PROGRAM ZESPOŁU WYRÓWNAWCZEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW MAJĄCYCH TRUDNOŚCI W CZYTANIU I PISANIU W ZESPOLE SZKÓŁ NR 1 W DZIAŁDOWIE NA ROK SZKOLNY

Transkrypt

1 PROGRAM ZESPOŁU WYRÓWNAWCZEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW MAJĄCYCH TRUDNOŚCI W CZYTANIU I PISANIU W ZESPOLE SZKÓŁ NR 1 W DZIAŁDOWIE NA ROK SZKOLNY 2016/2017 WSTĘP Nabycie umiejętności czytania i pisania jest jednym z podstawowych warunków uczestnictwa w życiu społecznym. Problemem staje się sytuacja, gdy uczeń, mimo znacznego wysiłku własnego, nauczycieli i rodziców, nie może posiąść tych umiejętności w stopniu zgodnym z oczekiwaniami w stosunku do jego wieku i klasy, do której uczęszcza. W takich przypadkach mówi się o tzw. "dysleksji rozwojowej" lub "specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu". Dysleksja rozwojowa to właśnie specyficzne trudności w pisaniu i czytaniu u uczniów o prawidłowym rozwoju umysłowym. Spowodowana jest nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego, a w szczególności zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji. Są to najczęściej zaburzenia: funkcji językowych, funkcji percepcyjno - motorycznych, motoryki, pamięci, lateralizacji. Dysleksja rozwojowa nie tylko dotyczy trudności w poprawnym użyciu języka polskiego, ale również utrudnia uczniom naukę języków obcych. Uwarunkowania tych zaburzeń są wielorakie i wynikają z: dziedziczności, nieprawidłowej struktury i funkcjonowania centralnego układu nerwowego oraz zaburzeń hormonalnych. Wśród uczniów ZS Nr l jest grupa, posiadająca opinie z Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej o zaburzeniach typu dyslektycznego i z myślą o nich, o zajęciach wyrównawczych dla nich został opracowany ten program. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Program zajęć jest przeznaczony dla uczniów klas I - III w LO i I - IV w Technikum mających opinie z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, stwierdzające zaburzenia typu dyslektycznego. Uczestnictwo w zajęciach daje uczniom możliwość pewnego przezwyciężenia skutków niepowodzeń w nauce, braku równowagi emocjonalnej i słabej motywacji do nauki, a także przekonania się o własnej wartości. Treści zawarte w programie są zgodne z ROZPORZĄDZENIEM MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ) z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.2). Realizacja programu przewidziana jest na okres trzech lub czterech lat. w zależności od typu szkoły i potrzeb ucznia. Proponowane metody i formy pracy umożliwiają realizację założonych celów. W szkolnej bibliotece jest dostępny Program Edukacyjno - Terapeutyczny ORTOGRAFFITI (11 zeszytów) - Operon, Gdynia 2011 r.

2 ZADANIA PROGRAMU I Systematyczne wyrównywanie braków wynikających z zaburzeń o podłożu dyslektycznym. II Wyrabianie właściwej motywacji do nauki oraz przekonania o własnej wartości. III Pomoc w przygotowaniach do egzaminu maturalnego i zawodowego. CELE PROGRAMU Cele ogólne: opanowanie znajomości zasad ortograficznych, zastosowanie poznanych zasad ortograficznych w pracach pisemnych - eliminacja błędów, rozwijanie świadomości norm językowych, kształtowanie właściwego poziomu wypowiedzi ustnych i pisemnych, kształtowanie właściwego poziomu graficznego pisma oraz tempa pisania, wykształcenie poprawności artykulacyjnej wypowiedzi, kształtowanie właściwej techniki i tempa czytania, kształtowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem. Cele szczegółowe: Uczeń: zna podstawowe zasady ortograficzne oraz prawidłowo rozumie treści formułowane z ich użyciem. orientuje się, jakie błędy popełnił i umie je samodzielnie poprawić, umie zastosować poznane zasady ortograficzne w pracach pisemnych, pisze zgodnie z normą językową, tworzy wypowiedzi ustne o określonej funkcji za pomocą odpowiednio dobranych środków językowych, tworzy wypowiedzi pisemne o określonej funkcji za pomocą odpowiednio dobranych środków językowych, pisze czytelnie oraz we właściwym tempie, zna zasady poprawnej artykulacji, umie odpowiednio intonować i modulować głos, czyta ze zrozumieniem teksty o różnym zabarwieniu emocjonalnym, wykorzystuje potrzebne informacje z tekstu o charakterze informacyjnym i stosuje je zgodnie z poleceniami, zna techniki prawidłowego czytania, czyta zachowując odpowiednie tempo, potrafi wyrazić własny punkt widzenia, kontroluje własną wypowiedź - unika nadmiaru słów, mówi zrozumiale. Procedury osiągania celów: Stosowanie odpowiednich i właściwych form pracy: o praca indywidualna. o praca grupowa. Stosowanie różnorodnych metod : o burza mózgów (zbieranie różnych pomysłów), o dramy (scenki, inscenizacje), o praca w grupach, o praca z tekstami literackimi i językowymi, o pytania i odpowiedzi,

