ROZSTRZYGNIĘCIE SPORU O WŁAŚCIWOŚĆ. po rozstrzygnięciu sporu kompetencyjnego. uznaję

Transkrypt

1 (miejscowość, data) (nazwa urzędu) ROZSTRZYGNIĘCIE SPORU O WŁAŚCIWOŚĆ Stosownie do treści art i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późniejszymi zmianami) po rozstrzygnięciu sporu kompetencyjnego zaistniałego miedzy a w sprawie: w przedmiocie: (przedmiot sprawy) uznaję że organem właściwym do rozpoznania sprawy znak sprawy: w przedmiocie: (przedmiot sprawy) jest Otrzymują: (imię, nazwisko oraz stanowisko służbowe, podpis)

2 INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA FORMULARZA 1. ZAKRES UŻYCIA FORMULARZA Formularz stosuje się w sytuacji rozstrzygnięcia sporu o właściwość przez właściwy organ. 2. PODSTAWA PRAWNA Zgodnie z 1 art. 22 kpa spory o właściwość rozstrzygają: 1) między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych w pkt wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - sąd administracyjny, 2) między kierownikami służb, inspekcji i straży administracji zespolonej tego samego powiatu, działających w imieniu własnym lub w imieniu starosty - starosta, 3) między organami administracji zespolonej w jednym województwie nie wymienionymi w pkt 2 - wojewoda, 4) między organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwach w sprawach należących do zadań z zakresu administracji rządowej - minister właściwy do spraw administracji publicznej, 5) (skreślony), 6) między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w różnych województwach - minister właściwy do spraw administracji publicznej, 7) między wojewodą a organami administracji niezespolonej - minister właściwy do spraw administracji publicznej po porozumieniu z organem sprawującym nadzór nad organem pozostającym w sporze z wojewodą, 8) między organami administracji publicznej innymi niż wymienione w pkt 1-4, 6 i 7 - wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - minister właściwy do spraw administracji publicznej, 9) między organami administracji publicznej, gdy jednym z nich jest minister - Prezes Rady Ministrów. Z kolei 2 stanowi, iż spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej rozstrzyga sąd administracyjny. 3. SPOSÓB WYPEŁNIANIA W górnej części formularza wpisujemy datę oraz miejscowość, a także oznaczenie organu i numer sprawy. Poniżej oznaczamy jaki organ uznaje się za właściwy do rozpoznania jakiej sprawy. Na koniec podpisujemy pismo z podaniem imienia, nazwiska oraz stanowiska służbowego. 4. KOMENTARZ Spór o właściwość powstaje wówczas, gdy co najmniej dwa organy administracji publicznej uznają się jednocześnie za właściwe (niewłaściwe) do załatwienia tej samej sprawy administracyjnej, czyli tego samego żądania strony (stron), opartego na tej samej podstawie prawnej sprawy i w tym samym stanie faktycznym. W przypadku spraw szczególnie skomplikowanych, gdy po uznaniu się organu za właściwy (niewłaściwy) w sprawie strona zmienia treść żądania lub ulegają zmianie przepisy stanowiące podstawę jej żądania względnie stan faktyczny sprawy, wówczas spór o właściwość może powstać tylko na tle zmienionego (nowego) stanu prawnego i faktycznego sprawy. Z przepisu art wynika, że spory o właściwość mogą powstać tylko między organami tego samego stopnia, a zatem, poza przypadkami wymienionymi w pkt 9 tego przepisu, należałoby wykluczyć możliwość powstania sporów o właściwość między organami administracji publicznej wyższego stopnia a organami niższego stopnia, np. między wojewodą a organem administracji

