Warunek dopuszczalnej ładowności

Transkrypt

1 Przepisy Nie kijem go, to VAT-em CIEKAWE CO SKŁONIŁO NASZYCH USTAWODAWCÓW, ŻE W NOWEJ USTAWIE O VAT ZNACZNIE ŁAGODNIEJ POTRAKTOWALI DUŻE I DROGIE AUTA TERENOWE I MINIVANY NIŻ ZWYKŁE SAMOCHODY OSOBOWE? Nowa ustawa o VAT (Dziennik Ustaw nr 54 z 5 kwietnia 2004 r., poz. 535.) utrzymuje, a nawet zwiększa ograniczenia zawarte w starych przepisach o VAT dotyczące samochodów osobowych. Ograniczenia te dotyczą odliczania VAT od zakupu aut, od rat z tytułu umów leasingu, od zakupu paliwa do pojazdów. Zakup samochodu Bez ograniczeń wolno odliczyć VAT jedynie od zakupu samochodu, który spełnia wymóg dopuszczalnej ładowności, a nadto jest to potwierdzone dokumentem homologacji lub decyzją zwalniającej z obowiązku uzyskania takiego dokumentu. Oczywiście zakup powinien być związany z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika, gdyż tylko wtedy istnieje prawo odliczania VAT naliczonego od VAT należnego z tytułu sprzedaży prowadzonej przez podmiot gospodarczy. Samochód zaś musi, przynajmniej w teorii, służyć celom działalności gospodarczej, czyli winien stanowić składnik tzw. kosztów uzyskania przychodu. Warunek dopuszczalnej ładowności Zgodnie z art. 86. ust.3. nowej ustawy o VAT w przypadku

2 nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej ładowności mniejszej niż określona według wzoru: DŁ = 357 kg + n x 68 kg gdzie: DŁ - dopuszczalna ładowność, N - liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy, kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż zł. A więc ograniczenia w odliczaniu VAT dotyczą samochodów, które nie spełniają powyższego wymogu dopuszczalnej ładowności, czyli w praktyce wszystkich aut osobowych poza dużymi vanami. By było ciekawiej warunku tego nie jest w stanie dotrzymać nawet wiele mniejszych samochodów dostawczych. Dokument homologacji Do obliczenia dopuszczalnej ładowności według wzoru z ustawy uwzględnia się informacje, które wynikają z dokumentu homologacji samochodu. Są to dane o liczbie miejsc (siedzeń) oraz o dopuszczalnej ładowności pojazdu wyznaczonej przez jego producenta. Zgodnie z art.86. ust.5. ustawy o VAT: dopuszczalna ładowność pojazdów oraz ilość miejsc (siedzeń), o których mowa w ust. 3. określona jest na podstawie wyciągu ze świadectwa homologacji (...). Dalej ten sam przepis stwierdza, że pojazdy, które w wyciągu ze świadectwa homologacji (...) nie mają

3 określonej dopuszczalnej ładowności lub ilości miejsc, uznaje się również za samochody osobowe (...). W ten sposób zdaniem naszych prawodawców autami osobowymi są np. ciągniki siodłowe czy samobieżne koparki, gdyż ładowność ich nie jest podawana. Czyli mają do nich zastosowanie ograniczenia w odliczaniu VAT naliczonego - wolno odliczyć tylko 50% podatku, lecz nie więcej niż zł. Ta sama reguła dotyczy przypadku, gdy właściciel pojazdu w ogóle nie dysponuje dokumentem homologacji. Dealerzy i firmy leasingowe Art.86. ust.4 p.1. ustawy mówi, że przepis ograniczający odliczanie VAT nie dotyczy przypadków, gdy odsprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie na podstawie umowy leasingu (...) samochodów (pojazdów) stanowi przedmiot działalności podatnika. A więc firmy, które zawodowo i zarobkowo trudnią się sprzedażą aut osobowych odliczają VAT bez ograniczeń - od zakupu tych aut. Dotyczy to także firm leasingowych, które kupują samochód osobowy, a następnie go oddają do używania na podstawie umowy najmu, leasingu lub innej. Odliczanie VAT od paliw W art. 88. ust.1. czytamy, iż obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika: (...) paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych (...). To znaczy, że cały VAT od zakupu paliw (w tym i LPG), nie podlega odliczeniu - nie wolno odliczać ani złotówki z kwoty VAT naliczonej w fakturze. W starej ustawie każdy samochód mający homologację jako ciężarowy mógł być tankowany bez VAT.

