Analiza determinant bilansów obrotów bieżących państw członkowskich Unii

Transkrypt

1

2 Analiza determinant bilansów obrotów bieżących państw członkowskich Unii Europejskiej w latach Katarzyna Śledziewska WNE UW k.sledziewska@uw.edu.pl

3 Plan wystąpienia Cel badania Determinanty CA Badanie empiryczne Podsumowanie

4 Cel badania Empiryczna analiza czynników mających znaczenie dla salda obrotów bieżących w państwach członkowskich UE ze szczególnym uwzględnieniem państw strefy euro Weryfikacja hipotezy o przesycie oszczędności i podwójnych deficytach Najczęściej o CA myślimy w kontekście rachunków narodowych CA=S-I deficyt obrotów bieżących nadwyżka inwestycji krajowych nad oszczędnościami rzadziej w kontekście związków przyczynowych

5 Cel badania Klasyczne czynniki wpływające na rachunek obrotów bieżących ze szczególnym uwzględnieniem SE Deteminanty CA/GDP Debelle, Faruque (1996), Calderon et al. (2002), Chinn, Prasad (2003), Doisy, Herve (2003), Bussière i in. (2006), Zanghieri (2004), Gruber i Kamin (2005), Herrmann, Jochem (2005), Aristovnik (2006), IMF (2006), De Santis and Lührmann (2008), Rahman (2008), Ca Zorzi i in. (2012) Dane panelowe Okres badawczy

6 Determinanty CA/GDP Zmienne objaśniające Baza spodziewany znak Aktywa inwestycyjne netto do PKG IFS +/- Bilans handlu ropą do PKB WEO + Wskaźnik tot(2000 = 100) WDI + Deficyt/nadwyżka budżetowa do PKB WEO +/- Realny kurs walutowy(2005 = 100) WDI - Agregat M2 do PKB WDI - Relatynwy PKB per capita WEO +/- Kwadrat relatywnego PKB pc WEO +/- Wzrost PKB WEO +/- Kryzys w Osoby po 65 roku,% populacji pracującej WDI - Osoby przed 15 rokiem, % populacji pracującej WDI - Bezrobocie, % siły roboczej WDI +

7 Aktywa inwestycyjne netto do PKG Niejednoznaczne (Chinna M., Prasad E. 2003,Ca Zorzi 2012) Kraje o wysokim poziomie zadłużenie (ujemne NFA ) dążą do poprawy pozycji dla zachowania długoterminowej wypłacalności pozytywny wpływ CA Wysokie NFA wysokie dochody z inwestycji - negatywny wpływ na CA saving glut Problem z danymi Wykorzystujemy NIIP (net international investment position) do PKB na podstawie IFS różnica między zewnętrznymi aktywami i zobowiązaniami finansowymi kraju

8 Bilans handlu ropą do PKB Pozytywna zależność między bilansem handlu ropą naftową a jego rachunkiem bieżącym wrażliwość kraju na zmiany cen ropy (Ca Zorzi a M., Chudik A, Dieppe A.)

9 Deficyt/nadwyżka budżetowa do PKB Jeśli deficytu budżetowego różne polityki I. wzrost wydatków rządowych (Baxter 1995, FRBSF 2005) oszczędności; nie zawsze 2 scenariusze: 1. wydatków 2. godzin pracy & dochodu wydajności kapitału & inwestycji II. podatków ludzie chętniej pracują; produkcja i produktywność inwestycji

10 Pozycja konkurencyjna Realna aprecjacja jeśli zwiększa siłę nabywczą waluty krajowej wsparcie dla krajowych rezydentów zakupów towarów importowanych i usług oszczędności wzrost inwestycji za granicą zamiast zwiększania konsumpcji dla wykorzystania lepszego kursu wymiany (Herrmann i Jochem, 2005, Yang L. 2011) Terms of trade

11 Agregat M2 do PKB Chodzi o złożoność systemu finansowego, jego możliwości pozytywny związek między rozwojem finansowym a poziomem inwestycji (Pelgrin & Schich, 2002) też związek z oszczędnościami zaawansowany system finansowy (Chinn & Ito, 2008) oszczędności zapobiegawczych, oszczędności - bo bezpieczny system mniej zaawansowany system ucieczka z oszczędnościami saving glut

12 Relatyny PKB per capita Etapy rozwoju bilansu płatniczego (Debelle i Faruqee, 1996, Yang L. 2011, Chinn M., Ito H. 2007) wczesny etap niski poziom deficyty CA, finansowanie inwestycji import kapitału późniejszy etap nadwyżki - spłaty poprzednio zgromadzonych zobowiązania zagranicznych eksport kapitału do mniej rozwiniętych gospodarek

13 Wzrost PKB Przy wyższym tempie wzrostu realnego PKB pracownicy antycypują wyższe przyszłe dochody i zwiększają konsumpcję kosztem oszczędności (Ca Zorzi M., Chudik A, Dieppe A. 2012) oczekiwane wyższe stopy zwrotu, napływ kapitału, wzrost inwestycji (Chinn M., Ito H. 2007)

14 Obciążenie demograficzne % osób powyżej 64 roku życia do pracującej populacji % osób poniżej 15 roku życia do pracującej populacji bezrobocie Wysoki udział osób na utrzymaniu oszczędności, CA (IMF, 2006). Mierzony wskaźnikiem obciążenia demograficznego (Ca Zorzi a M., ChudikA, Dieppe A. 2012)

15 UE Strefa euro Aktywa inwestycyjne netto do PKG (1.70) (1.44) Bilans handlu ropą do PKB (4.25)** (3.13)** Wskaźnik tot (2000 = 100) (2.04)* (5.10)** Realny kurs walutowy (2005 = 100) (1.21) (3.30)** Deficyt/nadwyżka budżetowa do PKB (3.27)** (0.39) Agregat M2 do PKB (3.41)** (0.65) Relatywny PKB per capita (4.22)** (0.14) Kwadrat relatywnego PKB (3.91)** (0.51) Wzrost PKB (3.76)** (1.88) Kryzys w (0.77) (0.09) Osoby po 65 roku, % populacji pracującej (4.40)** (4.84)** Osoby przed 15 rokiem, % populacji pracującej (1.30) (1.88) Bezrobocie, % siły roboczej (10.40)** (6.00)**

16 Podsumowanie udziału osób w starszym wieku i stopa bezrobocia poziom niepewności gospodarstw domowych i oszczędności pozytywnie oddziałują na saldo rachunku bieżącego. pozycja konkurencyjna badanych państw na rynkach światowych konsekwencje realnej aprecjacji waluty. saldo handlu ropą naftową zależność gospodarek strefy euro od tego surowca.

17 Podsumowanie nie potwierdzono teorii podwójnego deficytu deficytu budżetowego nie oddziałuje na poziom niepewności gospodarstw domowych i nie przyczynia się do wzrostu ich oszczędności w państwach strefy euro. utworzenie strefy euro pogłębienie integracji utworzenie strefy euro pogłębienie integracji finansowej i zintensyfikowanie przepływu kapitału między państwami członkowskimi; nie obserwuje się - przesytu oszczędności.

18 Dziękuję za uwagę! Katarzyna Śledziewska WNE UW Elżbieta Czarny SGH