Kodeks postępowania administracyjnego

Transkrypt

1 Aplikacje Prawnicze Orzecznictwo Kodeks postępowania administracyjnego Korzystaj w trakcie kolokwiów i egzaminu! C.H.Beck

2 Kodeks postępowania administracyjnego

3 W serii Aplikacje Prawnicze polecamy: S. Jaworski, J. Ablewicz, T. Sadurski, A. Szoplińska EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI. TOM 1. AKTA CYWILNE I KARNE, wyd. 4 D. Kupryjańczyk, M. Rojewski, E. Stawicka, G. Witczak EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI. TOM 2. AKTA GOSPODARCZE I ADMINISTRACYJNE, wyd. 4 K. Gorzelnik EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI. TOM 3. KAZUSY PRZYGOTOWUJĄCE DO EGZAMINU ADWOKACKIEGO I RADCOWSKIEGO A. Matuszewska, B. Morawska, K. Prusak, A. Szymańska EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI. TOM 4. WZORY PISM Z KOMENTARZAMI, wyd. 4 Z. Kapiński APELACJE W PROCESIE KARNYM. ZAGADNIENIA PRAKTYCZNE I KAZUSY Z. Kapiński APELACJE KARNE. ZASKARŻANIE NA KORZYŚĆ I NIEKORZYŚĆ S. Jaworski APELACJE CYWILNE I KARNE. 69 WZORÓW PISM, wyd. 3

4 Kodeks postępowania administracyjnego Wydawnictwo C.H.Beck Warszawa 2014

5 Kodeks postępowania administracyjnego 1. wydanie Stan prawny: marzec 2014 r. Wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne: Jakub Rychlik Redaktor odpowiedzialny: Joanna Ablewicz Redakcja: Katarzyna Pudłowska Korekta: Irena Gajdul Projekt okładki: Robert Rogiński Wydawnictwo C.H.Beck 2014 Wszelkie prawa zastrzeżone. Opinie zawarte w niniejszej publikacji wyrażają osobisty punkt widzenia Autora. Wydawnictwo C.H.Beck nie ponosi odpowiedzialności za zawarte w niej informacje. Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Wstęp IX Wykaz skrótów XI Ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.) (wyciąg) 1 Artykuł 1. [Zakres regulacji] 1 Artykuł 2. [Rozszerzenie] 5 Artykuł 3. [Wyłączenia] 5 Artykuł 5. [Pojęcie] 6 Artykuł 6. [Zasada praworządności] 9 Artykuł 7. [Zasada prawdy obiektywnej] 16 Artykuł 8. [Zasada pogłębiania zaufania] 21 Artykuł 9. [Zasada udzielania informacji] 24 Artykuł 10. [Zasada wysłuchania stron] 29 Artykuł 11. [Wyjaśnianie zasadności przesłanek] 36 Artykuł 13. [Zasada ugodowego załatwiania spraw] 37 Artykuł 14. [Zasada pisemności] 37 Artykuł 15. [Zasada dwuinstancyjności] 38 Artykuł 16. [Zasada trwałości decyzji] 43 Artykuł 17. [Słowniczek] 45 Artykuł 19. [Przestrzeganie właściwości] 46 Artykuł 20. [Właściwość rzeczowa] 47 Artykuł 21. [Właściwość miejscowa] 48 Artykuł 22. [Właściwość organów] 48 Artykuł 23. [Czynności organu] 51 Artykuł 24. [Podstawy wyłączenia pracownika] 51 Artykuł 25. [Podstawy wyłączenia organu] 62 Artykuł 26. [Wyznaczenie pracownika i organu] 64 Artykuł 27. [Członek organu kolegialnego] 65 Artykuł 28. [Definicja] 66 Artykuł 29. [Pojęcie] 82 Artykuł 30. [Odesłanie] 84 Artykuł 31. [Uprawnienia] 86 V

