Wartość upadku# Kurs dla studenta# Moduł 6: Radzenie sobie z upadkiem #

Transkrypt

1 Wartość upadku# Kurs dla studenta# Moduł 6: Radzenie sobie z upadkiem #

2 Zawartość# 1. Ja# 2. Podstawy auto-percepcji# 3. Auto-prezentacja#

3 # # # Moduł 6: Radzenie sobie z upadkiem# 1. Ja# Cele i oczekiwania: Czy osiągnąłeś swoje cele w przeszłości?# Spojrzenie wstecz:# Czy w przeszłości miałeś szczegółowy plan?# Czy osiągnąłeś swoje cele?# Co było inne od tego, czego się spodziewałeś?# Jeżeli mógłbyś zrobić coś inaczej # Co by to było?# Dlaczego chciałbyś to zmienić?#

4 1. Ja# Cele i oczekiwania: Jakie są twoje cele i oczekiwania?# Spojrzenie wstecz :# Jakie są twoje cele# Co chcesz osiągnąć # w tym semestrze?# w tym roku?# w ciągu następnych 5 lat?# Jakie są twoje oczekiwania odnośnie własnych osiągnięć?#

5 1. Ja# Ja: Koncepcje, schematy i możliwe ja# Definicje:# Kim jestem (koncepcja ja): zorganizowany zbiór przekonań na temat samego siebie # Schemat ja: koncepcja ja jest stworzona z różnorodnych schematów ja, naszych przekonań dotyczących nas samych# Te przekonania zawierają#» cechy charakteru#» zdolności#» cechy fizyczne#» wartości #» cele #» role społeczne# Możliwe ja: odnoszą się do własnych wyobrażeń odnośnie tego, jaką osobą możemy stać się w przyszłości#

6 1. Ja# Ja: postrzeganie siebie a rozbieżności w ja# Pojęcia ważne do zrozumienia:# Postrzeganie siebie: jednostki mają następujące postrzeganie siebie# Rzeczywisty ja: cechy, o których ludzie myślą, że je rzeczywiście posiadają# Idealne ja: cechy, które ludzie chcieliby mieć# Ja powinnościowe: cechy, o których ludzie myślą, że powinni je posiadać# # Rozbieżności ja: Rozbieżność pomiędzy rzeczywistym, idealnym i/lub powinnościowym ja # Rozbieżności w ja mogą mieć różnorodne konsekwencje:#» rzeczywiste ja nie pokrywa się z idealnym ja à przygnębienie i smutek#» rzeczywiste ja nie pokrywa się z powinnościowym ja à irytacja i poczucie winy#

7 1. Ja# Ja: Skutki rozbieżności w ja# Skutki:# Według E. Tory Higginsa (1989), rozbieżności pomiędzy rzeczywistym a idealnym ja tworzą rozczarowanie i smutek, natomiast pomiędzy rzeczywistym a powinnościowym ja irytacje i poczucie winy. Takie rozbieżności w ja mogą doprowadzić wrażliwe jednostki do poważnych problemów psychologicznych, takich jak depresja i zaburzenia lękowe.# Rzeczywiste ja vs. Idealne ja Rozczarowanie Wycofanie się Smutek Depresja Rzeczywiste ja vs. Powinnościowe ja Lęk Irytacja Poczucie winy Zaburzenia lękowe

8 1. Ja# Ja: Czynniki kształtujące koncepcję ja# Teoria porównań społecznych Festingera:# Teoria porównań społecznych Festingera (1954) głosi, że porównujemy się z innymi ludźmi w celu oceny samych siebie i/lub zwiększenia naszych zdolności# Grupa odniesienia jest zbiorem ludzi, którzy są wykorzystywani jako wskaźnik w dokonywaniu porównań społecznych# Jeżeli chcemy się rozwijać, wybieramy najlepsze grupy# Jeżeli chcemy wzmocnić poczucie naszej wartości, wybieramy gorsze grupy# Zazwyczaj nasze postrzeganie siebie jest zniekształcone w pozytywnym kierunku# Informacje zwrotne od innych są istotne w utrzymaniu równowagi naszych własnych obserwacji#

9 1. Ja# Ja: Czynniki kształtujące koncepcję ja (kontynuacja)# Teoria porównań społecznych Festingera :# Kontekst społeczny# Możemy postrzegać się mniej lub bardziej krytycznie, w zależności od sytuacji# Wartości kulturowe a koncepcja ja# Wartości kulturowe# W kulturach, które cenią indywidualność ja jest definiowane głównie poprzez cechy osobowościowe# W kulturach, które cenią zbiorowość ja jest definiowane głównie poprzez grupy, do których się należy# Osoby wychowanie w kulturach indywidualistycznych#» Mają niezależny ogląd samego siebie#» Postrzegają samych siebie jako unikalnych, samodzielnych i odrębnych od innych# Osoby wychowanie w kulturach kolektywnych#» Mają współzależny ogląd samego siebie#» Postrzegają samych siebie jako bardziej złączonych z innymi#

