Ekonomia rozwoju. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I

Transkrypt

1 Ekonomia rozwoju wykład 1 dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I

2 Plan wykładu Ustalenie celu naszych spotkań w semestrze Ustalenie technikaliów Literatura, zaliczenie Przedstawienie punktu startowego gospodarki polskiej W jaki sposób wiedza, którą zdobędziemy na tym wykładzie posłuży nam do wyjaśnienia sytuacji w Polsce na tle innych krajów?

3 Dlaczego się spotykamy? Czy umiemy odpowiedzieć na następujące pytania: Dlaczego ludzie w jednych krajach są bogatsi niż w innych? Skąd się bierze wzrost gospodarczy i dlaczego jedne kraje rozwijają się w tempie 10% rocznie (Chiny), a inne 1-2% (Szwajcaria)? Co należy zrobić, a czego nie robić, żeby zwiększyć tempo wzrostu gospodarczego w długim okresie? Kiedy zachodzi trade-off między wzrostem w długim i krótkim okresem?

4 Obowiązująca literatura M.Todaro, S.Smith, Economic Development, 10th ed., Pearson Addison Wesley, London 2008; Ekonomia rozwoju (red. R.Piasecki), PWE Warszawa 2007;

5 Forma zaliczenia 70% oceny stanowi egzamin obejmujący całość materiału prezentowanego w trakcie wykładu. Egzamin będzie w formie pytań wymagających krótkich odpowiedzi, lub pytań testowych 30% oceny stanowi krótka (do 500 słów), indywidualna odpowiedź na wybrane pytanie dotyczące problemów związanych z ekonomią rozwoju. Każdy musi skonsultować indywidualnie temat i pomysł z wykładowcą (wybór tematu musi być po konsultacjach pisemnie lub mailowo potwierdzony przeze mnie). Przykłady pytań : Dlaczego w krajach wysokorozwiniętych zazwyczaj nakłada się wysokie podatki na benzynę? Co sprawia, że w krajach wysokorozwiniętych usługi fryzjerów są droższe niż w krajach słaborozwiniętych?

6 Semestralny plan wykładów (1) 1. Ubóstwo, nierówność i niedorozwój. Luka rozwojowa Klasyczne modele wzrostu gospodarczego - model Solowa a endogeniczne modele wzrostu Bariery rozwojowe. Klasyczne teorie rozwoju. Nowe idee w teorii niedorozwoju. Korzyści skali, błędy koordynacji i wielość stanów równowagi Teorie handlu a doświadczenie światowe. Debata na temat globalizacji Wpływ polityki handlowej na rozwój gospodarczy Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i prawne

7 Semestralny plan wykładów (2) 7. Wzrost ludnościowy i jego konsekwencje dla rozwoju. Technologia i postęp techniczny w procesach wzrostu i rozwoju Inwestowanie w kapitał ludzki: edukacja i zdrowie. Kapitał społeczny i czynniki kulturowe Geografia, klimat, zasoby naturalne, środowisko i rolnictwo Rola rynków finansowych w stymulowaniu rozwoju gospodarczego Rola regulacji w kreowaniu rozwoju gospodarczego. Rola państwa i polityki gospodarczej. Kontrowersje wokół pomocy zagranicznej

8 Kraje rozwijające się Niskie standardy cywilizacyjne Niski poziom PKB na mieszkańca Przewaga zatrudnionych w rolnictwie Dualizm ekonomiczno-społeczny, technologiczny Jeżeli występują ośrodki o wyższym poziomie rozwoju, to są one skoncentrowane w wybranych regionach kraju Niski poziom oświaty i opieki zdrowotnej Silna presja demograficzna Wysoki poziom bezrobocia o charakterze strukturalnym Brak mechanizmów mogących podtrzymywać wzrost (ang. sustainable development)

9 Rozwój pojawia się gdy W gospodarstwie domowym dochody wystarczają do zaspokojenia podstawowych potrzeb jego członków Praca na rynku jest powszechnie dostępna i pozwala nie tylko na uzyskanie dochodów, ale również rozwój osobowości Niwelowany jest poziom analfabetyzmu przez zwiększenie dostępności do usług oświatowych Społeczeństwo zyskuje większą możliwość wpływania na rządzenie krajem Decyzje podejmowane w ramach państwa są suwerenne