7 Spis treści Artykuł 32. [Ustanowienie pełnomocnika] 95 Artykuł 33. [Przesłanki i tryb] 97 Artykuł 34. [Wyznaczenie przedstawiciela] 101 Artykuł 35. [Terminy załatwiania] 102 Artykuł 36. [Przekroczenie terminu] 113 Artykuł 37. [Uprawnienie strony] 115 Artykuł 39. [Sposoby doręczania] 121 Artykuł [Doręczenie drogą elektroniczną] 123 Artykuł 40. [Pozycja przedstawiciela] 124 Artykuł 41. [Zmiana adresu] 133 Artykuł 42. [Miejsce] 136 Artykuł 43. [Nieobecność adresata] 141 Artykuł 44. [Doręczenie zastępcze] 148 Artykuł 45. [Doręczenie w siedzibie] 157 Artykuł 46. [Potwierdzenie odbioru] 159 Artykuł 47. [Odmowa przyjęcia] 161 Artykuł 48. [Doręczenie przedstawicielowi] 162 Artykuł 49. [Ogłoszenie publiczne] 162 Artykuł 50. [Cel wezwania] 163 Artykuł 56. [Koszty stawiennictwa] 164 Artykuł 57. [Obliczanie terminów] 165 Artykuł 58. [Przywrócenie terminu] 168 Artykuł 59. [Właściwość organu] 180 Artykuł 61. [Z urzędu i na wniosek] 183 Artykuł 61a. [Odmowa wszczęcia postępowania] 188 Artykuł 62. [Współuczestnictwo] 189 Artykuł 63. [Forma] 190 Artykuł 64. [Braki formalne] 193 Artykuł 65. [Brak właściwości] 202 Artykuł 66. [Forma załatwienia] 207 Artykuł 67. [Czynności protokołowane] 209 Artykuł 68. [Treść] 210 Artykuł 69. [Wymogi] 212 Artykuł 70. [Dołączenie zeznania lub dokumentu] 212 Artykuł 72. [Adnotacje urzędowe] 213 Artykuł 73. [Zasada] 214 Artykuł 74. [Wyłączenia] 220 Artykuł 75. [Pojęcie] 222 Artykuł 76. [Dokumenty urzędowe] 230 Artykuł 77. [Zbieranie i ocena dowodów] 230 Artykuł 78. [Zgłaszanie wniosków dowodowych] 237 VI

8 Spis treści Artykuł 79. [Uprawnienia strony] 238 Artykuł 80. [Swobodna ocena dowodów] 241 Artykuł 81. [Domniemanie faktyczne] 245 Artykuł 83. [Prawo odmowy zeznań] 246 Artykuł 84. [Powołanie biegłego] 247 Artykuł 85. [Oględziny] 252 Artykuł 86. [Przesłuchanie strony] 253 Artykuł 89. [Wyznaczenie] 254 Artykuł 90. [Przygotowanie] 254 Artykuł 94. [Nieobecność stron] 255 Artykuł 97. [Obligatoryjne] 256 Artykuł 98. [Fakultatywne] 271 Artykuł 100. [Zagadnienie wstępne] 272 Artykuł 101. [Doręczenie postanowienia] 273 Artykuł 102. [Podejmowanie czynności] 275 Artykuł 103. [Skutki zawieszenia] 276 Artykuł 104. [Forma załatwienia sprawy] 276 Artykuł 105. [Umorzenie postępowania] 283 Artykuł 106. [Współdziałanie organów] 294 Artykuł 107. [Składniki decyzji; uzasadnienie] 301 Artykuł 108. [Podstawy nadania rygoru] 320 Artykuł 109. [Doręczenie; ogłoszenie] 321 Artykuł 110. [Skutki doręczenia; ogłoszenia] 324 Artykuł 111. [Uzupełnienie] 326 Artykuł 112. [Błędne pouczenie] 328 Artykuł 113. [Prostowanie błędów i omyłek] 331 Artykuł 114. [Dopuszczalność ugody] 338 Artykuł 123. [Przypadki wydania] 339 Artykuł 124. [Składniki; uzasadnienie] 340 Artykuł 126. [Odesłanie] 341 Artykuł 127. [Dopuszczalność] 343 Artykuł 128. [Odwołanie; forma; treść] 349 Artykuł 129. [Termin] 351 Artykuł 130. [Wpływ odwołania na wykonanie] 357 Artykuł 131. [Zawiadomienie o wniesieniu odwołania] 358 Artykuł 132. [Działania organu pierwszej instancji] 359 Artykuł 133. [Rozwinięcie] 361 Artykuł 134. [Niedopuszczalność; uchybienie terminu] 362 Artykuł 135. [Wstrzymanie wykonania] 370 Artykuł 136. [Uzupełnienie dowodów] 371 Artykuł 137. [Cofnięcie] 373 VII

