O czym musi pamiętać podatnik VAT kupując obecnie samochód z kratką"?

Transkrypt

1 O czym musi pamiętać podatnik VAT kupując obecnie samochód z kratką"? Zakaz odliczeń VAT z tytułu nabycia paliw do napędu samochodów z kratką", które funkcjonalnie w ogóle nie różnią się od samochodów osobowych, zostanie wprowadzony z początkiem przyszłego roku i będzie obowiązywał 3 lata (do końca 2012 r.). Wprowadzenie tego zakazu zwiększy koszty prowadzenia działalności przedsiębiorstw, które posiadają samochody z tzw. kratką", zrównując ich pozycję na rynku wobec przedsiębiorstw posiadających samochody osobowe. Negatywnie wpłynie na wszystkich podatników VAT, którzy wykorzystują samochody z kratką" w działalności gospodarczej. Wpływ ten odczują także podmioty będące sprzedawcami lub leasingodawcami pojazdów samochodowych, którym zmieni się struktura sprzedawanych lub leasingowanych przez nich modeli aut. Osłabnie zainteresowanie kupnem, leasingiem lub wynajmem samochodów z kratką", dla których wprowadzone zostaną trzyletnie ograniczenia w odliczaniu VAT od paliwa do ich napędu. Wpłynie to na liczbę sprzedawanych, leasingowanych lub wynajmowanych aut określonych modeli. Miejmy jednak nadzieję, iż nie musi to oznaczać zupełnego braku zainteresowania samochodami z kratką". Kryterium odliczalności podatku VAT nie jest bowiem jedynym kryterium, którym kierują się przedsiębiorcy przy podejmowaniu decyzji o zakupie auta. 1 / 9

2 Proponowane zmiany do ustawy o VAT od 1 stycznia 2010 roku Z założeń do proponowanych zmian ustawy o VAT, przedstawionych 7 października 2009 r. przez Ministerstwo Finansów, wynikają nowe zasady odliczeń tego podatku przy nabyciu samochodów z kratką". Zmiana ta wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 22 grudnia 2008 r. w sprawie C-414/07 oraz będącej tego wyroku konsekwencją - uruchomionej przez Polskę - procedury konsultacji. Odbywa się ona na podstawie art. 177 oraz art. 398 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. WE L 154 z , str. 1, z późn. zm.). Konsultacje te prowadzone są z Komisją Europejską (Komitetem ds. VAT) w zakresie wyłączenia prawa do odliczenia podatku VAT od zakupu paliwa do napędu samochodów z kratką". Propozycja wyłączenia tego prawa wynika z ekonomicznej kryzysowej sytuacji Polski. Umożliwia ona wprowadzenie na okres 3 lat (od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2012 r.) wyłączenia prawa do odliczenia podatku naliczonego w przypadku zakupu paliwa wykorzystywanego do napędu tych samochodów, tj. o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg. Ministerstwo Finansów uzasadnia potrzebę wprowadzenia zakazu odliczenia podatku naliczonego VAT od zakupu paliwa wykorzystywanego do napędu samochodów z kratką" wyeli minowaniem nieprawidłowości polegających na funkcjonowaniu rozwiązań stwarzających 2 / 9

3 preferencje podatkowe VAT związane z zakupem tych samochodów, których konstrukcja praktycznie nie różni ich lub różni minimalnie od samochodów osobowych, a stwarza nieporównywalnie lepsze możliwości zmniejszenia obciążeń podatkowych u podatnika nabywającego taki pojazd. Sposób zaś wykorzystywania takiego pojazdu nie różni się praktycznie od wykorzystywania samochodów osobowych. Preferencje takie zatem nie powinny mieć miejsca, gdyż prowadzą do sztucznego wymuszania" zakupu określonych pojazdów w celu uzyskania lepszych rozliczeń podatkowych. Zmiana ta bezpośrednio wiąże się z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (TSWE) z 22 grudnia 2008 r. w sprawie C-414/07 Magoora sp. z o.o., interpretującym zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia paliwa wykorzystywanego do napędu niektórych pojazdów samochodowych. Ponieważ po ww. wyroku Trybunału Minister Finansów wydał tylko interpretację ogólną uwzględniającą tezy tego wyroku, dlatego obecnie uważa, iż istnieje konieczność wprowadzenia stosownych zmian w ustawie o VAT tak, aby wykładnia przepisów określających prawo do odliczenia podatku w przypadku nabycia paliwa do napędu określonych pojazdów samochodowych wynikała bezpośrednio z ustawy, a nie z ww. wyroku i interpretacji ogólnej. Uwaga! Zakaz rozliczania podatku VAT od nabywanego paliwa do samochodów z kratką" jest wynikiem wyroku 3 / 9