10 Wskaźniki rozwoju gospodarczego Dochody PKB per capita Dostępność pracy wskaźniki bezrobocia i zatrudnienia Wskaźniki równego nierówności społecznych głównie podziału dochodów np. indeks Gini ego Dostępność edukacji i opieki zdrowotnej wydatki na edukację, ochronę zdrowia, liczba nauczycieli, lekarzy, itp. Odsetek bezrobocia długookresowego Struktura sektorowa zatrudnienia Sustainable development - dostęp do Internetu, inwestycje, relacja eksportu i importu, emisja dwutlenku węgla do atmosfery, dług publiczny, sytuacja sektora finansowego

11 Podstawa PKB per capita PKB per capita, PPP ($) Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

12 Rozwój to równieŝ moŝliwość znalezienia pracy 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 44,3 50,9 66,8 58,9 55,7 62,4 47,2 51,8 Wskaźnik zatrudnienia dla osób w wieku lata (%) 30,0 26,8 30,2 Wskaźnik zatrudnienia dla osób w wieku powyżej 15 lat (%) 20,0 10,0 0,0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

13 Rozwój to dąŝenie do w miarę równego podziału owoców bogactwa

14 Rozwój to dąŝenie do w miarę równego podziału owoców bogactwa

15 Rozwój to dąŝenie do w miarę równego podziału owoców bogactwa

16 Wydatki na opiekę zdrowotną Wydatki zdrowotne per capita, PPP ($) Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

17 Liczba lekarzy 4,5 4 3,5 3 3,483 3,921 3,889 2,5 2 1,5 1 0,5 0 2,012 Niemcy Holandia Norwegia Polska Lekarze (na 1,000 mieszkańców)

18 Długość Ŝycia 82,0 81,0 80,0 79,0 78,0 77,0 76,0 75,0 74,0 73,0 72,0 71,0 80,1 80,4 80,7 75,5 74,8 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja Oczekiwana długość życia (lata)

19 Struktura sektorowa zatrudnienia 80,0 70,0 67,9 73,2 75,8 60,0 54,5 56,4 50,0 40,0 30,0 20,0 29,8 19,1 21,2 30,7 14,7 39,4 Zatrudnienie w rolnictwie (% całości zatrudnienia) Zatrudnienie w przemyśle (% całości zatrudnienia) Zatrudnienie w usługach (% całości zatrudnienia) 10,0 0,0 2,2 3,0 2,9 4,2 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

20 Zakładanie firmy czas potrzebny do jej uruchomienia (dni) Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

21 Zakładanie firmy koszt uruchomienia w przeliczeniu na PNB per capita (%) 20 18, ,6 5,9 4 3,3 2,1 2 0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

22 Prowadzenie firmy czas potrzebny na przygotowanie i zapłacenie podatków (godziny rocznie) Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

23 Ryzyko prowadzenia firmy czas potrzebny na sądowe odzyskanie naleŝności (dni) Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

24 Podtrzymanie wzrostu dostęp do Internetu Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja Użytkownicy Internetu (na 100 osób) rok

25 Podtrzymywanie wzrostu inwestycje 30,0 25,0 20,0 18,7 20,0 21,3 21,6 26,1 15,0 10,0 Wydatki kapitałowe (% PKB) 5,0 0,0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

26 Podtrzymywanie wzrostu eksport i import 90,0 83,0 85,3 80,0 76,9 70,0 68,8 60,0 50,0 40,0 30,0 47,2 48,1 41,0 28,8 43,5 39,8 Eksport dóbr i usług (% PKB) Import dóbr i usług (% PKB) 20,0 10,0 0,0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

27 Podtrzymywanie wzrostu emisja CO 2 0,60 0,57 0,50 0,40 0,39 0,30 0,20 0,30 0,28 0,17 Emisja CO2 (kg na PKB wyrażony w $PPP rok) 0,10 0,00 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

28 Podtrzymywanie wzrostu kredyty o obniŝonym standardzie 8 7, ,4 3,2 Relacja kredytów o obniżonym standardzie do kredytów ogółem (%) rok 2 1 0,8 0,6 0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja

29 Następny wykład