9 Spis treści Artykuł 138. [Decyzje organu odwoławczego] 374 Artykuł 139. [Zakaz orzekania na niekorzyść] 388 Artykuł 141. [Zasada; termin] 391 Artykuł 144. [Odesłanie] 392 Artykuł 145. [Podstawy] 394 Artykuł 145a. [Wznowienie w razie niezgodności z Konstytucją] 411 Artykuł 146. [Ograniczenia uchylenia decyzji] 412 Artykuł 147. [Postępowanie z urzędu i na wniosek] 413 Artykuł 148. [Termin] 414 Artykuł 149. [Wznowienie; odmowa wznowienia] 418 Artykuł 150. [Właściwość organu] 422 Artykuł 151. [Ponowne rozpoznanie] 424 Artykuł 152. [Wstrzymanie wykonania] 426 Artykuł 154. [Dopuszczalność zmiany i uchylenia] 428 Artykuł 155. [Rozwinięcie] 432 Artykuł 156. [Podstawy] 436 Artykuł 157. [Właściwość organu; forma] 453 Artykuł 158. [Rozwinięcie] 455 Artykuł 159. [Wstrzymanie wykonania] 456 Artykuł 161. [Szczególne uprawnienia] 457 Artykuł 162. [Wygaśnięcie decyzji] 459 Artykuł 163. [Przepisy szczególne] 462 Artykuł 183. [Udział w postępowaniu] 463 Artykuł 189. [Niedopuszczalność wniesienia sprzeciwu] 464 Artykuł 217. [Warunki] 464 Artykuł 218. [Obowiązek wydania] 468 Artykuł 219. [Odmowa] 471 Artykuł 221. [Podmioty uprawnione] 473 Artykuł 223. [Właściwość organów] 474 Artykuł 227. [Przedmiot skargi] 474 Artykuł 231. [Badanie właściwości] 476 Artykuł 235. [Skarga po zakończeniu postępowania] 476 Artykuł 238. [Treść zawiadomienia] 477 Artykuł 261. [Termin wniesienia należności] 478 Artykuł 262. [Koszty obciążające stronę] 478 Artykuł 263. [Pojęcie] 479 Artykuł 264. [Ustalenie wysokości kosztów] 480 Artykuł 268a. [Upoważnienie do załatwiania spraw] 481 VIII

10 Wstęp Aplikancie, trzymasz w ręku Orzecznictwo Aplikanta Kodeks postępowania administracyjnego. Zawiera on tezy orzeczeń do poszczególnych artykułów KPA. To część pierwsza. Cały zbiór składa się z czterech części: Orzecznictwa do Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego, Orzecznictwa do Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego, Orzecznictwa do Kodeksu spółek handlowych oraz właśnie Orzecznictwa do Kodeksu postępowania administracyjnego. W niniejszym zbiorze znajdziesz tezy najważniejszych orzeczeń, Naczelnego Sadu Administracyjnego, sądów apelacyjnych, wojewódzkich sądów administracyjnych, Sądu Najwyższego oraz sądów okręgowych. Pełną treść orzeczenia wraz z uzasadnieniem możesz następnie wyszukać w dostępnym na egzaminie komputerze. Orzecznictwo aplikanta jest wyjątkowe ponieważ nasze opracowania, jako orzecznictwo możesz spokojnie zabrać na egzamin, a ponadto artykuły i przyporządkowane im tezy pozwolą Ci na szybkie znalezienie właściwego orzeczenia. Dzięki temu unikniesz kolejek do komputerów w trakcie egzaminu. Co więcej, nie martw się, że przed egzaminem zostaną opublikowane nowe orzeczenia, których niniejsza książka nie zawiera, a które będą podstawa do prawidłowego rozwiązania kazusów. Gwarantujmy aktualność stanu prawnego do dnia egzaminu zawodowego w 2014 r. Zbiór będzie aktualizowany przez dodawanie nowych, ważnych tez do orzeczeń szukaj aktualizacji na stronie w zakładce Aktualizacje Aplikacyjne. Jeśli zatem jesteś aplikantem tuż przed końcowym egzaminem prawniczym zawodowym oto zestaw książek z Orzecznictwem aplikanta, które musisz mieć każdego dnia pod ręką, aby zdać egzamin adwokacki lub radcowski w 2014 r. Pozycja ta przyda się również Aplikantom, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę z poszczególnych dziedzin prawa w trakcie aplikacji. Redakcja IX