4 Proponowana zmiana art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT stanowi implementację wyroku TSWE z dnia 22 grudnia 2008 r. w sprawie C-414/07 Magoora sp. z o.o., w którym Trybunał zakwestionował dokonane po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej rozszerzenie zakresu wcześniej stosowanych wyłączeń w zakresie możliwości odliczania podatku VAT naliczonego przy zakupie paliwa do samochodu wykorzystywanego do działalności gospodarczej. Obecnie wykonanie ww. wyroku wynika wyłącznie z interpretacji ogólnej Ministra Finansów Nr PT3/812/4/15/CZE/09/185 z dnia 13 lutego 2009 r. opublikowanej w Dz. Urz. Ministra Finansów z dnia 15 kwietnia 2009 r. (Nr 3, poz. 27). Na podstawie tej interpretacji podatnicy VAT mają obecnie pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia paliwa do samochodów o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg (nie będących osobowymi samochodami) dla których ta dopuszczalna ładowność wynika z homologacji. Konieczne jest zatem - zdaniem Ministra - wprowadzenie do ustawy o VAT zupełnego wyłączenia możliwości odliczenia podatku naliczonego od paliwa do napędu samochodów z kratką". Dotyczy to także samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej ładowności do 500 kg. Przy czym to ostatnie wyłączenie stosowane było już przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, tj. do dnia 30 kwietnia 2004 r., na podstawie przepisu art. 25 ust. 3a ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, z późn. zm.). Wyłączenie prawa do odliczenia podatku VAT od zakupu paliwa do napędu niektórych 4 / 9

5 pojazdów samochodowych wprowadzone będzie na okres 3 lat. Obejmie ono paliwa do napędu pojazdów samochodowych o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg i o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Wyłączenie nie obejmie jednak pojazdów, które co do zasady przeznaczone są do działalności gospodarczej, czyli: - samochodów (pojazdów), które są przedmiotem odprzedaży lub oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze i używane są do tych celów przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy; - pojazdów, które w oparciu o kryteria określone w art. 86 ust. 4 pkt 1-4 ww. ustawy o VAT pozwalają uznać je za pojazdy służące zasadniczo do przewozu ładunków, - pojazdów specjalnego przeznaczenia (np. pomoc drogowa, ładowarka, pojazd pogrzebowy) określonych w art. 86 ust. 4 pkt 5 ustawy o VAT, - pojazdów, które konstrukcyjnie przeznaczone są do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą. Powyższe ograniczenie obowiązywać będzie od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. Wprowadzi ono analogiczne ograniczenia w odliczaniu podatku od paliwa do napędu samochodów z tzw. kratką, tak jak już obowiązujące do samochodów osobowych. W przypadku czasowego wprowadzenia zakazu odliczania VAT z tytułu nabycia paliw do tych samochodów, szacuje się, iż w 2010 r. wyeliminowane zostaną ujemne skutki budżetowe wyroku C-414/07 Magoora sp. z o. o. na ok. 600 mln zł. W ramach konsultacji społecznych Polski Związek Wynajmu i Leasingu Pojazdów, Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego, Związek Polskiego Leasingu, Stowarzyszenie Producentów Części Motoryzacyjnych, Fundacja Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce, zauważyły, że wyrok TSWE w sprawie Magoora sp. z o.o. stwarza preferencje w rozliczeniach VAT dla określonej grupy samochodów (z tzw. kratką"), których konstrukcja nie różni się lub różni minimalnie od samochodów osobowych. Nie akceptują jednak czasowego wyłączenia prawa do odliczenia podatku naliczonego w przypadku zakupu paliwa do napędu tych pojazdów samochodowych wykorzystywanych do działalności gospodarczej. W ich ocenie regulacje te 5 / 9

6 wpłyną negatywnie na działalność przedsiębiorstw. Praktyczne rady: o czym musi pamiętać podatnik VAT kupując obecnie samochód z kratką" Jeżeli w bieżącym roku planują Państwo zakup samochodu dla celów działalności gospodarczej i zastanawiają się, czy ze względów podatkowych lepiej kupić samochód osobowy czy samochód osobowy z homologacją ciężarową, to aby podjąć właściwą decyzję muszą Państwo wiedzieć, który samochód powoduje jak najmniejsze obciążenia VAT. Aby ułatwić podjęcie takiej decyzji postaramy się poniżej przedstawić kilka zasad rozliczeniowych VAT związanych z tym zakupem. Do końca tego roku (zgodnie z wyrokiem z dnia 22 grudnia 2008 r. w sprawie C 414/07 Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu) wolno odliczać pełną kwotę VAT od nabycia samochodu osobowego o ładowności powyżej 500 kg z homologacją ciężarową oraz pełną kwotę VAT od nabycia paliwa. Od przyszłego roku najprawdopodobniej zawieszone zostaną na 3 lata obydwa przywileje (rząd RP czeka w tej sprawie na decyzję Komisji Europejskiej). W związku z powyższym zastanówmy się, czy korzystne jest następujące postępowanie: 1. zakup w 2009 r. samochodu osobowego z homologacją ciężarową na firmę i odliczenie pełnego VAT; 6 / 9