4 Zakaz odliczania VAT od paliwa do samochodów nie spełniających ustawowego wzoru stosuje się od 1 maja 2004, ponieważ tak stanowi inny przepis ustawy, a konkretnie jej art Dotyczy on zarówno tych podatników, którzy korzystają z samochodów osobowych na podstawie umowy leasingu (najmu, dzierżawy, podobnej) jak i tych, którzy kupili na własność auto osobowe, w tym też z tzw. kratką, ale nie spełniające nowego wymogu ładowności. Regulacja ta nie zależy przy tym od daty zakupu samochodu ani od daty zawarcia umowy leasingu. Obejmuje więc pojazdy kupione przed i po 1 maja 2004 r., jak również użytkowane na podstawie umów leasingu i im podobnych zawartych przed i po 1 maja 2004 r. I znów obronną ręką wychodzą użytkownicy dużych i drogich aut typu Toyota Land Cruiser czy Chrysler Voyager, natomiast cała reszta, czyli posiadacze mniejszych samochodów (nie spełniających ustawowego wzoru ładowności) dostaje po kieszeni. W tym miejscu trzeba koniecznie zauważyć, że w związku z zaostrzonymi kryteriami zaliczania samochodów do kategorii pojazdów ciężarowych, duża część (jeśli nie większość) aut obecnie użytkowanych przez przedsiębiorców może utracić status ciężarówki. Pojawia się więc uzasadnione pytanie, czy takie postępowanie ustawodawcy jest zgodne z konstytucyjną zasadą ochrony praw nabytych. Przecież podatnik kupując samochód uważany za ciężarowy na podstawie poprzednich przepisów, nabył sobie prawo do odliczania VAT nie tylko od zakupu tego samochodu, ale również od zakupów paliwa do niego. Nowe przepisy prawo takie odbierają. Być może podatnik nigdy nie kupiłby samochodu, gdyby wiedział, że jego eksploatacja będzie droższa.

5 Zakazanie odliczania VAT od paliw do samochodów kiedyś ciężarowych (z tzw. kratką) nie było nawet pomysłem pazernego Ministerstwa Finansów. Przedsiębiorcy zawdzięczają to posłowi Unii Pracy, socjaliście, Januszowi Lisakowi. Dr nauk technicznych a nie lubi samochodów. Pewnie jeździ służbowym (z budżetówki), więc innych użytkowników dróg może doić. Polski rynek motoryzacyjny bardzo cierpi z powodu Unii Pracy: Pol od autostrad, Lisak od VAT-u. Wszystkim uczestnikom rynku motoryzacyjnego - nasze kondolencje. Problem wzrostu kosztów eksploatacji samochodów z powodu zakazu odliczania VAT od paliwa, dotyczy około 560 tys. pojazdów kupionych w ciągu ostatnich 7 lat. Przyjmując, że średnio jedno służbowe auto z kratką spala paliwa za ok zł brutto miesięcznie, to dodatkowy wpływ do budżetu z tytułu zakazu odliczenia VAT wyniesie ponad 1,2 mld zł rocznie. O taką kwotę wzrosną też koszty działalności firm. Tak w praktyce wygląda lewicowy program popierania przedsiębiorczości. Odliczanie VAT od rat leasingowych Art.86. ust.7. stanowi, że w przypadku usługobiorców użytkujących samochody, o których mowa w ust.3. i 5., na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. W następnym zdaniu przepis zastrzega, że suma kwot odliczonego VAT w całym okresie użytkowania (leasingu) samochodu nie może jednak przekroczyć kwoty zł. A zatem z tytułu leasingu samochodu osobowego można odliczyć tylko połowę VAT, ale

6 do limitu zł w całym okresie użytkowania samochodu na podstawie leasingu. Przepis ten dotyczy różnego rodzaju opłat i rat leasingowych, wynikających z umowy leasingu, najmu, lub innej podobnej umowy. Zgodnie z art ust.1. ograniczeń co do odliczania VAT od opłat leasingowych nie stosuje się, jeżeli są spełnione ustawowe warunki. Oto najważniejsze z nich: - umowę leasingu zawarto przed wejściem w życie nowej ustawy o VAT; - osoba używająca samochód (leasingobiorca) zarejestruje tę umowę we właściwym urzędzie skarbowym do 14 maja 2004 r.; - podatnik nabył prawo do odliczenia VAT jeszcze przed wejściem w życie nowej ustawy. Zmiany umów leasingu będą uwzględniane przy odliczaniu VAT tylko wtedy, gdy aneksy do umów zostały podpisane przed 20 kwietnia 2004 r. Na przykład możliwa jest zmiana umowy wydłużająca okresu leasingu samochodu. Jeżeli odpowiedni aneks został podpisany najpóźniej 19 kwietna 2004 r., to wolno wówczas odliczyć cały VAT z rat leasingu w tym wydłużonym okresie używania auta na podstawie umowy leasingu. Przepisy przejściowe w zasadzie gwarantują podatnikom, że przy spełnieniu wymienionych warunków ustawowych, zachowają prawo odliczania VAT od rat i opłat z tytułu leasingu samochodu. Była szansa Z opisanych przepisów jasno wynika, że samochody są szczególnie źle traktowane przez naszych ustawodawców. W procesie legislacyjnym był moment, że wydawało się iż istnieje szansa na normalność. Gdybyśmy nie mieli

7 lewicowego senatu, to najprawdopodobniej przeszłaby sejmowa wersja ustawy przyznająca pełne prawo do odliczeń VAT od zakupów każdego samochodu. I jak wylicza wielu analityków wcale nie wpłynęło by to na pomniejszenie wpływów budżetowych. Krzysztof Olbrycht, Denys Kendzerskyy