11

12 Wykaz skrótów 1. Akty prawne KPA ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267) KPC ustawa z r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) PostSądAdmPr ustawa z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) 2. Organy i publikatory Dz.U. Dziennik Ustaw NSA Naczelny Sąd Administracyjny RP Rzeczpospolita Polska SA Sąd Apelacyjny SKO Samorządowe Kolegium Odwoławcze SN Sąd Najwyższy TK Trybunał Konstytucyjny WSA wojewódzki sąd administracyjny 3. Pozostałe skróty art. artykuł Nr numer pkt punkt poz. pozycja ust. ustęp tj. to jest t.j. tekst jednolity ze zm. ze zmianami XI

13

14 Ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.) (wyciąg) Artykuł 1. [Zakres regulacji] Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie: 1) przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych; 2) przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania spraw określonych w pkt 1; 3) w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej oraz między organami i podmiotami, o których mowa w pkt 2; 4) w sprawach wydawania zaświadczeń. Dopuszczalność drogi administracyjnej Aby droga administracyjna była dopuszczalna i jednocześnie istniał przedmiot postępowania muszą być spełnione łącznie wszystkie przesłanki konstruujące postępowania administracyjne (sprawę administracyjną będącą jego przedmiotem), tj. typ organu stosującego normę prawną, właściwość organu, charakter sprawy indywidual nej będącej przedmiotem postępowania oraz rodzaj rozstrzygnięcia. (wyrok WSA w Bydgoszczy z r., II SA/Bd 359/11) Bezprzedmiotowość postępowania wiąże się z przedmiotem postępowania administracyjnego, którym jest sprawa administracyjna, w rozumieniu art. 1 pkt 1 KPA, czyli wynikająca z przepisów prawa materialnego kompetencja organu administracji publicznej do wydania decyzji administracyjnej w indywidualnej sprawie. Postępowanie może być więc bezprzedmiotowe z przyczyn prawnych, gdy okaże się, że nie ma normy prawnej udzielającej organowi administracji publicznej kompetencji do wydania decyzji administracyjnej lub z przyczyn faktycznych, gdy okaże 1

15 Artykuł 1. [Zakres regulacji] się, że nie ma okoliczności faktycznych, uzasadniających według hipotezy normy prawnej kompetencję organu administracji publicznej do wydania decyzji administracyjnej. (wyrok WSA w Szczecinie z r., II SA/Sz 844/10) Zakres stosowania przepisów ogólnego postępowania administracyjnego regulują przepisy art. 1 pkt 1 i 2 KPA, które wyznaczają cztery przesłanki stosowania tego typu władczego działania administracji publicznej, mianowicie: po pierwsze charakter organu, przed którym stosuje się przepisy kodeksu, po drugie, instytucja właściwości tych organów, po trzecie charakter sprawy (sprawy indywidualne), po czwarte rozstrzygane w formie decyzji administracyjnej. (wyrok WSA w Białymstoku z r., II SA/Bk 471/07) Pojęcie innego organu państwowego, o którym mowa w art. 1 pkt 2 KPA Celem tzw. ogólnego postępowania administracyjnego jest wiążące ustalenie konsekwencji norm prawa materialnego, w odniesieniu do konkretnie oznaczonego adresata w konkretnej sprawie administracyjnej. Natomiast organami, przed którymi toczy się to postępowanie lub, które prowadzą to postępowanie, są organy administracji publicznej (w znaczeniu ustrojowym) oraz inne organy i podmioty wymienione w art. 1 pkt 2 KPA, gdy są z mocy prawa upoważnione do załatwiania spraw indywidualnych w drodze decyzji administracyjnej. Jednocześnie należy wskazać, iż pojęcie inny organ państwowy jest definiowane jako wyodrębniona kompetencyjnie i organizacyjnie część aparatu państwowego, powołana do wykonywania oznaczonych przez prawo zadań państwowych. (wyrok NSA z r., II GSK 32/06) Postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń nie jest postępowaniem administracyjnym, w rozumieniu art. 1 pkt 1 KPA Postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń ma charakter administracyjny ze względu na rodzaj organów je prowadzących, jak też z uwagi na to, że czynności materialno-techniczne stanowią jedną z prawnych form działania administracji publicznej mających cechy władcze, ale nie jest postępowaniem administracyjnym, w rozumieniu art. 1 pkt 1 KPA. (wyrok WSA w Warszawie z r., I SA/Wa 252/11) Zobacz również: wyrok WSA w Kielcach z r., II SA/Ke 176/11; postanowienie WSA w Warszawie z r., II SAB/Wa 197/09; wyrok WSA we Wrocławiu z r., II SA/Wr 382/08. 2

