Twórcze kształcenie języka i wyobraźni dziecka.

Transkrypt

1 Literka.pl Twórcze kształcenie języka i wyobraźni dziecka. Data dodania: :05:52 Autor: Agnieszka Duc-Guzik mgr Agnieszka Duc Guzik Nauczyciel nauczania zintegrowanego w Szkole Podstawowej nr 6 Integracyjnej w Bielsku Białej Temat referatu: Twórcze kształcenie języka, wyobraźni i abstrakcyjnego myślenia uczniów w edukacji wczesnoszkolnej na zajęciach koła polonistycznego.

2 Dziecko rodzi się w twórczych siłach matki i posiada zdolność własnej twórczości, którą szkoła w sposób radosny, pomaga mu wyzwalać, rozwijać i podziwiać. A Bóg twórczość dziecka obdarzył najpiękniejszymi obrazy Jego myśli, wyobraźni i słów, dlatego warto, ją rozwijać. (Agnieszka Duc Guzik) Wiele cech i zdolności jest u dziecka pięknych, ono samo w swej istocie jest piękne i pewnie najpiękniej twórcze w okresie swojego dzieciństwa. Chciałabym Państwu przedstawić nasze twórcze działania, które wpływają na rozwój języka, myślenia oraz wyobraźni dziecka. Przedstawię Państwu moje twórcze oddziaływania na rozwój języka i wyobraźni uczniów prowadzone na zajęciach koła polonistycznego pod nazwą Mali poeci. Twórczość to pojęcie, które posiada dość szeroki zakres i ma wiele znaczeń. Wśród specjalistów zajmujących się problemem twórczości, dominuje opinia, że do czynów twórczych jest zdolny każdy człowiek. Zdaniem Z. Pietrasińskiego[1] twórczość można interpretować jako aktywność przynoszącą wytwory dotąd nieznane, a zarazem społecznie wartościowe. Moją twórczość prowadzoną wśród uczniów na zajęciach koła polonistycznego traktuję jako aktywność, która poprzez dobierane metody, techniki, treści oraz tworzone karty pracy przyczynia się do wyzwalania twórczości dziecka. Wyzwalanie owej twórczości przejawia się w rozwoju, w wzbogacaniu jego

3 języka, myślenia, a także w pobudzaniu wyobraźni do tworzenia Prowadzona aktywność ma na celu twórczy rozkwit wyobraźni dziecka, jego rozwój języka werbalnego i pisanego. Jako nauczyciel stwierdzam, że współczesne dziecko, pomimo obszernej literatury dziecięcej ma bardzo ubogie słownictwo, szczególnie, jeżeli chodzi o wypowiedzi w formie pisemnej. Obserwuję to podczas codziennej pracy, kiedy tworzymy krótkie opisy, czy układamy zdania do historyjek obrazkowych. Dlatego na zajęciach koła polonistycznego postanowiłam poprzez swoje działania rozbudzać twórczą aktywność dziecka, rozwijać jego język, otwierać nowe szufladki jego wyobraźni poprzez czytanie im wierszy, opowiadań, bajek, legend, a potem zachęcanie ich do tworzenia własnych krótkich rymowanek, wierszy, czy bajek. Moją aktywność oparłam na prostej poezji i prozie, często podpartej rysunkiem. Na podstawie czytanej literatury pedagogicznej oraz własnych obserwacji i spostrzeżeń stwierdzam, że wpływ poezji, czy prozy na rozwój dziecka, jego mowy, emocji, myślenia, wyobraźni jest niezwykle szeroki. Zdaniem Krystyny Lenartowskiej i Wacławy Świętek [2] pożytki obcowania przez dzieci z wierszem są wielorakie. Wartości utworów poetyckich pozwalają dzieciom zadumać się nad światem i sobą, wzruszyć, pokonać stres, uśmiechnąć się. Aktywność dzieci związana z poezją sprzyja rozwojowi wszystkich rodzajów inteligencji, kształci swobodę skojarzeń i zdolności komunikacyjne. Według wyżej wymienionych autorek kontakt z poezją sztuką słowa, jest znaczący w rozwijaniu się inteligencji językowej dziecka. Wzbogaca się bowiem zasób jego słownictwa i frazeologii, co przyczynia się do wzrostu kompetencji werbalnych. Dziecko swobodniej się wypowiada, barwniej opowiada, potrafi dyskutować. Słuchając czytanych wierszy i samo je głośno czytając dziecko lepiej opanowuje tę umiejętność. Dopiero głośne i wyraziste czytanie wiersza ujawnia jego urok oraz pełnię znaczeń utworu. Obcowanie z wierszem uczy dziecko rozumienia, dostrzegania głębszych myśli, docierania do wielu wartości. Włączając do prowadzonej aktywności wiersz, opowiadanie, dobieram na początku treści proste, zrozumiałe dla dziecka, zawierające różne obszary otaczającej rzeczywistości. Korzystam z wierszy takich poetów jak Ewa Szelburg Zarembina, Maria Kownacka, Władysław Broniewski, czy Lucyna Krzemieniecka. Swoją aktywność kieruję do każdego dziecka, do tego bardziej zdolnego i do tego, które przejawia pewne trudności w nauce. Każdy uczeń jest inny, a wytwór jego twórczości jest charakterystyczny dla jego możliwości. Należy o tym pamiętać szczególnie wtedy, gdy prowadzimy grupę dzieci zdrowych i sprawnych inaczej. Treści wierszy, opowiadań dopasowuję do trwającej pory roku, czy okolicznych świąt. Robię to celowo, po to, aby dziecko jeszcze łatwiej mogło poznać otaczającą rzeczywistość, zapoznać się z barwami, czy odgłosami przyrody. I tak na przykład w miesiącach jesiennych zapoznawałam dzieci z wierszami i opowiadaniami mówiącymi o jesiennej pogodzie, o jesiennych kolorach, o jesiennych kwiatach, czy o jesiennych zachowaniach zwierząt. Dzieci głośno czytały wiersze, omawiały ze mną ich treść, poznawały nowe słowa, zapamiętywały je,