3 zespolonej w tym samym województwie lub między organem gminy a samorządowym kolegium odwoławczym. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym było sporne, czy kodeks przewidywał powstanie sporu o właściwość między samorządowymi kolegiami odwoławczymi. Według Z. Janowicza (Komentarz, 1991, s. 100), który dopuszczał powstawanie takich sporów, organem takim byłby organ właściwy do spraw administracji. Obecnie obowiązujący przepis art pkt 1 pozwala na przyjęcie, że spory między samorządowymi organami odwoławczymi rozstrzyga sąd administracyjny. Przepisy art pkt 1-4 nie przewidują powstania sporu o właściwość między organami tej samej jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiatu, województwa), w szczególności między organem jednoosobowym a zarządem tej jednostki. W przypadku powstania takiego sporu, co jest możliwe nawet przy uwzględnieniu ogólnej klauzuli zawartej np. w art. 39 ust. 1 u.sam.gm., należy przyjąć, że organem właściwym do rozstrzygnięcia sporu jest właściwe miejscowo samorządowe kolegium odwoławcze. Z przepisu art określającego organy właściwe do rozstrzygania sporów o właściwość wynika ogólna reguła, że organem takim jest najbliższy, wspólny dla organów pozostających w sporze, organ wyższego stopnia (B. Adamiak (w:) Komentarz, 1996, s. 117). Reguła ta nie ma zastosowania w przypadku określonym w pkt 9 tego przepisu. W systemie organów jednostek samorządu terytorialnego organ właściwy do rozstrzygnięcia sporu o właściwość ustala się przy łącznym uwzględnieniu charakteru spraw, a mianowicie, czy sprawa należy do zadań własnych gminy czy też do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej (art pkt 4) oraz miejsca położenia gmin pozostających w sporze na obszarze tego samego województwa lub różnych województw (art pkt 1-2 i 4). W systemie terenowych organów rządowej administracji zespolonej przyjęto zasadę, że spory o właściwość między organami tej administracji tego samego stopnia rozstrzyga wspólny, najbliższy organ wyższego stopnia ( art pkt 3, 6). Spory o właściwość między terenowymi organami rządowej administracji zespolonej a terenowymi organami rządowej administracji niezespolonej, niezależnie od tego, czy są to organy w jednej jednostce podziału terytorialnego czy też w różnych jednostkach, rozstrzyga w każdym przypadku minister właściwy do spraw administracji po porozumieniu z organem sprawującym nadzór nad organem rządowej administracji niezespolonej, pozostającym w sporze z terenowym organem rządowej administracji ogólnej (art pkt 7). W każdym przypadku sporu o właściwość między organami administracji publicznej w rozumieniu art. 5 2 pkt 3, gdy jednym z nich jest minister w rozumieniu art. 5 2 pkt 4, organem właściwym do rozstrzygnięcia sporu jest Prezes Rady Ministrów (art pkt 9). Kodeks nie reguluje zasad i trybu postępowania w sprawie rozstrzygania sporów o właściwość wymienionych w art ani też nie zawiera przepisów odsyłających do innych przepisów. Kwestia zatem charakteru tego postępowania, a zwłaszcza dopuszczalności odpowiedniego stosowania przepisów kodeksu regulujących ogólne postępowanie administracyjne, pozostaje otwarta. Należy przyjąć, że postępowanie przed organem właściwym do rozstrzygnięcia sporu o właściwość w rozumieniu art może być wszczęte na żądanie strony - w przypadku sporu negatywnego lub na wniosek organu i strony - w przypadku sporu pozytywnego. Datą wszczęcia postępowania jest data doręczenia wniosku organowi właściwemu do rozstrzygnięcia sporu. Samo postępowanie w tej sprawie nie jest postępowaniem administracyjnym w rozumieniu art. 1 pkt 1, co wynika wprost z wykładni systematycznej art. 1. Nie wyklucza to jednak odpowiedniego zastosowania przepisów kodeksu regulujących ogólne postępowanie administracyjne, zwłaszcza wówczas, gdy organ właściwy w sprawie rozstrzygnięcia sporu będzie zobowiązany do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej pod względem prawnym i faktycznym. Brak jest przeszkód, aby strona brała udział w takim postępowaniu. Niezależnie jednak od stopnia skomplikowania sprawy organ ten winien rozstrzygnąć spór o właściwość bez zbędnej zwłoki. W kwestii charakteru prawnego rozstrzygnięcia sporu o właściwość należy przyjąć, że nie jest ono decyzją administracyjną w rozumieniu art Na takie rozstrzygnięcie nie przysługują środki w