16 Artykuł 1. [Zakres regulacji] Sprawy z zakresu samorządów zawodów prawniczych Uchwała komisji egzaminacyjnej w sprawie ustalenia wyniku egzaminu konkursowego na aplikację, jako rozstrzygnięcie o charakterze władczym i jednostronnym, pozwala postępowanie egzaminacyjne traktować jako indywidualną sprawę administracyjną, w rozumieniu art. 1 pkt 1 KPA. Toteż w sprawach nieuregulowanych w ustawie o radcach prawnych, a w szczególności w zakresie wymogów odwołania oraz rozstrzygnięć organu wyższego stopnia, mają odpowiednie zastosowanie przepisy KPA. (wyrok WSA w Warszawie z r., VI SA/Wa 45/07) Uchwała komisji egzaminacyjnej w sprawie ustalenia wyniku egzaminu konkursowego na aplikację, jako rozstrzygnięcie o charakterze władczym i jednostronnym, pozwala postępowanie egzaminacyjne traktować jako indywidualną sprawę administracyjną, w rozumieniu art. 1 pkt 1 KPA. Toteż w sprawach nieuregulowanych w ustawie z r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.), a w szczególności w zakresie wymogów odwołania oraz rozstrzygnięć organu wyższego stopnia, mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. (wyrok WSA w Warszawie z r., VI SA/Wa 42/07) Komisje egzaminacyjne do spraw aplikacji radcowskiej przy Ministrze Sprawiedliwości, powołane na obszarze właściwości jednej lub kilku rad okręgowych izb radców prawnych, można uznać za organ, któremu zostało zlecone wykonywanie czynności związanych z ustaleniem wyniku egzaminu. Ustalenie wyniku egzaminu następuje poprzez wydanie uchwały. Uchwała ma charakter decyzji administracyjnej; jest aktem o charakterze indywidualnym. O indywidualnym charakterze sprawy (ustalenie wyniku egzaminu) świadczy, iż dotyczy ona imiennie wymienionego podmiotu (skarżącego) oraz jego konkretnych praw (od ustalonego wyniku egzaminu zależy jego pozycja jako osoby mającej prawo ubiegania się o wpis na listę aplikantów). Uchwała zawiera wszystkie niezbędne składniki decyzji. (wyrok WSA w Warszawie z r., VI SA/Wa 132/07) Oświadczenie bądź wezwanie Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych do uiszczenia składki członkowskiej na rzecz samorządu radców prawnych nie jest decyzją w rozumieniu art. 1 1 pkt 1 w związku z 2 pkt 2 KPA i nie podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego. (postanowienie NSA z r., SA/Wr 1040/95) Uchwały organów samorządu adwokackiego w sprawie przeniesienia siedziby wykonywania zawodu adwokata do innej miejscowości, zarówno w zespole adwokackim jak i indywidualnie, mają charakter decyzji administracyjnych w rozumieniu 3