4 dowiadywały się ich znaczenia. Można pomyśleć, że to wszystko jest tak proste i tak powszechnie używane, ale nie dla dziecka. Szczególnie dla tego, które dopiero w szkole odkrywa poezję i dowiaduje się, że dobieranymi słowami można opisywać widziany i odczuwany świat. Ono poznaje, potrafi się tym cieszyć, potrafi stworzyć malowany obraz tego, co przeczytało. Poproszone, o namalowanie wysłuchanego wiersza, tworzy piękne obrazy, rozbudza swoją wyobraźnię, kolorami, słowami, które poznało. To z pewnością wpływa na rozkwit jego wyobraźni i twórczego myślenia. Dziecko doznaje nowego, bardziej rozbudowanego patrzenia na otaczający go świat. Poznanie kolejnych wierszy, opowiadań pozwala zachęcić dziecko do twórczego tworzenia, do pisania własnych wierszy, bajek, do wyszukiwania słów, układania zdań, w których opisze swoje emocje, radości, marzenia. Opisze słowami widziany przez siebie obraz. Czytane wiersze, opowiadania i bajki stają się dla ucznia inspiracją do tworzenia. Co ważne, to twórcze tworzenie staje się dla ucznia radością, powstałą w wyniku napisania własnego utworu. Do napisanego wiersza, czy opowiadania dziecko tworzy rysunek, który jest odzwierciedleniem obrazu zapisanego w słowach. Cały ten proces niezwykle rozwija dziecko. Wzbogaca jego słownictwo, uczy poznawania siebie, poznawania otaczającej rzeczywistości, rozbudza wyobraźnię, przez co dziecko staje się bardziej komunikatywne, otwarte, a także chętne do tworzenia, do twórczego myślenia. Z własnych obserwacji wnioskuję, że dziecko uczestniczące w tego rodzaju zajęciach aktywniej współpracuje z nauczycielem podczas zajęć w klasie, chętniej wypowiada się na podany temat, posiada wiedzę wyniesioną z przeczytanych wiersz, czy innych utworów literackich, układa zdania rozwinięte, nie ma większych trudności z pisaniem krótkich opowiadań. Obserwuję również, że owocniej współpracuje w grupie. Staje się twórcze na miarę swoich możliwości. Ważnym elementem w rozwijaniu twórczości dziecka jest eksponowanie wytworów jego pracy, w tym przypadku przedstawianie jego wierszy, opowiadań. Na dziecko działa to niezwykle mobilizująco i dodatkowo dostarcza mu wiele radości. Napisane wiersze dzieci zawieszam na gazetkach umieszczonych na szkolnym korytarzu lub wysyłam na międzyszkolne konkursy organizowane na terenie Bielska Białej. Również w szkole organizuję konkurs literacki Mali poeci, którego celem jest rozwijanie u uczniów zainteresowań poezją, uwrażliwianie na piękno, a także pobudzanie twórczego myślenia i tworzenia obrazów malowanych słowami. Dla mnie bycie nauczycielem to bycie twórczym i wartościowym drogowskazem dla ucznia, który jest dzieckiem, niczym pączkiem kwiatu, a którego twórcze życie rozkwita, dlatego warto mu z radością pomóż być pięknym. [1]D. Czelakowska: Twórczość a kształcenie języka dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków1996, s.7. [2] K. Lenartowicz, W. Świątek: Wiersz w zintegrowanej edukacji elementarnej, Toruń

5 2006, s.9, s.27. Dane autora: Agnieszka Duc-Guzik Literka.pl Literka.pl