Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przywraca możliwość odliczania VAT od samochodów osobowych i paliwa do ich napędu.

Transkrypt

1 Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przywraca możliwość odliczania VAT od samochodów osobowych i paliwa do ich napędu. Wyrok ETS z dnia 22 grudnia 2008 r. (sygn. C-414/07) przywraca możliwość odliczania VAT od samochodów osobowych i paliwa do ich napędu. Polskie przepisy w zakresie ograniczenia odliczenia podatku od towarów i usług (VAT) od paliwa nabywanego do napędu samochodów firmowych, wprowadzone 1 maja 2004 r. i następnie zmienione 22 sierpnia 2005 r. są sprzeczne z przepisami unijnymi. Tak orzekł 22 grudnia 2008 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS). W wyroku ETS stwierdził jednoznacznie, iż wprowadzenie ograniczeń odliczenia podatku naliczonego stanowi naruszenie przepisów VI Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - powszechny system podatku od wartości dodanej - ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC). ETS uznał, że Polska naruszyła tzw. klauzulę stałości. Chodzi o regulacje, zgodnie z którymi nowy kraj członkowski może po wejściu do Unii Europejskiej (UE) zachować tylko te ograniczenia, które obowiązywały przed akcesją. Tymczasem Polska po wejściu do UE dwa 1 / 5

2 razy zmieniała przepisy, zawężając prawo do odliczenia VAT dla przedsiębiorców. Do końca kwietnia 2004 r. podatnicy mogli odliczyć cały VAT od tzw. samochodów z kratką oraz paliwa do ich napędu, jeżeli dopuszczalna ładowność przekraczała 500 kg. Od 1 maja 2004 r. obowiązywał tzw. wzór Lisaka, w którym decydująca była ładowność powyżej 697 kg. Jeśli auto spełniało wzór, przedsiębiorca odliczał cały VAT od zakupu auta i od paliwa. W przeciwnym wypadku firma mogła odliczyć tylko 50 proc. VAT, ale nie więcej niż 5 tys. zł, bez prawa odliczania VAT od paliwa. Od 22 sierpnia 2005 r. prawo pełnego odliczenia VAT od zakupu samochodu i paliwa pozostało jedynie właścicielom pikapów" i samochodów z jednym rzędem siedzeń. Pozostali mogli odliczyć 60 proc. VAT od zakupu auta, ale nie więcej niż 6 tys. zł, bez odliczania VAT od paliwa. Przy określeniu ograniczenia prawa do odliczenia VAT ustawodawca odwołał się do definicji pojazdów zawartej w art. 86 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o VAT (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.). Równocześnie zaznaczył, iż podatnicy nie mają prawa do odliczania VAT od nabywanych paliw, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych wymienionych w przytoczonym powyżej przepisie. Od samego początku zmiany zasad odliczania podatku VAT od nabywanego paliwa do pojazdów samochodowych wzbudzały kontrowersje. Zgodnie z przepisami unijnymi, państwa członkowskie mogą utrzymać wszelkie wyłączenia przewidziane w prawie krajowym w momencie wejścia w życie przepisów unijnych. W przypadku Polski był to 1 maja 2004 r. Nie mogą natomiast rozszerzać zakresu rzeczywiście stosowanych ograniczeń przed wstąpieniem danego państwa do UE, jeżeli ograniczeń tych nie przewidują przepisy Dyrektywy, począwszy od dnia wstąpienia państwa do UE. 2 / 5

3 W naszym przypadku ograniczenie wprowadzone do ustawy o VAT z 2004 r. stanowiło takie rozszerzenie, a więc jest ono niezgodne z prawem wspólnotowym. Zatem za obowiązujący należy uznać art. 25 ustawy o podatku od towarów i usług z 1993 r., zgodnie z którym odliczenie VAT nie przysługuje jedynie w stosunku do następujących pojazdów: samochodów osobowych oraz innych samochodów o dopuszczalnej ładowności do 500 kg, z wyjątkiem przypadków, gdy odprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie na podstawie umów leasingu tych samochodów stanowi przedmiot działalności podatnika". Wszelkie inne przepisy, wprowadzające dodatkowe ograniczenia w odliczeniu VAT, są w świetle wyroku ETS bez znaczenia. Konsekwencją wyroku jest możliwość ubiegania się przez przedsiębiorców o stwierdzenie nadpłaty podatku należnego, w przypadku, gdy od 1 maja 2004 r. nie mogli odliczać pełnego podatku naliczonego przy nabywaniu m.in. paliw silnikowych oraz samochodów osobowych. Wyrok ETS jest oficjalną interpretacją przepisów prawa, jest niepodważalny i ostateczny, a także ma zastosowanie do wszystkich podatników VAT. W celu uzyskania zwrotu podatku nie jest potrzebna żadna specjalna ustawa. Dla skorzystania z odliczenia wystarczy złożyć deklarację korygującą VAT wraz z wyjaśnieniem 3 / 5

4 przyczyny korekty. Złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty VAT wraz z korektą deklaracji spowoduje powstanie nadpłaty w dniu złożenia korekty deklaracji VAT. W odpowiedzi na wyrok ETS Ministerstwo Finansów w oficjalnym Komentarzu zaprezentowało stanowisko, że nadpłata w podatku od towarów i usług na mocy art pkt 6 ustawy z dnia 29 sierpnia Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) powstaje w szczególny sposób, tj. w momencie złożenia korekty deklaracji podatku od towarów i usług obniżającej wysokość zobowiązania podatkowego, w związku ze zwiększeniem kwoty podatku naliczonego lub obniżeniem kwoty podatku należnego w rozumieniu przepisów o VAT. Konsekwencją różnego momentu powstania nadpłaty w podatku VAT oraz zaległości podatkowej w podatku dochodowym będzie konieczność uiszczenia odsetek od zaległości podatkowej w podatku dochodowym od momentu jej powstania (tj. obniżenia kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym) do momentu powstania nadpłaty w VAT (tj. złożenia korekty deklaracji VAT). Z powyższego wynika, iż złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty w VAT nie byłoby całkowicie neutralne dla podatników VAT. W przypadku stwierdzenia nadpłaty w VAT zostaliby oni dodatkowo obciążeni odsetkami od zaległości podatkowej w podatku dochodowym do momentu złożenia korekty deklaracji VAT. Dotychczasowe stanowisko Ministerstwa Finansów zostało zmienione. I tak przedsiębiorcy, którzy będą chcieli odzyskać VAT od zakupu pojazdów samochodowych i paliwa, a w ciągu kilku ostatnich lat zaliczali ten nieodliczony podatek do kosztów uzyskania przychodu, nie muszą dokonywać teraz korekty za ubiegłe lata w kosztach uzyskania przychodu w podatku 4 / 5

5 dochodowym. Odzyskany VAT wystarczy potraktować jako zwykły przychód w momencie otrzymania zwrotu podatku na rachunek bankowy. Jednakże dopiero praktyka rozpatrywania wniosków o stwierdzenie nadpłaty przez właściwe urzędy skarbowe udzieli odpowiedzi, jakie jest stanowisko fiskusa w sprawie sposobu rozliczenia podatku dochodowego, a także czy naliczać odsetki od zaległości podatkowych związanych z korektami podatku dochodowego czy też nie. 5 / 5