17 Artykuł 1. [Zakres regulacji] art. 1 2 pkt 2 w zw. z art. 1 1 pkt 1 KPA oraz podlegają zaskarżeniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego stosownie do art i 2 KPA. (wyrok NSA z r., II SA 237/94) W postępowaniu dotyczącym przyjęcia adwokata do zespołu adwokackiego w sprawach nieuregulowanych w ustawie z r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz ze zm.) stosuje się przepisy KPA. Od uchwały okręgowej rady adwokackiej nie uwzględniając odwołania adwokata od uchwały zebrania zespołu odmawiającej przyjęcia do zespołu adwokackiego przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego. (uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasada prawna z r., III PZP 55/87) 1. Dla ustalenia, czy Kodeks postępowania administracyjnego stosuje się w postępowaniu przed organami samorządu adwokackiego na ogólnej zasadzie z art. 1 2 pkt 1 KPA niezbędne jest wystąpienie łącznie dwóch przesłanek prawnych przy czym żadnej z nich nie można domniemywać; organ taki musi być z mocy prawa powołany do rozstrzygania spraw indywidualnych, a sprawa musi być rozstrzygana decyzją administracyjną. 2. Uchwały o przyjęciu lub odmowie przyjęcia adwokata do zespołu adwokackiego są aktami wewnątrzorganizacyjnymi i dotyczą członków adwokatury. 3. Naczelny Sąd Administracyjny nie jest właściwy do rozpoznania skargi adwokata na uchwałę okręgowej rady adwokackiej, podjętą w wyniku rozpatrzenia odwołania od uchwały zebrania zespołu adwokackiego odmawiającej przyjęcia adwokata do zespołu adwokackiego (art. 18 ust. 2 i art. 32 ust. 3 ustawy z r. Prawo o adwokaturze t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz ze zm.). (postanowienie NSA z r., IV SA 442/87) Z przepisów ustawy z r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz ze zm.) wynika, że uchwały organów samorządu adwokackiego dotyczące bezpośrednio praw lub obowiązków poszczególnych osób odpowiadają pojęciu decyzji administracyjnej. Ani kodeks postępowania administracyjnego, ani prawo o adwokaturze nie wyłączają w żadnym przepisie stosowania przepisów kodeksu w sprawach unormowanych tym prawem. Brak podstaw do przyjęcia, że decyzje Ministra Sprawiedliwości wydane w zw. z art. 47 ust. 2 Prawa o adwokaturze na podstawie Kodeksu postępowania administracyjnego nie mogą być zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego. (wyrok NSA z r., III SA 393/84) Uchwała Rady Adwokackiej w sprawie wpisu na listę adwokatów jest decyzją, w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego. 4

18 Artykuł 3. [Wyłączenia] Uchwała ta zawiera bowiem jednostronne rozstrzygnięcie w sprawie indywidualnej, podjęte przez organ samorządu zawodowego w sferze stosunków zewnętrznych (por. art. 1 2 pkt 2 w zw. z art. 1 1 pkt 1 oraz art. 3 3 KPA). Stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego do ustawy o ustroju adwokatury nie zostało wyłączone żadnym przepisem. (wyrok NSA z r., II SA 752/82) Stosunek administracyjno-prawny Przesądzającym elementem wskazującym na stosunek administracyjno-prawny jest występowanie organu państwowego lub społecznego wobec innego uczestnika z pozycji wykonywania władzy zwierzchniej w ramach zarządzającej działalności Państwa. (wyrok WSA w Warszawie z r., III SA/Wa 126/05) Artykuł 2. [Rozszerzenie] Kodeks postępowania administracyjnego normuje ponadto postępowanie w sprawie skarg i wniosków(dział VIII) przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych. Artykuł 3. [Wyłączenia] 1. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się do: 1) postępowania w sprawach karnych skarbowych; 2) spraw uregulowanych w ustawie z r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749, ze zm.), z wyjątkiem przepisów działów IV, V i VIII. 2. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się również do postępowania w sprawach: 1) (uchylony) 2) (uchylony) 3) (uchylony) 4) należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. 3. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się także do postępowania w sprawach wynikających z: 1) nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi, 2) podległości służbowej pracowników organów i jednostek organizacyjnych wymienionych w pkt 1, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. 5

