Moduł IV: Procesy badawcze w B+R w przestrzeni publicznej

Transkrypt

1 Moduł IV: Procesy badawcze w B+R w przestrzeni publicznej Agnieszka Jeran Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu

2 Zielona Góra, Podsumowanie analizy STEEPVL 2. Podsumowanie i omówienie analizy ról 3. Komunikowanie w zespole 4. Procesy badawcze transfer z nauk społecznych 5. Społeczne uwarunkowania procesów partycypacji

3 STEEPVL (podsumowanie)

4

5 Nasz temat: Kształtowanie przestrzeni publicznej w centrum Zielonej Góry

6 Etap 1 IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW

7 Etap 2 ELIMINACJA CZYNNIKÓW

8 Etap 3 OCENA WAŻNOŚCI

9 W każdej grupie odmienne czynniki i wyniki głosowania FAKTYCZNE DANE Z GŁOSOWANIA

10 Scenariusze

11 Komunikowanie w zespole

12 ROLE CZŁONKÓW ZESPOŁU

13

14

15 Kwestionariusz Moja rola w zespole Instrukcja: 7 obszarów, w każdym 10 punktów I. Co wnoszę do grupy II. Dlaczego coś robię nie tak pracując w grupie III. Jak się zachowuję, kiedy coś w grupie przygotowujemy IV. Jakie są moje charakterystyczne zachowania w pracy grupowej V. Co mi daje satysfakcję VI. Co robię gdy dostaję trudne zadanie VII.Co robię, kiedy jestem za coś odpowiedzialny Belbin, M. (2003). Twoja rola w zespole. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

16 Naturalny lider Sprawuje pieczę i kontrolę nad sposobem, w jaki grupa stara się osiągnąć cele. Potrafi efektywnie wykorzystać zasoby zespołu; rozpoznaje, gdzie tkwią zalety, a gdzie słabości grupy; potrafi wykorzystać potencjał indywidualny każdego pracownika. Cechy: zrównoważony, dominujący, ekstrawertyk. Charakteryzuje go raczej zdrowy rozsądek aniżeli rozważania intelektualne, w kierowaniu nie jest agresywny.

17 Człowiek akcji Kształtuje sposób, w jaki wykorzystany zostanie wysiłek grupy; Kieruje swoją uwagę bezpośrednio na ustalaniu celów i priorytetów; Pragnie wywierać wpływ na kształt lub wzorzec dyskusji grupowej. Cechy: niespokojny, dominujący, ekstrawertyk, impulsywny, łatwo się irytuje.. Chce szybko widzieć rezultaty. Rywalizuje i bywa arogancki, ale dzięki niemu coś się rzeczywiście dzieje.

18 Praktyczny organizator Zamienia koncepcje i plany na praktyczne działanie i realizuje uzgodnione plany w sposób systematyczny i efektywny. Cechy: zrównoważony i zdyscyplinowany. Dzięki niemu następuje praktyczne wdrożenie projektów i planów rozwiązań. Pragnie konkretów, nie lubi zmienności planów.

19 Siewca (człowiek idei) Wysuwa nowe pomysły i strategie ze szczególnym uwzględnieniem najistotniejszych problemów. Próbuje przedzierać się ze swoją wizją przez grupowe podejście do problemu na zasadzie konfrontacji. Cechy: dominujący, inteligentny, introwertyk. Może gubić szczegóły i robić błędy, a także krytykować pomysły innych. Im większy problem, tym większe wyzwanie, żeby go rozwiązać. Uważa, że wszystkie dobre pomysły z początku dziwnie wyglądają. Roztacza wokół siebie aurę geniusza.

20 Człowiek kontaktów Bada, analizuje i przytacza informacje na temat pomysłów, stanu wiedzy i działań na zewnątrz grupy. Nawiązuje kontakty zewnętrzne, które mogą być użyteczne dla zespołu i potrafi prowadzić niezbędne negocjacje. Cechy: zrównoważony, dominujący, ekstrawertyk. Popiera innowacje i jest dobrym improwizatorem. Trochę cyniczny w poszukiwaniu zysku dla grupy często mówi nowe możliwości powstają w wyniku błędów innych.

21 Sędzia Analizuje problem, ocenia pomysły i sugestie, dzięki czemu grupa startuje z lepiej przygotowanej pozycji do podjęcia ważnej decyzji. Cechy: inteligentny, zrównoważony, introwertyk. Jest najbardziej obiektywny, bezstronny i niezaangażowany emocjonalnie. Lubi mieć czas do namysłu, brak mu entuzjazmu, ale jego spokój pozwala na podjęcie wyważonych decyzji.