10 1. Ja# Ja: Czynniki kształtujące koncepcję ja (kontynuacja)# Niezależny i współzależny ogląd samego siebie# Niezależny system ja# Współzależny system ja# matka ojciec rodzeństwo ojciec matka rodzeństwo JA JA przyjaciel przyjaciel przyjaciel Współpracownik Współpracownik przyjaciel

11 1. Ja# Samoocena: Co wpływa na to, jak postrzegamy samych siebie?# Struktura samooceny# Samoocena Społeczny obraz siebie Emocjonalny obraz siebie obraz siebie w pracy Fizyczny obraz siebie Relacje Ekspresja emocjonalna Praca Wygląd fizyczny Peers Significant others Anger Happiness Love Field 1 Field 2 Field n Weight Smile Hairstyle Źródło: na podstawie# Shavelson, Hubner, & Stanton, 1976#

12 1. Ja# Samoocena: Co wpływa na to, jak postrzegamy samych siebie? (kontynuacja)# Samoocena a dopasowanie# Samoocena jest silnie powiązana ze szczęściem# Ludzie z wyższą samooceną czują się również bardziej lubiani i atrakcyjni, mają lepsze relacje i sprawiają lepsze wrażenie na innych # Ludzie z wyższą samooceną utrzymują się dłużej w obliczu porażki oraz lepiej radzą sobie z niepowodzeniami# Samoocena nie jest związana z osiągnięciami#

13 Zawartość# 1. Ja# 2. Podstawy auto-percepcji# 3. Auto-prezentacja#

14 2. Podstawy auto-percepcji# Auto-percepcja: Co zmienia pogląd na siebie?# Procesy auto-percepcji# Procesy poznawcze wpływają na zdolność do utrzymania poglądu o samym sobie# Występują dwa różne typy procesów:# 1. Procesy automatyczne domyślny tryb, w którym przyjmujemy informacje bez większego świadomego podejmowania decyzji (np. działanie w porannej rutynie)# 2. Procesy kontrolowane aktywne myślenie potrzebne do podejmowania ważnych decyzji i analiz#

15 2. Podstawy auto-percepcji# Auto-percepcja: Co zmienia pogląd na siebie? # Atrybuty ja# Wnioski, które ludzie wyciągają o przyczynach własnego zachowania # Trzy główne wymiary atrybutów:# 1. Wewnętrzne lub zewnętrzne#» Wewnętrzne atrybuty przypisują przyczyny zachowań osobistym dyspozycjom, cechom, umiejętnościom i uczuciom#» Zewnętrzne atrybuty przypisują przyczyny zachowań wymogom zewnętrznych sytuacji# 2. Stabilne i niestabilne#» Atrybuty stabilne przyczyny zachowań raczej nie zmieniają się w czasie#» Atrybuty niestabilne przyczyny zachowań są zmienne lub mogą się poddawać się zmianie#» Ten wymiar związany jest z atrybutami wewnętrznymi i zewnętrznymi i skutkuje czterema typami atrybutów sukcesu i porażki# 3. Możliwe do kontrolowania i poza kontrolą#» Ten wymiar bierze pod uwagę, czy jednostka ma kontrolę nad swoim zachowaniem#

16 2. Podstawy auto-percepcji# Auto-percepcja: Co zmienia pogląd na siebie? (kontynuacja)# Atrybuty ja# Model Weinera zakłada, że ludzie tłumacząc sukces lub porażkę podkreślają działanie czynników wewnętrznych i zewnętrznych oraz stabilnych i niestabilnych # Przykład: #» Jeżeli uzależniasz wynik od dużego zaangażowania lub braku zaangażowania, podkreślasz przyczyny wewnętrzne #» Ponieważ wysiłek może zmieniać się w czasie, czynniki będące przyczyną są niestabilne#

17 2. Podstawy auto-percepcji# Auto-percepcja: Co zmienia pogląd na siebie? (kontynuacja)# Atrybuty ja# Wymiar wewnętrzne-zewnętrzne Przyczyny wewnętrzne Przyczyny zewnętrzne Przyczyny niestabilne (tymczasowe) Zaangażowanie Nastrój Zmęczenie Szczęście Szanse Możliwości Wymiar stabilności Przyczyny stabilne (permanentne) Zdolności Inteligencja Trudność zadania

