostatyczne czy elektryczne, jądrowe (na odległość bardzo małą). (na odległość dużą) Przykłady sił: a) siła sprężystości podłoża czy nici b) siła magnetyczna c) d) siła grawitacyjna in siła ciężkości czyli ciężar ciała siła elektrostatyczna czy elektryczna. 10) Skutki oddziaływań in. skutki działania sił: statyczne (dotyczące zmiany kształtu) np. odkształcenie gąbki podczas jej naciskania dynamiczne (dotyczące zmiany ruchu czy prędkości) 2

3 11) Siła ciężkości (in. ciężar ciała) siła, z jaką Ziemia przyciąga ciało. 12) Przykłady sił ciężkości: 13) Cechy siły ciężkości: kierunek pionowy zwrot w dół (a dokładnie: do środka Ziemi) wartość mierzona siłomierzem lub obliczana za pomocą wzoru punkt przyłożenia tzw. środek ciężkości ciała 14) Punkt materialny ciało fizyczne o danej masie m, którego rozmiary i kształt zaniedbujemy. Uwaga: cała masa sześcianu skupiona jest w 1 punkcie. 3

4 15) Środek ciężkości ciała punkt przyłożenia siły ciężkości; dla ciał o budowie jednorodnej jest to środek geometryczny ciała... rys. 1. dla ciał o budowie niejednorodnej wyznaczany za pomocą nici rys. 2. rys.1. rys.2. 16) Zależność siły ciężkości od masa ciała Wykresem jest półprosta do osi poziomej pod kątem ostrym. Zapis: czytamy: siła ciężkości jest wprost proporcjonalna do masy 4

5 Stosunek tych wielkości jest stały (nie zmienia się) współczynnik grawitacji dla Ziemi 17) Wielkości wprost proporcjonalne 2 wielkości, które zachowują się tak samo, obie jednocześnie rosną (lub obie jednocześnie maleją) tyle samo razy. Warunek: trzecia wielkość towarzysząca tym wielkościom jest stała. Przykłady w fizyce: W matematyce: s ~ t, gdy v=const m ~V, gdy ρ=const F~ m, gdy g=const I~ U, gdy R=const Własność wielkości wprost proporcjonalnych: stosunek wielkości wprost proporcjonalnych jest stały (nie zmienia się). 5

6 18) Różnica między zależnością matematyczną a wzorem: Wyjaśnienie: aby zamienić znak proporcjonalności na znak równości, należy pomnożyć prawą stronę przez tzw. współczynnik proporcjonalności. 19) Siłę ciężkości obliczamy za pomocą wzoru: 6

7 20) Przekształcanie wzoru 21) 7

8 22) Etapy rozwiązania zadania tekstowego: a) analiza treści (rysunek + opis) b) dane i szukane (+ ujednolicenie jednostki w razie potrzeby, nie zawsze!) c) rozwiązanie (wzór + przekształcenie wzoru + podstawienie danych) d) odpowiedź. 23) DOŚWIADCZENIE a) Cel: pomiar wartości siły ciężkości b) Przedmioty: ciężarek, siłomierz o zakresie 1N c) Czynności: sprawdzamy, czy wskaźnik siłomierza ma prawidłowe położenie zawieszamy na siłomierzu ciężarek, odczytujemy wskazanie siłomierza (3 razy) wpisujemy wyniki pomiarów do tabeli tabela pomiarowa nr pomiaru wynik pomiaru w N ostatecznie: 8