22 Człowiek grupy Wspiera członków grupy, podbudowuje morale grupy, jeśli są jakieś niedociągnięcia i braki, potrafi zapobiegać konfliktom. Kształtuje ducha grupy, wzmacnia współpracę i lepszą komunikację, jest lojalny wobec zespołu. Cechy: ekstrawertyk, zrównoważony, niskie pragnienie dominacji i rywalizacji, zdolność empatii. Może jego wkład nie jest zbyt wyraźny, ale nieoceniona jest jego lojalność i oddanie wobec grupy, nie lubi konfrontacji.

23 Perfekcjonista Nastawiony na konkretny efekt na zakończenie zadania w określonym czasie i zapewnienie mu jak najwyższego standardu wykonania. Może być trudny w kontaktach ze względu na to, że jest wrogiem przypadku i grzęźnie w szczegółach, które nie są najistotniejsze do zakończenia zadania, zawsze świadom celu. Cechy: niespokojny, napięty, introwertyk, zdyscyplinowany.

24 Dobry zespół

25 Dobry zespół zróżnicowanie elastyczność uzupełnianie

26 Sytuacje problemowe w odniesieniu do roli w grupie Niejasność roli informacja wysłana jest nieprecyzyjna, jednostka nie wie, czego się od niej oczekuje Konflikt ról przekazy i sygnały są jasne, lecz sprzeczne lub wzajemnie się wykluczają Przeciążenie roli oczekiwania przekraczają możliwości danej osoby

27 ETAPY ROZWOJU ZESPOŁU

28 TESTOWANIE (orientacja) WALKA (różnicowanie) ORGANIZACJA (integracja) DOJRZAŁOŚĆ (praca)

29 TESTOWANIE (orientacja) Pierwsze kontakty powierzchowne poznanie się zbieranie informacji Kierownik (formalny) organizuje całość łatwość kierowania

30 WALKA (różnicowanie) Selekcja w zależności od siły i wpływów Zdobywanie pozycji Sprawdzanie, co w razie błędu Budowanie koalicji Kierownik ceniony jeśli przywódca Podlega testowaniu i ocenianiu

31 ORGANIZACJA (integracja) Wspólna praca wzajemne słuchanie znane miejsca i zadania, wysoka efektywność, ale i konformizm Kierownik: wystarczy, że jest bardziej potrzebny na zewnątrz, niż w procesach w grupie

32 DOJRZAŁOŚĆ (praca) Ustalone normy, pojawiają się relacje nieformalne i zaufanie działania skoncentrowane na celach grupy, możliwy rozwój grupy jako całości Kierownik skupiony na relacjach zewnętrznych

33 SKUTECZNY ZESPÓŁ

34 Nieformalna atmosfera bez spięć Liczne dyskusje (na temat) z ogólnym udziałem Dyskusja o celach, ale po ich przyjęciu nie podlegają dalszym debatom Zespół nie unika konfliktów i rozwiązuje je w dialogu Krytyka jest częsta i konstruktywna, bez osobistych ataków Lider nie dominuje i nie tyranizuje, oddaje głos i inicjatywę wg kompetencji i doświadczenia Zespół jest świadom własnych metod działania

35 NEGATYWNE PROCESY GRUPOWE

36 Konformizm Rozproszenie odpowiedzialności Przesunięcie ryzyka Liberalizacja norm oceny Podatność na stereotypowe rozwiązania

37 Procesy badawcze

38 TRIANGULACJA METOD ŹRÓDEŁ BADACZY

39 Źródła danych Wypowiedzi respondentów Obserwacja Zbiory danych statystycznych Przekaz informacji Sprawozdania, dokumenty urzędowe Dane Dokumenty osobiste

40 Dane pierwotne i wtórne (wywołane i zastane) pierwotne decyzje badacza (cel, pytania, operacjonalizacja, metoda, technika, narzędzie, próba ) wtórne niski koszt, krótki czas dane już istnieją kosztowne, długotrwałe, często problem z jakością danych (np. reprezentatywność) niezmienne nie zawsze zbieżne z postawionymi pytaniami nie zawsze wiarygodne, aktualne, szczegółowe

41 Grupowanie metod wg typu danych: ilościowe wg relacji: reaktywne wg typu źródeł: terenowe jakościowe niereaktywne desk research