18 2. Podstawy auto-percepcji# Auto-percepcja: Co zmienia pogląd na siebie? (kontynuacja)# Styl wyjaśniający# Styl wyjaśniający odwołuje się do tendencji używania podobnych atrybutów do szerokiego grona zdarzeń w życiu jednostki # Ludzie, którzy mają optymistyczny styl wyjaśniający, przypisują porażki czynnikom zewnętrznym, niestabilnym i konkretnym.# Ludzie, którzy mają pesymistyczny styl wyjaśniający, przypisują porażki czynnikom wewnętrznym, stabilnym i ogólnym. #

19 2. Podstawy auto-percepcji# Auto-percepcja: Co zmienia pogląd na siebie? (kontynuacja)# Efekty stylu wyjaśniającego na oczekiwania, emocje i zachowanie# Wewnętrzne, stabilne, ogólne Brak kontroli nad przyszłymi wydarzeniami Przewlekłe negatywne uczucia, depresja Pesymistyczny styl wyjaśniający Oblałem egzamin, bo jestem głupi Nic nie mogę z tym zrobić. Nigdy nie skończę uniwersytetu. Zachowanie bierne, wyuczona bezradność Wydarzenie negatywne Np. oblany egzamin Styl wyjaśniający Atrybuty Oczekiwania Rezultaty Zewnętrzne, niestabilne, konkretne Kontrola nad przyszłymi wydarzeniami Czasowe negatywne uczucia Optymistyczny styl wyjaśniający Oblałem egzamin, ponieważ wyjątkowa sytuacja w pracy odciągnęła mnie od nauki Następnym razem będę miał więcej czasu do nauki i poradzę sobie znacznie lepiej. Aktywnie działanie zorientowane na cel

20 2. Podstawy auto-percepcji# Auto-percepcja: Co zmienia pogląd na siebie? (kontynuacja)# Motywy samo-zrozumienia# Cztery motywy wpływają na samo-zrozumienie :# 1. Samo-ocena: pragnienie prawdziwej informacji o sobie# 2. Samo-weryfikacja: preferencja dla informacji zwrotnej, która pasuje do naszego postrzegania siebie# 3. Samo-rozwój: przyglądanie się skutecznym działaniom innych w celu rozwoju osobistego# 4. Samo-wzmocnienie: pragnienie utrzymania pozytywnych uczuć wobec siebie#

21 2. Podstawy auto-percepcji# Auto-percepcja: Co zmienia pogląd na siebie? (kontynuacja)# Metody samo-wzmocnienia# 1. Porównywanie społeczne w dół: defensywna tendencja do porównywania się z kimś, kogo problemy są większe niż nasze # 2. Odchylenie egoistyczne: tendencja do przypisywania sukcesów czynnikom osobistym a porażek czynnikom sytuacyjnym# 3. Pławienie się w odbitej sławie: tendencja do wzmacniania swojego wizerunku poprzez publiczne głoszenie związków z tymi, którzy osiągają sukcesy# 4. Samo-ograniczanie: tendencja do sabotowania własnych działań aby zapewnić sobie pretekst w przypadku ewentualnej porażki#

22 2. Podstawy auto-percepcji# Samo-regulacja : W jaki sposób kontrolujemy nasze zachowanie?# Definicje # Samo-regulacja: proces kierowania i kontrolowania własnego zachowania# Zgodnie z modelem wyczerpania ego, ludzie mają ograniczoną ilość samokontroli#» Przykład: Jeśli dzisiaj udało ci się oprzeć pokusie, by delektować się słodyczami, trudniej będzie zrobić to jutro# Samo-skuteczność: własne przekonania o własnej zdolności do wykonywania zachowań, które powinny doprowadzić do oczekiwanych rezultatów# Samo-skuteczność jest ważna do zdrowego dostosowywania się #» Samo-skuteczność może być wyuczona i zmieniona#» Jest to ważne, ponieważ dostosowanie i wzrost własnej skuteczności jest korzystne dla utrzymania zdrowia fizycznego i psychicznego#

23 2. Podstawy auto-percepcji# Samo-regulacja : W jaki sposób kontrolujemy nasze zachowanie?# (kontynuacja)# Źródła samo-skuteczności# Samo-skuteczność może być rozwijana i zwykle pochodzi z czterech źródeł:# 1. Mistrzowskie doświadczenia#» Uczenie się nowych umiejętności zwiększa samo-skuteczność#» Jest szczególnie ważne aby utrzymać się w obliczu błędów lub porażek# 2. Pomocne doświadczenia#» Obserwowanie innych by nauczyć się nowych umiejętności# 3. Perswazja i zachęta#» Informacja od innych i pozytywna informacja od samego siebie# 4. Interpretacja pobudzenia emocjonalnego#» Gdy próbujemy nowych rzeczy, możemy stać się nerwowi#» Ważne jest, aby to przypisać do normalnej potrzeby osiągania dobrych rzeczy, zamiast do lęku#