3 o dyskusja, o metody aktywności kreatywnej, o mapy mentalne. Etapy realizacji programu Sposoby realizacji / ćwiczenia 1. Zapoznanie młodzieży z celami programu i zadaniami przyjętymi do realizacji. 2. Zautomatyzowanie umiejętności czytania: czytanie całościowe sylab i wyrazów, czytanie wyrazów, zdań i tekstów sylabami, czytanie naprzemienne sylab, wyrazów i zdań, czytanie selektywne głośne i ciche, czytanie chóralne. 3. Czytanie tekstu ze zrozumieniem: stawianie pytań do tekstu, odpowiedzi na pytania zamieszczone pod tekstem, uzupełnianie tekstu z lukami. 4. Pisanie poprawne pod względem graficznym: kreślenie ręką dużych liter w powietrzu, pisanie dużych liter na tablicy, kreślenie "leniwych ósemek", pisanie naprzemienne (raz lewą, raz prawą ręką), pisanie jednocześnie prawą i lewą ręką. 5. Pisanie poprawne pod względem ortograficznym: przepisywanie, pisanie z pamięci, pisanie ze słuchu, zapoznanie z zasadami ortograficznymi. 6. Pisanie poprawne pod względem językowym: ćwiczenia w przekształcaniu tekstu, ćwiczenia frazeologiczne, ćwiczenia rozwijające sprawność językową, ćwiczenia językowe i stylistyczne dotyczące różnych form wypowiedzi 7. Tworzenie własnego tekstu: - ćwiczenia w tworzeniu tekstu o różnym zabarwieniu emocjonalnym. 8. Próby przygotowanie do egzaminu maturalnego: - rozwiązywanie zadań egzaminacyjnych. Tematyka zajęć - propozycje: 1. Po co czytać książki? 2. Minimum słów - maksimum treści. Notatka. 3. Trochę mechaniki, czyli jak działają moje narządy mowy.

4 4. Sylaba i co z tego wynika. 5. Z ortografią za pan brat - ćwiczenia ortograficzne. 6. Po nitce do kłębka - zabawy z frazeologią. 7. Czytamy ze zrozumieniem teksty literackie i publicystyczne. 8. Ćwiczymy sprawność językową. 9. Jak utworzy ć własny tekst? 10. Dialog i opowiadanie - co to za formy? 11. Dbamy o właściwy styl języka. 12. Przygotowujemy się do egzaminów maturalnych i zawodowych - ćwiczenia. 13. Dyktanda. Metody sprawdzania osiągnięć uczniów: 1. Samokontrola: Uczeń: samodzielnie rozwiązuje powierzone mu zadania, ocenia najwyższy stopień trudności zadań, jakie potrafi rozwiązać, samodzielnie korzysta z różnych źródeł informacji, ocenia swoją współpracę w grupie. 2. Obserwacja i ocena ucznia/ uczniów w czasie zajęć: Nauczyciel: czuwa nad uaktywnieniem ucznia/uczniów w czasie zajęć poprzez stosowanie atrakcyjnych pomocy dydaktycznych. dostosowuje wymagania do praktycznych możliwości ucznia/ uczniów, mając na uwadze poziom trudności, stosuje różnego rodzaju wzmocnienia - zachęty, pochwały, stosuje indywidualne wymagania w zakresie podawania nowego materiału odpowiednich informacji. Oczekiwane efekty Uczniowie biorący udział w zajęciach lepiej radzą sobie z nauką, chętniej czytają i piszą, a także wypowiadają się ustnie, biorą udział w dyskusjach. Mają mniejsze problemy z opanowaniem pamięciowym materiałów z innych przedmiotów. Chętnie pracują w grupie, potrafią zaangażować się w pracę grupy. Swoje umiejętności wykorzystują w życiu codziennym, podczas egzaminu maturalnego/ zawodowego, a później na kolejnych etapach edukacji. Ewaluacja Ewaluacja niniejszego programu odbywać się będzie poprzez obserwację i analizę zaangażowania uczniów w pracy na zajęciach, pozytywną zmianę ich postaw.. Ewaluacja powinna być dokonywana na każdych zajęciach, kiedy to nauczyciel obserwuje i ocenia pracę ucznia, jego zaangażowanie, planowanie i organizowanie pracy, komunikowanie się z innymi członkami zajęć. Cenne są również uwagi i spostrzeżenia uczniów dotyczące tematyki i jakości prowadzonych zajęć. Jest to wspólne spojrzenie nauczyciela i ucznia na to, co zostało osiągnięte, a co należy jeszcze wykonać. Zajęcia z uczniami dyslektycznymi są dokumentowane w dodatkowych dziennikach zajęć.

5 Bibliografia : Gąsowska Teresa. Sępkowska - Pierza Zofia Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1994 Mickiewicz Janina Jedynka z ortografii? Rozpoznawanie dysleksji. dysortografii i dysgrafii w starszym wieku szkolnym. Toruń 2002 Nowak Ewa Jadwiga Pedagogiczne problemy słuchu fonematycznego u uczniów z trudnościami w r czytaniu i pisaniu. Bydgoszcz 1992 Biblioteczka Reformy Ministerstwa Edukacji Narodowej O dysleksji. czyli specyficznych trudnościach w nauce. Warszawa 1999 Mikołajczuk Agnieszka Po nitce do kłębka. Warszawa 1994 strona internetowa: ww w.dysleksia.pl Program Edukacyjno - Terapeutyczny ORTOGRAFFITI (11 zeszytów) - Operon, Gdynia 2011 r. Opracowanie: Iwona Budzichowska - Wasilewska Janina Dzenis Maria Wilkowska