SYLABUS MODUŁU KSZTAŁCENIA NA STUDIACH WYŻSZYCH. Filologia polska, spec. przekładoznawstwo literacko-kulturowe

Transkrypt

1 SYLABUS MODUŁU KSZTAŁCENIA NA STUDIACH WYŻSZYCH Filologia polska, spec. przekładoznawstwo literacko-kulturowe Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Język kształcenia Cele kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Wydział Polonistyki Katedra Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Stylistyka praktyczna w kontekście kontrastywnym polski Cele poznawcze: zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami związanymi z kulturą języka (poprawnością ortograficzną, interpunkcyjną, fleksyjną, leksykalno-semantyczną, składniową, frazeologiczną i stylistyczną współczesnej polszczyzny); uporządkowanie wiedzy słuchaczy o podstawowych zagadnieniach stylistyki: przedmiot i zakres stylistyki, definicje stylu, style funkcjonalne odmiany ogólnej charakterystyka językowo-stylistycznych eksponentów poszczególnych stylów zapoznanie słuchaczy z zagadnieniami ważnymi w pracy tłumacza z języka angielskiego na język polski, czyli między innymi różnicom pomiędzy polskimi a angielskimi zasadami ortograficznymi i interpunkcyjnymi, odmianie nazwisk obcych, wpływom języka angielskiego na leksykę i składnię języka polskiego, zjawisku rozszerzania znaczenia słów pod wpływem języka angielskiego, oraz błędom typowym dla tłumaczy z języka angielskiego na język polski; zapoznanie słuchaczy z zagadnieniami inferencji wewnątrz- i zewnątrzjęzykowej. Cele praktyczne: doskonalenie umiejętności wyrażania danej myśli w języku ojczystym w różny sposób; rozwijanie kultury wypowiedzi, uwrażliwienie na kwestie poprawnościowe i stylistyczne. Student/ka: K_W03 zna pojęcie stylu i jego wykładniki, ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę szczegółową w zakresie stylistyki, i kultury języka zorientowaną na wykorzystanie w krytyce i praktyce przekładu K_W05 zna i rozumie metody analizy i interpretacji

2 różnych wytworów kultury K_W07 ma pogłębione rozumienie roli i historycznych uwarunkowań języka, literatury i kultury zorientowane na zastosowanie w krytyce i praktyce przekładu Student/ka: K_U02 potrafi oceniać konkretne rozwiązania stylistyczne z uwzględnieniem ich poprawności leksykalno-stylistycznej; posiada także pogłębione umiejętności badawcze pozwalające na analizę i interpretację tekstu w perspektywie porównawczej K_U06 potrafi zastosować wiedzę z zakresu stylistyki porównawczej w analizie i rozwiązywaniu problemów przekładoznawczych oraz konkretnych zadań przekładowych K_U07 potrafi uczestniczyć w dyskusji merytorycznej, używając logicznych argumentów, przywołując poglądy własne i innych autorów K_U10 potrafi dostosować język i styl wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej i jej celu; skutecznie i poprawnie posługuje się językiem polskim Student/ka: K_K01 rozumie wagę i znaczenie zasad poprawności językowej, w tym konwencji językowo-stylistycznych i kompozycyjnych dla podtrzymywania i pielęgnowania bogactwa języka; przestrzega tych zasad w praktyce K_K02 potrafi współdziałać z innymi, samodzielnie realizować przydzielone mu/jej zadania K_K05 rozpoznaje wartości, jakie niesie różnorodność kulturowa wyrażana w literaturze i sztuce, a w szczególności w przekładzie, oraz pielęgnuje ideę dialogu międzykulturowego z perspektywy uczestnika i współtwórcy kultury polskiej K_K05 rozumie potrzebę ciągłego rozwoju zawodowego oraz doskonalenia swojego warsztatu translatorskiego Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów Typ modułu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Rok studiów Semestr Forma studiów bieżąca obserwacja działań studenta oraz ocena efektów pracy w trakcie ćwiczeń (10% oceny) ocena prac pisemnych wg ściśle określonych kryteriów (60 % oceny) ocena kolokwium pisemnego wg ściśle określonych kryteriów (40% oceny) Obowiązkowy I I i II stacjonarne

3 Imię i nazwisko koordynatora modułu i/lub osoby/osób prowadzących moduł Imię i nazwisko osoby/osób egzaminującej/egzaminujących bądź udzielającej zaliczenia, w przypadku gdy nie jest to osoba prowadząca dany moduł Sposób realizacji dr hab. Anna Seretny moduł w całości realizowany w postaci zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i studentów Wymagania wstępne i dodatkowe Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i studentów, gdy w danym module przewidziane są takie zajęcia Liczba punktów ECTS przypisana modułowi Bilans punktów ECTS Stosowane metody dydaktyczne 60 godzin ćwiczeń 6 (2 x 3) 2 punkty udział w zajęciach 2 punkty prace pisemne 1 punkt czytanie literatury, przygotowywanie się do ćwiczeń, samodzielne przyswajanie wiedzy 1 punkt egzamin końcowy Metody podające: wykład, prezentacja multimedialna Metody praktyczne: pokaz, ćwiczenia przedmiotowe Metody problemowe: symulacja, dyskusja, klasyczna metoda problemowa Główną formą dydaktyczną będą interaktywne ćwiczenia: analiza tekstu, praca w grupach, praca indywidualna. Forma i warunki zaliczenia modułu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia, a także forma i warunki zaliczenia poszczególnych zajęć wchodzących w zakres danego modułu Treści modułu kształcenia (z podziałem na formy realizacji zajęć) Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uczestnictwo w zajęciach oraz uzyskanie pozytywnych ocen z prac pisemnych. Warunkiem zaliczenia modułu jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu pisemnego. 1. Podstawowe pojęcia z zakresu stylistyki (styl, język itp.). Wyznaczniki dobrego stylu. Spójność językowa. 2. Typologia odmian współczesnej polszczyzny. Różnice (i podobieństwa) między ustną a pisaną odmianą współczesnego języka ogólnopolskiego.