4 administracyjnym toku instancji ani skarga do sądu administracyjnego (wyrok NSA z dnia 28 marca 1991 r., SA/Lu 218/91, ONSA 1991, nr 1, poz. 30; B. Adamiak (w:) Komentarz, 1996, s. 120; R. Orzechowski (w:) Komentarz, 1989, s. 102). Nie można również przyjąć, że następuje to w formie postanowienia (B. Adamiak (w:) Komentarz, 1996, s. 120; odmiennie R. Orzechowski (w:) Komentarz, 1989, s. 103, według którego jest to postanowienie, na które nie służy zażalenie). Przeciwko formie postanowienia przemawia nie tylko treść przepisu art , lecz także istota sporu o właściwość między organami administracji wymienionymi w art (zob. tezy do art. 1). Nie wyklucza to jednak związania organów pozostających w sporze z treścią rozstrzygnięcia, jakim jest wskazanie konkretnego organu właściwego do załatwienia sprawy administracyjnej. "W razie zatem sporu negatywnego organ wskazany jako właściwy jest obowiązany wszcząć postępowanie, w przypadku sporu pozytywnego organ wskazany wszczyna postępowanie, organ, którego właściwość została zakwestionowana pozostaje bezczynny" (B. Adamiak (w:) Komentarz, 1996, s. 121). W przypadku natomiast toczącego się postępowania (postępowań) organ uznany w rozstrzygnięciu za niewłaściwy jest obowiązany przekazać sprawę organowi właściwemu (odmiennie B. Adamiak (w:) Komentarz, 1996, s. 121, gdzie przyjęto, że konsekwencją takiego rozstrzygnięcia jest obowiązek wydania decyzji o umorzeniu postępowania przez organ niewłaściwy). Mimo że rozstrzygnięcie sporu o właściwość ma charakter "ostateczny" i wiążący organy pozostające w sporze, to jednak błędne wyznaczenie organu właściwego do załatwienia sprawy nie ogranicza zastosowania przewidzianej w art pkt 1 sankcji nieważności decyzji wydanej przez taki organ. W przypadku natomiast prawidłowego wyznaczenia organu właściwego do rozpatrzenia sprawy uchylenie się organu wyznaczonego do jej załatwienia powoduje stan bezczynności (milczenia) organu w rozumieniu przepisów art. 35 i n. Organ rozstrzygający spór o właściwość między organami administracji publicznej nie jest uprawniony do wskazania sądu właściwego do załatwienia sprawy. Należy pamiętać, że właściwość sądu administracyjnego do rozstrzygania sporów wykracza poza organy określone w 2 komentowanego przepisu. Sąd ten właściwy jest także do rozstrzygania sporów pomiędzy marszałkami województw, bowiem nie mają oni wspólnego organu wyższego stopnia (art pkt 1), a także - z tych samych powodów - pomiędzy samorządowymi kolegiami odwoławczymi. Sądem właściwym do rozstrzygania omawianych tutaj sporów jest zgodnie z art. 15 ustawy o postępowaniu przez sądami administracyjnymi - Naczelny Sąd Administracyjny. Rozstrzygnięcie sporu następuje w formie postanowienia przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania sprawy. Artykuł 22 3 określa zamkniętą listę podmiotów uprawnionych do wystąpienia z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu zewnętrznego. Obok podmiotów szczególnie zainteresowanych rozstrzygnięciem sporu (stroną lub organem pozostającym w sporze), przepisy dają również takie prawo innym podmiotom, wymienionym w pkt 3-5. Wynika z tego, że złożenie takiego wniosku przez inny organ spowoduje jego odrzucenie. Jak podkreślił NSA w wyroku z dnia 10 października 2001 r. (I SA 1549/01, LEX nr 79353), "Wojewoda, będący organem administracji rządowej w województwie, nie jest legitymowany do wystąpienia do sądu z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu między organami samorządowymi". Rozstrzygnięcie sporu o właściwość nie oznacza rozstrzygnięcia sprawy, ale jedynie wskazanie, który organ jest uprawniony do wydania decyzji lub postanowienia w konkretnej sprawie ( post. NSA z dnia 28 marca 1991 r., SA/Lu 218/91, ONSA 1991, nr 1, poz. 30). Organy będące w sporze są jednak związane rozstrzygnięciem sporu. Oznacza to, że organ wskazany jako właściwy podejmuje lub prowadzi wszczęte przed nim postępowanie, natomiast organ, którego właściwości nie uznano, winien bądź powstrzymać się od jego prowadzenia, bądź umorzyć wszczęte postępowania administracyjne. Wydanie decyzji przez ten ostatni organ skutkować musi stwierdzeniem jej nieważności. Wiążące rozstrzygnięcie sporu ma ten skutek, że nie można zakwestionować właściwości organu, który został uznany przez organ rozstrzygający spór za uprawniony do prowadzenia postępowania administracyjnego i zakończenia go wydaniem decyzji administracyjnej (B. Adamiak (w:) B. Adamiak,

5 J. Borkowski, Kodeks..., s. 157). Ani k.p.a., ani inny przepis szczególny nie ustanawiają jakiegokolwiek trybu weryfikacji rozstrzygnięć sporu, podjętego przez uprawniony do tego organ. Ma to istotne znaczenie dla prawidłowości obrotu prawnego. Powstaje jednak wątpliwość co do skutków prawnych powstałych w wyniku rozstrzygnięcia sporu przez organ do tego nieuprawniony, a więc z naruszeniem zasad określonych w art i 2. W takich sytuacjach decyzja administracyjna wydana przez organ, który został wskazany przez nieuprawniony do tego organ, mogłaby być wyeliminowana w wyniku zastosowanie środków prawnych zarówno w toku instancji, jak i po jego zakończeniu.