19 Artykuł 5. [Pojęcie] 4. Do postępowania w sprawach wymienionych w 1, 2 i 3 pkt 2 stosuje się jednak przepisy działu VIII. 5. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może rozciągnąć przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego w całości lub w części na postępowania w sprawach wymienionych w 2. Fakt wyłączenia stosowania przepisów KPA przed polskimi urzędami konsularnymi za granicą nie oznacza, w ocenie Sądu, że to wyłączenie rozciąga się na organy administracji publicznej w kraju, kontrolujące w trybie nadzoru rozstrzygnięcia podjęte w indywidualnych sprawach obywateli polskich. Organ wyższego stopnia w stosunku do organu konsularnego, działający w kraju, w trybie nadzoru, jest zobowiązany do stosowania przepisów KPA. (wyrok NSA z r., OSK 106/04) Artykuł 5. [Pojęcie] 1. Jeżeli przepis prawa powołuje się ogólnie na przepisy o postępowaniu administracyjnym, rozumie się przez to przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. 2. Ilekroć w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego jest mowa o: 1) kodeksie rozumie się przez to Kodeks postępowania administracyjnego; 2) (uchylony) 3) organach administracji publicznej rozumie się przez to ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorządu terytorialnego oraz organy i podmioty wymienione w art. 1 pkt 2; 4) ministrach rozumie się przez to Prezesa i wiceprezesa Rady Ministrów pełniących funkcję ministra kierującego określonym działem administracji rządowej, ministrów kierujących określonym działem administracji rządowej, przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów, kierowników centralnych urzędów administracji rządowej podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów lub właściwego ministra, a także kierowników innych równorzędnych urzędów państwowych załatwiających sprawy, o których mowa w art. 1 pkt 1 i 4; 5) organizacjach społecznych rozumie się przez to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne; 6) organach jednostek samorządu terytorialnego rozumie się przez to organy gminy, powiatu, województwa, związków gmin, związków powiatów, wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę, marszałka województwa oraz kierowników służb, inspekcji i straży działających w imieniu wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub marszałka województwa, a ponadto samorządowe kolegia odwoławcze. 6

20 Artykuł 5. [Pojęcie] Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów Centralną Komisją do Spraw Stopni i Tytułów jest ministrem, w rozumieniu art. 5 2 pkt 4 KPA, a zatem jest ona organem, nad którym nie ma organu wyższego stopnia, w rozumieniu art. 17 KPA. Nie ma również w polskim systemie prawa przepisu szczególnego, który wskazywałby organ sprawujący nadzór nad Centralną Komisją do Spraw Stopni i Tytułów. (wyrok NSA z r., I OSK 420/12) Komisja egzaminacyjna w sprawie egzaminu na aplikację radcowską Komisja egzaminacyjna w sprawie ustalenia wyniku konkursowego na aplikację radcowską działa przy Ministrze Sprawiedliwości, jako organie administracji publicznej, sama takiego atrybutu nie posiadając. Komisja egzaminacyjna nie jest ani terenowym organem administracji rządowej, ani organem jednostki samorządu terytorialnego, w rozumieniu art. 5 2 pkt 6 KPA. Nie jest także organem lub podmiotem, powołanym z mocy ustawy lub porozumienia, uprawnionym do załatwiania spraw indywidualnych w drodze decyzji administracyjnych. Ww. komisja nie załatwia sprawy, w rozumieniu art. 104 KPA. (wyrok WSA w Warszawie z r., VI SA/Wa 130/07) Komisja Nadzoru Finansowego Komisja Nadzoru Finansowego jest centralnym organem administracji publicznej, a w ustawie z r. o nadzorze nad rynkiem finansowych (Dz.U. Nr 157, poz ze zm.) brak jest przepisów, które statuowałyby inny organ, a zwłaszcza Prezesa Rady Ministrów, jako organ wyższego stopnia w stosunku do Komisji Nadzoru Finansowego uprawniony do stwierdzania nieważności decyzji. (wyrok NSA z r., II GSK 67/11) Pojęcie organizacji samorządowej 1. Z zakresu pojęcia organizacja samorządowa należy wyłączyć samorząd terytorialny, a zatem wszystkie organy tego samorządu łącznie z organami jednostek pomocniczych tego samorządu, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 16 poz. 95 ze zm.). Artykuł 5 2 pkt 6 KPA stanowi, że ilekroć w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego jest mowa o organach samorządu terytorialnego, rozumie się przez to organy gmin. 7