4 Język potoczny (ustny i pisany). 3. Definicje stylu, stylistyczne zróżnicowanie współczesnej polszczyzny; wykorzystanie środków stylistycznych w tekście; spójność stylistyczna. 4. Najważniejsze pojęcia kultury języka (norma, uzus, norma/ poziomy normy, innowacja a błąd, typologia błędów. Źródła i przyczyny błędów językowych. Najczęstsze typy błędów językowych; mechanizmy ich powstawania, sposoby eliminowania. 5. Doskonalenie sprawności posługiwania się zróżnicowanymi środkami językowo-stylistycznymi w zależności od funkcji tekstu, jego adresata i innych czynników determinujących kształt stylistyczny tekstu. Podstawowe cechy dobrego stylu. 6. Tworzywo wypowiedzi słownictwo (treść i zakres wyrazu, właściwe i przenośne znaczenie wyrazu, wyrazy wieloznaczne, równoznaczne i bliskoznaczne, wyrazy o znaczeniu przeciwstawnym, neologizmy, zapożyczenia) i frazeologia (typy związków frazeologicznych). 7. Zagadnienia poprawnościowe (odmiana nazw własnych i osobowych, fleksja rzeczowników pospolitych, odmiana i użycie w zdaniu liczebników, składnia liczebników, trudniejsze formy koniugacyjne, zasady poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej; ocena poprawności zapożyczeń, zagadnienia poprawności słowotwórczej). 8. Trudności w konstruowaniu zdania (postrzeganie związków rządu i zgody, zastosowanie imiesłowowego równoważnika zdania, skróty składniowe oraz szyk wyrazów w zdaniu, wyrazy funkcyjne). 9. Zagadnienia łączliwości leksykalnej. 10. Problemy poprawności frazeologicznej. 11. Kontrasty w ramach podstawowych wzorców składniowych; konstrukcje bezpodmiotowe 12. Rola szyku wyrazów. 13. Czas jako kategoria semantyczna a gramatyczna, znaczenia aspektowe, modalność i czasowniki modalne w języku angielskim i polskim. 14. Liczba i określoność; struktura grup nominalnych w języku angielskim i polskim. Wszystkie zajęcia mają formę ćwiczeń. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej obowiązującej do zaliczenia danego modułu L i t e r a t u r a obowiązkowa: Wybrane artykuły/rozdziały z następujących pozycji: Bańko M. (red), Polszczyzna na co dzień, Warszawa Bańkowska E. i in., Praktyczna stylistyka nie tylko dla

5 polonistów, Warszawa Bartmiński J. (red.), Współczesny język polski, Lublin 1993 ( i wyd. następne). Buttler D., Kurkowska H. Satkiewicz H., Kultura języka polskiego, cz. I. Zagadnienia poprawności gramatycznej, Warszawa 1971 (i wyd. następne). Buttler D., Kurkowska H. Satkiewicz H., Kultura języka. cz. II, Zagadnienia poprawności leksykalnej (słownictwo rodzime), Warszawa 1982 (i wyd. następne). Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław Fisiak, J. I in. An Introductory English-Polish Contrastive Grammar, Warszawa Grybosiowa A., Język wtopiony w rzeczywistość. UŚ. Katowice 2003 Grzegorczykowa R., Wykłady ze składni polskiej, Warszawa 1996 Jadacka H., Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa Kurkowska H., Skorupka S, Stylistyka polska. Zarys, Warszawa Markowski A., Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa Mosiołek-Kłosińska, K. (Red.) Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce. Warszawa: Felberg SJA. Zdunkiewicz-Jedynak D., Wykłady ze stylistyki, Warszawa Karpowicz T., Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja. PWN. Warszawa 2008 Kultura języka polskiego. S. Frycie, M. Jurkowski, K. Sicińska (red.). WSP. Warszawa Willim, E., A Contrastive approach to problems with English. Warszawa, Kraków Wilkoń A., Typologia odmian współczesnego języka polskiego, Katowice 2002 Ponadto: najnowsze słowniki poprawnościowe. L i t e r a t u r a uzupełniająca: Buttler, D Typy łączliwości leksykalnej wyrazów. w: J. Podracki (red.). Dydaktyka nauki o języku. Wybór prac. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego Kozłowska, Z O błędach językowych w tekstach polskich przekładów. w: A. Kopczyński/ U. Zaliwska- Okrutna. Język rodzimy a język obcy. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego Lukszyn, J. (Red.) Tezaurus terminologii translatorycznej. Warszawa: PWN. Mosiołek-Kłosińska, K O zakłóceniach

6 łączliwości systemowej wyrazów. Zakłócenie łączliwości a błąd semantyczny. w: Poradnik Językowy, z.3.