7 2. przekazanie ww. auta przed upływem 12 miesięcy do użytkowania prywatnego. Czy takie działanie nie byłoby odebrane przez aparat skarbowy jako próba wyłudzenia VAT? W sytuacji bowiem wyraźnego narażenia się na konsekwencje skarbowe czy nie lepiej kupić samochód prywatnie i nie odliczać VAT od zakupu tego samochodu oraz od zakupu paliwa, a także wszystkich ewentualnych kosztów napraw, przeglądów i ubezpieczeń. Pojawiają się także wątpliwości dotyczące faktu częściowego wykorzystywania majątku firmy na potrzeby prywatne w kontekście odliczenia VAT. Ale to jest już kwestią przepisów określających proporcjonalne odliczenie VAT od majątku wykorzystywanego również na potrzeby własne podatnika (zobacz wyrok ETS z 14 września 2006 r. wydany w sprawie C-72/05). Co prawda wym. wyrok ETS dotyczy nieruchomości wykorzystywanej na cele prywatne, ale może także odnosić się do samochodów. Zgodnie z powołanym wyrokiem, podatnik powinien odprowadzić VAT należny w przypadku wykorzystywania na potrzeby prywatne nieruchomości zaliczonej do składników swojego przedsiębiorstwa, od której nabycia odliczył VAT. Zwolnienie bowiem podatnika od odprowadzenia VAT przerwałoby związek między odliczeniem podatku naliczonego a pobraniem podatku należnego. Uwaga! Zakupiony w bieżącym roku samochód z kratką" daje pełne odliczenie VAT. Jednakże w momencie prz 7 / 9

8 Zakup na firmę" oraz późniejsza sprzedaż jest rozwiązaniem dla tych osób, które użytkują tylko nowe samochody, a po roku lub dwóch je sprzedają. Pojawiają się także kolejne wątpliwości. A mianowicie dotyczące konieczności odprowadzania VAT dla czynności przekazania na potrzeby osobiste samochodu osobowego lub osobowego z kratką". Jeśli podatnik kupił auto bez homologacji i skorzystał z częściowego odliczenia VAT (do 6000 zł) oraz wprowadził samochód do ewidencji środków trwałych, to przekazanie takiego samochodu na potrzeby własne, po okresie dłuższym niż pół roku, podlega zwolnieniu od VAT. Podstawą tego zwolnienia jest 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia M.F. z r. (Dz.U. Nr 212, poz. 1336), na mocy którego zwalnia się od podatku dostawę samochodów osobowych, jeżeli były one używane przez podatnika co najmniej pół roku, czyli są towarami używanymi" w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy o VAT. Jednocześnie po przekazaniu samochodu bez homologacji na potrzeby własne, na podatniku ciąży konieczność korekty odliczonego podatku VAT. Między samochodem osobowym oraz osobowym z kratką" jest różnica z rozliczeniem VAT od ich przekazania na potrzeby osobiste. W przypadku bowiem auta bez homologacji i skorzystania z częściowego odliczenia VAT (do 60%, nie więcej niż 6000 zł) oraz wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych - brak jest bowiem od tego przekazania konieczności odprowadzania VAT (czynność zwolniona od VAT). Natomiast od czynności przekazania na potrzeby osobiste samochodu osobowego z kratką" wystąpi konieczność objęcia tej czynności 22% VAT. Jednocześnie w przypadku auta bez homologacji należy zrobić korektę in minus" podatku naliczonego (auta osobowe), zaś w przypadku auta z homologacją taka korekta nie jest wymagana (auta z kratką"). 8 / 9

9 Tak więc w przypadku obydwu rodzajów tych aut przekazywanych na potrzeby osobiste, fiskus się zabezpiecza i chce osiągnąć porównywalny efekt. Albo przy samochodach osobowych będących środkami trwałymi o wartości ponad zł przekazanych sobie jako towar używany" przed upływem 5-lat ze zwolnieniem od VAT - żądając oddania części podatku naliczonego odliczonego w limitowanym zakresie (60% nie więcej niż 6000 zł). Albo przy samochodach osobowych z kratką" - żądając zadeklarowania 22% VAT. Trzeba także pamiętać, iż przy autach osobowych nie trzeba robić korekty podatku naliczonego, jeśli nie kosztowało ono ponad (cena nabycia) oraz jeśli nie było wliczone do środków trwałych firmy (art. 91 ust. 2 ustawy o VAT). 9 / 9