24 2. Podstawy auto-percepcji# Samo-regulacja : W jaki sposób kontrolujemy nasze zachowanie?# (kontynuacja)# Zachowania samo-ograniczające# Definicja: pozornie celowe działania, które są przeciwko własnym interesom danej osoby# Trzy modele zachowania samo-ograniczającego :# 1. Celowe samozniszczenie# 2. Kompromisy#» Angażowanie się w krótkoterminowe, potencjalnie szkodliwe działanie w celu realizacji długoterminowych, zdrowych celów# 3. Strategie kontr-produktywne#» Utrzymywanie nieefektywnych strategii w osiąganiu celu# #

25 Zawartość# 1. Ja# 2. Podstawy auto-percepcji# 3. Auto-prezentacja#

26 3. Auto-prezentacja# Auto-prezentacja: Jak widzą nas inni# Definicje# Publiczne ja: wizerunek prezentowany innym w interakcjach społecznych# Publiczne ja mogą się różnić w zależności od sytuacji, czy roli zaangażowanych ludzi. Dlatego mamy wiele publicznych ja# Jednakże, dopasowanie jest najlepsze, gdy istnieje znaczące pokrycie czy integracja wielu publicznych ja# Zarządzanie wrażeniem (autoprezentacja): zazwyczaj świadome wysiłki ludzi, by wpłynąć na to, jak inni nas postrzegają# Badania nad autoprezentacją określiły następujące wzorce zachowań:#» Ludzie starają się zrobić pozytywne wrażenie, gdy mają do czynienia z obcymi#» Ludzie stają się skromniejsi, gdy mają do czynienia z osobami sobie znanymi# Auto-kontrola: stopień, w jakim ludzie podchodzą do kontroli wrażenia, jakie sprawiają na innych# Wysoka auto-kontrola#» Tacy ludzie są bardziej skoncentrowani na robieniu dobrego wrażenia i są dobrzy w interpretacji tego, co widzą inni# Niska autokontrola#» Tacy ludzie są bardziej skłonni wyrazić swoje prawdziwe uczucia i postawy#

27 3. Auto-prezentacja# Auto-prezentacja: Jak widzą nas inni (kontynuacja)# Strategie zarządzania wrażeniem (autoprezentacją)# Zarządzanie wrażeniem (autoprezentacja) zawiera# 1. Integracje #» Zachowanie w taki sposób, by być bardziej lubianym przez innych# 2. Auto-promocje#» Akcentowane swoich mocnych stron, aby zdobyć szacunek# 3. Egzemplifikacje#» Wykazywanie wzorowego zachowania, aby wzmocnić swoją integralność lub charakter# 4. Negatywne potwierdzenie#» Przyznawanie się do swoich wad# 5. Zastraszanie#» Używanie gróźb fizycznych lub emocjonalnych, aby dostać to, czego się chce# 6. Suplikacja#» Udawanie słabego lub zależnego, aby uzyskać korzyści od innych#

28 3. Auto-prezentacja# Budowanie poczucia własnej wartości: Jak zmienić swoje ja# Dlaczego poczucie własnej wartości jest ważne# Poczucie własnej wartości jest ważne, ponieważ ludzie z niskim poczuciem własnej wartości# Są bardziej podatni na depresje # Gorzej znoszą porażkę # Wykazują więcej lęku w relacjach międzyludzkich#

29 3. Auto-prezentacja# Budowanie poczucia własnej wartości: Jak zmienić swoje ja (kontynuacja)# Wskazówki do budowy poczucia własnej wartości# Siedem wskazówek do budowy poczucia własnej wartości :# 1. Kontroluj swój obraz siebie#» Możesz zmienić obraz siebie na bardziej pozytywny # 2. Naucz się o samym sobie#» Ludzie z niskim poczuciem własnej wartości nie wiedzą o sobie tak dużo, jak ludzie z wysokim poczuciem własnej wartości# 3. Wyznacz sobie własne cele#» Nie pozwól, by inni wyznaczali twoje cele# 4. Rozpoznawaj nierealistyczne cele#» Nie trzeba wszystkiego spróbować. Rób te rzeczy, które mogą być zrobione# 5. Zmodyfikuj negatywne mówienie o samym sobie#» Pamiętaj, by używać optymistycznego stylu wyjaśniającego podczas mówienia o sukcesach i porażkach# 6. Podkreślaj swoje mocne strony# 7. Podchodź do innych z pozytywną perspektywą#

30 # Moduł 6: Radzenie sobie z upadkiem# Efekty nauczania# O czym dzisiaj mówiliśmy# Jak działa nasze ja # Auto-percepcja# Jak się autoprezentujemy # Dziękuję za uwagę!#

31