42 Wybrane metody: Sondaż Wywiad Obserwacja

43 SONDAŻ

44 Możliwość uogólniania (jeśli odpowiednia /reprezentatywna/ próba) Samodzielnie wypełniana Rodzaje w zależności od kanału kontaktu z respondentem

45 Ankieta pocztowa zalety wady Niski koszt Duża dostępność Możliwość precyzyjnego dotarcia (Potencjalnie) przemyślane odpowiedzi Tylko proste pytania Niski odsetek zwrotów Brak kontroli kto wypełnia

46 Ankieta audytoryjna zalety Niski koszt Kontrolowanie sytuacji Duża zwrotność wady Mniejsze poczucie anonimowości Ryzyko wpływu ankietera

47 Ankieta elektroniczna zalety Niski koszt Duże poczucie anonimowości (Potencjalnie) przemyślane odpowiedzi wady Niski zwrot Brak kontroli nad wypełniającym Konieczny krótki czas wypełniania

48 WYWIAD

49 Typy wywiadów Wg stopnia kategoryzacji (raczej kontinuum) Skategoryzowany Nieskategoryzowany Wg stopnia jawności Jawny Ukryty Wg liczby osób Indywidualny Grupowy

50 Stopień kategoryzacji wywiadu kwestionariuszowy z listą pytań swobodny, narracyjny

51 OBSERWACJA

52 wymogi Świadomość Planowość Celowość Aktywność (selekcja) Systematyczność

53 Typy obserwacji Standaryzowana Niestandaryzowana Uczestnicząca Nieuczestnicząca Jawna Ukryta

54 SCHEMAT PROCESU BADAWCZEGO

55 CEL zainteresowania idea teoria konceptualizacja wybór metody populacja i dobór próby operacjonalizacja badanie przetwarzanie danych analiza zastosowanie ocena implikacji Źródło: E.Babbie

56 Jako seria pytań przed rozpoczęciem badania 1. Po co? (jaki jest cel badań) 2. Z czego wypływa cel? (teoria, koncepcja) 3. Co (jakie cechy) i kto (jakie jednostki)? 4. Jak (od metody do wskaźników)?

57 (przypomnienie) PARTYCYPACJA

58 Drabina partycypacji (I) 1 wymiana informacji 2 konsultacje 3 zaangażowanie / dialog 4 współdecydowanie 5 współpraca

59 Drabina partycypacji (II) kreowanie świadomości społecznej edukowanie społeczności lokalnej zbieranie opinii angażowanie mieszkańców partnerstwo

60 Źródło: Hanzl M. (2008): Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym w europejskim programie wspólnotowym URBACT, [w:] Zarządzanie krajobrazem kulturowym, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Nr 10, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec, s NARZĘDZIA I TECHNIKI UCZESTNICTWA SPOŁECZNEGO

61 Analiza dostępnych dokumentów Gromadzenie i analizy dostępnych informacji dotyczących danego tematu. Niezbędne dla pozyskania i uporządkowania wcześniej zgromadzonej wiedzy Pozyskane informacje są gromadzone dla innych celów, stąd nie zawsze nadają się do bezpośredniego zastosowania.

62 Bezpośrednia obserwacja Analizy relacji pomiędzy miejscami a zachowaniem, analiza problemów na podstawie ich cech zewnętrznych, analizy zachowań. Pogłębione analizy, uwzględniające bogaty zbiór informacji, studia zachowań w ich bezpośrednim środowisku. Pozyskane dane wymagają uporządkowania i syntezy. Dostęp do miejsc będących przedmiotem obserwacji nie zawsze możliwy.

63 Obserwacja procesu partycypacji Analizy zachowań i aktywności odbywają się przy okazji. Pogłębione analizy, analizy zachowań werbalnych oraz pozawerbalnych. Obserwator jest uczestnikiem zdarzeń. Dane trudne do opisu i syntezy.

64 Shadowing Analizy nieznanych zachowań i uwarunkowań (co do których brak wcześniejszej wiedzy). Pogłębiona analiza zachowań werbalnych i pozawerbalnych. Opis danych niemożliwy, synteza o dużym stopniu trudności. Możliwy opór ze strony osób będących przedmiotem obserwacji.

65 Badania ankietowe Precyzyjne sprawdzenie stawianych hipotez. Dane szczegółowe oraz ogólne. Możliwy jest dostęp do dużej ilości osób oraz wnioski porównawcze. Dane zbiorcze, pogłębione analizy nie są możliwe. Metoda nie pozwala na łatwe analizy specyficznych przypadków i jest kosztowna i czasochłonna.

66 Wywiady Zbieranie informacji na konkretny temat (wywiady środowiskowe); szczegółowa analiza opinii oraz problemów i motywacji mieszkańców. Pogłębiona analiza, bogate źródło informacji. Dane niemożliwe do prezentacji statystycznej i generalizacji.

67 Spotkania publiczne Spotkania publiczne otwarte dla wszystkich zainteresowanych stron: użyteczne dla prezentacji badań lub dla ilustracji i dyskusji rezultatów. Szeroka dostępność, popularyzacja projektu. W dyskusji biorą udział jedynie osoby przyzwyczajone do zabierania głosu publicznie. Metoda nie pozwala na pogłębione analizy ani rzeczywistą dyskusję różnych stanowisk.

68 Burza mózgów Spotkania otwarte dla zainteresowanych osób i ekspertów, podczas których uczestnicy mówią o wszystkim, co wiedzą na dany temat; użyteczne dla ustalenia założeń projektu. Użyteczne dla tworzenia idei i dzielenia się wiedzą i informacjami. Dane nie są usystematyzowane i trudne do sprawdzenia.

69 Warsztaty Dyskusja odbywająca się według z góry przyjętego schematu, otwarta dla ograniczonej ilości uczestników, na określony temat. Pogłębiona analiza ułatwia bezpośrednie uczestnictwo oraz pozwala na wypracowanie wspólnego stanowiska. Warsztaty pozwalają na uzyskiwanie rozwiązania w krótkim czasie. Pozwala na uproszczenie i zredukowanie stopnia skomplikowania informacji oraz wielości punktów widzenia.

70 Charette Publiczna praca nad różnymi pomysłami, otwarta dla wszystkich zainteresowanych stron Szczególnie użyteczne w przypadku dokonywania wyboru pomiędzy wcześniej wyrażonymi preferencjami. Użyteczne w pracy projektowej oraz przy podejmowaniu decyzji, mniej dla pozyskiwania wiedzy.

71 Społeczne uwarunkowania procesów partycypacji

72 Rozmowa Artura Denta z L. Prosserem, który kieruje ekipą mającą wyburzyć dom Artura, ponieważ zaplanowano w tym miejscu budowę trasy szybkiego ruchu. Miał pan pełne prawo zgłaszać w odpowiednim czasie propozycje i składać zażalenia stwierdził. W odpowiednim czasie?! zawył Artur. W odpowiednim czasie? Dowiedziałem o wszystkim wczoraj, gdy zjawił się u mnie robotnik. Zapytałem, czy przyszedł umyć okna, a on mi powiedział, że przyszedł zburzyć dom. Oczywiście nie powiedział tego od razu. O nie. Najpierw umył kilka okien i wziął pięć funtów. Dopiero potem mnie oświecił. Ależ, panie Dent, plany były dostępne w biurze zarządu gminy przez dziewięć miesięcy. Oczywiście Dowiedziałem się wczoraj po południu i natychmiast pognałem, by obejrzeć, coście wymyślili. Zbytnio się nie wysilono, by na te plany zwrócić uwagę. Na przykład, by komuś coś powiedzieć albo czy ja wiem Plany były wywieszone Wywieszone? By je znaleźć musiałem zejść do piwnicy! Tam mieści się dział informacji. Potrzebowałem latarki. No, może światło było zepsute. Na schodach też Znalazł pan jednak ogłoszenie. Znalazłem. Tak, znalazłem stwierdził Artur. Na dnie zamkniętej szafy na akta, wepchniętej do nieużywanego klozetu, na drzwiach którego napis ostrzegał: UWAGA! ZŁY LAMPARD! [D. Adams, Autostopem przez galaktykę, 2000, s. 21]

73 Bariery partycypacji zła organizacja spotkań przejawy lekceważenia lub paternalistycznego traktowania zaproszonych do partycypacji mieszkańców nieufność mieszkańców, którzy czują się dotychczas zaniedbywani, porzuceni przez władze lokalne i lekceważeni zmęczenie mieszkańców zbyt dużą ilością projektów, różnego rodzaju spotkań konsultacyjnych i innych działań partycypacyjnych złe doświadczenia przedłużanie się procesu rewitalizacji i brak widocznych efektów

74 WORLD CAFE

75

76

77

78

79

80

81 Szkolenie realizowane jest w ramach projektu PWP Nowatorskie narzędzie kształtowania przestrzeni publicznej współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego